Morgunblaðið - 09.05.1993, Blaðsíða 6

6 FRETTIR/INNUENT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. MAI 1993
Leitarstöð Krabbameinsfélagsins
460 krabbamein hafa
fundist síðustu 5 ár
ÁRANGUR af starfi leitarstöðvar Krabbameinsfélagsins er mikill,
að mati Kristjáns Sigurðssonar, yfirlæknis stöðvarinnar. Síðustu
fimm ár fundust í skipulegri leit um 370 ífarandi brjóstakrabba-
mein, auk 60 staðbundinna krabbameina í brjóstum, um 30 legháls-
krabbamein og 640 meiriháttar forstigsbreytingar, sem í mörgum
tilvikum hefðu getað þróast yfir í eiginlegt krabbamein.
Nú' greinast innan við tíu konur
á ári með leghálskrabbamein og eru
flestar þeirra með sjúkdóminn á
byijunarstigi þar sem batahorfur
eru mjög góðar. Þegar sjúkdómur-
inn finnst á hærra stigi hafa kon-
umar yfírleitt ekki mætt í skoðun.
Á fystu árum skipulegs leitarstarfs,
fyrir rúmum aldarfjórðungi, voru
ný tilfelli meira en þrjátíu á ári.
Niðurstöður sænskrar rannsókn-
ar, sem birt var í breska læknatíma-
ritinu Lancet fyrir tveimur vikum
St. Martin
Helgi með
forystuna
fyrir loka-
umferðina
ÞEGAR aðeins ein umferð er
eftir á opna alþjóðlega skák-
mótinu á St. Martin er Helgi
Ólafsson enn í efsta sæti með
7 vinninga. Helgi og Margeir
Pétursson gerðu jafntefli í
næstsíðustu umferðinni.
Staðan fyrir síðustu um-
ferðina er sú
að í 2.-3. sæti
eru Margeir wtJn
Pétursson og Gulko frá
Bandaríkjun-
um með 6,5 vinninga. I
4.-9. sæti koma síðan þeir Karl
Þorsteins, Yermolinsky, Benj-
amin, Gurevich og Fedorowicz
frá Bandaríkjunum og Ehlvest
frá_ Eistlandi með 6 vinninga.
í síðustu umferðinni mætast
þeir Helgi og Gulko en ekki er
íjóst við hvaða skákmenn hinir
Islendingarnir tefla.
sýna að dánartíðni úr bijósta-
krabbameini meðal kvenna, sem
boðið hefur verið að fara reglulega
í bijóstamyndatöku, er um ijórð-
ungi lægri en hjá öðrum konum.
Baldur F. Sigfússon, yfirlæknir
röntgendeildar Krabbameinsfélags-
ins, telur þessar sænsku niðurstöð-
ur mjög uppörvandi, en hvetja þurfi
íslenskar konur til að nýta sér bet-
ur þá krabbameinsleit sem hér er
í boði.
Verkalýðsfélög greiða kostnað
við skoðun
Nú eru rúm fjögur ár síðan
Krabbameinsfélagið gerði samning
vð Starfsmannafélagið Sókn um að
stéttarfélagið greiði kostnað þeirra
kvenna, sem fara í skoðun hjá leit-
arstöð Krabbameinsfélagsins. Síðan
hafa önnur félög gert hliðstæða
samninga, meðal annars Framsókn,
Iðja, Dagsbrún, Flugfreyjufélag ís-
lands og yerzlunarmannafélag
Reykjavíkur. Á Selfossi, í Borgar-
nesi og á Akureyri eru svipaðir
samningar í gildi. Stuðningur þess-
ara stéttarfélaga hefur leitt til auk-
innar þátttöku félagsmanna þeirra
í leitinni og nú er unnið að gerð
samninga við fleiri félög og vinnu-
staði, segir í frétt frá Krabbameins-
félaginu.
