Morgunblaðið - 28.06.1994, Síða 40

40 ÞRIÐJUDAGUR 28. JÚNÍ 1994
UNGLINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
... en eg
reykti aldrei
BALTASAR Kormákur leikstýrir um þessar mundir
uppfærslu á söngleiknum Hárinu, sem margir kannast
við af samnefndri kvikmynd. Söngleikurinn verður frum-
sýndur í byrjun júlí og við bíðum spennt. En núna vilj-
um við forvitnast um unglinginn Baltasar.
Eg var algjör íþróttasjúklingur. Ég
held ég hafi keppt í öllum íþrótta-
greinum nema blaki kvenna. Hest-
ar, siglingar, fótbolti, handbolti,
borðtennis, skák . .. og ég þurfti að keppa í
öllu. Reyndar eyddi ég öllum gagnfræðaskó-
lanum uppi í hesthúsum. Við áttum eina mjög
slæga meri sem ég hafði
eitthvað verið að reyna
að temja og ég fékk þá
frábæru hugmynd einu
sinni að ef ég myndi lesa
undir próf inni í skítas-
tíunni hjá henni þá myndi
hún venjast við mig og
hætta að sparka svona í
mig. Pabba fannst þetta
rosa góð hugmynd, en
mamma keypti þetta ekki
og stoppaði mig af. Próf-
in fóru í það skiptið þann-
ig að ég fór upp í hesthús
og brenndi einkunnimar,
en merin endaði á því að
sparka mér veggjanna á
milli og rifbeinsbrjóta
mig á þremur.
Að taka til í garðinum
Ég var mjög baldinn
unglingur. Það voru læti
í mér, ég var erfiður við
kennarana mína og ég
stal eins og margir ungl-
ingar. Tók þátt í skipu-
lögðum ránsferðum í Hagkaup á laugardags-
morgnum með vinunum, þar til við náðumst
og vorum keyrðir grenjandi heim í lögreglu-
bíl. Og ég þurfti að hreinsa garðinn heima,
það var refsingin.
Einhvern tímann vorum við vinirnir að teika
og þá kom einhver óskaplega löghlýðinn borg-
ari og náði mér, fór með mig heim til sín og
lét mig bíða þar eftir lögreglunni, einan. Það
er allt í lagi að lenda í svona í hóp, en maður
verður svo lítill þegar maður er tekinn einn
og skammaður. Þá var ég líka keyrður heim
í lögreglubíl, alltaf að taka til í garðinum.
Eg átti það líka til að bregða mér út um
gluggann heima á kvöldin, ég byijaði frekar
snemma að skemmta mér. Eg er greinilega
mjög slæm fyrirmynd ... En ég reykti aldr-
ei, mér fannst það vont. Það byrjaði reyndar
þannig að við systkinin gerðum samning við
mömmu og pabba þar sem við lofuðum að
byija aldrei að reykja ef þau myndu hætta.
Og þau hættu bæði þó pabbi hefði áður reykt
þrjá pakka á dag. En ég hefði áreiðanlega
svikið þennan samning ef ég hefði haft nógu
mikla löngun.
Lítið nef og útstæð eyru
Ég var frekar feiminn og er enn oft mjög
uppburðarlítill. Stundum veit ég ekki hvort ég
á að heilsa fólki... Og ég var með ægilega
komplexa yfir eyrunum á mér. Fyrir ferming-
una fór ég í klippingu og hafði þá verið með
Bobby Ewing greiðslu 1 mörg ár, alltaf með
hárið yfir eyrunum. En
þama ákvað ég að beijast
við þessa fáránlegu
komplexa og yfirvinna þá.
Og ég sagði hárgreiðslu-
konunni að klippa stutt,
fyrir ofan eymn, knalla.
Konan horfði á mig og
sagði: Ég get ekki klippt
hárið á þér fyrir ofan eyr-
un, þú ert með svo hrylli-
lega útstæð eyra. Þannig
að það var bara Bobby
Ewing áfram.
Svo hafði ég hræðilega
komplexa vegna þess að
mér fannst ég hafa svo
lítið nef. Mig langaði svo
að hafa almennilegt karl-
mannsnef. Einhvern tím-
ann áttum við að teikna
skuggamyndir af prófíln-
um á hvert öðru og ég
teiknaði prófílinn á strák
sem var með svona stórt
nef, en ég var bara með,
barnanef eða konunef.
Mér fannst það alveg
hryllilegt. Ég var frekar seinþroska líkamlega
og gekk í gegnum mjög erfitt tímabil þar sem
ég hélt að ég yrði alltaf lítill. En svo fór ég
að stækka eftir að ég varð fimmtán.
Ætlaði að verða dýralæknir
Ég var ekki týpan sem tók þátt í jólaleikrit-
unum í skóla. Ég byijaði ekki á þessu fyrr en
í menntaskóla og þá kom í ljós að ég hafði
einhveija hæfileika í þetta. Hins vegar var ég
með mjög ákveðnar hugmyndir um það hvað
ég vildi verða. Ég ætlaði að verða dýralæknir.
Alveg frá því ég var krakki var ég ákveðinn i
að verða annaðhvort dýrafræðingur eða dýra-
læknir. Aldrei leikari. Ég var meira að segja
kominn inn í skóla í Liverpool þegar ég lauk
námi i MR en svo fór ég í inntökupróf í Leik-
listarskólanum og þá var þetta ráðið.
