Morgunblaðið - 17.09.1992, Blaðsíða 44

MORGUNBLAÐIÐ, AÐALSTRÆTl 6, 101 REYKJAVÍK
SlMI 691100, SÍMBRÉF 691181, PÓSTHÓLF 1555 / AKUREYRl: HAFNARSTRÆTI 85
FIMMTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1992
VERÐ í LAUSASÖLU 110 KR.
Kjósa helst að samn-
ingum ljúki innan árs
Engin ákvörðun hefur verið tekin en ýmsir möguleikar
skoðaðir, segir talsmaður Kaiser í Houston í Texas
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra átti óformlegan fund með John
M. Seidl, stjórnarformanni og forstjóra bandaríska álfyrirtækisins
Kaiser Aluminium, í London síðastliðinn laugardag. Að sögn Dav-
íðs óskaði Seidl eftir viðræðum við íslensk stjórnvöld um hugsan-
lega byggingu álvers á íslandi en fyrirtækið áformi að reisa nýja
200-240 þúsund tonna álverksmiðju og sagðist Davíð sannfærður
um að fyrirtækið íhugaði þetta mál af mikilli alvöru.
í byggingu nýrrar álbræðslu en
stjómendur þess hefðu átt í viðræð-
um við stjórnvöld fleiri landa en
íslands um hugsanlega starfrækslu
álvers sem fengist við frumvinnslu
á hrááli. Þá sagði hann allt of
snemmt að segja til um hver fram-
leiðslugeta slíkrar verksmiðju yrði.
„Það hefur ekki verið tekin endan-
leg ákvörðun um byggingu nýs ál-
vers. Við erum að velta fyrir okkur
ýmsum möguleikum," sagði hann.
Aðspurður um áhuga fyrirtækis-
Davíð sagði að ákveðið hefði
verið að skoða þetta mál af fyllstu
alvöru og taka upp viðræður við
Kaiser Aluminium en fulltrúar þess
væru væntanlegir til landsins í fyrri
hluta október í kynnisferð og til
könnunarviðræðna við iðnaðarráð-
herra og forráðamenn Landsvirkj-
unar. Davíð sagði alveg ljóst að
forráðamenn Kaiser myndu helst
kjósa að samningum gæti lokið
innan eins árs og þá væri hægt að
hefja framkvæmdir. Fyrirtækið
setti engin skilyrði fyrir hugsan-
legri staðsetningu verksmiðjunnar
íslandi en viðmælendur sínir
hefðu að fyrra bragði nefnt að þeir
vildu sérstaklega skoða staði bæði
norðanlands og sunnan.
Robert Arilan, talsmaður Kaiser
Aluminium í Houston í Texas, sagði
í samtali við Morgunblaðið í gær
að fundur Seidl með Davíð í Lond-
on hefði verið óformlegur og við-
ræður aðeins á frumstigi. Næsta
skref yrði að fyrirtækið sendi lítinn
hóp fulltrúa sinna til íslands, ef til
vill í næsta mánuði, til frekari
könnunarviðræðna en að þeim
loknum myndi fyrirtækið gera upp
við sig hvort það hefði áhuga á að
hefja samningaviðræður.
Robert Arilan sagði að Kaiser
’^' Aluminium hefði ekki tekið endan-
lega ákvörðun um hvort það ræðst
ins á starfsemi slíkrar verksmiðju
á íslandi sagði Arilan að mikið
framboð væri á raforku á íslandi
og að frumvinnsla á áli væri orku-
frek starfsemi. Fyrirtæki leituðust
við að reisa slíkar verksmiðjur þar
sem raforkuframboð væri nægilegt
og orkuverð á viðráðanlegu og
samkeppnishæfu verði.
Stjórnendur Kaiser eru ekki
bjartsýnir á að álverð hækki á ál-
mörkuðum heimsins á næstunni
fremur en álfyrirtækin sem mynda
Atlantal-hópinn. Að sögn Davíðs
eru þó aðstæður Kaiser ólíkar að
því leyti að þau fjögur álver sem
það starfrækir í dag eru orðin göm-
ul og ekki samkeppnishæf gagn-
vart nýrri álverum.
Sjá nánar á miðopnu.
Morgunblaoiö/Knstinn
Rafmagn fór af höfuðborginni
Rafmagnslaust varð á höfuðborgarsvæðinu og á Suðurnesjum upp úr
kl. 12 á hádegi í gær er háspennulína brann í sundur við spennuvirki á
Geithálsi. Starfsmenn Landsvirkjunar, Trausti Finnsson og Kristinn
Grímsson, unnu að viðgerðum í gær. A jörðinni er eldingavari sem sprakk
er straumi var hleypt á Hafnarfjörð og Suðurnes að lokinni viðgerð.
Breytingar á endurgreiðslum virðisaukaskatts
Utgefendur færa bókagerð inn
í fyrirtækin eða prentun úr landi
Stefnir í aukið atvinnuleysi bókagerðarmanna, segir formaður FÍP
JÓHANN Páll Valdimarsson, for-
maður Félags íslenskra bókaút-
gefenda, segir að fram hafi komið
á fundi fulltrúa félagsins með fjár-
málaráðherra og embættismönn-
um fjármálaráðuneytisins í gær
að ríkisstjórnin hafi ekki áttað sig
á hversu alvarlegar afleiðingar
það hefði að hætta endurgreiðslu
innskatts af aðföngum til bókaút-
gáfu. Óþjákvæmilegt sé að a.m.k.
