Morgunblaðið - 09.05.1993, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. MAÍ 1993
ejtir Elínu Pálmadóttur
AÐ SITJA KYRR
Á SAMA STAÐ
Lífsumhverfi mannsins breyt-
ist svo ört að maður hefur
ekki við að endurhæfast. Ef ekki
jafnóðum verður átakið að lokum
á borð við það að fara út í frum-
skóginn og kenna górillum að
nota hníf og gaffal. Veirur, kon-
ferensur og komplexar, það eru
plágur nútímans, varð mæddum
orðheppnum jarðfræðingi að orði.
Síðan hefur allnokkurt vatn runn-
ið til sjávar. Veirurnar eru enn
þægilegir söku-
dólgar, komplex-
amir blíva, en kon-
ferensurnar em á
útleið. Að falla fyrir
nýrri, fljótvirkari
og ódýrari tækni.
Hraðfleygu símbré-
fasamskiptin hafa
gert atlögu að svo
tafsömu og dým
appírati sem fund-
um og ráðstefnum.
Og nú em það ekki
síst fjarþingin sem
eru að höggva þar
í stór skörð.
Nýlega sat ég á
slíku fjarþingi í
Reykjavík, í Menn-
ingarstofnun
Bandaríkjanna, og varð betur
ljóst en áður hvílíkt þing þau era
og að þau hljóta að verða ofan
á. Þama sátum við kyrr á sama
stað, en vomm samt að ferðast.
Viðfangefnið var stjórnun um-
hverfismála á héimavelli og al-
þjóðlegum vettvangi, sem er brýn
umræða milli þjóða eftir Ríó-ráð-
stefnuna með alþjóðasamningum,
sem við höfum sem aðrar þjóðir
skrifað undir og nú þarf að fram-
kvæma. Hitt var um menntun á
sviði umhverfismála, sem brennur
ekki síður á þjóðum og heiminum
öllum.
Og þama sátu nú í Upplýsinga-
þjónustu Bandaríkjanna við
Laugaveginn valdir fulltrúar frá
Náttúmverndarráði, Umhverfis-
ráðuneyti, Hollustuvemd og
Skipulagi ríkisins til að hafa orð
fyrir baklandinu, fólki úr öðrum
greinum er lagði sitt til á miðum
til þeirra. í Zagreb sátu fulltúar
Króatíu á þessu málþingi, í Berlín
fulltúar Þjóðverja og í Washing-
ton sátu alþjóðlegir sérfræðingar
á þessum vettvangi með upplýs-
ingar og svör á reiðum höndum.
Um leið og einhver hafði orðið
var hann kominn til okkar um
gervihnött fyrir milligöngu
Worldnet-sjónvarpsstöðvarinnar.
Gengu vel undirbúnar fyrirspum-
ir og orðaskipti öll greiðlega og
skipulega fyrir sig, þar sem hver
sat á sínum heimastað. Einkum
þótti mér fengur að því að heyra
nákvæm svör Hilary F. Freneh
frá hinni virtu fijálsu rannsókna-
stofnun um auðlindir og um-
hverfi jarðar Worldwatch Instit-
ute og Joan Martin Brown, sem
í 11 ár hefur verið fulltrúi Banda-
ríkjanna hjá Umhverfisstofnun
Sameinuðu þjóðanna og á að baki
aldarfjórðungs starfsferil við op-
inbera stefnumörkun og verkefni
á sviði umhverfismála. Um
menntamálin sátu viðmælendur
okkar í Stokkhólmi og Kaup-
mannahöfn auk sérfræðinga í
Washington. Slík orðaskipti,
„Dialogues", um ýmislegt efni er
fastur liður í sendingum um þenn-
an gervihnött.
Ekki er þessi nýi samskipta-
máti síst fengur fyrir þjóð sem
býr svona afsíðis á hnettinum og
þarf meira fé og tíma en aðrir
til að hitta fólk. Þetta er ámóta
þróun eins og þegar viðskipta-
ferðir til útlanda með Gullfossi
viku eðlilega fyrir hraðfleygum
flugferðum.
Þetta krefst þess að menn séu
undirbúnir með það sem þeim
liggur á hjarta og vilja svör við.
Þótt um alþjóðleg umhverfismál
væri að ræða, þá mátti heyra
hvað brennur mest á hverri þjóð.
Króatarnir auðvitað með hugann
við þá miklu eyðileggingu sem í
stríðinu er að verða á lífríki og
menningarverðmætum í Júgó-
slavíu, Berlínarbúarnir við við-
brögð við menguninni miklu sem
bættist þeim með opnun austan-
tjaldslanda og okkur íslendingum
lá mengun hafsins á hjarta.
Bandarísku konumar höfðu
greinilega víðfeðma alþjóðlega
þekkingu og veittu óundirbúið vel
grunduð svör í stuttu máli, sem
ekki er rúm til að rekja hér, þótt
ég fengi samræðurnar til frekari
glöggvunar á eftir á myndbönd-
um.
Hilary F. French frá World-
watch Institute var spurð hvort
hún sæi merki um viðhorfsbreyt-
ingu Bandaríkjamanna til alþjóð-
legra umhverfismála, en þeir
þóttu tregir til undirritunar á
skuldbindingum í Ríó. Hún kvað
engan vafa á að með nýja vara-
forsetanum, A1 Gore, megi marka
breytingu. Nú sé á stjómsýslu-
sviðinu tækifæri fyrir þá sem vilji
koma slíkum málum í fram-
kvæmd og byijað að taka á því.
