Morgunblaðið - 09.05.1993, Blaðsíða 10

stíer íam .e gtioAflaMMua aiaMamoflöM
HMÖHeöNfltAÐIÐ SIIN NU ÐAGUR-ík MAI --------------
„Er Wýrra
hinuin
megin?“
ar verið til lítils gagns, því
ekki varð komist til að ausa
sjóinn úr flotrýminu milli
byrðinganna. Eftir því sem
báturinn seig dýpra tók hann
meiri sjó inn. Þrír piltanna
fóru upp á hvalbakinn og
reyndu að vekja athygli á sér.
Þeir sáu bát sigla hjá og skutu
nokkrum sinnum úr hagla-
byssunni, en bátveijar veittu
þeim enga athygli. Talstöðin
í bátnum var biluð og engin
neyðarblys voru um borð.
Þeir töluðu um að ef til yrði
þrautaráðið að synda til lands.
Siguijóni varð hugsað til Guð-
laugs-Friðþórssonar úr Vest-
mannaeyjum, að fyrst Guð-
laugur gat synt nærri 6 km
þá hlyti hann að komast nokk-
ur hundruð metra upp í fjör-
una. „Þegar ég var orðinn
smeykur um að báturinn
sykki leitaði ég að einhveiju
til að fleyta jnér á,“ segir
Steingrímur Óli. „Ég fann
svampsessu og tók hana
traustataki. Svo sagði Sigur-
jón, nú er hann farinn, og
með það sama sökk báturinn.“
Lamandi kuldi
Kuldinn í sjónum var lam-
andi, þeir supu hveljur og föt-
in sigu í þegar þau blotnuðu.
Allir voru piltarnir kapp-
klæddir, í ullarpeysum og
þykkum yfirhöfnum. Aðeins
einn var í ullarnærfötum, hin-
ir í bómullarfötum. Þeir voru
í gallabuxum, tveir í leðurstíg-
vélum með stáltám og stálsól-
um, einn í uppreimuðum
íþróttaskóm og einn í leðurs-
kóm. Þeir segja erfitt að meta
fjarlægðina frá bátnum í land,
sáu einungis að þarna var
grýtt fjara og lágt klettabelti.
Hlynur var sá eini sem fækk-
aði fötum í sjónum og fór
strax úr skóm og buxum og
létti sig þannig. Björgunar-
vestin léttu honum og Sigur-
jóni sundið, Steingrímur
fleytti sér á sessunni en Sop-
hus hafði ekkert og varð að
synda stöðugt til að halda sér
á floti. Fötin gerðu þeim erf-
itt fyrir að taka sundtök með
höndunum, reyndar leið ekki
á löngu uns hendurnar hættu
að hlýða vegna kuldans. Þeir
Siguijón og Hlynur, sem voru
í bjargvestum, byijuðu að
synda baksund en reyndist
erfitt var að lialda réttri
stefnu. Þeir voru báðir með
ullarhúfur og fannst þær hlífa
höfðinu vel á- baksundinu.
Hlynur kreppti handleggina
að bijóstinu og fannst hann
geta þannig haldið betur á sér
hita.
Piltarnir kölluðust á og
hvöttu hver annan til að byija
með, en fljótlega skildu leiðir.
Siguijón var nyrstur: „Ég var
skíthræddur um strákana, því
ég var hættur að sjá þá. Svo
sá ég þeim bregða fyrir á öldu
og þá létti mér mikið.“ Hlynur
synti syðstur, hann var síðast-
ur af stað frá bátnum, en kom
fyrstur í land. Mitt á milli
þeirra Siguijóns og Hlyns
voru Steingrímur Óli og Sop-
hus. „Ég synti aftastur allan
tímann," segir Steingrímur.
