Morgunblaðið - 28.06.1994, Blaðsíða 2

2 ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚNÍ 1994
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftirmálar sveitarstjórnarkosninga í
sameinuðum Hólmavíkurhreppi
Kosningarnar úr-
skurðaðar ógildar
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Jóhanna afhendir lyklana
KOSNINGAR í nýlega sameinuð-
um Hólmavíkurhreppi sem áður
skiptist í Hólmavíkurhrepp og
Nauteyrarhrepp hafa verið úr-
skurðaðar ógildar af sérskipaðri
kjörnefnd. Nefndin kemst að þeirri
niðurstöðu að lögmæltar fjórar
vikur hafi ekki liðið frá lokum
framboðsfrests til kjördags í hinu
nýja sveitarfélagi.
Málsatvik voru þau að aðeins
einn listi hafði verið lagður fram
fyrir auglýst lok framboðsfrests
30. apríl sl. Framboðsfrestur var
síðan framlengdur um tvo daga
og á þeim tíma bárust tvö fram-
boð í viðbót. Nefndin telur að
framboðsfresturinn hinn seinni
hafi ek^i verið birtur opinberlega
nægilega snemma. Kosningarnar,
sem ákveðnar voru 28. maí, hafi
BENEDIKT Davíðsson, forseti
ASÍ, segir um niðurstöður í sam-
anburði ASÍ á launaþróun á al-
mennum vinnumarkaði og í opin-
bera geiranum benda til að for-
sendur þjóðarsáttar séu ekki leng-
ur fyrir hendi. Friðrik Sophusson,
fjármálaráðherra, segir að saman-
burður ASI byggist á mistúlkun
launavísitölu í samanburði sínum
og leggur áherslu á að eina hlut-
verk launavísitölu sé að hafa þriðj-
ungs vægi í lánskjaravísitölu.
Samanburður ASÍ gefur til kynna
að laun opinberra starfsmanna
hafi hækkað um 5 til 6% umfram
kjarasamninga á síðastliðnum
fjórum árum.
Forsvarsmenn ASÍ sögðu á
blaðamannafundi í gær að launa-
vísitala hefði hækkað um 16,7%
síðastliðin fjögur ár. Almennar
launabreytingar væru 14,6% og
með einfaldri jöfnu miðað við sam-
setningu vinnumarkaðarins mætti
finna út að opinberir starfsmenn
og/eða bankamenn hefðu hækkað
um 20,4% á tímabilinu.
Benedikt Davíðsson, forseti
fyrst verið auglýstar í B-deild
Stjórnartíðinda 9. maí sl.
Kosningarnar voru kærðar 2.
júní sl. og var lögð fram ein aðal-
krafa en fjórar til vara. Kærandi
krafðist þess aðallega að I-listi,
sameinaðra borgara, yrði úrskurð-
aður sjálfkjörinn og að kosningar
lýstar óþarfar og marklausar. Sá
listi hafi verið eina framboðið sem
lagt hafí verið fram fyrir auglýstan
framboðsfrest 30. apríl.
Nýjar kosningar?
Ríkharður Másson sýslumaður
í Strandasýslu segist eiga von á
því að boðað verði til nýrra kosn-
inga í hreppnum. Hann bendir þó
á að kæra megi úrskurðinn til fé-
lagsmálaráðuneytisins en kæru-
frestur er ein vika.
ASÍ, sagði um niðurstöðurnar að
útlit væri fyrir að forsendur þjóð-
arsáttar væru ekki lengur fyrir
hendi.
Aðspurður sagði Benedikt að
ekki hefði verið komist að niður-
stöðu um hvaða leið væri best að
fara til leiðréttingar. En ýmsar
sértækar aðgerðir gætu nýst vel.
Hann sagði að óskað hefði verið
eftir nánari upplýsingum um
breytingar á launavísitölu frá
Hagstofu íslands. Á sama hátt
GUÐMUNDUR Árni Stefáns-
son, nýskipaður félagsmálaráð-
herra, kom til síns fyrsta vinnu-
dags í félagsmálaráðuneytinu í
gærmorgun. Þar tók á móti
honum forveri hans í embætti,
hefði ítrekað verið reynt að fá
fund með forsætisráðherra um
málið. Ekki væri að efa að góð
svör bærust frá báðum aðilum.
