Morgunblaðið - 18.10.1991, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 18. OKTÓBER 1991
Eiturlyfjavandinn á Spáni:
Atvik þetta átti sér stað í Sant
Cosme-hverfínu í Barselónu, þar
sem íbúamir hafa tekið lögin í sín-
ar eigin hendur og fara um í 40-50
manna hópum jafnt á nóttu sem
degi til að hafa uppi á fíkniefnasöl-
um og -neytendum og koma þeim
í burtu, „með góðu eða illu”. Sjálf-
skipaðir löggæsluhópar sem þessir
hafa breiðst út eins og eldur í sinu
um Spán, sérstaklega í Andalúsíu,
Katalóníu, Valensíu og Madríd.
Fárið hófst í einu af úthverfum
höfuðborgarinnar, Villaverde, sem
er 12 km fyrir sunnan miðbæinn.
Borgarstjórnin hafði ákveðið að
flytja þangað 88 sígaunafjölskyld-
ur, en íbúar hverfísins sögðu að
með þeim kæmu eiturlyf og skelltu
upp tuttugu tjöldum á landsvæð-
inu sem ætlað hafði verið sígaun-
unum. Karlar og konur á öllum
aldri komu sér þar fyrir og hafast
enn við, þrátt fyrir ítrekuð tilmæli
yfirvalda um að yfirgefa svæðið.
Tugir þúsunda tóku þátt í kröfu-
göngu í Madríd og fóru fram á
aukna hörku í baráttunni gegn
eiturlyfjaneyslu.
Meðal þeirra sem mest láta til
sín heyra eru strætisvagnabílstjór-
ar sem aka um í Villaverde og
segja að strætisvagnamir séu slík-
ur markaður fyrir eiturlyf að þeir
hafí venjulega með sér flöskur af
áfengi á akstrinum til að þvo blóð
af peningum. Einnig er það svo
algengt að sjá eiturlyfjaneytendur
og nálar í almenningsgörðum að
mæður eru famar að gæta þeirra
garða sem eru 'Staðsettir nálægt
skólum. „Þeir geta farið eitthvert
annað,” segir unglingspiltur sem
heldur á þungri kylfu. „En ef þeir
koma hingað, þá beijum við þá.”
„Þetta eru afbrigðilegar og vil-
limanlegar gervilöggur,” segir
Rafael Vera, skrifstofustjóri inn-
anríkisráðuneytisins, og innanrík-
isráðherrann, José Luis Corcuera,
hefur áhyggjur af framvindu mála:
„Ef lögreglan þarf að fara að lög-
um, þá þarf almenningur þess
líka.” Hann sætir harðri gagnrýni
á þinginu vegna nýs lagafrum-
varps sem stjómarandstaðan segir
bijóti gegn stjórnarskránni vegna
þess að gert sé ráð fyrir að leyfa
lögreglunni að hefja húsleit án
samþykkis dómara og að handtaka
hvern þann sem ekki er með nafn-
skírteini á sér. Ríkisstjórnin telur
að lögin myndu auðvelda barátt-
una gegn eiturlyíjasölum.
I Madríd hefur borgarstjórnin
sett nýjar reglur sem banna eitur-
lyfjaneyslu á almannafæri. Sekt
fyrir að reykja hassvindling á göt-
um úti getur farið upp í 20.000
peseta, fyrir að skilja eftir nálar
og sprautur í görðum 10.000 pe-
seta, og fyrir alvarlegri brot af
sama tagi 2,5 milljón peseta.
Skömmu eftir að reglurnar tóku
gildi höfðu yfir fímmtíu manns
verið handteknir.
Hryðjuverk á Spáni
Foringi í spænska flughernum lést og kona og dóttir hennar slösuðust alvarlega þegar þtjár sprengjur
sprungu í miðborg Madridar í gær. Er talið fullvíst, að hryðjuverkamenn ETA, aðskilnaðarhreyfíngar
Baska, hafi komið sprengjunum fyrir. Á síðustu 23 árum hafa nærri 700 manns látið lífið fyrir hendi þeirra.
Á myndinni er verið að bera burt lík flughersforingjans en sprengjunni hafði verið komið fyrir í bílnum hans.
Baker reynir að tryggja ráðstefnu um frið í Miðausturlöndum:
Israelssljórn segir að enn sé
mörgum spurningum ósvarað
Jerúsalem, Amman, Túnisborg. Reuter, The Daily Telegraph.