„Sophus synti á undan mér,
en fljótlega gafst hann upp á
því að synda einn og kom til
mín. Hann hélt í öxlina á mér
og ég faðmaði sessuna. Þegar
ég var orðinn verulega hrædd-
ur um lífið reyndi ég að taka
sundtök með annarri hend-
inni, en það var erfitt. Við
Sophus gátum aldrei náð því
að synda í takt og það tafði
fyrir, en við gátum hvatt hver
annan. Sjórinn skvettist alltaf
Okkur fannst meiri
hætta á að þeir
dyttu í sjóinn, þess
vegna fengu þeir
vestin," sagði Steingrímur
sem sat „í brúnni“ hjá Sop-
husi. Allir voru þeir lítt reynd-
ir sjómenn, þótt Sophus ætti
að baki nokkrar ferðir á bátn-
um, sem hann keypti nýlega
í félagi við tvo aðra. Tjaldur
II var 18 feta plastbátur af
Shetlander-gerð, árgerð
1989. Á bátnum var 175 hest-
afla Mariner-utanborðsvél,
þótt framleiðandi gerði ekki
ráð fyrir nema 115 hestafla
véþ á bát af þessari gerð.
í sundinu milli Viðeyjar og
Geldinganess var svolítil alda
og ljóst að hún óx eftir því
sem utar dró. Ekki leist þeim
meira en svo á að halda lengra
og ákváðu að stoppa til að
ráða ráðum sínum. Til að
spara eldsneyti, því vélin var
dijúg á sopann, stöðvuðu fé-
lagamir mótorinn og létu reka
á sundinu. Þeir urðu sammála
um að láta slag standa og
snúa við. Þegar átti að ræsa
vélina til að fara til baka fór
hún ekki í gang. Félagarnir
beittu ýmsum ráðum við að
gangsetja, en þar kom að raf-
geymir bátsins tæmdist. Þeir
ætluðu að ræsa vélina með
handafli, en þegar til átti að
taka vantaði ræsireimina. Við
þessar tilraunir stóðu piltarnir
aftast í bátnum sem flatrak
undan öldunni og sífellt
skvettist upp á skutgaflinn.
Við hliðina á vélinni var gat
á tvöföldum byrðingnum fyrir
leiðslur og þar átti sjórinn
greiða leið inn í flotrými báts-
ins, án þess að piltunum væri
það ljóst.
Báturinn sekkur
„Við höfðum ekki neinar
áhyggjur framan af,“ segir
Steingrímur Óli. „Það hvarfl-
aði ekki að okkur að báturinn
myndi sökkva." Talsverður
sjór var kominn í bátinn og
hann orðinn siginn. Raf-
magnslensidælan var óvirk
vegna rafmagnsleysis, og
handdæla, sem var í lagi þeg-
ar lagt var af stað, reyndist
nú brotin. Engin austurstrog
voru um borð og hefðu reynd-
eftir Guðna Einarsson
ÞAÐ VAR vestan gola, léttskýjað og
hiti tæplega 5° C í Reykjavík síðdegis
laugardaginn 24. apríl síðastliðinn,
þegar skemmtibáturinn Tjaldur II\agdi
úr Snarfarahöfninni. Sjávarhiti á Sund-
unum er 4-5°C á þessum árstíma. Um
borð voru fjórir ungir menn og ætluðu
út fyrir Gróttu á svartfugl. Einn eig-
enda bátsins, Sófus Auðun Steinþórs-
son, sat við stýrið og við hlið hans Stein-
grímur ÓIi Einarsson. Fyrir aftan þá
stóðu Hlynur Vagn Atlason og Siguijón
Gunnarsson, íklæddir einu björgunar-
vestunum sem voru um borð.
Fyrir tilvil jun
voru menn
staddir þar sem
fyrsti skip-
brotsmaöurinn
kom aó
Morgunblaðið/Kristinn
GÍSLI Árni var í Gufunesi þegar skipbrotsmanninn bar að.
„Báturinn
sökk...“
„HANN skjögraði fyrir húshornið og stundi
bara: Báturinn sökk, báturinn sökk,“ segir
Gísli Árni Eggertsson sem fyrstur hitti
Hlyn Vagn Atlason eftir bátstapið. „Hann
var hálfnakinn, blóðrisa á fótum og blár
af kulda. Það söng og hvein þegar hann
andaði og froðan gekk upp úr honum. Pilt-
urinn átti bágt með að gera sig skiljanleg-
an og var mjög ringlaður. Það hafði sokkið
bátur fyrir utan Geldinganesið og hann
komist í land. Ég spurði hvort fleiri hefðu
bjargast. Tveir i fjörunni, svaraði hann.