Mismunandi niðurstöður
Friðrik Sophusson, fjármálaráð-
herra, boðaði til blaðamannafund-
ar hálfri klukkustund eftir að fundi
ASÍ lauk. Hann lagði áherslu á
Qögur atriði í gagnrýni sinni á
útreikninga ASI. Hið fyrsta var
að niðurstöður kjarasamanburðar
Jóhanna Sigurðardóttir, fyrr-
verandi félagsmálaráðherra.
Hún afhenti nýja ráðherranum
þá lykla sem embættinu fylgja
og óskaði honum velfarnaðar I
starfi.
réðust af því hvaða aðferðum
væri beitt. Annað var að niðurstöð-
ur kjararannsóknarnefndar segðu
annað en niðurstöður ASÍ. Því til
stuðnings kom fram samanburður
nefndarinnar á kjörum landverka-
fólks innan ASÍ og opinberra
starfsmanna frá fyrsta árfjórðungi
1990 til fjórða ársfjórðungs í fyrra.
Niðurstöðurnar bentu til 20,1%
launahækkunar landverkafólksins
á móti 18,8% hækkunar opinberra
starfsmanna.
í þriðja lið er bent á að við út-
reikning launavísitölu sé miðað við
heildarsafn ríkisins um launakjör
en aðeins 500 manns á almennum
vinnumarkaði. En í ijórða og síð-
asta lagi viðurkennt að einstakir
hópar hafi fengið launaleiðrétt-
ingu af ýmsum ástæðum. En oft
megi rekja þær aftur fyrir þjóðar-
sáttatímabilið. Nefndir eru m.a.
dómarar, prestar, lögreglumenn,
tollverðir, flugumferðarstjórar,
hjúkumarfræðingar og meina-
tæknar. Að lokum er lögð áhersla
á að samanburður byggi á afar
veikum grunni og með honum sé
launavísitala mistúlkuð.
S.iávarútvegsráðherra
Fleischer
er okkur
að góðu
kunnur
„CARL August Fleischer er okkur
að góðu kunnur. Sjálfur las ég hann
þegar ég var að fræðast um þjóða-
rétt í lagadeild Háskólans. Hann er
flestum íslenskum lögfræðingum að
góðu kunnur og virtur fræðimaður á
þessu sviði,“ segir Þorsteinn Pálsson
sjávarútvegsráðherra í samtali við
Morgunblaðið.
Á sunnudag birtist greinargerð
norska lagaprófessorsins Carls Aug-
usts Fleischers um réttarstöðu vernd-
arsvæðisins við Svalbarða í Morgun-
blaðinu og norskum fjölmiðlum.
Greinargerð Fleischers var samin að
beiðni utanríkisráðherra Noregs. I
henni segir lagaprófessorinn afstöðu
íslendinga í Svalbarðamálinu á mis-
skilningi byggða og enginn vafi leiki
á að Norðmenn hafi rétt til 200 mílna
efnahagslögsögu við Svalbarða.
„Um þessa grein er ekki annað
að segja en að ríkisstjórnin hefur
ákveðið að leita til erlendra þjóðrétt-
arfræðinga til þess að fá óháð mat
á þessari stöðu og ég vil bíða með
að kveða upp álit af minni hálfu I
þessu þar til við höfum fengið það
lögfræðiálit í hendur. Það er mjög
mikilvægt fyrir málflutning okkar
og mat á stöðunni," sagði Þorsteinn.
------♦ ♦ ♦----
Sléttanesið
í togi
FRYSTITOGARINN Sléttanes fékk
trollið í skrúfuna aðfaranótt sl. laug-
ardags. Frystiskipið Snorri Sturluson
er nú með Sléttanesið í togi á leið
til lands.
Að sögn Magnúsar Guðjónssonar,
framkvæmdastjóra Fáfnis á Þingeyri,
sem gerir út Sléttanesið, varð óhappið
um 550 mflur suðvestur af Reykjanesi
og var skipið nánast með fullfermi,
260-270 tonn af unnum úthafskarfa.
Snorri Sturluson var að ljúka veið-
um þegar óhappið varð og tók Slétta-
nesið í tog. Skipin koma til hafnar
í Reykjavík í dag. Þar er ráðgert að
skera trollið úr skrúfunni og halda
síðan með aflann til Þingeyrar og
ianda honum þar.
