Morgunblaðið - 03.02.1995, Blaðsíða 4

4 FÖSTUDAGUR 3. FEBRÚAR 1995
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ

Fjármálaráðherra um kröfur lands-
sambanda Alþýðusambands íslands
Kosta ríkissjóð
a.m.k. 4 millj-
arða króna
Vinna gegn yfirlýstri stefnu ASÍ um vaxtalækkun
FRIÐRIK Sophusson fjármálaráð-
herra segir að ef fallist verði á kröf-
ur formanna lands- og svæðasam-
banda innan ASÍ gagnvart stjóm-
völdum muni þær kosta ríkissjóð
a.m.k. fjóra milljarða kr. að undan-
skilinni tillögu um lánalengingu í
húsnæðiskerfinu. Slík breyting
myndi auka lánsfjárþörf hins opin-
bera nema hugmyndin sé sú að hún
bitni á nýjum lántakendum, að sögn
Friðriks.
„Mér sýnast þessar kröfur for-
manna lands- og svæðasambanda
innan ASÍ gagnvart stjórnvöldum
vinna gegn yfirlýstri stefnu ASÍ-
forystunnar sem segist styðja
vaxtalækkun,“ segir fjármálaráð-
herra.
„Ástæðan fyrir sérstökum stuðn-
ingsaðgerðum í sambandi við kjara-
samninga á undanförnum árum var
sá efnahagssamdráttur sem þjóðin
gekk í gegnum. Það liggur fyrir að
á annan tug milljarða hafi verið
greiddir úr ríkissjóði til að stuðla
að gerð kjarasamninga. Þetta hefur
aukið halla ríkissjóðs að sama skapi.
Ég minni á að á yfírstandandi ári
og á næstu árum verður vegagerð
stórlega aukin, meðal annars til
þess að fjölga störfum og koma til
móts við sjónarmið forystu verka-
lýðshreyfingarinnar,“ segir Friðrik.
Hann segir ennfremur að stuðn-
ingsaðgerðir eins og þessar eigi
ekki að vera almenn regla í kjara-
samningum heldur undantekning
þegar sérstaklega standi á. „í efna-
hagslegri uppsveiflu eiga fyrirtækin
sjálf að greiða launahækkanir en
ekki skattborgararnir í gegnum rík-
issjóð. Með því að ávísa í sífellu á
framtíðina með áframhaldandi og
auknum hallarekstri ríkissjóðs er
annar svegar verið að stuðla að
vaxtahækkun og hins vegar að
skattahækkun í framtíðinni. Þess
vegna skiptir miklu máli að nýta
efnahagsbatann til að draga úr
hallanum og greiða niður skuldir
ríkissjóðs. Minni halli stuðlar að
lægri vöxtum. Ég hefði talið eðli-
legra að forystumenn verkalýðs-
samtakanna hefðu beitt sér fyrir
sameiginlegu átaki aðila vinnu-
markaðarins og ríkisvaldsins fyrir
þessum sjónarmiðum, vegna þess
að lægri vextir lækka vaxtabyrði
skuldugra heimila og auka fjárfest-
ingu í atvinnulífmu og stuðla þann-
ig að nýjum störfum," sagði íjár-
málaráðherra.
OECD og IMF hafa gert
athugasemdir
„Flest önnur lönd eru að hverfa
frá sérstökum aðgerðum ríkisvalds-
ins í tengslum við kjarasamninga
og OECD og Alþjóðagjaldeyrissjóð-
urinn (IMF) hafa gert athugasemd-
ir við það hve íslensk stjórnvöld
hafa leiðitöm í þessum efnum,“
sagði Friðrik.
Morgunblaðið/Sverrir
Á MYNDINNI sjást f.v. Niels Helveg Petersen frá Danmörku, Jón Baldvin Hannibalsson, Lena
Hjelm-Wallén frá Svíþjóð, Pertti Salolainen frá Finnlandi og Bjorn Tore Godal frá Noregi.
Ferðalög
ekki torvelduð
FUNDUR utanríkisráðherra
Norðurlandanna var haldinn í
Reykjavík í gær og var m.a. rætt
um nýja stöðu sem upp er komin
í norrænu samstarfi eftir að Sví-
þjóð og Finnland hafa gengið í
Evrópusambandið, ESB. Fjallað
var um afstöðuna til einingar álf-
unnar og samskipti við þau svæði
í N-Evrópu sem næst liggja Norð-
urlöndunum. Ákveðið var að
kanna hvernig hægt yrði að halda
áfram norrænu samráði í alþjóð-
legum stofnunum, einkum Sam-
einuðu þjóðunum, þar sem ESB-
löndin reyna ávallt að samræma
afstöðu sína. Á blaðamannafundi
Iögðu ráðherrarnir mikla áhersiu
á að ESB-aðild þriggja af fimm
Norðurlöndum myndi ekki verða
til þess að torvelda ferðalög milli
þeirra en vegabréfaskylda var
afnumin milli landanna á sjöunda
áratugnum.
