Morgunblaðið - 28.08.1992, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 28. ÁGÚST 1992
Hversu vel eða illa hefur þú kynnt þér mál-
efnin varðandi ísland og Evrópska efhahags-
svæðið?
Fjöldi Hlutfall
Tóku afstöðu 840 99,4%
Tóku ekki afst. 5 0,6%
845 1 00,0%
14,9%
4,8%
1,2%
Mjög vel Nokkuð vel í meðallagi Frekar illa Mjög illa/ ekkert
46,1%
33,1%
ll
Ef íslendingar verða þátttakendur í EES
óttastu að erlendir aðilar kaupi í miklum
mæli jarðir hérlendis?
Fjöldi Hlutfall
Tóku afstöðu 804 95,1 %
Tóku ekki afst. 41 4,9%
29,0% 30.1 %
■ líBl
Mikið Nokkuð
Lítið
Ekkert
Efrópska Efnahagssvæðið þýðir aukna aðsókn
vinnuafls frá aðildarríkjunum til Islands.
Fjöldi Hlutfall
Svöruðu 835 98,8%
Neita að svara 10 1,2%
845 100,0%
65,7%
jm m
Sammála Ósammála Veit ekki/ekki skoðun
22,8%
Ert þú fylgjandi eða andvig(ur) þátttöku
íslands í Evrópska Efhahagssvæðinu (ESS)?
40,1%
Fylgjandi Hlutlaus/sama Andvígir
Fjöldi
Tóku afstöðu 566
Tóku ekki afst. 279
845
Hlutfall
Tóku afstöðu 67,0%
Tóku ekki afst. 33,0%
100,0%
Ef íslendingar verða þátttakendur í EES
óttastu erlendar fjárfestingar í atvinnulífinu?
Fjöldi Hlutfall
Tóku afstöðu 799 94,6%
Tóku ekki afst. 46 5,4%
845 100,0%
20,3%
28,0%
15,1%
Mikið Nokkuð Lftið
36,5%
I
Ekkert
EES verður til hagsbóta fyrir innlendan
iðnað.
52,1%
I
26,1%
Fjöldi Hlutfall
Svöruðu 833 98,6%
Neitaaðsvara 12 1,4%
845 100,0%
21,8%
Sammála Ósammála Veit ekki/ekki skoðun
Ert þú fylgjandi eða andvig(ur) því að ísland
sæki um aðild að Evrópubandalaginu?
2M%
Fylgjandi Hlutlaus/sama Andvígir
Fjöldi
Tóku afstöðu 565
Tóku ekki afst. 280
845
Hlutfall
Tóku afstöðu 66,9%
Tóku ekki afst. 33,1%
100,0%
Ef íslendingar verða þátttakendur í EES óttastu að þátttaka Islands brjóti í bága við stjórnarskrána?
Fjöldi Hlutfall Tóku afstöðu 549 65,0% Tóku ekki afst. 296 35,0% 845 100,0% 42,8%
26,4%

Mikið Nokkuð Lftið Ekkert
65,1%
EES verður til þess að vöru-
verð lækkar hér á landi.
Fjöldi Hlutfall
Svöruðu 832 98,5%
Neita að svara 13 1,5%
845 100,0%
20,8%
14,1%
Sammála Ósammála Veit ekki/ekki skoðun
Ef Islendingar verða þátttakendur í EES
óttastu yfirráð erlendra aðila yfir fallvötnun-
um (orkuforðanum)?
Fjöldi Hlutfall
Tóku afstöðu 797 94,3%
Tóku ekki afst. 48 5,7%
30,4%
IIhI
Mikið Nokkuð Lítið
Ekkert
Ef íslendingar verða þátttakendur í EES
óttastu að við missum stjórn á fiskveiðum?
31,4% 30,6%
Mikið Nokkuð
Fjöldi Hlutfall
Tóku afstöðu 800 94,7%
Tóku ekki afst. 45 5,3%
845 1 00,0%
28,6%
^jjjjj
Lítið Ekkert
86,4%
EES opnar landið fyrir
erlendum fjárfestingum.
