Morgunblaðið - 18.10.1991, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 1991
Norrænt gigtarár 1992:
Fimmti hver Islendingur
er með gigtarsjúkdóm
Gigt er algengasti sjúkdómur á
Norðurlöndum, jafnvel hjartasjúk-
dómar, krabbamein oggeðsjúkdómar
eru aftar í röðinni. Talað er um að
tuttugu prósent þjóðarinnar eigi við
gikt að stríða sem þýðir að fimmti
hver Islendingur þjáist af einhvers-
konar gigt.
Næsta ár tileinkar Norðurlanda-
ráð gigtsjúkum, og mun því árið
1992 verða norrænt gigtarár.
Þetta kom fram á gigtarráðstefnu
sem haldin var á vegum Öryrkja-v
bandalagsins og Gigtarfélags íslands
um síðustu helgi. Að sögn Jóns Þor-
steinssonar yfirlæknis sem er for-
maður Gigtarfélags íslands var ráð-
stefnan haldin til að kynna gigtarár-
ið og halda upp á 15 ára afmæli
Gigtarfélags íslands. Jón sagði að
gigtsjúkir yrðu í brennidepli á gigtar-
ári og er meiningin að reyna að koma
ráðamönnum þjóðarinnar í skilning
um að auka þarf og bæta hag gigt-
sjúkra.
Kostar þjóðina fimm
milljarða á ári
Jón benti á að kostnaður við gigt-
sjúka næmi á ári hveiju fimm millj-
örðum og stór hluti af þeirri fjárhæð
væri vegna vinnutaps og örorkubóta.
Hann nefndi sem dæmi að tuttugu
prósent af örorkubótum rennur til
gigtsjúkra.
„Þessi sjúkdómur er mikið og al-
varlegt vandamál,” segir Jón „og það
kostar mikið fé að sinna vel því fólki
sem þjáist af gigt. Ég leyfi mér að
fullyrða að minna fé er varið í að
lækna og rannsaka gigt en aðra sam-
bærilega sjúkdóma hér á landi.
A þessu þarf að ráða bót 'og við
hyggjumst gera kynningarátak á
málefnum gigtsjúkra, fara af stað
með fjáröflunarherferð og við von-
umst til að fá íjölmiðla í lið með
okkur.”
Vantar sérstaka gigtardeild
Jón segir að það sé í rauninni
óviðunandi að ekki sé til sérstök gigt-
ardeild sem tekur á móti sjúklingum
um leið og þeir leita sér aðstoðar.
Ef fólk leitar aðstoðar nógu snemma
og fær strax meðferð við hæfi er
hægt að koma í veg fyrir að sjúkdóm-
urinn versni og í sumum tilfellum
er hægt að halda honum verulega í
skefjum. Hinsvegar kemur fram í
máli Jóns að biðtími er langur í allar
aðgerðir, hann skiptir jafnvel mánuð-
um og árum, og það vantar tilfinnan-
lega fleiri rúm og viðunandi aðstöðu
til að hægt sé að veita nauðsynlega
aðstoð.
Hann bendir einnig á að íslending-
ar hafi sérstöðu í ættfræðirannsókn-
um og vitað sé að sumir gigtsjúkdóm-
ar gangi í ættir. „Við eigum góða
rannsóknarstofu í ónæmis- og erfða-
fræði og það þarf að vera mögulegt
að vinna að rannsóknum á gigtsjúk-
um.”
Gigtarfélag íslands mun knýja á
heilbrigðisyfirvöld á gigtarári að þau
geri eitthvað til að hægt sé að koma
upp gigtardeild og um leið rannsókn-
araðstöðu.
