Morgunblaðið - 01.09.1992, Blaðsíða 28

28
seei aaaMfrnag ,r hudaciuuium aici/uia^uoaosí
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. SEPTEMBER 1992
Forskot
Clintons
minnkar
BILL Clinton, forsetaframbjóð-
andi bandarískra demókrata,
hefur ekki nema 6% forskot á
George Bush forseta samkvæmt
skoðanakönnun, sem tímaritið
Time og sjónvarpsstöðin CNN
birtu sl. laugardag. Fékk Clinton
stuðning 46% en Bush 40%. . í
skoðanakönnunum að undan-
förnu hefur Clinton haft átta til
15% umfram Bush þannig að
heldur virðist hafa dregið saman
með þeim. 60% þeirra, sem
spurðir voru, sögðu, að fram-
bjóðendur ættu að leggja áherslu
á efnahagsmálin í ræðum sínum
og aðeins 5% vildu, að „fjöl-
skyldugildin" yrðu mál málanna
í forsetakosningunum í nóv-
ember. Á þau hafa þó repúblik-
anar lagt megináherslu undan-
farið.
Refsivert
alnæmissmit
HANS Engell, dómsmálaráð-
herra Danmerkur, vill gera það
refsivert samkvæmt lögum að
smita annan mann af alnæmi.
Samkvæmt núgildandi lögum er
unnt að refsa fyrir athæfið með
tilvísan til laga, sem fjalla um
ofbeldi, en Engell vill kveða nán-
ar á um það. Hann ætlar þó að
bíða með nýtt lagafrumvarp þar
til kveðinn hefur verið upp dóm-
ur í máli 34 ára gamals manns
frá Haiti en hann er sakaður um
hafa smitað allmargar danskar
konur, þar á meðal tvær fyrrver-
andi eiginkonur sínar, af alnæmi
þótt hann hafí vitað, að hann
væri sjálfur smitaður.
Færri gyðing'-
ar til Israels
GYÐINGAR, sem flytjast burt
frá samveldisríkjunum, vilja
heldur setjast að í Bandaríkjun-
um eða Þýskalandi en í Israel.
Er ástæðan mikið atvinnuleysi í
fyrirheitna landinu. Á fyrra
misseri þessa árs settust 37.000
gyðingar frá samveldisríkjunum
að í Bandaríkjunum og Þýska-
landi en 30.000 í ísrael. 1989
komu 13.000 sovéskir gyðingar
til ísraels, 180.000 1990,
140.000 1991 en síðan hefur
þeim fækkað mikið.
Snúast gegn
skyldu-
sparnaði
FRJÁLSIR demókratar, sam-
starfsflokkur Helmuts Kohls,
kanslara Þýskalands, tóku hönd-
um saman við stjómarandstöð-
una, jafnaðarmenn, í gær og vís-
uðu á bug hugmyndum tveggja
frammámanna kristilegra demó-
krata um skyldusparnað. Eru
þær efnislega þannig, að þeir,
sem hafa meira en 5.000 mörk,
um 185.000 ísl. kr., í mánað-
arlaun verði skyldaðir til að
kaupa vaxtalaus ríkisskuidabréf
eða fjárfesta jafn mikið í Austur-
Þýskalandi. Breyta þarf stjórn-
arskránni til að gera skattlagn-
ingu af þessu tagi mögulega.
Að baki hugmyndinni býr að
afla fjár til uppbyggingar í aust-
urhlutanum. Stuðningur og nið-
urgreiðslur vegna hans nema nú
180 milljörðum marka á ári.
ísraelar sleppa
föngum
ÍSRAELAR slepptu í gær nærri
tveimur hundruðum palestínskra
fanga í tilefni af því, að sjötta
lota viðræðnanna um frið í Mið-
austurlöndum er að hefjast í
Washington. Tóku ættingjar
fanganna á móti þeim með söng
og dansi en í dag átti að sleppa
öðrum 157 og 600 alls á næstu
dögum. Flestir eru fangamir af
Vesturbakkanum og voru dæmd-
ir fyrir að kasta bensínsprengj-
um og dreifa flugritum.
