Morgunblaðið - 03.02.1995, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1995
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Kynlífspara-
dísin Island?
Kaffíleikhúsið frumsýnir í kvöld leikrítið
Alheimsferðir Ema, eftir Hlín Agnarsdótt-
ur. Leikrit þetta vann fyrstu verðlaun í leik-
ritasamkeppni Landsnefndar um alnæm-
isvamir vorið 1993 og var frumsýnt á
Listasumri á Akureyri sl. sumar. Guðrún
Guðlaugsdóttir fór í Kaffíleikhúsið til þess
að kynna sér umrætt verk og ræddi jafn-
framt við höfundinn, sem jafnframt er leik-
stjóri, Hlín Agnarsdóttur.

, Morgunblaðið/Kristinn
ÁSTA Arnardóttir og Valdimar Flygenring í hlutverkum sínum
í Alheimsferðir Erna, eftir Hlín Agnarsdóttur.
Listasafn íslands
Nýað-
föng II
LISTASAFN íslands opnar
laugardaginn 4. febrúar sýn-
inguna Ný aðföng II. Þetta er
í annað sinn sem formleg opn-
un og kynning er á hluta þeirra
nýju verka sem keypt eða gef-
in hafa verið til Listasafnsins
frá því að það fluttist á Frí-
kirkjuveg 7 árið 1988 og verðá
slíkar sýningar fastur liður í
starfseminni næstu árin. Farin
hefur verið sú leið að velja
saman verk til að skapa sam-
stæða sýningu og að verkin séu
gerð á síðustu árum af starf-
andi listamönnum.
Á þessari sýningu eru sýnd
verk sem flest eru unnin á
hefðbundinn hátt, málverk,
höggmyndir og teikningar,
vatnslitamyndir og grafík.
Eftirtaldir listamennn eiga
verk á sýningunni: Eijörg Þor-
steinsdóttir, Bragi Ásgeirsson,
Brynja Baldursdóttir, Daði
Guðbjömsson, Eggert Péturs-
son, Einar Garibaidi Eiríksson,
Erla Þórarinsdóttir, Georg
Guðni Hauksson, Guðjón Ket-
ilsson, Guðmundur Benedikts-
son, Guðrún Kristjánsdóttir,
Halldór Ásgeirsson, Helga
Magnúsdóttir, Húbert Nói, Jó-
hannes Jóhannesson, Jón Axel
Björnsson, Jón Óskar, Kristján
Davíðsson, Magdalena Mar-
grét Kjartansdóttir, Magnús
Kjartansson, Margrét Magn-
úsdóttir, Páll Guðmundsson,
Ráðhildur Ingadóttir, Sigrid
Valtingojer, Sigurður Árni Sig-
urðsson, Sigurður Örlygsson,
Svava Björnsdóttir, Þorgerður
Sigurðardóttir, Þorbjörg Páls-
dóttir og Þórður Hall.
Sýningin stendur til 19.
mars og verður opin daglega
nema mánudaga kl. 12-18.
Óperukvöld
Útvarpsins
ÚTSENDINGAR frá Metro-
politan-óperunni í New York
hefjast á ný á Rás 1, laugar-
daginn 11. febrúar.
I fyrra hófust útsendingar
frá þessu viðurkennda óperu-
húsi og hafa nú tekist samning-
ar um að í vetur útvarpi Rás 1
tólf óperum frá Metropolitan.
Meðal þeirra eru mörg vin-
sælustu verk óperubókmennt-
anna, en dagskrá óperukvölda
Útvarpsins verður næstu vik-
urnar sem hér segir:
Madame Butterfly eftir
Puccini, (Metropolitan), 11.
febrúar. Leðurblakan eftir Jo-
hann Strauss, _ (Metropolitan),
18. febrúar. Ástardrykkurinn
eftir Donizetti, (Metropolitan),
25. febrúar. Brúðkaup Fígarós
eftir Mozart, (Metropolitan),
4. mars. Fordæming Fásts eftir
Berlioz (Bastilluóperan), 11.
mars. Rakarinn í Sevilla eftir
Rossini, (Metropolitan), 18.
mars. La Traviata eftir Verdi,
(Metropolitan), 25. mars. Sim-
on Boccanegra eftir Verdi,
(Metropolitan), 1. apríl. La
Bohéme eftir Puccini, (Metro-
politan), 8. apríl. Idomeneo eft-
ir Mozart, (Metropolitan), 22.
apríl. Tosca eftir Puccini,
(Metropolitan), 29. apríl. Púrít-
anarnir eftir Bellini, (Genfaróp-
eran), 17. júní.