Markmið félagsins með væntan-
legu kynningarátaki er um leið og
málefni gigtsjúkra verða reifuð að
koma af stað fjáröflun þannig að
unnt sé að stækka gigtlækningastöð
Gigtarfélags ísland.'Biðtíminn þar
segir Jón að sé orðinn margir mánuð-
ir. „Þetta er óþolandi ástand og það
þyrfti að stækka stöðina að minnsta
kosti um helming til að anna eftir-
spurn. Við erum komnir í viðræður
við Sjálfsbjörg um að fá afnot af
sundlauginni þeirra því það er mjög
JLroskahjálp
Malding um náms- og
menntunarmdguleika tatlaðra
Hótel Holiday Inn 18.10. 1991
Dagskrá: Sameiginlegur fundur í aðalsal
Fundarstjóri, Helgi Jónasson, fræðslustjóri Reykjanesumdæmis.
9.00 - Ávarp. Formaður Þroskahjálpar, Ásta B. Þorsteinsdóttir.
9.15 - Setning. Fulltrúi menntamálaráðherra.
9.30 - Stefna menntamálaráðuneytis í menntunarmálum fatlaðra.
Kolbrún Gunnarsdóttir, sérkennslufulltrúi ríkisins.
9.45 - Stefna Kennarasambands íslands. Birna Sigurjónsdóttir, for-
maður Skólamálaráðs Kennarasambands (slands.
10.00 - Kaffihlé.
10.15 - Viðhorf til blöndunar. Snorri Þorsteinsson, fræðslustjóri í Borg-
arnesi.
10.45 - Blöndun, stefnur og straumar. Dóra S. Bjarnason, dósent við
KHl. Blöndun: Má læra af andfætlingum?
11.15 - Menntun fyrir alla. Ole Hansen, yfirskólasálfræðingur frá Dan-
mörku.
12.00-13.00 - Hádegisveröarhlé.
SALUR 1. Forskólabarnið og grunnskólinn
- Ráðstefnustjóri Arthur Morthens, sérkennslufulltrúi Reykjavíkur.
13.00 - Ráðgjöf við foreldra forskólabarna. Stefán Hreiðarsson, for-
stöðumaður Greiningar- og ráðgjafarstöðvar ríkisins.
13.15 - Væntingar foreldra. Sigrún Kristmannsdóttir.
13.25 - Stefnan í reynd - reynsla foreldris. Aldís Rögnvaldsdóttir.
13.35 - Heildarstefna sérkennslu innan grunnskóla. Kristín Aðalsteins-
dóttir, kennslufræðingur, Valgerður Janusdóttir, kennari og
nemandi í sérkennslufræðum.
14.00 - Blöndun fatlaðra barna í almenna bekki. Auður Hrólfsdóttir,
sérkennari.
14.15 - ...í sem fyllstu samræmi við eðli og þarfir ... Um kennslu fatl-
aðra barna á Suðurlandi. Regína Höskuldsdóttir, sérkennslu-
fulltrúi.
14.30 - Hver ber ábyrgð á barni með sérþarfir? Hrólfur Kjartansson,
deildarstjóri i menntamálaráðuneytinu.
14.45-15.00 - Kaffihlé.
15.00-16.00 - Umraeöur.
SALUR 2. Framhaldsskólinn.
- Ráðstefnustjóri Berit Johnsen uppeldis- og kennslufræðingur.
13.00 - Anna Dóra Antonsdóttir, sérkennari og Gunnlaug Hartmanns-
dóttir námsráðgjafi. Er framhaldsskólinn reiðubúinn til að taka
á móti fötluðum nemendum?
13.25 - Hvað með mitt barn? Væntingar foreldra þroskaheftra ungl-
inga til menntunar. Halldóra Sigurgeirsdóttir.
13.40 - Iðnnám, starfsþjálfun, verklegt nám. Fjölnir Ásbjörnsson, sér-
kennari við Iðnskólann.
13.55 - Menntaskólinn og fatlaðir nemendur. Ágústa Gunnarsdóttir,
námsráðgjafi M.H. og Helga Sigurjónsdóttir, námsráðgjafi
M.K.
14.10 - Hvernig tekur menntaskólinn á móti fötluöum nemanda? Séð
frá sjónarhóli nemenda M.H. Ásdisar Jennu Ástráðsdóttur og
Hönnu Margrétar Kristleifsdóttur. Hanna Mjöll Fannar, tákn-
málstúlkur Menntaskólans í Hamrahlíð.