Shítum hælt á hvert
reipi af stjómvöldum
Bagdad. Reuter.
SADDAM Hussein og ríkisstjórn hans í Irak eru nú farin að gera
sér dælt við shíta í suðurhluta landsins en stjórnarherinn hefur
verið sakaður um að bijóta niður uppreisn þeirra af mikilli grimmd.
í opinberum yfirlýsingum segir, að Irakar geti best svarað flug-
banni vestrænna ríkja og hugsanlegri sundurlimun landsins með
því að standa saman og shítar eru lofaðir fyrir gáfur og mannkosti.
Saddam reynir að bæta stöðu sína
Með flugbanninu yfir Suður-
írak, fyrir sunnan 32. breiddargr-
áðu, vilja Bandaríkjamenn, Bretar
og Frakkar veija shíta fyrir árás-
um íraska flughersins en Saddam
segir, að tilgangurinn sé að kljúfa
írak í þrennt, kúrdískt ríki í norð-
urhlutanum, ríki súnní-múslima í
miðju landi og shíta-múslima í
suðri. Hvetur hann shíta til að taka
höndum saman við súnní-múslima
gegn þessu samsæri og segir, að
jafnvel sumir í sinni fjölskyldu séu
shítar frá suðurhlutanum. í mál-
gögnum stjórnarinnar í Bagdad er
einnig farið fögrum orðum um
shíta og í dagblaði varnarmála-
ráðuneytisins segir, að nemendur
úr fenjalöndunum í suðri hafi meiri
námsgáfur en aðrir jafnaldrar
þeirra. í írak er annars venja að
líta á fenjaarabana sem óupplýst
og illa siðað fólk.
Eftirlitsnefnd Sameinuðu þjóð-
Hægriöfgamenn efna til óeirða í fjölmörgum þýskum borgum
Fjölda öfgamanna
haldið frá Rostock
anna kom til Bagdad í gær og
kvaðst formaður hennar vera viss
um, að írösk stjórnvöld hefðu við
hana góða samvinnu. Er haft eftir
bandarískum embættismönnum,
að hugsanlega verði ráðist á hern-
aðarlega mikilvæga staði í írak
reyni stjórnin í Bagdad að hindra
nefndina í störfum sínum.
Slökkviliðsmenn fjarlægja brunninn Trabant af götu í Cottbus um
helgina. Óeirðaseggir kveiktu í þrem bílum eftir misheppnaða til-
raun til að rýma gistiheimili flóttamanna.
Rostock. Reuter.
EKKERT lát er á árásum ungra hægriöfgamanna á lögreglu og
útlendinga í fyrrum Austur-Þýskalandi. Réðust hópar öfgamanna
að gistiheiniilum fyrir flóttamenn í fjölmörgum borgum I austur-
hluta Þýskalands um helgina. Alvarlegasta árásin átti sér stað í
borginni Cottbus á laugardag en þar réðust um 180 hægriöfgamenn
að lögreglu sem gætti gistiheimilis og grýtti hana með steinum,
bensinsprengjum og flöskum. Átökin héldu áfram á sunnudag. Svip-
uð atvik áttu sér stað m.a. í borgunum Leipzig, Görlitz, Stendal,
Schwerin, Neubrandenburg og Eisenhiittenstadt.
Forseti Brasilíu sak-
aður um spillingu
Collor neit-
ar að víkja
Sao Paulo. Reuter.
FERNANDO Collor forseti
Brasilíu neitaði á sunnudag ásök-
unum þingnefndar um eyðslu á
almannafé í eigin þágu og sagð-
ist ekki víkja úr embætti fyrr en
þingið hefði samþykkt áætlun
hans um efnahagsumbætur. Þrír
ráðherrar íhuga hins vegar af-
sögn að sögn brasilískra fjöl-
miðla.