Meðal þeirra ópera sem
verða á dagskránni seinna í vor
eru: Lodoiska eftir Luigi Che-
rubini, Rómeó og Júlía eftir
Gounod, Ubu konungur eftir
Krzysztof Pendereci, Ermione
eftir Rossini, Draumur á Jóns-
messunótt eftir Britten og Fjár-
hættuspilarinn eftir Prokofljev,
SVIÐINU voru tvær dömur
að ræða saman í sterkum
geisla sviðsljóssins þegar
blaðamaður kom inn. „Reykjavík
gæti verið paradís norðurhvelsins ef
verðlagið væri aðeins lægra,“ segir
sú minni, sem klædd er í grænan
kjól með hvítum doppum. Hún er
ör, opinská og sannfærandi í tilraun-
um sínum til að sannfæra fámæltari
kynsystur sína. „Hér er hægt að
stunda frjálst og aðgengilegt kynlíf
með næstum hveijum sem er,“ held-
ur hún áfram. „Alheimsferðir ætla
að markaðssetja ísland sem kynlíf-
sparadís ... markaðssetja landið á
erótískan hátt,“ heldur sú í doppótta
kjólnum áfram og verður æ ákafari.
Væg lýsing varpar hlýjum bjarma á
hvítmálaða timburveggi, bita og
gömul húsgögn og veggskrautið,
myndir, veski og gamalt reiðhjól,
hjálpa til að skapa þarna notalegt
andrúmsloft. En atferli stúlkunnar
á sviðinu er ekki í sama anda, hún
verður æ æstari og skvettir loks
vatni á samleikara sinn. „Þetta er
afneitunin,“ segir leikstjórinn, stúlk-
unni varð enda svona mtkið um því
sú fámæltari stakk upp á að hún
færi í eyðnipróf.
„Nú vantar okkur einn leikar-
ann,“ segir leikstjórinn þegar fyrr-
nefnd sena er á enda. Einmitt þegar
allt lítur út fyrir áð vera að komast
í þrot birtist leikarinn, Valdimar Örn
Flygenring. Hann vindur sér í leik-
búninginn. „Það er eitthvað sem
SÝNING á úrvali vatnslitamynda
Ásgríms Jónssonar verður opnuð
í safni hans í Bergstaðastræti 74.
Á sýningunni eru um 25 myndir,
aðallega frátímabilinu 1904-30.
Auk mynda úr Iistaverkagjöf Ás-
gríms eru þar fjórar vatnslita-
myndir frá fyrri hluta starfsferils
meiðir mig aftan í buxnastrengn-
um,“ segir hann í kvörtunartón og
tekur sér stöðu í ljósgeisla sviðsins.
„Það er ábyggilega bara vörumerk-
ið,“ segir Hlín leikstjóri - hefur
lausn á öllum vandamálum, sem er
aðalsmerki góðra leikstjóra.
Ása Richardsdóttir, fram-
kvæmdastjóri Kaffileikhússins, situr
á móti mér við borðið. „Alnæmis-
umræðan hefur dalað, það veitir
ekki af svona sýningu. Þetta er miklu
sterkara en öll viðtöl,“ segir hún.
Sem dæmi um áhrifamátt slíkra sýn-
inga segir hún mér að komið hafi
fyrir að fólki í salnum hafi verið
mjög brugðið á sýningum á leikritinu
„Þá mun enginn skuggi vera til“,
sem fjallar um sifjaspel! á áhrifarí-
kan hátt og hefur verið sýnt 50 sinn-
um víða um land, m.a. í Hlaðvarpan-
um.
Músík heyrist og sú í doppótta
kjólnum, sem heitir Erna í leikritinu,
endurlifír gamlan ástafund. Hún
dansar við Jóhann, sem Valdimar
holdgerir, klæðir hann úr skyrtunni
- það liggur erótík í loftinu. „Það
voru fleiri en þú sem tóku þátt í
slíkum helgarleik með Jóhanni, bæði
konur og karlmenn. Jóhann var
ómótstæðilegur,“ segir alvarlega
stúlkan. Umræðan er eldfim, al-
næmið komið inn í myndina.
„Leikritið var sýnt þrisvar sinnum
á Akureyri,“ segir Hlín leikstjóri
þegar blaðamaður spurði hana nokk-
urra spurninga um leikverk hennar
Ásgríms sem safnið eignaðist á
siðasta ári. Sýningin stendur til
marsloka og er opin á opnunar-
tíma safnsins kl. 13.30-16 laugar-
daga og sunnudaga. Auk þess
geta hópar pantað tíma til að
skoða sýninguna í Safni Ásgríms
Jónssonar eða I Listasafni Islands.