Fjöldi Hlutfall
Svöruðu 830 98,2%
Neitaaðsvara 15 1,8%
845 100,0%
4,8%
8,8%
Sammála Ósammála Veit ekki/ekki skoðun
A * _
Skoðanakönnun IM Gallup um Island o g Evrópska efnahagssvæðið
Tæp 60% óttast lítið eða ekki að
EES brjóti í bága við stjómarskrá
62% telja að íslendingar missi stjórn fiskveiða úr höndum sér með þátttöku í EES
EINUNGIS 1,2% svarenda sem afstöðu tóku í skoðanakönnun ÍM Gall-
up um þekkingu og afstöðu fólks til Evrópska efnahagssvæðisins (EES)
segjast hafa kynnt sér málefni varðandi Island og EES mjög vel. 79,2%
segjast hins vegar hafa kynnt sér málið frekar illa, nyög ilia eða ekk-
ert. 41,4% úrtaksins í könnuninni treysta sér ekki til að taka afstöðu
til þátttöku íslands í EES, 26,9% eru fylgjandi þátttöku íslands en
31,7% eru andvígir. Ef aðeins eru teknir þeir sem svöruðu spurning-
unni eru 47,3% andvígir þátttöku í EES, 40,1% fylgjandi en 12,5% sögð-
ust vera hlutlausir eða standa á sama. 58,4% sem afstöðu taka eru
andvígir þvi að ísland sæki um aðild að Evrópubandalaginu (EB), 26,4%
eru fylgjandi en 15,2% segjast vera hlutlausir eða standa á sama. 33,1%
taka ekki afstöðu til aðildar að EB. Islenskar markaðsrannsóknir hf.
Gallup framkvæmdi skoðanakönnunina dagana 10.—28. júlí síðastliðinn
fyrir utanríkisráðuneytið, félagsmálaráðuneytið og iðnaðar- og við-
skiptaráðuneytið. Var markmið hennar að kanna hversu vel fólk hefði
kynnt sér EES-málið, hvort þekkingin hefði áhrif á afstöðuna og hvaða
atriði samningsins fólk hefði kynnt sér.
Alyktun
SUS óljós
- segir Halldór
Blöndal landbún-
aðarráðherra
HALLDÓR Blöndal, landbúnaðar-
ráðherra, segir að ályktun stjórn-
ar Sambands ungra sjálfstæðis-
manna, þar sem fram kemur
gagnrýni á störf landbúnaðarráð-
herra, sé óljós og byggð á mis-
skilningi. Hann segir að greinilegt
sé að upplýsingar um stöðuna i
landbúnaði hafi ekki legið fyrir
þegar ályktunin var samin.
I ályktun stjómar SUS, sem birt-
ist í Morgunblaðinu í gær, segir m.a.
að dugleysi landbúnaðarráðherra í
mótun nýrrar landbúnaðarstefnu sé
hörmuð, og það að gengið sé frá
samningi við mjólkurframleiðendur á
sömu nótum og í umdeildum samn-
ingi við kindakjötsframleiðendur sé
ekkert nema uppgjöf. Stjórn SUS
hvetur ráðherra til að sýna pólitískt
þrek með því að hrinda af stað upp-
stokkun í landbúnaði í stað þess að
gerast sporgöngumaður forvera
sinna og láta stjórnast af úreltu fyrir-
greiðslukerfi.
Halldór sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær að hann hefði á al-
mennum fundum með bændasamtök-
um um allt land og einnig í viðræðum
við forystumenn bænda lýst vilja sín-
um til þess að búvörusamningurinn
verði endurskoðaður með það fyrir
augum að auka svigrúm bæði til
framleiðslu og viðskipta með búvör-
ur. „Þetta hefur greinilega farið fram
hjá ungum sjálfstæðismönnum og
þykir mér það mjög leitt. í annan
stað þykir mér óþarfí að hlífa Alþýðu-
flokknum við því að hann ber auðvit-
að fulla ábyrgð á búvörusamningnum
sem gerður var í tíð síðustu ríkis-
stjómar og ég kom að, og hlýt auðvit-
að að standa við. í samningnum ér
ákvæði um að heimilt sé að endur-
skoða hann að liðnum tveimur árum
og sú vinna er nú að fara í gang.