í 20 mínútna sjónvarpsávarpi
neitaði Collor af beiskju ásökunum
um að hafa notað sjálfur fé úr sjóð-
um vinar síns og fyrrum kosninga-
stjóra, Paulo Cesar Farias, sem tal-
inn er hafa beitt áhrifum á siðlaus-
an hátt til að raka saman pening-
um. Farias er sagður hafa borgað
dýrar endurbætur á íbúðum Collors
og nýjan Fiat Elba bíl forsetans.
Collor þarf 168 stuðningsmenn á
þingi til að sleppa undan opinberri
ákæru en dagblöð telja hann nú
aðeins hafa 33 menn að baki, 337
á móti sér og 133 sem ekki hafa
ákveðið sig. Collor hefur engar
skjalfestar sannanir fyrir sakleysi
sínu en segir andstæðinga reyna
að hrifsa umboð sem þjóðin fékk
honum.
í borginni Rostock við Eystra-
salt, þar sem lögregla og hægri-
öfgamenn tókust á alla síðustu viku
gekk helgin tiltölulega rólega fyrir
sig. Þó kom til átaka milli lögreglu
og um þrettán þúsund svartklæddra
vinstrisinnaðra stjórnleysinga sem
gengu um götur Rostock til að
mótmæla hægriöfgamönnum og
stuðningi íbúa við þá.
Á fjórða þúsund lögreglumenn
tóku þátt í umfangsmikilli aðgerð
til að koma á ró og spekt og var
m.a. leitað i bifreiðum á leið til
borgarinnar. Hald var lagt á mikið
magn vopna og um sex hundruð
hægriöfgamönnum var meinað að
halda inn í Rostock, að sögn lög-
reglu.
Óeirðirnar í Rostock hafa vakið
mikla athygli um allan heim. Bernd
Teichmann, talsmaður lögreglunnar
í Rostock, sagði í gær að nokkuð
hefði borið á því að sjónvarpsstöðv-
ar hefðu greitt fólki, oft ungum
börnum, fyrir að heilsa með nasista-
kveðju fyrir framan myndavélamar.
„Óeinkennisklæddir lögreglumenn
urðu vitni að slíku og við höfum
einnig fengið það staðfest frá ungu
fólki. Þessum upplýsingum verður
komið áleiðis til saksóknara vegna
hugsanlegrar málsóknar á hendur
sjónvarpsmönnunm," sagði Teich-
mann. Lögreglan hefur ekki viljað
gefa upp hvaða sjónvarpsstöðvar
eiga að hafa gert þetta en talið er
að annars vegar sé um franska stöð
og hins vegar bandaríska að ræða.
íbúar í Rostock, sem margir
hveijir fögnuðu ákaft fyrstu árásum
öfgamanna á gistiheimili flótta-
manna í borginni, kvarta nú sáran
yfir því að þeir séu útmálaðir sem
útlendingahatarar um allan heim.
Mjög lýsandi fyrir líðan íbúa eru
þessi ummæli ellilífeyrisþegans Jo-
hannes Neuberts: „Við höfum ekk-
ert á móti útlendingum. Fjölmiðlar
ýktu allt saman. Maður varð að
vera hérna á staðnum til að skilja
hvernig þetta var með sígaunana.
Við viljum ekkert hafa að gera með
vinstri og hægri. Við viljum bara
fá að vera í friði.“
Rostockbúar saka flóttamennina,
sem aðallega voru rúmenskir sí-
gaunar, um að hafa gert þarfir sín-
ar á almannafæri, hnuplað í búðum
og leitað kynferðislega á konur
jafnt sem lítil börn.
Eiginkona Neuberts, Edith, sagði
borgarbúa hafa orðið skelkaða þeg-
ar stjórnleysingjarnir gengu um
götur Rostock á laugardag og hróp-
uðu: „Skammist ykkar“. „Þeir ættu
að taka sígaunana með sér þegar
þeir fara. Þeir virðast eiga vel sam-
an,“ sagði hún. Hægriöfgamennirn-
ir voru að hennar mati einnig óláta-
seggir. „Ég skal segja ykkur það
að hefði Hitler séð þá hefði hann
snúið sér við í gröfinni," sagði Ed-
ith Neubert og bætti við að þrátt
fyrir öll grimmdarverk Hitlers hefði
Hitleræskan samanstaðið af heil-
brigðum og hreinlátum ungmenn-
um.
