Morgunblaðið - 05.11.1993, Qupperneq 17

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. NÓVEMBER 1993
17
Nýting innlendrar orku til framleiðslu eldsneytis
Gæti fyrst svarað kostnaði
á seinni hluta næstu aldar
NÝTING innlendrar orku til framleiðslu eldsneytis gæti fyrst svar-
að kostnaði á seinni hluta næstu aldar miðað við núverandi fram-
boð og verð á erlendu eldsneyti, s.s. olíu. Þetta kom fram í gær
er kynntar voru niðurstöður ráðgjafarhóps sem iðnaðarráðherra
skipaði árið 1991. í þeim kemur m.a. fram að ef nota ætti fljót-
andi vetni sem framleitt væri með rafgreiningu hér til að knýja
íslenska fiskveiðiflotann, myndi eldsneytiskostnaður rúmlega þre-
faldast ef miðað er við gasolíu og sama orkuinnihald. Telur hópur-
inn að kosta myndi 16 milljarða kr. að byggja 100 megavatta
vetnisverksmiðju hérlendis.
aðsgrundvöllur skapist fyrir vetn-
is- og raforkuframleiðslu á næstu
áratugum, nema að til komi stór-
lega hertar umhverfískröfur og
skattlagning á olíu og kol í kjölfar-
ið. Einnig gætu forsendur breyst
ef vanþróuð ríki heimsins iðnv-
æddust í fyrirsjáanlegri framtíð,
því að þá myndi þörf fyrir orku
margfaldast í heiminum.
Morgunblaðið/RAX
Mögnleikar eldsneytisframleiðslu kynntir
NIÐURSTOÐUR ráðgjafarhóps um hugsanlega eldsneytisframleiðslu
á Islandi kynntar, f.v. Andrés Svanbjörnsson, yfirverkfræðingur hjá
Markaðsskrifstofu iðnaðarráðuneytisins, Geir A. Gunnlaugsson, for-
maður hópsins, Sighvatur Björgvinsson iðnaðarráðherra og Þorkell
Helgason, aðstoðarmaður ráðherra.
43, þing Norðurlandaráðs í Maríuhöfn á Álandseyjum
Utanríkis- og varnarmál
meðal helstu mála þingsins
43. ÞING Norðurlandaráðs verður haldið í Maríuhöfn á Álandseyjum
dagana 8. til 10. nóvember næstkomandi, og verða helstu mál þings-
ins utanríkis- og varnarmál, atvinnumál og norrænu fjárlögin. Fyrir
þinginu Iiggja 26 þingmannatillögur og ein ráðherranefndartillaga
auk norrænu fjárlaganna. Af íslands hálfu sækja þingið alþingis-
mennirnir Halldór Ásgrímsson, formaður íslandsdeildar Norður-
landaráðs, Geir H. Haarde varaformaður hennar, Rannveig Guð-
mundsdóttir, Árni M. Mathiesen, Hjörleifur Guttormsson, Kristín
Einarsdóttir og Sigriður A. Þórðardóttir.
í skýrslu Ragnars L. Gunnars-
sonar, verkfræðings fyrir ráð-
gjafarhópinn, kemur einnig fram
að ódýrasta leiðin við að knýja
farartæki með innlendu rafmagni
sé 2,5 sinnum dýrari en að knýja
þau með bensíni þegar búið er að
reikna með útgjöldum vegna hefð-
bundinna blýsýru rafgeyma, sem
er þó hagkvæmasti valkostur á
því sviði. Geir A. Gunnlaugsson,
formaður hópsins, segir því ljóst
að rafknúin farartæki geti ekki
keppt við hefðbundin farartæki í
dag nema olíuverð stórhækki eða
til komi skattaafsláttur eða annað
form niðurgreiðslna. Nú kosti hver
eining af bensíni 3,4 kr. miðað við
orku en eining af raforku fram-
leiddri með hefðbundnum blásýru-
geymi 8,2 kr. eða um 140% meira.