Það verður að hafa í huga í þessu
sambandi að vinna við þann þátt
búvörusamningsins sem tekur til
mjólkurframleiðslunnar tók mjög
langan tíma og undir hann var ekki
skrifað fyrr en nú í ágúst. Þetta
veldur auðvitað því að við höfum
haft lítið svigrúm í landbúnaðarráðu-
neytinu og samtökum bænda til þess
að ræða aðra þætti þessara mála.
Ég er hins vegar mjög ánægður yfír
því að ungir sjálfstæðismenn skuli
sýna landbúnaðarmálum áhuga og
vildi gjaman fá tækifæri til að ræða
við þá beint þannig að misskilnings
af þessu tagi gæti ekki á nýjan Ieik,“
sagði Halldór Blöndal.
-----» ♦--♦---
Landsbankinn
Skipað í stöð-
I urumdæmis-
útíbússtjóra
BANKARÁÐ Landsbankans hefur
nú gengið frá skipun í stöður
umdæmisútibússljóra á höfuð-
borgarsvæðinu. Þrír menn voru
skipaðir í stöður þessar.
Hinir nýju umdæmisútibússtjórar
verða Karl Hallbjömsson, sem verður
umdæmisútibússtjóri aðalbanka, en
hann var áður útibússtjóri í
Miklubrautarútibúi. Þorkell Magn-
ússon var skipaður umdæmisútibús-
stjóri í Austurbæjarútibúi, en þar var
hann áður útibússtjóri, og Árni Jóns-
son var skipaður umdæmisútibús-
stjóri í Breiðholtsútibúi en hann var
áður útibússtjóri í Vegamótaútibúi.
Hinar nýju stöður umdæmisúti-
I bússtjóra eru í samræmi við nýtt
1 skipulag fyrir útibúanet Landsbank-
ans á höfuðborgarsvæðinu. Þessi
skipan hefur ekki mikil áhrif á þjón-
ustu við viðskiptavini bankans en
j henni er ætlað að færa ýmsa ákvarð-
anatöku og ákveðna verkþætti innan
bankans til útibúanna.
Könnunin náði til 1.200 manns á
aldrinum 15-69 ára á öllu landinu
og svöruðu liðlega 70% spurningum
könnunarinnar. Fram kemur í grein-
argerð könnunarinnar að karlar séu
hlynntari þátttöku í EES en konur,
og þátttaka í EES nýtur einnig meiri
stuðnings meðal fólks undir fimm-
tugsaldri en meðal þeirra sem eldri
em. Hins vegar hafi komið fram að
stjómmálaskoðanir, búseta, starf og
kynjaskipting hafi ekki veruleg áhrif
á afstöðu fólks. Þá er því haldið fram
að eftir því sem svarendur sögðust
hafa kynnt sér málefnið betur þeim
mun jákvæðari hafi afstaða þeirra
verið til þátttökunnar í EES.
54,6% óttast erlend yfirráð yfir
fallvötnum
42,8% þeirra sem afstöðu tóku
sögðust óttast nokkuð eða mikið um
fullveldi Islands ef Islendingar verða
þátttakendur í EES en 57,2% sögð-
ust lítið eða ekkert óttast um full-
veldi landsins. í skýringum Gallup
segir að fram hafi komið að eldri
kynslóðir hafi mun meiri áhyggjur
af fullveldinu en yngri kynslóðir og
að óttinn sé meiri út á landi en á
Stór-Reykjavíkursvæðinu. Aðeins
5,6% tóku ekki afstöðu til þessarar
spurningar. Þegar spurt var hvort
svarendur óttuðust að þátttaka ís-
lands í EES bryti í bága við stjómar-
skrá lýðveldisins sögðust 14,2% ótt-
ast það mikið og 26,4% nokkuð en
meirihluti þeirra sem afstöðu tóku
eða 59,4% sögðust óttast það lítið
eða ekkert. Stór hluti svarendanna
eða 35% tóku hins vegar ekki af-
stöðu til þessarar spumingar.
Meirihluti svarenda eða 53,4%
sögðust óttast nokkuð eða mikið að
útlendingum muni fjölga hérlendis
með þátttöku íslands í EES. 12,7%
óttast þetta lítið og 34% ekkert. Um
43% telja að íslendingar muni ekki
geta stjórnað aðsókn vinnuafls frá
aðildarríkjum EES en 37% hafa hins
vegar trú á að hægt sé að stjóma
aðsókninni. Um 20% þátttakenda
voru óvissir í afstöðu sinni til þessa
atriðis eða neituðu að svara.
