Morgunblaðið - 27.08.1991, Blaðsíða 25

MÖRGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDÁGUR 27. ÁGÚST 1991
25
Finnar taka upp
stjómmálatengsl
Helsinki. Frá Lars Lundsten, fréttaritara Morgunblaðsins.
FINNSKA ríkisstjórnin hefur sent ríkisstjórnum Eystrasaltsríkj-
anna bréf þess efnis að Finnar hygg-ist taka upp sljórnmálasam-
band við þau á nýjan leik.
Ákvörðun finnsku ríkisstjómar-
innar kom mjög á óvart. Ráðherrar
voru kallaðir á fund Maunos Koiv-
istos, forseta Finnlands, síðdegis á
sunnudag, en að klukkutíma fundi
loknum var lýst yfir gjörbreyttri
stefnu ríkisstjórnarinnar. Þangað
til höfðu öll ummæli finnskra ráða-
manna verið þess efnis að fyrst
þyrfti að fylgjast með framvindu
viðræðna Eystrasaltsþjóðanna við
Moskvu.
Paavo Váyrynen utanríkisráð-
herra sagði við blaðamenn á laug-
ardag að þess væri langt að bíða
að Finnar færu að íhuga viður-
kenningu Eystrasaltsríkjanna.
í yfirlýsingu, sem gefin var út
eftir fundinn á sunnudag, sagði:
„Atburðir undanfarinna daga hafa
greinilega flýtt fyrir því að Eystra-
saltsríkin fái sjálfstæði. Ríkis-
stjórn Finnlands er reiðubúin til
að hefja viðræður um að koma
á stjómmálasambandi við Eystr-
asaltsríkin."
Finnar hafa ekki viðurkennt
sjálfstæði ríkjanna þriggja form-
lega. Hins vegar bendir ríkisstjóm-
in á þá staðreynd að viðurkenning-
ar þær, sem veittar voru í upphafi
þriðja áratugarins hafi alltaf verið
í gildi. Nú séu hins vegar horfur
á því að ríkisstjórnir þessara þjóða
fái aftur yfirráð yfir ríkjum sínum
og það sé grundvallarskilyrði þess
að hægt sé að halda uppi stjórn-
málasambandi við aðrar þjóðir.
Finnar hafa greint ríkisstjórnum
Sovétríkjanna og Rússlands frá
ákvörðun sinni um að heija viðræð-
ur við Eystrasaltsríkin. Ekki hefur
verið greint frá því hvenær þeim
viðræðum ljúki. Sennilegt má telj-
ast að þó nokkur tími muni líða
áður en fyrsti finnski sendiherrann
tekur til starfa í Tallinn, Rigu eða
Vilnius.
Landsbergis sendir Jóni Baldvin bréf:
Vissi að íslending-
ar yrðu fyrstir til
VYTAUTAS Landsbergis, forseti Litháens, sendi Jóni Baldvin
Hannibalssyni utanríkisráðherra svohljóðandi bréf síðastliðinn
laugardag:
,,Kæri heria ráðherra.
Eg hélt að ísland yrði fyrst til,
og nú er það loks að gerast. í jan-
úar, fýrsta sinnið sem sovézku
valdaræningjunum svelgdist á
blóði óvopnaðra bardagamanna,
varð ógleymanleg heimsókn yðar
til þess að vekja vonir litháísku
þjóðarinnar um að einhver á Vest-
urlöndum myndi eftir henni. Og
nú hafa stærri lönd ákveðið að
fylgja í spor íslands.
Eg þrýsti hönd yðar jafnfast og
ef ég hefði enn einu sinni borðað
hákarlsbita.
Og ef Jörundur Hilmarsson er
í stöðu heiðurskonsúls Litháens frá
og með mánudeginum, mun sam-
starfi okkar fljótt miða áfram.
I allri einlægni,
Vytautas Landsbergis“
Janis Jurkans, utanríkisráðherra Lettlands. Morgunbiaðið/Þorkeii
hanans í atinu, heldur atið í hanan-
um, sem máli skiptir."
Júrkans kvaðst vona að í framt-
íðinni myndu Lettar og Islendingar
eiga blómleg samskipti, bæði á sviði
viðskipta og menningarmála. „Hing-
að verður sencl nefnd sérfræðinga
til að fjalla um þessi mál. Þessa
dagana eru hér listamenn frá Eystr-
asaitsríkjunum og það er aðeins
upphafið."
Að sögn Júrkans er þegar farið
að leggja drög að því að semja um
brottför sovéska hersins frá Eystra-
saltsríkjunum. „Stjórnmálamenn í
Moskvu hafa þegar lýst vilja sínum
til að kveðja hermennina heim og
ganga til samninga um samskipti
við okkur. En við verðum ávallt að
...Jmfa±ugfa§Lað.ha£ðlíntimepn rn.unu..
áfram reyna að setja hindranir í leið
okkar að settu marki.“
Júrkans sagði að nú myndu
Eystrasaltsríkin byija að snúa sér
frá austri til vesturs. Auka þyrfti
samskiptin við ríki Evrópu og Evr-
ópubandalagið. Hins vegar væri ekki
tímabært að ræða aðild að Atlants-
hafsbandalaginu.
Júrkans var spurður hvort valdar-
ánstilraunin í síðustu viku hefði flýtt
fyrir því að Eystrasaltsríkin fengju
sjálfstæði. „Eg hef alltaf sagt að
árið 1991 yrði ár Eystrasaltsríkj-
anna,“ sagði Júrkans. „Það eru ekki
meira en tveir mánuðir síðan fólk
hló að mér. En eins og nú hefur
komið á daginn þá hafði ég rétt
fyrir mér.“
Reuter
Lettar steypa Lenín
Eystrasaltsríkin sigla nú hraðbyri í átt til sjálfstæðis. íbúar ríkjanna vilja afmá fimmtíu ár undir
Moskvu og hyggjast beina sjónum sínum í vesturátt. Á þessari mynd sést hvar íbúar Rigu fagna því
að lettnesk stjórnvöld hafa fellt styttu af Lenín af stalli.
i udi\univHn tznu un Ltzum.
RÚMGÓÐAR, STERKAR OG VEL HÓLFAÐAR.
LITIR: SVART, BRÚNT OG ”NATUR”