Þessi hugarfarsbreyting gladdi
auðvitað manns hjarta. En svo
fór í verra. Kom ekki í ljós þegar
fyrst á reyndi að Bandaríkjamenn
virðast ekki ætla að hafa að leið-
arljósi í náttúruvemdar- og um-
hverfismálum „haldbæra þróun“,
þ.e. að nýta auðlindir jarðar, en
þá aðeins í samræmi við vísinda-
legar rannsóknir og ömggar nið-
urstöður um hvað sé óhætt. Þetta
kemur fram í tilkynningu til ís-
lendinga um að þótt sumir
hrefnustofnar séu samkvæmt vís-
indarannsóknum líklega nægi-
lega sterkir til að hvalveiðiráðið
geti leyft takmarkaðar veiðar, þá
muni þeir að engu hafa erkibis-
kups boðskap. Þeirra stefna muni
ekki byggjast á vísindarannsókn-
um heldur á vinsælum skoðunum
bandarískra kjósenda. Með allri
virðingu fyrir almennum skoðun-
um, þá er sú dómgreind lítt
traustvekjandi til mats á lífríki
jarðar og hvaða dýr megi eta og
útrýma öðmm. Þetta varð tölu-
vert áfall eftir bjartsýnina um
breytt hugarfar og fomstu þess-
arar stóm þjóðar. íslenskir nátt-
úmvemdarmenn og stjórnvöld
hafa alltaf gert ráð fyrir nýtingu,
svo fremi sem vísindarannsóknir
hafi farið fram og óyggjandi sýnt
að sé óhætt. En aðeins þá!
OPNUM AFTUR Á MÁNUDAG
Mil c Opic KO cið úrval af ítölskum gæðafatnaði á illa fjölskylduna á ótrúlegu verði. 3 frá kl. 10.30-18.00 mánud.-föstud. MIÐ OG GERIÐ GÓÐ KAUP
O L tt 1MARKAÐURINN I benellon SKIPHOLTI 50c
Minnum einnig á mikla verðlækkun á sumarfatnaði í verslun okkar í KRINGLUNNI.
Sumarbúðirnar eru 7 km suðaustur af Hafnarfirði við upptök
Kaldár. Hraunið íkring býður upp á hellaferðir og spennandi
leiki en auk þess er farið í skoðunarferðir í Valból og
skógræktarsvæði. Fjallgöngur og íþróttir eru eðlilegur hluti
dvalarinnar í Kaldárseli og einnig eru börnin frædd um Biblíuna
og kenndar bænir.
DVALARFLOKKAR 1993
DRENGIR:
1. 1. júní - 8. júní
2. 8. júní - 15. júní
3. 15. júní - 24. júní
4. 30. júní - 7. júlí
5. 7. júlí - 14. júlí
6. 14. júlí - 21. júlí
STÚLKUR:
7. 21. júlí - 29. júlí
8. 4. ágúst -11. ágúst
9. 11. ágúst - 18. ágúst
10. 18. ágúst 25. ágúst
Allir flokkarnir eru fyrir börn
7-12 ára (fædd 1981-86).
K
Verð fyrireina viku erkr. 13.200,-
Innritun fer fram á skrifstofu KFUM og KFUK v/Holtaveg í Reykjavík. Sími 91-678899 kl.
8.00-16.00 á virkum dögum. Einnig erskráð á mánudögum, miðvikudögum og
föstudögum kl. 17.00-19.00 að Hverfisgötu 15 íHafnarfirði. Síminn þar er 91-53362.
Eftirtalin fyrirtæki fá bestu þakkir fyrir veittan stuðning:
■ HAFNARDARDAR APOTEK
Tryggingafólag bindindismanna
Llgmli % ■ «08 HarMvih • Stwl 67 9700
Bæjarbakarí,
Bæjarhrauni 2
opið alla daga, s. 50480
STRA,\rx;OTil 34 - SIMAR. 50090 (X.' SMOO
l'OSTUOir 7N JT.U:i A\50712
Allt til hreinlætis...
TANDUR sf.
Dugguvogi 1, Rvík
Sími 688855
Reykjavíkurvegi 56, sími 51538
1 Skóhöllin,
Reykjavíkurvegi 50,
Hafnarfirði, s. 54420
Rafbúðin,
Álfaskeiði 31,
Hafnarfirði, s. 53020
LEBINERGREB

Dl7,MBFlMI>tiriS1in
J-sjos og ‘RjiftœkSP
SIHANUGOrU 39, 220 HAH4AWHKOI. SÍMI &2S66
DEKKIÐ
Reykjavíkurvegi 56
Sími51538
U f lý
VJsl'd
HÚSIÐ
Fjaiðargötu 11, Hatnarliröi, slmi 653940
OpiO mánudag - löstudag 9.00 -18.00
laugardag 10.00-16.00
Samúel V. Jónsson,
pípulagningameistari,
Skútahrauni 17a, s. 54810,
bílas. 985-23512
□□□□□Cl STEINAR WAAGE
Tryggvi Ólafsson,
úrsmiður,
Strandgötu 17, s. 53530
HÚSGAGNAVERSLUN
REYKJAVfKURVCGI 66, HArNARriRDI. SlMI 654 100
SKÓVERSLUN
wmaa
Ekki bara tómatsósa
-beldu rfjölskylda of tómatvörum