JAMES Baker, utanríkisráðherra Bandarikjanna, hélt i gær áfram
tilraunum sínum til að tryggja ráðstefnu um frið í Miðausturlöndum
fyrir næstu mánaðamót og ræddi til skiptis við ísraelsk stjórnvöld og
fulltrúa Palestínumanna í Jerúsalem. Yasser Arafat, leiðtogi Frelsis-
samtaka Palestínumanna (PLO), sagði á fundi miðstjórnar samtakanna
að þau þyrftu að sýna samstarfsvilja og sveigjanleika og virtist styðja
hugmyndir Bakers um ráðstefnuna. Israelsk sljórnvöld sögðu hins
vegar að mörg mál væru enn óleyst.
Baker er nú í áttundu friðarför hafa hafnað þátttöku fulltrúa frá
sinni til Miðausturlanda og átti tvo
fundi með Yitzhak Shamir, forsæt-
isráðherra ísraels. Eftir fyrri fund-
inn sagði David Levy, utanríkisráð-
herra landsins, að ýmis mál væru
enn óleyst. Þá lét talsmaður Sham-
irs svo um mælt að „fjölmörgum”
spurningum væri enn ósvarað.
Helsti ásteytingarsteinninn er sú
krafa Ísraela að þeir fái neitunar-
vald þegar samningamenn Pal-
estínumanna verða valdir. ísraelar
Bók sænsks blaðamanns:
Norðmenn sakaðir um
rányrkju í Barentshafi
Osló. Frá Jan Gunnar Furuly, fréttaritara Morgunblaðsins.
SÆNSKI rithöfundurinn og blaðamaðurinn Bo Landin gagnrýnir
Norðmenn harðlega í nýrri bók, sem hann skrifar ásamt öðrum Svía,
Henrik Ekman, fyrir það hvernig þeir fara með auðlindir Barents-
hafs. Hafa þeir um árabil framkvæmt viðamiklar vísindalegar rann-
sóknir og er niðurstaðan að Norðmenn stunda rányrkju á Norðurslóð-
um jafnt á fiski sem öðrum auðlindum. Biðja þeir Norðmenn um að
láta Barentshafið í friði.
PLO og Austur-Jerúsalem í ráð-
stefnunni. Miðstjórn PLO ræðir nú
í Túnisborg hvort samtökin eigi að
fallast á þátttöku Palestínumanna í
friðarráðstefnu án beinnar aðildar
samtakanna sjálfra. Búist er við að
miðstjórnin taki ákvörðun í málinu
eftir að Baker hefur rætt við fulltrúa
Palestínumanna frá hemumdu
svæðunum, en sá fundur verður í
dag. Almennt er álitið að miðstjórn-
in veiti framkvæmdastjórn PLO
umboð til að fallast á þátttöku Pal-
estínumanna, sem senda þá samn-
inganefnd með Jórdönum.
Palestínskir heimildarmenn sögðu
að fulltrúamir, sem ræða við Baker,
hafí sett saman lista yfír hófsama
Palestínumenn, sem verði í sendi-
nefndinni með Jórdönum.
Borís Pankín, utanríkisráðherra
Sovétríkjanna, fór einnig til Jerúsal-
em til að beita sér fyrir því að efnt
yrði til ráðstefnunnar. Það eina sem
hann hefur að bjóða ísraelum til að
laða þá að samningaborðinu er til-
kynning um að Sovétmenn taki að
nýju upp stjómmálasamband við þá.
Sambandinu var slitið vegna stríðs
Keuter
James Baker, utanríkisráðherra Bandaríkjanna, ræðir við Yitzhak
Shamir, forsætisráðherra ísraels, í Jerúsalem í gær.
ísraela og araba 1967 og líklegt er
að Pankín tilkynni að það verði tek-
ið upp að nýju ef og þegar Israelar
fallast á friðarráðstefnu.
Skammur tími til stefnu
Ljóst er að skammur tími er til
stefnu, eigi að setja ráðstefnuna 29.
október eins og Bandaríkjastjórn
stefnir að. Baker verður að boða til
ráðstefnunnar í síðasta lagi á mánu-
dag, tíu dögum fyrir setninguna.
Gert er ráð fyrir að ráðstefnan
standi i skamman tíma, að kröfu
Israela, og að samningaviðræður
hefjist ekki fyrr en að henni lokinni
með beinum viðræðum ísraela við
sendinefndir Líbana, Sýrlendinga
auk Jórdana og Palestínumanna.
