Morgunblaðið - 01.09.1992, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. SEPTEMBER 1992
Veiztu að stækkanir frá
okkur eru frá
20 % °s uppf
58%
/
Odýrari
3 ÓDÝRASTIR
Ljósmyndastofurnar:
Mynd sími 65-42-07
Barna og Fjölskylduljósm.
sími 677-644
Ljósmyndastofa Kópavogs
sími 4-30-20
RÆSTI VAGNAR
Dit rœstivagninn er léttur
og meöfœrilegur meö
tveimur fötum. Alltaf er
skúraö meö hreinu vatni
þar sem sápuvatn og
skolvatn er aöskiliö i
tveimur 13 lítra fötum.
MULTIPRESS SYSTEM ®
pressan vindur moppuna
95% og ekki þarf aö taka
hana af til aö vinda hana.
Dit 226
%/Stœrb: 78x39x88
t/Þyngd: 10 kg.
✓Rúllupressa
✓2 fötu kerfi
✓47 cm. moppa
s/Moppa, moppugrind
og alskaft, abeins
900 gr. á þyngd.
DIT vagnarnir eru
sérstakiega hannaöir til aö
draga úr atvinnu-
sjúkdómum sem fylgja
rœstingum, svo sem
vöövabólgum. Þeir eru
einnig sérstaklega húöaöir
til aö varna ofnœmi fyrir
nikkel.
SKIPTIMARKAÐUR
Á RÆSTIVÖGNUM
Þekking - Úrval - Þjónusta
REKSTRARVÖRUR
Réttarhálsi 2 - Sími: 91- 685554
Kristín Davíðsdóttir á skurðstofunni í Keysaney-spítalanum. Morgunbiaðið/Þorkeii
Kristín Davíðsdóttir íslenskur hjúkrunarfræðingur í Sómalíu
ERFIÐAST AÐ HORFA
UPP Á HUNGRIÐ
Morgunblaðið/Þorkell
Gert að sárum 5-6 ára drengs á Keysaney. Sómölsku læknarnir
sögðust geta bjargað lífi hans, en drengurinn var skotinn í kynfær-
in, líklega af föntum af öðrum ættbálki.
FÆSTUM íslendingum þætti
Keysaney-spítalinn í Mogadishu
vera eftirsóknarverður vinnu-
staður. Læknar og hjúkrunar-
fólk gera að sárum fórnarlamba
grimmilegs ættbálkastríðs við
frumstæð skilyrði í fyrrverandi
fangelsi, sem nú er eina sjúkra-
húsið norðan „grænu línunnar"
sem skiptir höfuðborg Sómalíu
á milli andstæðra fylkinga. Þeg-
ar blaðamenn ber að garði,
hálfdasaða eftir snöggsoðna
ferð í gegnum upplausnina í
borginni, liggur beint við að
spyrja Kristínu Davíðsdóttur
hjúkrunarfræðing hvort síðustu
þrír mánuðirnir hafi ekki verið
erfiðir. „Nei, nei. Það er góður
starfsandi meðal okkar útlend-
inganna og það er mjög gott að
vinna með Sómölunum. Og að-
staðan er fyrsta flokks.“ Það
þarf ekki langa heimsókn til að
sjá að Kristínu er ekki fisjað
saman.
Við byrjum hringferð um sjúkra-
húsið á skurðstofunni, þar sem
sómalskir læknar eru að gera að
sárum 5-6 áragamals drengs, sem
hefur verið skotinn í kviðarholið
og kynfærin. Það er erfitt að trúa
slíkri grimmd, en læknarnir full-
yrða að þetta sé gert viljandi —
drengurinn hafi verið af röngum
ættbálki og það hafí átt að tryggja
í tíma að hann eignaðist ekki af-
komendur. Það er líklegt að böðl-
unum hafi tekist ætiunarverk sitt
— að minnsta kosti annað eistað
er ónýtt — en drengurinn mun lifa
af. Systir hans er dáin og móðirin
liggur einnig á sjúkrahúsinu, en
Kristín segir að konur og börn séu
„aðeins“ einn af hveijum fimm
særðum á Keysaney. í Afganistan,
þar sem Kristín vann einnig á veg-
um Rauða krossins, var þetta hlut-
fall einn á móti þremur.
Kristín segir Sómala vera stolt
fólk, sem segi sína meiningu og
lætur vel af því að vinna með þeim.
Hún er kölluð Ishnina í þeirra hópi,
sem er það orð i sómölsku sem er
einna líkast „Stína". Nafnið þýðir
„mánudagur" og Kristín segir að
það sé mjög við hæfi, því hún er
fædd á mánudegi.
