Morgunblaðið - 03.02.1995, Blaðsíða 16

16 FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR: EVRÓPA
ERLEIMT
Evrópusambandið
Eystrasaltsríkin
þrýsta á um aðild
París. Reuter.
ESB OG NATO verða að taka meira
tillit ti! krafna Eystrasaltsríkjanna
um aðild, að mati fulltrúa þessara
þjóða, sem sátu alþjóðlega ráðstefnu
í París í gær. Lögðu þeir áherslu á
að efnahagslegar umbætur gengu
mun hraðar fyrir sig en áætlað hafði
verið og því væru þau ekki nærri því
eins háð Rússlandi og áður.
„Pólitískir leiðtogar Evrópu átta
sig ekki á því að nú er rétti tíminn
til aðgerða," sagði Juri Luik, utanrík-
isráðherra Eistlands.
Utanríkisráðherrar Lettlands og
Litháen sátu einnig ráðstefnuna og
tóku þeir undir þessi orð. Voru þeir
allir sammála um að aðild að ESB
og NATO myndi festa lýðræði í sessi
í ríkjum þeirra en Eystrasaltsríkin
lýstu yfir sjálfstæði frá Sovétríkjun-
um árið 1991 eftir 50 ára hernám
Rússa.
Eiga heima í ESB
Luik sagði að aðild Eystrasalts-
ríkjanna að NATO væri Rússum í
hag en viðurkenndi að margir stjóm-
málamenn í Atlantshafsbandalags-
ríkjunum virtust ekki kæra sig um
aðild þeirra.
„Ykkar öryggi er okkar öryggi.
Ef ykkur er ógnað er okkur ógnað,“
sagði Alain Lamassoure, Evrópu-
málaráðherra Frakka og bætti við
að Eystrasaltsríkin væru í hópi þeirra
ríkja sem hefðu komið verst út úr
kalda stríðinu. „Þau eiga heima í
okka hópi,“ sagði Lamassoure.
Hann sagði Eystrasaltsríkin vera
meðal bestu nemandanna í „Evrópu-
bekknum" enda hefði hagvöxtur ver-
ið jákvæður í þeim öllum á síðasta
ári. Lamassoure gagnrýndi hins veg-
ar Eystrasaltsríkin fyrir að viðhalda
tollamúrum á sama tíma og ESB
opnaði markaði sína.
Borís Jeltsín Rússlandsforseti lýsti
því yfir á ráðstefnu RÖSE í Búda-
pest í desember að Rússar gætu
ekki sætt sig við að ríki, sem ættu
landamæri að Rússlandi, fengju aðild
að NATO. Varaði hann við því að
kaldur friður gæti leyst kalda stríðið
af hólmi.
Povilas Gylys, utanríkisráðherra
Litháen, sagði á ráðstefnunni í París
að hann teldi kaldann frið betri en
kalt stríð. Tók hann fram að sam-
kvæmt skoðanakönnunum gerðu
94% Litháa ráð fyrir að ríkið gerðist
aðili að ESB í framtíðinni.
Valdis Birkavs, utanríkisráðherra
Lettlands, sagði Letta og hinar Eyst-
rasaltsþjóðirnar ekki eiga neinn ann-
an kost en að stefna að ESB-aðild.
Áhyggjur vegna Tsjetsjníju
Fulltrúar Eystrasaltsríkjanna
sögðu að samskipti þeirra við Rússa
hefðu batnað mjög eftir að rússnesku
hersveitirnar héldu heim en að af-
skipti Rússa í Tsjetsjníju hefðu end-
urvakið minningarnar um rússneska
hernámið.
Eystrasaltsríkin eiga nú í forvið-
ræðum við Evrópusambandið og von-
ast til að geta undirritað svokallaða
Evrópusamninga í sumar.
Reuter.
ÞÝSKIR hermenn á leið til móttökuathafnar í Bonn vegna komu
hins nýja framkvæmdastjóra NATO, Willy Claes.
Rifkind vill nýtt
Atlantshafsráð
Yrði alhliða samráðsvettvangnr þing-
manna frá NATO-ríkjunum
London. The Daily TelegTaph.
MALCOLM Rifkind, vamarmálaráð-
herra Bretlands, hefur lagt til, að
komið verði á fót sérstöku Atlants-
hafsráði, sem skipað yrði 150 banda-
rískum þingmönnum og 150 frá Evr-
ópu, í því skyni að efla Atlantshafs-
bandalagið, NATO, og sambandið
milli aðildarríkjanna.