Spár og yfírlit sýni að olíu muni
ekki þijóta á næstu 40-60 árum
auk þess sem með bættri tækni
og þekkingu hafí staðfestar, vinn-
anlegar birgðir jarðolíu stöðugt
Að sögn Margrétar Sveinsdóttur,
talsmanns hópsins sem tekið hefur
Brekkukot á leigu, verður rekstur
leikskólans hefðbundinn að öðru
leyti en því að samstarf verður
haft við listamenn og meiri áhersla
lögð á listir í starfínu með bömun-
um en gert hefur verið hingað til.
„Við teljum jákvætt fyrir böm að
starfa beint með listamönnum og
viljum gefa þeim tækifæri til þess
án þess að taka af þeim uppeldis-
menntuðu fagaðilana. Á leikskóian-
um verða fóstrur og kennarar en
bömin lenda beint inni í listgreinum
með því að vinna t.d. í leik með
leikara, í myndlist með myndlistar-
manni og tónlist með tónskáldi eða
tónlistarmanni. Við stefnum að því
að reka hágæðaleikskóla í sam-
bandi við listir og ætlum að byggja
starfið á samvinnu listmenntaðs
fólks og uppeldismenntaðs."
Kynnt foreldrum
næstu daga
Margrét lagði áherslu á að hún
vildi halda hópnum utan við þær
deilur sem nú standa um rekstur
spítalaleikskóla. „Við sóttumst ekki
eftir þessu húsi sérstaklega, við
auglýstum eftir húsi til leigu og
fengum tilboð í Brekkukot. Börnin
sem þar em núna hafa forgang um
vistun frá okkar hendi á sömu kjör-
um og þau böm sem koma ný inn.
Það verður sennilega dýrara en nú
er, nema einhver greiði niður fyrir
þau. Það verður ekki gert af okkar
hálfu, enda emm við bara áhuga-
verið að aukast undanfama ára-
tugi, og til em miklar birgðir af
olíu, jarðgasi og kolum.
Vetnisverksmiðja myndi kosta
16 milþ'arða kr.
Ráðgjafarhópurinn kannaði
möguleika á vetnisframleiðslu hér-
lendis og kostnað henni samfara
borinn saman við vetnisfram-
leiðslu í Kanada, og segir heldur
hagkvæmara að framleiða vetni
hér og flytja til Evrópu miðað við
núverandi verðlag. Hins vegar ríki
óvissa um framleiðslu þess enda
byijunarkostnaður mikill. Telur
hópurinn að kosta myndi 16 millj-
arða króna að byggja 100 mega-
vatta vetnisverksmiðju hérlendis.
„Ekki kemur til greina að eyða
stórfé í framkvæmdir sem em al-
gerlega óraunhæfur kostur fyrir
Island,“ sagði Sighvatur Björg-
vinsson iðnaðarráðherra í gær.
Ragnar sagði ólíklegt að mark-
fólk, sem hefur trú á ákveðnum
áherslum í uppeldismálum. Við eig-
um eftir að kynna þetta betur, eft-
ir nokkra daga sendum við foreldr-
um þeirra bama sem nú em vistuð
á Brekkukoti bréf og kynnum þeim
hvernig starfseminni verður háttað
eftir að við tökum við og á hvaða
kjömm vistunin verður boðin,“
sagði Margrét.
Þingið hefst með skýrslu utanrík-
isráðherra Svía, Margareta af Ug-
glas, um norræn utanríkis- og vam-
armál, en þriðjudaginn 9. nóvember
verða svo almennar umræður um
þessa málaflokka. Að þeim loknum
taka við umræður um málefni íjög-
urra fastanefnda ráðsins, en þeirra
á meðal em menningarmálanefnd
og fjárlaganefnd. í fréttatilkynn-
ingu frá Islandsdeild Norðurlanda-
ráðs kemur fram að búist sé við
að nokkuð skiptar skoðanir verði
meðal þingfulltrúa um þær áherslu-
breytingar sem boðaðar em í nor-
rænu fjárlögum næsta árs í þá vem
að auka til muna vægi menningar-
samstarfsins á kostnað annarra
samstarfssviða. Meðal annars
stendur til að auka fjárveitingar til
Norræna menningarsjóðsins um 5,8
milljónir danskra króna, til æsku-
lýðssamstarfs um 4,5 milljónir dan-
skra króna og til ýmissa listgreina
um 5,2 milljónir danskra króna. Er
það markmið ráðherranefndarinnar
að árið 1995 renni helmingur fjár-
veitinganna til menningar- og
menntamála auk rannsókna.
