Morgunblaðið - 20.10.1992, Blaðsíða 55

flhnil af eins miiijarös skipasmíðavenkefní þús. króna Inntend Innflutt nýsmíði skip
Þjóðarútgjöld 1.664 1.000
Innflutningur 522 1.000
Landsframleiðsla 1.142 0
Fjöldi ársverka 347 0
Laun 660 0
Áhrif á hið opinbera:
Tekjuskattur 147 0
VSK 74 0
Launaskattar 71 0
Samtals 292 0
Sparnaður vegna
atv.leysis.trygg. 208 -208
Samtals tekjur
og sparnaður 500 -208

-í
samkvæmt útreikningi ASÍ 147
milljónir kr. í tekjuskatta, 74 millj-
ónir í virðisaukaskatta, 71 milljón
í launaskatta og spamaður vegna
minni greiðslna úr atvinnuleysis-
tryggingasjóði 208 milljónir kr.
Samtals leiddi smíði skipsins
innanlands til 500 milljóna kr. í
tekjur og spamað hins opinbera.
Auk þess skapaði þessi ljárfesting
347 ársverk, þar af 250 störf í
skipasmíðaiðnaði, sem dreifðust á
smíðatíma skipsins, 1,5 til 2 ár. í
útreikningi ASÍ er ekki gerð til-
raun til að meta framtíðaráhrif,
hvorki af þeirri tækniþróun sem
innlend skipasmíði leiðir af sér né
heldur kostnaðaráhrifín á íslensk-
an sjávarútveg ef skipasmíði
leggst alfarið niður hér á landi.
„Af þessari fjárfestingu myndu
ríki og sveitarfélög fá telqur beint
og óbeint upp á tæpar 300 milljón-
ir kr. Þar að auki sparaði ríkið sér
atvinnuleysisbætur við það að
störfum fjölgar," sagði Gylfí.
Hann sagði að þau rök sem
Norðmenn og Evrópubandalags-
ríkin notuðu til að réttlæta niður-
greiðslur í skipasmíðaiðnaði væm
m.a. að þessi iðnaður væri burða-
rás fyrir tækniþróun í þjóðfélag-
jnu.
ASÍ hefur sett fram þá kröfu
að sett verði á jöfnunargjöld á
nýsmíðar skipa erlendis. Skipa-
smíðaiðnaður verður utan EES-
samningsins, þannig að ljóst virð-
ist að ríkisstyrkir til skipasmíða
hverfa ekki með EES, og hafa
þeir raunar aukist jafnt og þétt
undanfarin ár, að sögn Gylfa.
Hann sagði að samkvæmt íslensk-
um tollalögum væri heimilt að
setja á breytileg jöfnunargjöld sem
færu eftir því hve háir erlendu rík-
isstyrkimir væm. Norðmenn væra
sannarlega með 11,45% ríkisstyrk
til skipsmíða og þeir héldu því
sjálfír fram að EB styrkti skipa-
smíðar enn meira. í Póllandi sner-
ist styrkurinn um tugi prósenta.
»í Póllandi fá skipasmíðastöðvam-
hr stálið nánast endurgjaldslaust,
en það er framleitt af pólskum
ríkisfyrirtækjum, og getur numið
30-40% af kostnaði við fram-
kvæmdina. Vinnulaun era einnig
tuun lægri í Póllandi. Ég er á því
uð menn hafí verið alltof hlédræg-
ir við að beita slíkum aðgerðum
eins og jöfnunargjaldi. Við getum
ekki ætlast til þess að íslensk fyrir-
tæki geti staðið í samkeppni við
niðurgreiðslu erlendis frá. Utgerð-
in hefur verið alfarið á móti jöfn-
unargjöldum og þeirra afstaða
hefur verið sú að þeir séu að keppa
fríð ríkisstyrktan sjávarútveg inn-
pn EB og þess vegna verði þeir
Uð njóta þess að kaupa skipin á
niðurgreiddu verði erlendis. Menn
Verða þó að gæta sín á slíkum
röksemdafærslum því hvar á að
setja endapunkt við hana?“
Gylfí sagði að ekki væri nóg
að Piskveiðasjóður hætti að lána
«1 nýsmíði og viðgerða skipa er-
lendis. Frá og með næstu áramót-
þm gætu menn tekið langtímalán
erlendis án íhlutunar stjómvalda
°g fyrir lægi að ríkisstyrkir í Nor-
egi væra að stórum hluta í formi
ódýrra lána.
seei HaaoTno ,os auoAauiQiad: GiGA.i8viUDflOM •
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. OKTÓBER 1992
55,
Þjóðminjasafnið
Fomminjar frá Jómsborg
ÞESSA dagana er verið að taka upp sýninguna Jómsvíkingar í Þjóð-
minjasafni íslands. Sýning þessi kemur frá borginni Szczecin, sem
áður hét Stettin, í Póllandi. Sýndir verða 442 gripir sem er úrval
þess sem fundist hefur á löngu árabili í fornleifauppgreftri í Wolin
við mynni Oder. Rannsóknir þar hófust árið 1952 og hefur Wald-
islav Filipowiak unnið að þeim allan tímann, en hann er fornleifafræð-
ingur og forstöðumaður Þjóðminjasafnsins í Szczecin.