14.25-15.00 - Kaffihlé.
15.00-16.00 - Umræður.
Sameiginlegur fundur frá kl. 16.00
16.00-17.00 - Hvernig gerum við drauminn um einn skóla fyrir alla
að veruleika? Ole Hansen, yfirskólasálfræðingur, Danmörku.
17.00 - Niðurstöður og ráöstefnuslit.
Ráðstefnan er öllum opin og að kostnaðarlausu.
æskilegt að gigtsjúkir hafi aðgang
að vatnsþjálfun.”
Þegar Jón er að því spurður hvort
til séu fjármunir til að hefja fram-
kvæmdir segir hann að Norðurlanda-
ráð hafi falið gigtarfélögum á Norð-
urlöndum að fjármagna gigtarár.
„Gigtarfélag Islands á enga fjármuni
til að sinna þessu sem skyidi. Við
sjáum okkur ekki einu sinni fært að
sinna kynningarátakinu eins vel og
við vildum. En við vonum að almenn-
ingur taki við sér og með væntan-
legri ijáröflunarherferð takist að
hrinda þessum áformum í
framkvæmd.
Frá afhendingu gjafa til styrktar Landgræðsluskógum, Björn Z.
Ásgrímsson markaðssfjóri Umbúðamiðstöðvarinnar hf., frú Vigdís
Finnbogadóttir forseti og Björn Niklasson framkvæmdasljóir Igges-
uns AB.
Skógræktarfélag íslands:
Sænskar gjafir til styrktar
átaki um Landgræðsluskóga
SÆNSKI pappírsframleiðandinn
Iggesund AB, sem er hluti fyrir-
tækjasamsteypunnar MoDo, hefur
fært Vigdísi Finnbogadóttur for-
seta Islands, gjafir til styrktar
átaki um ræktun landgræðslu-
skóga.
Um er að ræða peningagjöf að
andvirði 50 þúsund sænskar krónur
eða um 500 þúsund ísl. Að auki heit-
ir fyrirtækið sérfræðilegri aðstoð við
ræktun landgræðsluskóga á Islandi.
Að sögn Huldu Valtýsdóttur form-
anns Skógræktarfélags íslands, er
MoDo fyrirtækjasamsteypan mjög
umsvifamikil í skógrækt, timbur-
vinnslu og pappírsiðnaði og selur
afurðir sínar um allan heim. Meðal
annars hefur pappír frá fyrirtækinu
verið notaður hér á landi í umbúðir
fyrir frystar sjávarafurðir. Starfs-
menn fyrirtækisins eru um 15 þús-
und og veltan á síðastliðnu ári var
um 190 milljarðar íslenskra króna.
Umbúðamiðstöðin hf. hefur um
áratuga skeið verið einn stærsti við-
skiptavinur fyrirtækisins hér á landi
og hafði Bjöm Z. Ásgrímsson mark-
aðsstjóri milligöngu um gjöfina, sem
afhent var í lok árlegs fundar starfs-
manna Iggesund/MoDo um um-
hverfísmál og umbúðir sem haldinn
var í Reykjavík.
Hitaveita Húsavíkur:
Dísilrafstöð notuð til að spara
RAFMAGNSVEITA Húsavíkurkaupstaðar ætlar að nota dísilrafstöð
til að framleiða rafmagn á annatímum í vetur í stað þess að kaupa
allt rafmagn frá RARIK. Með þessu telja Húsvíkingar sig geta sparað
um tvær milljónir króna.
„Við ætlum að nota dísilrafstöð á
annatímum í vetur og spara okkur
þannig um tvær milljónir króna,”
sagði Víglundur Þorsteinsson veitu-
stjóri á Húsavík í samtali við Morg-
unblaðið. Hann sagði veiturnar eiga
eina 500 kílóvatta dísilstöð sem
dygði fyrir fjórðungi til fímmtungi
þess rafmagns sem bærinn þyrfti á
hámarkstíma, en „við notum eina til
að byrja með,” sagði Víglundur og
gaf þannig til kynna að hugsanlega
Samband Fé-
laga sumar-
bústaðaeig-
enda á Is-
landi stofnað
ALLMÖRG félög sumarhúsaeig-
enda hafa ákveðið að stofna með
sér samtök. Ákvörðunin er að
mestu tilkomin vegna verðlagn-
ingar Rafmagnsveita ríkisins á
stofnheimtaugum fyrir rafmagn í
sumarhús.