Morgunblaðið/Signrður Jónsson
Sigri fagnað
SVEITTIR og glaðir liðsmenn Selfoss fögnuðu sigri og Evrópusæti í búningsklefanum eftir leikinn.
„Mjaltavélin“ komst í fyrsta skipti í Evrópukeppni
Mikill fögnuður á Selfossi
Selfossi.
MIKILL fögnuður braust út í lok leiks Selfoss
og ÍR í fyrrakvöld þegar sigur heimamanna var
í höfn. Réttur til að leika í Evrópukeppni er góð
búbót fyrir handboltastarfið og sljórnarmenn
og aðrir eru að sönnu glaðir enda í fyrsta sinn
sem lið frá Seífossi nær slíkum árangri.
Evrópusætið er sárabót því í fyrra voru Selfyssing-
ar hársbreidd frá meistaratitli og í vetur mátti litlu
muna að bikarmeistaratitill næðist. Selfossbúa þyrsti
í sigur og fögnuðurinn því sannur í fullu íþróttahús-
inu eftir leikinn.
Þegar leikmenn Selfossliðsins, „mjaltavélarinnar"
svoköjluðu, höfðu tekið við bronsverðlaununum frá
Jóni Ásgeirssyni, formanni HSÍ, og hamingjuóskum
frá ÍR-ingum þustu þeir upp í áhorfendastúku og
sungu með stuðningsmönnum sínum. í búningsklef-
anum á eftir ávarpaði Einar Þorvarðarson þjálfari
leikmenn og þakkaði þeim baráttuna.
I gær heimsóttu leikmenn helstu stuðningsaðila
sína til að sýna þeim þakklætisvott.
. Sig. Jóns.
Reykjavíkurborg ræður fimm þúsund ungmenni til vinnu í sumar
Allt að 300 millj. í aukafjár-
veitingu vegna snmarstarfa
UM 5.000 ungmenni .verða vænt-
anlega ráðin til starfa á vegum
Reykjavíkurborgar í sumar, að
sögn Markúsar Arnar Antonsson-
ar borgarstjóra. Þar af verða um
2.000 unglingar á aldrinum 14 og
15 ára í Vinnuskólanum og um
3.000 ungmenni á aldrinum 16 til
25 ára, sem verða ráðin til stofn-
ana og fyrirtækja borgarinnar
auk Skógræktarfélags Reykjavík-
ur. Þegar hefur tekist að skapa
3.120 störf, meðal annars í Þjóð-
garðinum á Þingvöllum, og 200
unglingum verður gefinn kostur
á starfsmenntun við Iðnskólann í
sumar. Gert er ráð fyrir að tillaga
um 280 til 300 milljóna króna
aukafjárveitingu vegna sumar-
starfa verði lögð fyrir borgarráð
á næstunni.
Fyrsti varaforseti ITC sækir landsfund samtakanna hérlendis
Landsfundur ITC á íslandi var
settur í fyrradag. Tilgangur sam-
takanna er að þjálfa félaga sína
í ræðumennsku og samskiptum.
Ruby Moon, fyrsti varaforseti al-
þjóðasamtakanna, sagði í samtali
við Morgunblaðið að félagsskap-
urinn ætti erindi við alla, enda
væri alltaf hægt að auka á sjálfs-
traust sitt og hæfni til að taka til
máls frammi fyrir fjölda fólks.
Hún sagði einnig að margir óttuð-
ust það að halda ræðu, þyrðu varla
að segja nafnið sitt upphátt og
mörgum þætti jafnvel óþægilegt
að heyra eigin rödd hljóma.
Að hennar sögn er félagsskapur
þessi_ ekki eingöngu ætlaður kon-
um. I heimalandi hennar, Ástralíu,
þekktist það jafnvel að karlmenn
væru meðlimir enda ættu þeir
ekki síður við erfiðleika að stríða
í ræðumennsku og samskiptum.