Sýning þessi hefur þegar verið
sýnd á þremur stöðum í Danmörku
og í Lundi í Svíþjóð. Dr. Filipowiak
er sannfærður um að í Wolin hafí
staðið víkingaborgin Jómsborg sem
sagt er frá m.a. í Jómsvíkingasögu
og séu munir þessir m.a. arfleifð
frá víkingunum sem þar bjuggu.
Samí stútur undir stýri
LÖGREGLAN í Reykjavík hafði afskipti af ölvuðum ökumanni á
Lindargötu aðfaranótt sunnudags. í ljós kom að maðurinn var rúss-'
neskur diplómat, sem lögreglan hafði haft afskipti af helgina á
undan vegna gruns um ölvunarakstur, en hann hafði ekki Iátið sér
segjast.
Fyrir rúmri viku skullu tvær bif-
reiðar saman á Skólabrú. Tveir
Rússar voru í annarri og hélt annar
því fram að hann væri diplómat og
hefði ekið, en síðari fullyrðingin
þótti lögreglu að vísu ekki trúleg.
Hann hafði engin skilríki til að stað-
festa að hann ætti að i\jóta frið-
helgi sendiráðsstarfsmanns og var
því fluttur á lögreglustöðina og tU
blóðprufu, en niðurstaða hennar
liggur ekki fyrir enn.
Aðfaranótt sunnudags hafði lög-
reglan svo afskipti af ölvuðum öku-
manni á Lindargötu. Var þar kom-
inn diplómatinn rússneski og sætt-
ist hann á að skilja bifreið sína eftir
í stæði við götuna. Skömmu síðar
var bifreiðin horfin, en ekki er vitað
hvort maðurinn ók henni sjálfur á
brott eða fékk einhvem alsgáðan
ökumann í sinn stað.
Vatnsheldir kuldajakkar
m/hettu í kraga
.
Að sögn Lilju Árnadóttur hjá
Þjóðminjasafni Islands eru á sýn-
ingunni auk ýmissa muna ein átta
líkön af húsum, virkisveggjum og
líkan af Wolin á tilteknu tímabili.
Mikið er af skýringartextum, töfl-
um, kortum og ljósmyndum og er
því öllu fest upp á viðarfleka en
textar hansmálaðir. „Allur frágang-
ur sýningarinnar er þess eðlis að
hún hefur yfír sér sérlega hlýjan
blæ,“ sagði Lilja í samtali við Morg-
unblaðið. „Hún ber því fagfólki sem
hana vann gott vitni. Safnamenn-
imir pólsku eru augljóslega ósínkir
að lána merka muni og augljóst er
að Pólveijar leggja mikla áherslu á
að sýna og kynna uppruna sinn og
menningu
Sýningin í Þjóðminjasafninu
verður opnuð við hátíðlega athöfn
laugardaginn 24. október kl. 16.15
og er hún til húsa á þriðju hæð
safnsins. Viðstaddur opnun sýning-
arinnar verður dr Filipowiak og þar
mun strengjakvartett spila undir
Nokkrir af þeim munum sem
sýndir verða á sýningunni.
stjóm Szymons Jakobs Kuran. Dag-,
inn eftir klukkan 17 mun Filipowiak
flytja í Þjóðminjasafninu fyrirlestur
sem hann nefnir „Jómsborg-Wolin
í ljósi fomleifarannsókna“. Mánu-
daginn 26. október mun Fiiipowiak
halda fyrirlestur í boði heimspeki-
deildar Háskóla íslands í stofu 101
í Odda og mun þá fjalla um skipa-
smíði og siglingar við mynni Oder
á 7. til 12. öld.
VMINÞIN
FJÖLSKVLDA!
Heildarvinningsupphæðin:
123.345.423 kr.
Röðin: X11-X11-1XX-121X
13 réttir:
12 réttir:
11 réttir:
10 réttir:
96 raðir á
3.082 raðir á
34.820 raðir á
214.974 raöir á
346.900 - kr.
6.800 - kr.
630 - kr.
210-kr.
Munið aö þaö lokar fyrir TVÖFALDA EUROTIPS pottinn á
miövikudaginn kl. 15:55. Gera má ráö fyrir aö 1. vinningur
veröi á bilinum 20-25 mllljónlr. Altir leikir fara fram á
miövikudaginn og veröa úrslit Ijós um kl. 23:00.
týrirþlg og þina fjöiskyidu!
Há glös (6 stk.) kr. 495,-
Lág glös (6 stk.) kr. 495,-
París-glös áfæti (6 stk.) kr. 495,-
Tilboðsvörurnar í Habitat-húsinu
eru vandaðar vörur sem gefa
heimili þínu fallegt yfirbragð.
Athugið! Nýr glæsilegur myndalisti
fæst í verslun okkar á kr. 200,-.
Njóttu þess að velja þinn eigin stíl!
h ia bii tat
[C3 Ú
LAUGAVEGI 13 - SlMI (91) 625870
MÁNUDAGA - FÖSTUDAGA KL. 10.00 - 18.00
A LAUGARDÖGUM KL. 10.00 - 14.00
QM C Næg bílastæöi á Bergstööum
— r. _ - (bílageymsluhús) á horni Skóla-
ÖILAST/EÐ I vöróustígs og Bergstaöastrætis.