Með breytingum á Helsinkisamn-
ingnum, sem ganga í gildi 7. nóv-
ember næstkomandi, fær Norður-
landaráð aukið vald til að skipta
flárlögunum milli norrænu sam-
starfssviðanna að því tilskildu að
ekki sé farið út fyrir fjárlagaram-
mann, en hann er sá sami og í fyrra,
eða_ 650 milljónir danskra króna.
Á lokadegi þingsins verða um-
ræður um atvinnumál. Þinginu lýk-
ur síðan með umræðum um málefni
umhverfísmálanefndar, en fyrir
þinginu liggja þijár tillögur um
umhverfis- og orkumál. Á grund-
Breytingarnar gera það meðal
annars að verkum að rafmagnseft-
irlit flyst úr höndum rafveitnanna
til skoðunarstofa sem munu verða
einkareknar. Sagði Gísli að lands-
sambandið væri búið að veija tíma
og peningum í kynningu á breyting-
unum og framkvæmd þeirra og
fyrst búið væri að setja þessar regl-
ur ætti að vera hægt að starfa eft-
ir þeim. Reglumar taka endanlega
gildi 1. ágúst á næsta ári og sagði
velli þeirra leggur umhverfisnefnd
til að samþykkt verði tilmæli til
ráðherranefndar Norðurlanda um
að hert verði á aðgerðum til áð
auka öryggi í kjarnorkumálum á
Norðurlöndum og öðrum ríkjum við
Eystrasalt; að gerðir verði bindandi
alþjóðasamningar um eftirlit með
kjamorkuframleiðslu, kjarnorku-
verum og geymslu kjarnaúrgangs,
og að Norðurlönd aðstoði við að
leita úrræða í orkuframleiðslu í stað
þeirra hættulegu kjarnorkuvera
sem í rekstri em í Eystrasaltsríkj-
unum, á St. Pétursborgar- og Kola-
svæðunum.
hann eðlilegt að menn hefðu eitt-
hvert svigrúm án þess að tafíð
væri fyrir framkvæmd reglugerðar-
breytinganna. Jafnframt sagði Gísli
að rafverktakar væru hlynntir
breytingunum en settu spumiiiga-
merki við hugsanlegan kostnað af
rekstri skoðunarstofanna. Þær ættu
að skila hagnaði og myndi það
hugsanlega leiða til hærra vöru-
verðs.
Nýír rekstraraðilar Brekkukots
Listgreinar kynnt-
ar með beinni þátt-
töku listamanna
Á LEIKSKÓLANUM Brekkukoti, sem Landakotsspítali hefur leigt
einkaaðilum frá og með næstu áramótum, verður lögð áhersla á
listir. Starfsfólk verður uppeldismenntað, fóstur og kennarar, auk
þess sem listgreinar verða kynntar fyrir börnum með beinni þátt-
töku listamanna.
Framkvæmdastjóri íslenskra rafverktaka
Viljum að starfað sé
eftir settum reglum
TOFUM á framkvæmd breytinga á reglugerð um raforkuvirki var
mótmælt á aðalfundi Landssambands íslenskra rafverktaka, LIR, sem
haldinn var um síðustu helgi. Er iðnaðarnefnd Alþingis að láta yfirf-
ara lögmæti nýju reglnanna þrátt fyrir það að breytingamar hafi
birst í Stjórnartíðindum 26. júlí síðastliðinn að sögn Gisla Þórs Gísla-
sonar framkvæmdastjóra LIR. Sagði hann jafnframt að nokkrir raf-
verktakar væru búnir að fá löggildingu samkvæmt reglunum og því
engin ástæða til að ætla annað en hægt væri að starfa eftir þeim
nú þegar.