Tillögur Rifkinds komu fram í
ræðu, sem hann flutti fýrir skömmu
hjá Konunglegu, belgísku alþjóða-
stofnuninni, og hann lagði áherslu
á, að hlutverk Atlantshafsráðsins yrði
miklu víðtækara en þess, sem fyrir
er, Norður-Atlantshafsráðsins. A
vettvangi þess ætti einnig að ræða
viðskipta- og efnahagsmál og yfírleitt
um allt, sem ágreiningi gæti valdið.
Nefndi hann sem dæmi ágreining um
Bosníumálið, sem hann sagði ekki
mestan milli ríkisstjóma, heldur milli
stjórnmálamanna í ríkjunum. Þess
vegna væri svo mikilvægt, að þeir
gætu komið saman og rætt málin.
NATO ómissandi
Rifkind hefur miklar áhyggjur af,
að vaxandi óeining með ríkjunum
beggja vegna við Atlantshaf geti
grafíð undan NATO, sem hann sagði
ómissandi fyrir öryggi Evrópu hvað
sem liði Vestur-Evrópusambandinu,
VES. Kvað hann VES aldrei myndu
koma í stað NATO og allra síst ef
það ætlaði að fara að segja einstök-
um ríkjum fyrir verkum í varnarmál-
um. Sagði hann, að öryggisstefna
Breta myndi áfram grundvallast á
samstarfí milli þjóðríkja en ekki yfír-
þjóðlegra stofnana.
Um stækkun NATO í austur sagði
Rifkind, að nú væri kannski ekki
rétti tíminn til að eiga við Rússa út
af því máli. „Tsjetsjníja er ekki fyrsta
málið og ekki það síðasta, sem mun
valda okkur áhyggjum varðandi
Rússland og grannríki þess.“
Reuter
Telja að stefnt sé að sameimngu alls írlands
Vopnahlé áfram
þrátt fyrir ótta
mótmælenda
London, Dyflinni. Reuter.
STJÓRNMÁLAMENN á Norður-
Stríðsdans-
inn stiginn
LIÐSMENN Frelsishers alþýð-
unnar í Súdan stíga stríðsdans
áður en ráðist er til atlögu við
stjórnarherinn skamnit frá
landamærunum við Úganda.
Stjórnarherinn hóf nýlega mikla
sókn gegn skæruliðum í suður-
hluta landsins.
A sjötugs-
aldri en vill
eignast
annað barn
Róm. Reuter.
ROSANNA Della Corte, 63 ára
ítölsk kona sem ól dreng í fyrra,
kveðst ætla reyna að eignast
annað barn, þyki sýnt að heilsa
hennar leyfi það.
Della Corta eignaðist heil-
brigðan son, Riccardo, í júlí í
fyrra eftir að egg úr henni hafði
verið fijóvgað með sæði eigin-
manns hennar, Mauro, og kom-
ið síðan fyrir í leginu.
Kvaðst hún vonast til að geta
gengist undir meðferð af þessu
tagi í næsta mánuði. „Það er
óskandi að Riccardo eignist
bróður eða systur," sagði Della
Corte í gær. Hún býr skammt
frá bænum Viterbo norður af
Róm.
Svokallaðar „ömmuþungan-
ir“_ hafa valdið miklum deilum
á Ítalíu en engin löggjöf er til
sem komið getur í veg fyrir
þunganir af því tagi. Helsti sið-
fræðingur Páfagarðs hefur
gagnrýnt þær harðlega.
írlandi hétu í gær að vinna áfram
að friði í landinu þrátt fyrir blaða-
frétt, sem valdið hefur miklu upp-
námi meðal mótmælenda. í henni
sagði, að komið yrði á fót sameigin-
legum stjórnarstofnunum írlands
og N-írlands. í skoðanakönnun
kemur fram, að meirihluti íra og
Norður-íra telur bresku og írsku
stjórnina vera að vinna að samein-
ingu írlands.
John Major, forsætisráðherra
Bretlands, flutti sjónvarpsávarp í
fyrrakvöld og beindi máli sínu ekki
til stjórnmálamanna á Norður-
írlandi, heldur til almennings, sem
upplifir nú frið í landinu í fyrsta
sinn í 25 ár. „Norður-írar verða
ekki neyddir til eins eða neins. Ég
bið ykkur að sýna mér biðlund, að
treysta mér, og ég lofa að vinna
að varanlegum friði í landinu,"
sagði Major í ávarpinu, sem hann
flutti til að sefa ótta mótmælenda
vegna fréttarinnar sem birtist í The
Times.