54,6% segjast óttast yfirráð er-
lendra aðila yfír fallvötnum (orku-
forðanum) nokkuð eða mikið en
45,5% óttast það lítið eða ekkert.
Gallup bendir á í greinargerð að ótt-
inn sé mun meira áberandi hvað
bæði þessi atriði varðar meðal eldra
fólks en þeirra sem yngri eru.
53% óttast jarðakaup
erlendra aðila
Naumur meirihluti þjóðarinnar
óttast jarðakaup erlendra aðila sam-
kvæmt könnuninni. 53,1% segjast
óttast það nokkuð eða mikið að er-
lendir aðilar kaupi_ í miklum mæli
jarðir hérlendis ef íslendingar verða
þátttakendur í EES. 16,8% óttast
þetta lítið og 30,1% ekkert. Tæpur
helmingur þjóðarinnar óttast fjár-
festingar í atvinnulífínu. 20,3% sögð-
ust óttast erlendar fjárfestingar mik-
ið og 28% sögðust óttast það nokkuð
en 51,6% þeirra sem afstöðu tóku
óttast þetta Iítið eða ekkert.
Talsverður meirihluti þjóðarinnar
hefur áhyggjur af því að Islendingar
missi stjórn fískveiða út úr höndun-
um samkvæmt könnuninni. Alls svör-
uðu 94,7% þessari spurningu og
sögðust 62% þeirra óttast þetta
nokkuð eða mikið. 9,4% óttast þetta
lítið og 28,6% svöruðu að þeir óttuð-
ust þetta ekkert.
65% telja að EES verði til að
vöruverð lækki
Um þriðjungur svarenda sögðust
vera sammála því að hægt væri að
ná hagstæðari samningum en EES-
samningunum í tvíhliða viðræðum
milli íslendinga og EB. 20,8% sögð-
ust vera því ósammála en 45,7%
svarenda voru óvissir í afstöðu sinni.
Meirihluti þátttakenda voru sam-
mála því að þátttaka íslands í EES
væri til hagsbóta fyrir innlendan iðn-
að, mikill meirihluti þeirra sögðust
telja að EES verði til að lækka vöru-
verð hér á landi eða 65,1% og 60%
þeirra sem afstöðu tóku sögðust vera
sammála því að EES muni leiða af
sér aukna samkeppni hjá bönkum
hérlendis og þar með vaxtalækkanir.
Þá taldi mikill meirihluti þeirra sig
vita að EES fæli í sér aukna aðsókn
vinnuafls frá aðildarríkjunum til ís-
lands en 22,8% voru ósammála því.
45,4% telja að útlendingar
kaupi helstu fyrirtæki landsins
Þegar spurt var hvort EES opnaði
landið fyrir erlendum Ijárfestingum
sögðu 86,4% að svo yrði en 4,8%
voru því ósammála. 45,4% töldu að
auknar erlendar fjárfestingar myndu
verða til þess að útlendingar keyptu
helstu fyrirtæki landsins en 41,2%
sögðust vera því ósammála. 13,4%
voru óvissir eða sögðust ekki hafa á
því skoðun.
46,2% þeirra sem afstöðu tóku
sögðust vera ósammála því að hætta
væri á að Islendingar einangruðust
á alþjóðavettvangi ef ekki yrði af
þátttöku í EES en álíka stór hópur
svarenda eða 44,8% voru á annarri
skoðun. 18,3% sögðust óttast það
mikið að með þátttöku í EES verði
kaldar vatnslindir íslendingar keypt-
ar af erlendum aðilum. 25% sögðust
óttast þetta nokkuð, 14,4% sögðust
óttast það lítið og 42,3% sögðust
ekki óttast það en 7,1% tóku ekki
afstöðu.
Þegar fólk var beðið að segja
hveijum það treysti best til að miðla
upplýsingum um EES sögðust flestir
treysta Alþingi (31,8%) eða fjölmiðl-
um (27,7%) best til þess. 13% nefndu
ráðuneyti, 4,6% stjómmálaflokka,
8,3% stéttarfélög og 7,8% nefndu
Samtök um óháð ísland. Tæp 7%
nefndu til aðra aðila.