í fréttatikynningu um stofnun fé-
lagsins segir að af sumarbústöðum
séu greidd gjöld til sveitafélaganna
og það sé því full ástæða fyrir gjald-
endur að kannaður sé réttur þeirra
gagnvart sveitafélögunum. Tíma-
bært sé orðið að stofna samband,
sem hafi forgöngu í ýmsum sameig-
inlegum réttindamálum sumarhúsa-
eigenda. Stefnt verði að því að hafa
sambandið einfalt í sniðum, ekki
verði farið inn á starf einstakra fé-
laga og að það verði eins ódýrt í
rekstri sem unnt er.
Stofnfundur Sambands Félaga
sumarbústaðaeigenda á íslandi verð-
ur haldinn sunnudaginn 27. október
kl. 14 í salnum, Skipholti 70, 2.
hæð. Hverfafélögum sumarbústaða-
eigenda er boðið að senda fulltrúa á
stofnfundinn.
fengju þeir sér fleiri vélar.
„Alagstímarnir eru aðallega
skömmu fyrir hádegi og kvöldmat
og þá er hugmyndin að nota stöðina
og við reiknum með að spara okkur
um 6% af innkaupakostnaði á raf-
orku. Við kaupum raforkuna frá
RARIK en það er í rauninni bara
framlenging á verðskrá Landsvirkj-
unar. Við kaupum rafmagn fyrir um
32 milljónir á ári,” sagði Víglundur.
Hann sagði að breytingar sem
Landsvirkjun hefði gert á gjaldskrá
sinni um síðustu áramót væri ástæð-
an fyrir því að Húsvíkingar notuðu
dísilrafstöðvar á háannatímanum.
Hann sagði að raforkuverðið væri í
reynd þrískipt, ákveðið gjald fyrir
aflkaup og síðan væri orkugjaldið
tvískipt, sumar- og vetrarverð. Vetr-
arverðið sagði Víglundur að væri
helmingi hærra en sumarverðið og
því kæmi dísilrafstöð í góðar þarfír
að vetri til.
Víglundur sagðist vita um nokkur
byggðalög sem hefðu í hyggju að
nota dísilrafstöðvar í vetur til að
lækka orkuverðið.
að rétta bíónafninu og hófst dreifing
miða þann 4. september sl. og var
lokaskiladagur 4. október. Miðum
var dreift í Kringlunni, Bíóhöllinni
og Bíóborginni einnig sem getrauna-
seðillinn birtist í Morgunblaðinu.
Nafnið, Sagabíó, var síðan tilkynnt
FM 957.
Alls bárust á milli 70 og 80 þús-
und miðar í keppnina en um 130.000
miðum var dreift. Aldur þátttakenda
var allt frá 4 ára til 80 ára og lögðu
margir áherslu á tillögur sínar með
teikningum, ljóðum og fleiru.
►
Elísabet Árnadóttir og Alfreð Árnason að vinna úr aðsendum seðlum
í nafnasamkeppni Sambíóanna.
Fimmtán manns voru
með nafnið Sagabíó
NAFNASAMKEPPNI Sambíóanna sem efnt var til vegna kvikmynda-
húss sem er í byggingu er lokið og var bíóinu gefið nafnið Sagabíó.
15 manns voru með nafnið Sagabíó og verður dregið um vinnings-
hafa úr þesum 15 nöfnuin við opnun bíósins sem verður í lok nóvemb-
er en vinningurinn er Toyota Hi-Lux að verðmæti tvær milljónir króna.
Samkeppni þessi nefndist Leitin í beinni útsendingu á útvarpsstöðinni