Forsendur þjóð-
arsáttar brostn-
ar að mati ASI
Fjármálaráðherra telur ASI
mistúlka launavísitölu
Hækkandi álverð bætir stöðu Landsvirkjunar
Raforkuverð til
álversins hækkar
RAFORKUVERÐ til álversins í
Straumsvík er tekið að stíga eftir
að hafa í heilt ár verið í algjöru
lágmarki. Orkuverðið hækkaði um
0,3 mill í síðasta mánuði og búist
er við að það hækki enn meira eft-
ir mánaðamótin. Betri afkoma Járn-
blendifélagsins á Grundartanga
hefur einnig aukið tekjur Lands-
virkjunar.
Raforkuverð til álversins er tengt
verði á áli á alþjóðlegum mörkuð-
um. Lækki álverð lækkar raforku-
verð frá Landsvirkjun, en hækkar
að sama skapi hækki álverð. Raf-
orkusamningur Landsvirkjunar og
ÍSAL gerir þó ráð fyrir að raforku-
verð geti aldrei farið niður fyrir
12,5 mill. Undanfarið ár hefurorku-
verð verið í þessu lágmarki.
Verðið komið upp í 12,81 mill
Álverð hefur verið að hækka síð-
ustu vikur og er hvert tonn komið
upp í 1.500 dollara, en fór lægst
niður fyrir 1.100 dollara. Þessi
hækkun hefur leitt til þess að raf-
orkuverð frá Landsvirkjun til ÍSAL
er núna komið upp í 12,81 mill og
hefur þá ekki verið tekið tillit til
síðustu hækkana á álverði. Nýtt
orkuverð verður reiknað eftir mán-
aðamót og gildir það út þriðja árs-
fjórðung. Om Marinósson, við-
skiptafræðingur hjá Landsvirkjun,
sagði ekki ljóst hvað hækkunin yrði
míkil. Hann sagði að ekki lægi held-
ur fyrir hvað hækkunin hefði að
segja fyrir Landsvirkjun á þessu
ári. Hann sagði hins vegar að hækk-
un um eitt mill hækkaði tekjur fyrir-
tækisins um 100 milljónir reiknað
á ársgrundvelli.
ÍSAL tapað 3 milljörðum
Rannveig Rist, upplýsingafulltrúi
ÍSAL, sagði að flest bendi til að
hagnaður verði af fyrirtækinu á
þessu ári. Það hafi verið rekið með
hagnaði fyrstu mánuði þessa árs og
sú hækkun sem nú hafi orðið auki
þann hagnað. Hún sagði að þó verði
að hafa í huga að hærra álverð leiði
til hækkana á aðföngum til álvers-
ins, bæði á raforku og súráli.
Á þeim þremur árum, sem lægð
hefur verið á álmörkuðum, hefur
ÍSAL tapað um þremur milljörðum
króna.
Járnblendifélagið á Grundar-
tanga er einnig farið að sýna hagn-
að eftir langt erfiðleikatímabil.
Þetta hefur jákvæð áhrif á stöðu
Landsvirkjunar, en Landsvirkjun
gerði á sínum tfma sérstakan samn-
ing við Járnblendifélagið til að
hjálpa því meðan tap fyrirtækisins
var sem mest. Samningurinn gerði
ráð fyrir afslætti á raforkuverði.
Nú hefur afsláttur fallið niður og
leiddi það til þess að tekjur Lands-
virkjunar urðu 30 milljónum hærri
á síðasta ári en annars hefði orðið.
Reiknað er með að þessi upphæð
verði enn hærri á þessu ári.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
3.000 manns á flugdegi
FLUGDAGUR fjölskyldunnar
og Flugtaks var haldinn í annað
skipti á sunnudag á Reykjavík-
urflugvelli. Um 3.000 manns
komu skoðuðu þær 30 vélar sem
til sýnis voru, en auk þess var
flugsýning og boðið var upp á
útsýnisflug í þyrlu. Flugdagur-
inn var með svipuðu sniði og
síðast,, að sögn aðstandenda, en
ein helsta nýjungin var þyrlu-
flugið. Einnig voru til sýnis
flugmódel og tvær þotur Flug-
leiða flugu lágflug yfir flugvöll-
inn. Ekki voru öll loftförin stór
og mikil og á myndinni sést
hvar Ómar Ragnarsson situr í
fisinu sínu sem kallast Skaptið.