Sýrlendingar hafa sagt að þeir séu
reiðubúnir að eiga aðild að ráðstefn-
unni en setji það sem skilyrði fyrir
þátttöku í samningaviðræðunum að
Israelar ljái máls á því að skila
Gólan-hæðunum, sem þeir hernámu
árið 1967. Ráðuneytisstjóri ísraelska
forsætisráðuneytisins sagði í gær
að ísraelar myndu aldrei láta þetta
hemaðarlega mikilvæga svæði af
hendi.
Almenningnr tekur
lögin í eigin hendur
Madríd. Frá Ragnari Bragasyni, fréttaritara Morgunblaðsins.
ÞEGAR fólkið hafði umkringt eiturlyfjaneytandann og grýtti
fyrsta steininum í höfuðið á honum, greip hann fyrir andlit sér,
fór að gráta og sagði í örvæntingu: „Eg sver að ég veit ekki hvað
gengur að mér, en ef ég geri það ekki, þá dey ég.” Fólkið henti
fleiri grjótum og barði með kylfum uns ungi maðurinn féll í göt-
una og lá þar hreyfingarlaus í blóði sínu.
BBC:
Alþjóðlegt fréttasjónvarp
„Norðmenn eiga að hafa efni á
því að hætta nýtingu auðlindanna á
norðurslóðum. Þá ber að hætta kola-
vinnslu á Svalbarða. Ég held líka
að norskir stjórnmálamenn muni
gera sér grein fyrir nauðsyn þessa.
Það eru bara bamalegir stjórnmála-
menn sem halda að hægt verði að
nýta auðlindimar áfram í sama
mæli. Alþjóðlega séð verðum við líka
að færa okkur frá þeirri samfélags-
gerð sem byggir á nýtingu olíu og
kola,” segja Landin og Ekman við
norsku fréttastofuna NTB.
Þeir segja oft hart gengið að físki-
stofnunum í Barentshafí með því að
senda þangað stóra verksmiðjutog-
ara. Það væri bæði skynsamlegra
og arðbærara að veiða á litlum bát-
um meðfram strandlengjunni segja
þeir og biðja norska sjómenn um að
sýna þolinmæði þangað til fiskurinn
fer að ganga nær ströndinni.
Þá segja tvímenningamir Norð-
menn um árabil hafa farið í kringum
innflutningsbann Evrópubandalags-
ins á selkópaskinnum sem sett var
á 1982. Halda þeir því fram að
Norðmenn hafí drepið 25.000 kópa
og komið skinnunum í verð á megin-
landi Evrópu. Þeir segjast ekki vita
nákvæmlega þetta hafí verið gert
en gefa í skyn að notaðir hafi verið
erlendir milliliðir. „Hvemig stendur
á því að Afríkuríkið Kamerún er
orðið stór selskinnsútflyjandi? Og
Grikkland? Og Lúxemborg?,” spyija
þeir Landin og Ekman.
London. Daily Telegraph.
BBC, breska ríkisútvarpið, steig
stórt skref í vikunni í átt til alþjóð-
legs fréttasjónvarps en þá var
byrjað á útsendingum, sem ná til
38 Asíuianda.
í apríl sl. hóf BBC að senda út
hálftímafréttaþátt til Evrópu en sam-
kvæmt samningum við HutchVision,
sjónvarpsfyrirtæki í Hong Kong, sem
ræður yfír fjarskiptahnetti, verða
fréttir og fréttaþættir send út allan
sólarhringinn til 38 landa f Asíu.
HutchVision mun sjá um auglýsing-
amar en afnotin af fjarskiptahnettin-
um eru BBC að kostnaðarlausu.
Útsendingarnar ná til svæða, sem
byggð eru 2,7 milljörðum manna en
þar af mæla 200 milljónir á enska
tungu. Raunar hafa aðeins nokkrir
tugir milljóna manna á svæðinu að-
gang að kapalsjónvarpi eða búnað
til að taka á móti gervihnattasend-
ingum en talið er, að áhorfendur eða
notendur þurfi aðeins að vera sex til
sjö milljónir til að endar nái saman.
Er nú þegar er farið að huga að
sendingum til Afríku.
Ráðamenn BBC gera sér fulla
grein fyrir, að CNN er búið að koma
sér vel fyrir á þessum vettvangi og
segja, að það hafi verið mikil mistök
að vera ekki komnir af stað áður en
Persaflóastríðið skall á. Þeirra styrk-
ur er hins vegar sú virðing, sem BBC
nýtur um allan heim fyrir góða frétt-
amennsku.