Georgía
Hart barist þrátt fyr-
ir áform um vopnahlé
Moskvu. Reuter.
Eystrasaltslöndin
Rússneski herinn
heim á næsta ári?
Moskvu. Reuter.
RÚSSNESK stjórnvöld eru reiðubúin að flytja burt allt herlið sitt í
Eystrasaltsríkjunum, 130.000 manns, á næsta ári. Var það haft eftir
háttsettum en ónefndum embættismanni í utanríkisráðuneytinu og
sagði hann, að Borís Jeltsín, forseti Rússlands, myndi skýra frá
þessu á fundi með Vytautas Landsbergis, forseta Litháens, í næstu
viku.
HARÐIR bardagar héldu áfram í Abkhazíu í gær milli georgískra
stjórnarhermanna og uppreisnarmanna úr röðum aðskilnaðarsinna,
þrátt fyrir boðað vopnahlé. Rússar reyna að miðla málum og hittir
Borís Jeltsín Rússlandsforseti Edúard Shevardnadze leiðtoga Georg-
íu á fimmtudag. í Abkhazíu óttast menn að stjórnvöld í Moskvu
fyrirskipi hernaðaríhlutun.
Rússar hafa áður haldið fram,
að þeir gætu ekki hafið brottflutn-
ing hersins fyrr en 1994 en ríkis-
stjórnir í Eystrasaltslöndunum hafa
líkt honum við hemámslið. Það mun
því verða til að bæta samskiptin
milli ríkjanna verulega bjóðist Jelts-
ín til að flytja herinn brott á næsta
ári.
Rússar hafa borið það fyrir sig,
að ekki sé til húsnæði fyrir her-
mennina heima fyrir og þeir hafa
bundið brottflutninginn ýmsum
skilyrðum. Meðal annars hafa þeir
krafist þess, að komið verði í veg
fyrir áreitni við eða árásir á rússn-
eska hermenn í Eystrasaltsríkjun-
um; að ríkisstjórnir þeirra láti af
bótakröfum á hendur Rússum og
leggi sitt af mörkum við byggingu
húsnæðis fyrir hermennina.
Aðstoðarforsætisráðherra Rúss-
lands, Georgí Khisha, segir Rússa
vilja að Shevardnadze dragi her-
sveitir sínar út úr Abkhazíu og að
aðskilnaðarsinnar leggi niður vopn.
Innanríkisráðuneyti Georgíu segir
25 stjómarhermenn hafa látist og
50 særst í átökum síðustu tveggja
daga en þing Abkhazíu segir 35
Georgíumenn hafa látið lífið og 150
slasast.
Shevardnadze er ógnað bæði af
þjóðernissinnuðum Abkhazíumönn-
ERLENT
um og stuðningsmönnum Zíads
Gamsakhúrdía fyrrum forseta.
Talsmaður ríkisráðs Georgíu segir
að 100 fylgismönnum Gamsakhúr-
día í Kakhetíu hafi verið settir úr-
slitakostir um að gefast upp eða
mæta örlögum sínum. Þá nálgast
stjórnarhermenn bæinn Gudauta,
vígi uppreisnarmanna, á Svarta-
hafsströndinni úr tveimur áttum en
höfðu ekki gert árás í gærkvöldi.
Hins vegar herma fregnir að her-
menn stjórnarinnar hafi látið
sprengjum rigna nokkru sunnar á
bæinn Eshery. Rússnesk herdeild
nærri höfuðborginni Sukhumi er
sögð hafa orðið fyrir endurteknum
árásum, en ekki er vitað hver ber
ábyrgð á þeim. Rússneskar her-
deildir í Georgíu og stríðsmenn frá
Kákasus valda ótta um að Moskva
skerist í leikinn.