Morgunblaðið - 05.09.1993, Blaðsíða 24

24 B
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 5. SEPTEMBER 1993
NÁMSKEIÐ í MYNDÞERAPÍU
(ART THERAPY)
Námskeiðið er fyrst og fremst ætlað þeim
sem starfa í uppeldis-, kennslu-, félags-
mála- og heilbrigðisstéttum. Einnig öðrum
sem sérstakan áhuga hafa á að kynnast myndþerapíu sem
aðferð til sjálfsstyrkingar. Væntanlegir þátttakendur þurfa
ekki að hafa lært myndlist.
Leiðbeinandi er Sigríður Björnsdóttir,
löggiltur félagi í „The British Association of Art Therapists".
Upplýsingar og innritun í síma 17114 eftir kl. 18 í kvöld
og flest önnur kvöld eftir kl. 20.30.
Skólinn hefst 20. sept. en skráning hefst 6. sept.
í síma 81-12-81 kl. 19 - 21 alla virka daga
Grensásvegi 5,
sími 81-12-81
Skiptistöð
SVR við hliðina!
i (fyrir byrjendur)
vandaö kennsluefni
táða
lin heldur
fyrirlestur
fyrlr
nemendur
skólans.
■ Eingöngu réttindakennarar
■ Möguleiki á einkatímum
Allir nemendurfá 10% afslátt L-_
af hljóðfærum hjá IPcft
GITARSKOLI ISLANDS
Vönduð hirsla l'yrir vönduð löt!
Nú byrja skólar og skólafötin bætast við í
skápinn. Glæsilegustu fataskápar á Islandi
eru framleiddir af Armannsfelli.
IVú bjóðum við þér fataskápalotterí.
I hverjum fataskáp sem pantaður er í september
verður flík frá Sævari Karli og einn heppinn
kaupandi verður dreginn út
í mánaðarlok og fær hann
yfirhöfn frá Sævari Karh,
sem sæmir sér í fyrsta
flokks fataskáp
frá Armannsfelli.
Þú er velkomlnn
til okkar.
Funahöfða 19, sími 685680. /
Holdsveikra-
safnið í Bergen
eftir Einar Örn
Gunnarsson
MIÐBORG Bergen stendur Sant
Jörgensspítalinn en þar starfaði
hinn frægi læknir og vísinda-
maður Armauer Hansen. Rekja
má sögu Sant Jörgensspítalans
aftur til ársins 1411 en elsti hluti
þeirra bygginga sem nú standa
er síðan 1702 og teljast þær vera
elstu spítalabyggingar á norður-
löndum. Oft hefur þurft að end-
urbyggja spítalann vegna bruna.
A
rið 1970 opnaði hans kon-
unglega hátign krónprins
Harald holdsveikrasafn í
byggingunni. Tveimur árum
síðar var eina safni um sögu læknis-
fræðinnar í Noregi komið fyrir í
Sant Jörgensspítalanum og hefur
það verið rekið í tengslum við Há-
skólann í Bergen.
í safninu er að finna fjölda gam-
alla bóka af sviði læknisfræðinnar.
Þar er einnig geymd skrá Armauer
Hansen yfir holdsveikisjúklinga í
Noregi. Skrá þessi er talin vera
fyrsta landsskráning sjúkdómstil-
fella sem gerð hefur verið í heimin-
um.
í húsakynnunum hefur verið sett
upp minnisstofa um Armauer Han-
sen og hefur hún að geyma áhöld
hans og rannsóknarbúnað. A. Han-
sen er einn fárra norðmanna sem
þekktir eru um allan heim en fram-
íag hans til baráttunnar gegn holds-
veiki er ómetanlegt.
Það var á regnþungum febrúar-
degi fyrir 120 árum að hann sat við
smásjá sína og rannsakaði hnúð úr
andliti holdsveikisjúklings að hann
tók eftir nokkrum staflaga bakter-
íum. Árið eftir birti hann grein um
þennan sérstaka fund og fékk síðar
heiðurinn af því að hafa uppgvötað
orsök eins þungbærasta og oft ban-
væns sjúkdóms. Víða er þessi sjúk-
dómur ennþá kallaður „Hansen’s
Disease".
Sagt er að frægum þýskum vís-
indamanni hafi borist til eyrna rann-
sóknarniðurstöður A. Hansen og
hafí hann flýtt sér að framkvæma
HjÁLP ARSVEIT SKÁTA KÓPAVOCI
Kynningarfuhdur fyrir nýliba
ver&ur haldinn mi&vikudaginn 8. sept. nk.
Ickl. 20.00.
Vi& leitum aö fólki frá 17 ára aldri
sem hefur áhuga á björgunarstörfum.
Allir sem hafa áhuga
og vilja kynna sér máliö eru hvattir til a& mæta.
HJÁLPARSVEIT SKÁTA KÓPAVOGI
+