Sjálfstraust þeirra væri ekki endi-
lega meira en kvennanna. Hjördís
Jensdóttir, sem er umsjónarmaður
þingsins, tók undir þetta og sagði
að til samtakanna á íslandi hefðu
leitað karlar sem ættu í erfiðleik-
um með að koma fram.
Aðspurð sagði Ruby Moon að á
ferðum sínum um heiminn hefði
sér virst fólk í grundvallaratriðum
glíma við svipuð vandamál, sama
hvert væri leitað. Oll vildum við
vera frjáls, eiga öruggt skjól og
búa börnum okkar betri heim.
Vonir fólks og þrár væru af sama
toga spunnar þrátt fyrir ólíkan
uppruna.
Morgunblaðið/Sverrir
Heimsókn frá Ástralíu
RUBY Moon, fyrsti varaforseti alþjóðasljórnar ITC (t.v.), og Hjör-
dís Jensdóttir, umsjónarmaður Iandsfundarins að þessu sinni.
Alltaf að læra eitthvað nýtt
Ruby, sem er kennari að mennt,
sagði jafnframt að vissulega væri
æskilegt að hvetja börn til þess
að koma fram og tjá sig strax á
unga aldri og allar götur upp frá
því. Hún sagði að ekki væri lögð
nógu mikil áhersla á slíkt í skólum
í Astralíu. Nemendur væru frekar
þiggjendur, þeir sætu og tækju
við fróðleik í stað þess að miðla
honum af öryggi. Hún sagði einn-
ig að þrátt fyrir reynslu sína í því
að koma fram væri hún sífellt að
læra eitthvað nýtt, sífellt væri
verið að koma sér á óvart. í raun
telur hún örlítinn kvíða fyrir
hveija ræðu blátt áfram nauðsyn-
legan, þannig sé tryggt að hún
sofni ekki á verðinum og leggi sig
alla fram, í hvert einasta skipti.
Á fjárhagsáætlun er gert ráð fyr-
ir að 850 ungmenni verði ráðin til
venjulegra afleysingarstarfa og önn-
ur 470 til sumarstarfa. Með aukafj-
árvetingu verður bætt við 500 sum-
arstörfum og hjá Skógræktarfélagi
Reykjavíkur er gert ráð fyrir 1.000
störfum.
Átak á Þingvöllum
Meðal nýjunga er samstarf sem
tekist hefur með Þingvallanefnd,
þjóðgarðsverði og Skógræktarfélagi
Reykjavíkur um sérstakt átaksverk-'
efni innan Þjóðgarðsins á Þingvöll-
um. Um er að ræða vinnu og fræðslu
fyrir 100 ungmenni, sem jafnhliða
vinnu við frágang og lagningu
göngustíga fá fræðslu um sögu stað-
arins og alla staðhætti. „Það hefur
þegar verið sótt um styrk úr atvinnu-
leysistryggingasjóði til þessa verk-
efnis en segja má að það tengist
óbeint 50 ára afmæli lýðveldisins á
næsta ári,“ sagði Markús.
Iðnskólinn
Þá hafa staðið yfir viðræður borg-
aryfirvalda við Iðnskólann og
menntamálaráðuneytið um mögu-
leika á að gefa 200 unglingum á
aldrinum 16 til 19 ára kost á að ná
átta vikna áfanga í starfsmenntun í
sumar. Áfanginn yrði viðurkenndur
innan framhaldsskólakerfisins.
Sagði Markús að gengið hafi verið
frá lýsingu á námsefni og áætlun
um kennslu. Markmiðið væri aðal-
lega að takast á við aukið atvinnu-
leysi meðal ungs fólks í Reykjavík.
Skapa þeim verkefni og vinna gegn
neikvæðum áhrifum atvinnuleysis á
ungt fólk. Auk þess að vekja áhuga
þeirra sem hætt hafa námi á að hefja
það aftur og undirbúa sig betur fyr-
ir störf í þjóðfélaginu og efla verk-
menntun. „Gangi þetta eftir þá gæti
námið hafist 14. júní og staðið til
13. ágúst,“ sagði Markús.