Ég er líka hálfgerður væskill þegar veik
dýr era annars vegar. Þegar ég vann á
hestabúgarði í Arizona 18 ára gamall komst
ég að því að mér leið alltaf svo hryllilega illa
þegar hestarnir voru að meiða sig. Þá sá ég
það að mig langaði ekki að eyða ævinni í að
sjá þjáð dýr.
STJðRNUR og
STÚRFISKAR
Unglingar í dag
Unglingar í dag,eru ekkert ólíkir ungl-
ingum allra tíma. Það er bara misjafnt
hversu mikið ijölmiðlamir skrifa um þá
og hvað er í gangi. í þjóðfélaginu. Menn
hafa verið beijandi hver annan í klessu á
sveitaböllum í gegnum tíðina. Qg við slíkar
aðstæður myndu menn eflaust grípa hnífinn
ef hann væri til staðar. Ég held að krakkar
átti sig kannski ekki alltaf á því að með því
að bera á sér hníf geta þeir í einhverri bræði
verið búnir að rífa hann upp áður en þeir
vita aí' og þá era þeir komnir í töluvert
hættulegra ofbeldi en með hnefalög-
máli. Það eru því alveg sömu for-
merki, þetta er bara spurning um
aðstæður.
En það er auðvitað til fullt af frábær-
um unglingum. Þetta er líka svo skemmtileg-
ur tími, margt að gerast. Ég veit að sumum
finnst þetta alveg hræðilegt tímabil, er. mér
fannst þetta mjög ánægjulegur tími. Þó fékk
ég bólur, fór í mútur og var of lítill.
Reyklausir vinnu-
hópar í Heiðmörk
Eru reykingar aftur
komnar í tísku? Svo
var ekki að sjá á
vinnuhópunum sem
við hittum í Heið-
mörk á dögunum.
Þau eru 23 og era
stolt af því að geta
talist reyklaus hóp-
ur. Við ræddum við
tvö þeirra.
Af hverju er þessi
hópur reyklaus.
Katrín: Við bara
lentum svona sarnan.
Ómar: Það voru ein-
hveijir sem reyktu sem færðu sig í annan hóp.
Katrín: Og það hætti einn.
Ómar: Hann reykti þegar við byijuðum en
þegar var farið að tala um reyklausan hóp
þá hætti hann.
Haldið þið að reykingar séu að aukast aftur
á meðal unglinga?
Katrín: Já
Ómar: Ég held að núna sé þetta svipað og
þegar hipparnir voru, nema þá var meira
maijúana.
Hvers vegna byrja
unglingar að reykja?
Katrín: Ég veit það
ekki, fólk byrjar að
prófa og heldur svo
áfram.
Ómar: Og það að
vera eins og hinir.
Fyrst byijar einn og
svo vinir hans og svo
fleiri og fleiri.
En hvað með ykkur?
Katrín: Ég stunda
íþróttir og það fer
ekki vel saman við
reykingar.
Ómar: Þó ég sé ekki
í íþróttum veit ég að það er ekkert gott við
þetta og ég sé bara enga kosti við það.
Hvernig geta reykingar komist í tísku?
Ómar: Ég veit ekki, kannski er þetta spurn-
ing um að gera' eins og fullorðnir.
Hvað mynduð þið ráðleggja foreldrum að
gera til að koma í veg fyrir að börnin þeirra
byrji að reykja?
Katrín: Að reykja ekki sjálf.
Ómar: Að sýna gott fordæmi.
Katrín
Ómar
Um eyðingu ósonlagsins
Frá Höfðaskóla á Skagaströnd
VIÐ í stjórn nemendafélags Höfðaskóla á
Skagaströnd þökkum kærlega fyrir áskorun
Grunnskóla Flateyrar. Hér á eftir fjöllum
við um eyðingu ósonlagsins og skýrum frá
skoðunum okkar á því máli.
Ósonlagið er svæði í efri hluta lofthjúps
þar sem styrkur ósons sem er þríatóma
súrefni er meiri en í öðrum hlutum
hans. Ósonlagið er að eyðast af
völdum ýmissa ósoneyðandi efna
sem mannfólkið notar daglega
í miklum mæli, s.s. bílar, sprey,
ísskápar og önnur efni sem inni-
halda feon. Þegar ósonlagið
eyðist upp, sem með þessu
áframhaldi mun fljótlega gerast,
nær mun meira magn af útfjólu-
bláum geislum til jarðar, en þeir eru
skaðlegir mönnum og náttúru, jafnvel ban-
vænir. Þeir valda ýmsum sjúkdómum, t.d.
húðkrabba.
Nokkurt magn útfjólublárra geisla nær
til jarðar í gegnum ósonlagið, en hættuleg-
asta geislunin stöðvast í ósonlaginu, þess
vegna er nauðsynlegt að minnka eða snar-
hætta allri notkun ósoneyðandi efna. Ann-
ars munu sterkustu geislarnir ná að komast
í gegnum ósonlagið og eyða lífríki jarðar.
Þar sem útfjólublá geislun er hættuleg
getur verið skaðlegt að stunda sólböð eða
sólarlampa, sérstaklega fyrir fólk með mik-
ið af fæðingarblettum, þar sem þeir
geta tekið að breytasta og geta
þá valdið húðkrabbameini.
Því miður höfum við ekki
mikla vitneskju um þetta mál
og þar af leiðandi er erfitt fyrir
okkur að tjá okkur frekar um
það. En við viljum að sjálfsögðu
hvetja alla til að minnka notkun
ósoneyðandi efna.
í sumar verður gert hlé á dálkinum MÉR
FINNST en áskorunin heldur áfram um
leið og grunnskólar hefjast að nýju í
haust.
Samviskuspurningin
Finnst þér
töff að
reykja?