í æfingahléi.„Nú eru tveir nýir leik-
arar í verkinu, Ásta Arnardóttir og
Valdimar Örn Flygenring, en Anna
Elísabet Borg og Steinunn Ólafs-
dóttir tóku þátt í sýningum á leikrit-
inu fyrir norðan. Margt hefur breyst
síðan, bæði eru nú leikaraskiptin og
ekki síður hitt að endurskoða hefur
þurft textann. Sú endurskoðun
sprettur fyrst og fremst af því að
sífelit eru að koma fram nýjar upp-
lýsingar um alnæmi og eyðni og það
eru tvö ár liðin síðan ég skrifaði
verkið. Ég hef því orðið að fella úr
og bæta inn í textann eftir því sem
nýjar upplýsingar um sjúkdóminn
gefa tilefni til.
Þetta er hins vegar ekki bara leik-
rit um alnæmi. Þetta er leikrit um
afstöðu íslendinga til skypdikynna
og kynferðismála, inn í það fléttast
umræðan um alnæmi. Við erum allt-
af að monta okkur af fijálslyndi
okkar. „Hér er svo auðvelt að ná sér
í einhvern til að sofa hjá,“ segja
menn, og það er gert út á það. Allt
sem snertir dýpri ábyrgð er látið
liggja milli hluta. Þetta viðhorf hefur
NÚ STANDA yfir æfingar í Borg-
arleikhúsinu á finnsku verki,
Heimili dökku fiðrildanna, sem er
leikgerð á samnefndri skáldsögu
eftir skáldkonuna Leenu Lander.
Það er finnskur leikstjóri, Eija-
Elína Bergholm, sem heldur um
stjórnvölinn í sviðsetningunni en
þetta er önnur sviðsetning á leik-
gerð skáldsögunnar. Er ætlunin
að frumsýna verkið í byrjun mars.
Samstarfsmenn Eiju-Elínar við
sviðsetningu Borgarleikhússins
verða Steinþór Sigurðsson sem er
höfundur leikmyndar, Lárus
Björnsson hannar ljós, Stefanía
Adolfsdóttir sér um búninga og
Nanna Ólafsdóttir semur dansa.
í Heimili dökku fiðrilda segir frá
ungum manni, Juhani Johanssyni,
sem stendur á tímamótum. Vold-
ugt byggingarfyrirtæki vill ráða
hann til ábyrgðarstarfa en hann
er spurður óþægilegra spurninga
um atvik úr bernsku sinni. Hann
var á unga aldri tekinn frá foreldr-
ekki breyst þrátt fyrir umræður um
kynsjúkdóma, en mikil aukning er
að mér skilst á þeim sjúkdómum.“
Að sögn Hlínar er leikritið Al-
heimsferðir Erna ekki bara alvara
og „drama“, heldur er þar líka verið
að sýna spaugilega hlið á viðbrögð-
um fólks gagnvart kynferðismálum,
svo sem hvernig fólk nærist á slúðri
um einkalíf annarra, t.d. hina maka-
lausu umfjöllun um kynlífsvandamál
bresku konungsfjölskyldunnar.
„Hvaða þörf er verið að fullnægja
þar?“ sagði Hlín. „Við nærumst á
gamansögum um kynlíf og óförum
fólks í þeim efnum en getum svo
ekki rætt þessi mál opinskátt þrátt
fyrir allt þetta svokallaða frjáls-
lyndi. Ég held að allir geti séð sjálf-
an sig að einhveiju leyti í þessu leik-
verki sem hér á að fara að frum-
• sýna, ekki síst er margt þar séð frá
sjónarhorni kvenna.“
Sýning Kaffileikhússins á Al-
heimsferðir Erna hefst klukkan níu,
salurinn í Hlaðvarpanum tekur 70
manns í sæti og hægt er að borða
léttan málsverð á undan sýningunni.
um sínum sökum óreglu þeirra og
komið í fóstur á uppeldisstofnun.
Sagan er í senn lýsing á aðstæðum
fólks á einangruðu betrunarhæli á
sjötta áratug aldarinnar og upp-
gjör við örlög mannsins í heimi þar
sem grið eru rofin og lífríki náttúr-
unnar er ógnað .
Stór hópur leikara kemur fram
í sýningunni: Þröstur Leó Gunnars-
son, Steinunn Ólafsdóttir, Guð-
mundur Ólafsson, Hanna María
Karlsdóttir, Sigrún Edda Björg-
vinsdóttir, Sigurður Karlsson, Jón
Hjartarson, Margrét Vilhjálms-
dóttir, Eyjólfur Kári Friðþjófsson,
Benedikt Erlingsson, Magnús
Jónsson, Theodór Júlíusson, Jakob
Þór Einarsson, Stefán Sturla Sig-
uijónsson, Ari Matthíasson og
fleiri.
Frumsýning á Heimili dökku
fiðrildanna er áætluð í byijun mars
í tengslum við norræna listahátíð
sem þá verður haldin hér á vegum
Norðurlandaráðs.

V atnslitamyndir í
Safni Asgríms Jónssonar
Borgarleikhúsið
Æfingar á Heimili
dökku fiðrildanna