Voru þeir lifandi, spurði ég. Ég veit ekki,
ég held það, svaraði hann.“
Gísli Árni var staddur fyrir tilviljun þar sem
fiskeldisstöðin var í Gufunesi, rétt við
Geldinganeseiðið. Einnig voru þama menn
norðan úr Eyjafirði sem voru að sækja búnað
úr stöðinni. Þeir voru á vörubíl og með farsíma
sem notaður var til að hringja á lögregluna
og tilkynna slysið. Mennimir hlúðu að Hlyni,
hann var vafinn í teppi og miðstöðin í vörubíln-
um sett á fullt. Þegar honum hlýnaði aðeins
átti hann betra með að tjá sig. Lítill hraðbátur
var við flotbryggju þarna hjá og tókst öðrum
norðanmanna að ná í mann sem gat gangsett
bátinn og farið út í eyna með lækni og sjúkra-
liða.
„Ég sá til tveggja manna á gangi í eynni
og stuttu síðar þann þriðja koma á eftir þeim.
Þá varð ég alvariega hræddur um að fleiri
hefðu verið á bátnum en Hlynur sagði og ein-
hveijir jafnvel enn að velkjast í sjónum," segir
Gísli Ámi.
Gísli Ámi er æskulýðs- og tómstundafulltrúi
Reykjavíkurborgar og þaulvanur notkun smá-
báta, hefur m.a. kennt siglingar og slysavam-
ir. Hann telur einhveiju skeika um þann tíma
sem piltarnir voru í sjónum, en fyrst töldu
þeir að um hálftíma hefði verið að ræða. Gísli
segist hafa komið á svæðið rúmlega hálfsjö
og þegar hann steig úr bílnum heyrði hann
tvö byssuskot sem hann telur frá piltunum
komin, enda varð hann ekki var annarra báta-
ferða á sundinu. Hafði hann orð á því við
konu sína að menn væru á skytteríi þama
rétt fyrir utan. Ekki liðu nema um 20 mínútur
þar til Hlynur Vagn kom fyrir húshornið og
hjá lögreglunni er skráð að hjálparbeiðnin
hafi borist kl. 18.50.
„Það er ekki óeðlilegt að tímaskynið trufiist
í svona kulda, hver mínúta er á við heila ei-
lífð. Þótt þeir hefðu ekki verið nema 10 mínút-
ur í köldum sjónum þá er það afrek að bjargast
í land og hlaupa svo alla þessa leið, segir Gísli
Árni. Ef Hlynur hefði verið svolítið seinna á
ferðinni hefði enginn verið þarna staddur og
mun lengra að leita hjálpar."
Öryggið
fyrir öllu
SKEMMTIBÁTUM fjölgar sífellt að sögn
Hilmars Þorbjörnssonar formanns Snar-
fara, félags sportbátaeigenda. í félaginu
eru nú um 300 félagsmenn og 140 legu-
pláss í höfn Snarfara við Naustavog í
Reykjavík. Hilmar telur að öryggismál séu
yfirleitt í góðu lagi hjá sportbátaeigend-
um, flestir bátanna séu skoðunarskyldir
og undir reglulegu eftirliti Siglingamála-
stofnunar.
Bátar undir 6 lengdarmetrum eru hvorki
skráningar- né skoðunarskyldir og ekki
er krafist neinna réttinda af stjórnendum lí-
tilla sportbáta. Hilmar hefur ekki trú á að
hertar reglur leystu neinn vanda í sportbátaút-
gerð, strangar reglur giltu til dæmis um öku-
réttindi og skoðunarskyldu bifreiða samt væri
talsvert um að menn ækju réttindalausir og
ekki væru allar bifreiðar færðar til skoðunar.
Hilmar leggur áherslu á að Snarfari sé ftjáls
félagsskapur bátaeigenda, sem ekki geti
skyldað félagsmenn umfram landslög í þessum
efnum. Hann segir Snarfaramenn hafa átt