Sameiginlegar
stjórnarstofnanir
í fréttinni sagði, að írsk og bresk
stjórnvöld vildu koma á fót ýmsum
sameiginlegum stjórnarstofnunum
fyrir Irland og N-Irland með veru-
legu framkvæmdavaldi. Væri til-
gangurinn meðal annars sá að auka
efnahagsleg samskipti írsku ríkj-
anna og draga úr tortryggni milli
mótmælenda og kaþólikka.
Talsmenn n-írskra mótmælenda
segja, að fréttin staðfesti verstu
grunsemdir þeirra um að stefnt sé
að sameiningu en segjast þó munu
virða vopnahléið áfram.
Þjóðaratkvæðagreiðsla
Næsti fundur írskra og breskra
stjórnvalda um N-írland verður 14.
þ.m. en talsmenn beggja leggja
áherslu á, að það, sem sett hafi
verið á blað til þessa, sé aðeins
hugsað til að greiða fyrir eiginleg-
um samningaviðræðum. Þá taka
þeir fram, að ekkert verði gert án
samþykkis allra og að undangeng-
inni þjóðaratkvæðagreiðslu á N-
írlandi.
í skoðanakönnun, sem Independ-
ent, stærsta dagblað á írlandi, birti
í gær, kemur fram, að mikill meiri-
hluti manna eða meira en tveir
þriðju í báðum landshlutunum tel-
ur, að verið sé að vinna að samein-
ingu þeirra. Voru hlutfallstölurnar
þær sömu fyrir mótmælendur og
kaþólikka og skoðanakönnunin var
gerð áður en fréttin í The Times
birtist.
Ný rannsókn á fjármálum Berlusconis?
Leynisjóður til mútugreiðslna
Róm. Reuter.
SILVIO Berlusconi, fyrrverandi for-
sætisráðherra Ítalíu, neitaði því í
gær að fram hefðu verið lagðar
nýjar ásakanir um spillingu á hend-
ur honum. ítölsk blöð sögðu á mið-
vikudag, að hugsanlegt væri að
rannsóknardómarar efndu til nýrrar
rannsóknar á fjármálum Berluscon-
is. Talsmaður hans sagði að hann
hefði ekki lengur áhuga á að stýra
ríkisstjórn á Ítalíu jafnvel þótt hann
fengi annað tækifæri til þess.
Itölsku dagblöðin sögðu, að rann-
sóknardómarar í Mílanó teldu sig
hafa ástæðu til nýrrar rannsóknar
á málum Berlusconis vegna grun-
semda um, að hann hefði ráðið yfir
leynisjóði, sem notaður hefði verið
til mútugreiðslna. Francesco Sav-
erio Borrelli, aðalsaksóknari í
Mílanó, neitaði í fyrradag, að Ber-
lusconi hefði verið tilkynnt um yfir-
vofandi rannsókn en blöðin fullyrtu,
að nafn hans væri komið á lista
yfir fólk, sem yrði ákært fyrir meint
bókhaldssvik.
Berlusconi gagnrýndi fjölmiðla
harðlega og sagði, að samsæris-
menn hefðu bersýnilega ekki gefíst
upp við tilraunir til að eyðileggja
bæði pólitískan frama sinn og rústa
ijármálaveldi hans.
Leynilegur sjóður í Sviss?
Enn stendur yfir rannsókn á
máli Berlusconis, Paolos, bróður
hans, og Salvatore Sciascia, eins
framkvæmdastjóra Fininvest,
eignarhaldsfélags Berlusconis, en
þeir eru grunaðir um að hafa mútað
skatteftirlitsmönnum. ítalska dag-
blaðið La Stampa sagði í gær, að
grunur léki á, að mútugreiðslurnar
hefðu komið úr sjóði í Sviss, sem
hefði verið fjármagnaður með því
að falsa bókhald Fininvest.
Dagblöðin Corriere della Sera og
La Repubblica sögðu, að fyrirhuguð
rannsókn snerist einnig um fjármál
knattspyrnufélags Berlusconis, AC
Milan. Er félagið grunað um að
hafa greitt 235 millj. kr., sem hvergi
hafi komið fram, til að fá framheij-
ann Gian Luigi Lentini frá Tórínó
1992.