Flestir starfsmennirnir á
Keysaney eru Sómalir, en auk
Kristínar vinna tíu útlendingar þar
á vegum Rauða krossins; frá Sviss,
Svíþjóð, Frakklandi og Hollandi.
Rauði krossinn lætur í té hjálpar-
gögn og lyf, en Kristín er yfirmað-
ur lyfjamála á sjúkrahúsinu.
Við förum næst inn í leguher-
bergi og þar rekur Kristín ungan
mann upp úr rúmi og segir að
þetta sé sjúkrahús en ekki hótel.
Maðurinn hlýðir, en Kristín segir
að þó að Sómalía sé íslamskt land
sé karlremba ekki verri þar en
annars staðar og byssumenn, sem
telja sig vafalaust hafa valdið ut-
andyra, hlýða hjúkrunarkonum og
sómalskri forstöðukonu spítalans
bljúgir.
„Það er lítið að gera hérna,
næstum tómt,“ segir Kristin og
bendir yfir salinn, sem virðist vera
næstum fullur af fólki. Fyrir þrem-
ur mánuðum var meiri harka í
stríðinu og komið var með um 300
særða á Keysaney á viku, en nú
koma „aðeins“ um 80-90 manns
þangað, flestir með skotsár. Krist-
ín segir að nú virðist einna helst
vera barist um mat og vonandi
dragi matarsendingar heims-
byggðarinnar úr átökum jafnt og
hungrinu. Kristín hefur meðal
annars verið yfirmaður gjörgæslu-
deildarinnar á Borgarspítalanum
og segist vera alvön að sjá sært
og slasað fólk og ekki kippa sér
upp við það. Það sé hins vegar
engin leið að venjast því að horfa
upp á fólk veslast upp úr hungri.
A ströndina í fylgd lífvarða
Þrátt fyrir að aðeins hafi dregið
úr önnum er ekki hægt að segja
að mikill tími gefist til frístunda
á Keysaney. Á sex vikna fresti fær
alþjóðlega starfsliðið að gera sér
dagamun í Nairobi í fimm eða sex
daga, en tækifæri til tómstunda-
iðkana eru fá í Mogadishu, eins
og nærri má geta. Kristín segist
einu sinni hafa farið niður á
strönd, sem er steinsnar frá
sjúkrahúsinu og þá fékk hún fylgd
ljögurra llfvarða.
Oryggis er vel gætt á Keysaney
og það er athyglisvert að í borg
þar sem miklu meira er af byssum
en brauði skuli engin vopn sjást
innan veggja spítalans. Kristín
segir að bannað sé að bera byssur
á sjúkrahúsinu og Ali Mahdi,
stríðsherrann í norður-Mogadishu
og forseti Sómalíu að nafninu til
sjái persónulega um að matur kom-
ist þangað. Kristín bendir líka á
lítinn árabát sem liggur við festar
skammt undan landi og segir að
ætlast sé til að starfsfólkið flýi á
fleytunni ef harðnar á dalnum.
Hvert fólkið á að fara á árabát í
monsúnrokinu á miðri hákarlaárs-
tíðinni þegar hundruð kílómetra
eru að ströndum annarra landa er
ekki alveg ljóst, en það er greini-
legt að Kristínu er skemmt yfir
þessari „öryggisráðstöfun“.
En hvers vegna skyldi fólk
leggja í slíka þrekraun að vinna á
sjúkrahúsi á ófriðarsvæði? Kristín
gefur ekki mikið fyrir slíkar vanga-
veltur, en segir að það sé gott
tækifæri fyrir hjúkrunarfræðing
að vinna hér, því fyrir utan skurð-
aðgerðir sé gífurleg þörf fyrir al-
menna hjúkrun. Það er ljóst eftir
stutta heimsókn að hér eru unnin
kraftaverk við gífurlega erfiðar
aðstæður, en slíkt er ekkert nýtt
fyrir Kristínu. Hún hefur eytt um
tveimur árum af lífi sínu í starf á
vegum Hjálparstofnunar kirkjunn-
ar í Eþíópíu og hjá Rauða krossin-
um við landamæri Kambódíu og í
Afganistan.
Kristín var svo á veraldarvakt
Rauða krossins þegar hún var beð-
in um að koma til Sómalíu, en
skyldi hana ekkert hafa óað fyrir
að fara til lands þar sem ástandið
var „hið versta í heiminum í dag“
að sögn hjálparstofnana og algjört
stjórnleysi og hungursneyð bætt-
ust ofan á ófriðinn?
„Það var hringt í mig 1. apríl
og 14. apríl var ég komin til Moga-
dishu.“ Kristín hefur sótt um til
Alþjóðanefndar Rauða krossins um
að fá dvölina framlengda um þijá
mánuði til viðbótar og hún vonast
til að fá jákvætt svar innan
skamms.