Morgunblaðið - 29.03.1992, Side 21

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 29. MARZ 1992
lands. Hún gæti verið þverfagleg,
náð til lögfræðilegra og hagfræði-
legra atriða auk hinna verkfræði-
legu. íslendingar hafa þegar aflað
sér alþjóðlegrar viðurkenningar
vegna vasklegrar framgöngu í haf-
réttarmálum og hún gæti nýst vel
þegar semja þarf um lagningar og
umferðarrétt um viðkvæm hafsvæði.
Auk ráðuneytis iðnaðar- og orku-
mála og Landsvirkjunar koma aðrar
stofnanir líka við sögu, svo sem
Orkustofnun, Hafrannsóknastofnun
og önnur ráðuneyti sem málið varð-
ar. Ljóst er einnig að framkvæmd
sem þessi felur í sér nýsköpun.
Tækniþekking eykst við uppbygg-
ingu nauðsynlegra rannsókna þar
sem allir þessir aðilar koma við sögu.
Aðdragandi?
Talsmenn áhugahópsins leggja
áherslu á að í þessu máli þurfi að
hugsa allmörg ár fram í tímann.
Hér þurfa íslendingar að stilla sam-
an kraftana og gera það í tíma.
Þótt 10 til 15 ár líði þar til hægt
verður að hleypa rafmagni á fyrsta
strenginn þarf að heíjast strax
handa.
Undirbúningstíminn sjálfur mætti
ekki vera lengri en eitt ár, síðan
tekur við leit að samstarfsaðilum,
fjármagni og öllum öðrum þáttum
sem tengjast málinu. Við teljum að
víðtæk pólitísk samstaða geti náðst
um málið og við erum sannfærðir
um að Islendingar geta ráðið því sem
þeir vilja um framgang málsins ef
við gefum okkur það að kaupendur
að raforkunni finnist í Evrópu og
Landsvirkjun hefur þegar hafið leit-
ina að þeim.
ÍSLAND Rfyðarfjörður
Nýsending.
Kjólar
NOREGUR
FÆREYJAR
Sæstrengir
til Evrópu, %V;
nokkrir )
möguleikar
L250km
"A Björgvin
v -i !r
w? i |3.
\ 1 :
»X
^JENGLANlj/
London
Hamborg
ÞYSKA
Eigum til afgreiðslu strax pallbílahús fyrir alla ameríska
og japanska Pick up bíla, þ.á m. Double Cap bíla. Hús-
in eru fellihús, þ.e. lág á keyslu en há í notkun.
Glæsileg innrétting fyrir 4-5 með rúmum, borðum,
skápum, bekkjum, sjálfvirkum hitastilli, fullbúnu eld-
húsi, þrefaldri eldavél, raf-vatnsdælu, vatnstanki, vaski,
ísskáp, o.fl.
Ódýr lausn á ferðalögum á íslandi og erlendis.
Tækjamiðlun íslands hf
Bíldshöfða 8, sími 674727.
kosta um 5 milljarða króna og hún
tæki þijú til fjögur ár. Það tekur 4
til 6 ár að framleiða 1.600 til 1.800
km langan streng og það er ljóst
að strengirnir verða að minnsta kosti
tveir en líklegra er að þeir verði
þrír eða fjórir. Hér ér því um að
ræða minnst 20 ára verkefni og sá
tími er nægur til að afskrifa hana
að fullu. Hún ætti þá líka að vera í
góðri aðstöðu til að keppa við aðra
framleiðendur um frekari verkefni.
Einn strengur, 1.800 km langur,
er talinn kosta 60 til 70 milljarða
og yrðu framleiddir fjórir erum við
að tala um 240 til 280 milljarða í
heild. Hráefniskostnaður er talinn
kringum 20% og íslenskt vinnslu-
virði framleiðslunnar er því kringum
200 milljarðar króna. Þetta þýðir
10 milljarða á ári sem er meira en
ein loðnuvertíð.
En jafnvel þótt verksmiðjan fram-
leiddi ekki alla strengina myndi vera
hagkvæmt að reisa hana og við get-
um í því sambandi minnt á samvinnu
Breta og Frakka. Þeir lögðu strengi
yfir Ermarsundið, samtals 400 km,
°g byggðu verksmlðjur í báðum
löndunum til að framleiða þá. Önnur
verksmiðjan framleiddi það sem
henni bar en hafði síðan lítil eða
engin verkefni eftir það og borgaði
sig samt.
Milli 400 og 500 manns myndu
starfa við byggingu verksmiðjunnar
og framleiðslu strengsins og af þeim
fjölda verða tæknimenn ekki undir
100. Hægt verður að framleiða
kringum 300 km á ári og þarf verk-
smiðjuhúsið að vera 15 til 20 þúsund
fermetrar að stærð auk mikils
geymslusvæðis.
Þekking?
Stór hluti starfsmanna sæstrengs-
verksmiðju verður að hafa góða
grunnmenntun, ekki síst vegna
framleiðslu- og gæðaeftirlits. Hér-
lendis er nóg framboð af hæfu fólki
og það er ekki síst trygging fyrir
því að erlendir aðilar ættu að hafa
áhuga á samstarfi. Hér má líka
minna á þá staðreynd að öll gæða-
prófun á hráefnum, strenghlutum
og fullbúnum strengjum krefst bún-
aðar og þekkingar sem gæti staðið
undir heilli deild við Háskóla ís-
Utflutningur á raf
orku meó sæstreng,
Fá ákvörðun um stuðning
stjórnvalda.
Stofna undirbúningsfélag.
Athuga hagkvæmni.
Val á erlendum samstarfsað-
ila.
Leit að fjármagni.
Finna kaupanda að raforku.
Virkja.
Framleiða strengi
Staðsetning?
Síðustu árin hefur mikil vinna
verið lögð i rannsóknir á staðai-vali
vegna stóriðju og því eru til góðar
upplýsingar sem hægt er að byggja
frekari forvinnu á. Við getum nefnt
staði eins og Hvalfjörð, Eyjafjörð,
Reyðarfjörð, Reykjavík og staði við
Reykjanes. Verksmiðjan þarf gott
byggingarland við sjó þar sem er
aðdjúpt svo koma megi að djúprist-
um kapallagningarskipum.
í þessu sambandi má geta þess
að við höfum varpað fram þeirri
hugmynd hvort framleiða mætti
strengina í meiri lengdum en tíðkast
hefur með því að geyma þá við flot-
holt í sjó. Þau yrðu síðan dregin á
haf út þegar til lagningar kæmi.
Þannig mætti spara tengingai' og
leggja strengina með viðaminni bún-
aði. Eyjafjörður, Reyðarfjörður og
Hvalfjörður ættu að vera ákjósanleg-
ar geymslur frá náttúrunnar hendi.
Meirihattar
LEÐURJAKKAR
0 6Ó0U
UIR0I
Leðurjakkar frá 12.500 - 12.900 - -
Mótorhjóla stígvél 7.900 - 9.500
Skór m/þykkum sóla 5.900 - 6.900
Nýjar vörur daglega
Laugavegi, s. 17440/29290
Kringlunni, s. 689017