18% kostnaðarhækkun fari út í
verðlagið.
Öm Jóhannsson, formaður Félags
íslenzka Drentiðnaðarins, sagði að
prentiðnáoinum væri stefnt í mikla
hættu með þessum lítt hugsuðu
skammtímalausnum. „Boðið er heim
mikilli mismunun innan greinarinnar,
allar langtímarekstraráætlanir eyði-
lagðar. Samkeppnisstaða við erlenda
Harður árekstur fjögurra bíla á Suðurlandsvegi við Geitháls
Einn beið
bana og sjö
slösuðust
MAÐUR um þrítugt lést, kona
hans og tvö börn, svo og fjórir
aðrir slösuðust í hörðum
árekstri á Suðurlandsvegi,
skammt austan við Geitháls síð-
degis í gær.
Samkvæmt upplýsingum lög-
reglu var aðdragandi árekstrarins
sá að jeppabíl á leið til Reykjavík-
ur var ekið inn á öfugan vegar-
helming og inn í hlið rútu sem
var á leið austur. Þannig dróst
jeppinn aftur með rútunni. Öku-
maður fólksbíls sem ekið var á
eftir rútunni sá að hverju stefndi
og ók út fyrir veg þannig að
næsti bíll á eftir honum, Seat Ibiza
fólksbíll, varð fyrir þegar jeppinn
losnaði frá rútunni og þeyttist
áfram. Skömmu síðar kom Volvo-
bíll að austan og ók aftan á jepp-
ann.
í Seat-bílnum voru hjón með
tvö ung börn. Eiginmaðurinn sem
ók bílnum beið bana við árekstur-
inn. Kona hans slasaðist alvar-
lega, en var ekki í bráðri lífs-
Lögregla og sjúkralið að störfum á slysstaðnum.
hættu í gærkvöldi, samkvæmt
upplýsingum lögreglunnar. Annað
barna þeirra slapp lítið meitt, en
hitt hlaut meðal annars fótbrot.
Einnig voru fluttir á slysadeild
tveir menn úr jeppanum sem slys-
inu olli. Ökumaður hans var hand-
leggsbrotinn en farþegi úr fram-
sæti minna meiddur. Maður og
kona úr Volvo-bílnum sem ók aft-
Morgunblaðið/Ingvar
an á jeppann voru flutt á slysa-
deild til athugunar en fengu að
fara heim að lokinni aðhlynningu.
Ekki er unnt að greina frá nafni
hins látna að svo stöddu.
markaði versnar verulega og stór-
aukið atvinnuleysi hjá bókagerðar-
mönnum blasir við, sem ekki er á
bætandi. Það er nú 4-5%,“ sagði Örn.
Jóhann Páll sagði bókaútgefendur
hafa rætt það á fundi í gær að þeir
myndu leita til útlanda með prentun
bóka í ríkara mæli en hingað til og
að útgefendur geymdu bækur í toll-
vörugeymslu og leystu þær út eftir
hendinni til að fresta greiðslu inn-
skatts. Áhrif þessa á íslenskan prent-
iðnað yrðu gífurleg. Hann segir að
útgefendur muni taka fleiri þætti við
vinnslu bóka inn í fyrirtækin og ráða
til þess starfsmenn á launum til að
komast hjá greiðslu virðisaukaskatts
en það myndi draga úr viðskiptum
við sérhæfð fýrirtæki í bókagerð.
Þorgeir Baldursson, forstjóri
prentsmiðjunnar Odda, sagði að
prentiðnaðarfyrirtækin greiddu full-
an virðisaukaskatt af aðföngum og
útskatt en þessi aðgerð hefði engu
að síður alvarlegan samdrátt í för
með sér fyrir prentiðnaðinn eins og
fyrir útgefendur. „Nú vinna sum út-
gáfufyrirtæki sjálf undirbúnings-
vinnu og prentun á meðan önnur
verða að kaupa prentverkið og þyrftu
þar af leiðandi að bera fullan virðis-
aukaskatt. Þarna er alvarlega verið
að mismuna fyrirtækjum,“ sagði
Þorgeir. Hann sagði að þetta leiddi
til þess að prentiðnaðarfyrirtæki
færu sjálf að huga að útgáfu. Hann
sagðist telja að sum fyrirtæki myndu
ekki standa þessar breytingar af sér
og lognast út af. „Ég leyfi mér að
efast um að menn hafi hugsað þetta
mál til enda, þrátt fyrir að um sé
að ræða ráðamenn þjóðarinnar,"
sagði hann.
Þorgeir sagðist vita að bókaklúbb-
ar og útgefendur sem væru að huga
að prentun erlendis ræddu um að
senda bækur og tímarit aftur í áskrift
til íslenskra lesenda en samkvæmt
lögum eru blöð og bækur sem send
eru erlendis frá undanþegin vsk.
Forsætisráðherra um álviðræður við Kaiser Aluminium