FAG0R FE-54
Magn af þvotti 5 kg.
Þvottakerfi 17
Sér hitastillir *-90°C
Ryðfrí tromla 42 Itr.
Þvær mjög vel •
Sparneytnin •
Hraöþvottakerfi •
Áfangaþeytivinda •
Sjálfvirkt vatnsmagn •
Hæg vatnskæling •
Hljóðlát •
GERÐ FE-54 - STAÐGREITT KR.
39900
KR. 42000 - MEÐ AFBORGUNUM
(úlö5°

w
46
9OO1'
RÖNNING
SUNDABORG 15
SÍMI 68 58 68
samsvarandi rannsóknir. Birti hann
niðurstöðumar í eigin nafni árið
1879 en sem betur fer hafði A.
Hansen opinberað niðurstöður at-
hugana sinna fimm árum áður. Það
er ekki að efa að uppgötvun á holds-
veikibakteríunni var ein stærsta
læknisfræðilega uppgötvun síns
tíma og því ekki að undra að óvand-
aðir menn væm gráðugir í að eigna
sér heiðurinn.
Armauer Hansen fæddist árið
1841 og varð 71 árs gamall. Hann
var duglegur nemandi í Kristjáníu
(nú Ósló) og sýndi snemma áhuga
á rannsóknum. I janúar 1868 var
hann ráðinn læknir við holdsveik-
raspítala nr. 1. í Bergen undir stjóm
Daniels Corneliusar Danielssen sem
síðar varð tengdafaðir hans. Yfir-
læknirinn var talinn fremstur holds-
veikisérfræðinga í Noregi og taldi
hann sjúkdóminn ættgengan. Rann-
sóknamiðurstöður A. Hansen gengu
gjörsamlega á kenningar Danielssen
og vom því að mikill álitshnekkir
fyrir tengdaföðurinn.
Til að byija með var A. Hansen
ekki sannfærður um að örveran ylli
smitinu því að honum hafði hvorki
tekist að sýkja tilraunadýr með bakt-
eríunni né náð að rækta hana. Tók
hann þá til þess ráðs að reyna að
smita starfsfólk spítalans og sjúkl-
inga (sem þjáðust af öðra en holds-
veiki). Sem betur fer tókst honum
ekki að vekja ný sjúkdómstilfelli.
Þessar tilraunir hans urðu til þess
að einn sjúklingur fór í mál við Ar-
mauer Hansen. Niðurstöður mála-
ferlana urðu þau að Hansen missti
stöðu sína við spítalann en hélt þó
stöðu sinni sem yfirlæknir holdsveiki
í landinu.
Holdsveiki hefur verið þekkt í
þúsundir ára og er henni til dæmis
lýst í Biblíunni. Heimildir em til um
það að holdsveiki hafi verið til í
Noregi fyrir daga víkinganna.
Til eru tvær megingerðir holds-
veiki. Annars vegar sú illkynja (lep-
romatös lepra), sem lýsir sér með
þykkildum aðallega á húð en ræðst
einnig á innri líffæri. Hins vegar sú
góðkynja (borderline - tuberculoid
lepra) sem þróast hægar og leiðir
til lömunar skyntaugakerfis húð-
arinnar. Þegar henni er til að dreifa
myndast sár og sjúklingar missa
ysta hluta handa og/eða fóta. Iðu-
lega gera sjóndepra og vöðvarýrnun
vart við sig.
í Bergen ag nágrenni vom tutt-
ugu sinnum fleiri holdsveikir en í
öðram hlutum Noregs. Fjöldi holds-
veikra fjórfaldaðist á tuttugu ára
tímabili, þ.e.a.s. frá 1836-1856, en
þá var gert manntal sem sýndi að
fjöldi landsmanna var 1.500.000. og
var fjöldi holdsveikra um 2.850.
Holdsveikisjúklingar voru utan-
garðs því að fólk óttaðist að smitast
af þeim auk þess sem útlit þeirra
var oft afskræmt.
Aðbúnaður í St. Jörgensspítalan-
um var slæmur og árið 1816 skrif-
aði sjúkrahúspresturinn grein í
læknablað þar sem hann lýsti ömur-
legum aðbúnaði sjúklingana. Sjúkra-
húsinu var lýst sem kirkjugarði
hinna lifandi. Á þessu tímabili vom
tneð frönskum og sósu
=995.-
AKIÐMEÐ nii/ TAKWME
-tilboð! Mkfv'iy -tilbod!
Jarítnn