Morgunblaðið/Sverrir
BJÖRN Grétar Sveinsson, formaður Verkamannasambandsins
og Jón Karlsson varaformaður VMSÍ komu til fundar við for-
menn Flóabandalagsins á skrifstofu Guðmundar J. Guðmunds-
sonar, formanns Dagsbrúnar eftir hádegi i gær til að
fara yfir stöðu kjaraviðræðnanna.
Kaupmáttaraukning vegna
tillagna 1,5% að meðaltali
HAGDEILD Alþýðusambands ís-
lands hefur lagt mat á áhrif til-
lagna formanna lands- og svæða-
sambanda ASÍ gagnvart stjóm-
völdum á kaupmátt og greiðsluaf-
komu heimilanna. Ef áhrif tilagna
um lækkun skatta og hækkun
barnabóta era miðuð við skatt-
skyldar heildartekjur þjóðarinnar,
sem eru um 240 milljarðar kr. á
ári, má að mati hagdeildar ASÍ
ætla að þær feli í sér um 1,5%
aukningu kaupmáttar að meðal-
tali.
Mismunandi áhrif á afkomu
einstakra tekjuhópa
Kaupmáttaráhrif aðgerða í
skattamálum og af minni greiðslu-
byrði húsnæðislána vegna lána-
lenginga eru mjög mismundandi
eftir einstökum tekju- og_ þjóðfé-
lagshópum. Skv. mati ASÍ myndu
þessár aðgerðir t.d. auka greiðslu-
getu útivinnandi hjóna með tvö
böm, annað undir 7 ára, sem hafa
150 þús. kr. tekjur á mánuði, um
6,4% og hjóna með 250 þús. kr.
mánaðartekur um 5,3%. í þessu
dæmi er reiknað með að fallist
verði á tillögur um að 4% iðgjald
í lífeyrissjóð verði frádráttarbært
frá skatti, barnabætur hækki um
5%, barnabótaauki um 10% og
lánstími húsbréfalána lengist í 40
ár. Jafnframt er við það miðað í
Áhrif tillagna ASÍ á hjón með tvö börn,
annað undir 7 ára, bæði útivinnandi
Forsendur:
Heimilað verði að draga 4% iðgj. í lífeyrissjóð frá skattskyldum tekjum.
Barnabætur hækki um 5% og barnabótaauki um 10%.
Lánstími húsbréfalána verði lengdur úr 25 í 40 ár.
Lán í tekjuflokkum miðast við að greiðslubyrði sé 20% af tekjum.
Áhrif skattatillagna Áhrif lengingar lána Qætt
Tekjur Krónur Hlutfall Krónur Hlutfall greiðslugeta
100.000 - 1.792 1,8% 3.522 3,5% 5,3%
150.000 4.308 2,9% 5.283 3,5% 6,4%
200.000 5.146 2,6% 7.044 3,5% 6,1%
250.000 4.470 1,8% 8.805 3,5% 5,3%
Áhrif tiliagna ASÍ á einstætt foreldri með tvö börn,
annað undir 16 ára en hitt yfir og í fullu námi
Forsendur:
Heimilað verði að draga 4% iðgj. í lífeyrissjóð frá skattskyldum tekjum.
Barnabætur hækki um 5% og barnabótaauki um 10%.
Barnab. og barnabótaauki framlengist til 19 ára ef unglingur er í námi.
Lánstími húsbréfalána verði lengdur úr 25 í 40 ár.
Lán í tekjuflokkum miðast við að greiðslubyrði sé 20% af tekjum.
Áhrif skattatillagna Áhrif lengingar lána gætt
Tekjur Krónur Hlutfall Krónur Hlutfall greiðslugeta
58.297 15.211 26,1% 2.053 3,5% 29,6%
75.000 15.300 20,4% 2.642 3,5% 23,9%
100.000 13.969 14,0% 3.522 3,5% 17,5%
150.000 11.308 7,5% 5.283 3,5% 11,1%
200.000 9.580 4,8% 7.044 3,5% 8,3%
Heímild: Hagdeild ASl
útreikningunum að greiðslubyrði
af lánum sé 20% af tekjum við-
komandi.
Áhrif tillagnanna á kaupmátt
einstæðra foreldra með tvö böm,
þar sem annað er yngra en 7 ára,
yrðu eftirfarandi: Greiðslugeta
foreldris með 75 þús. kr. mánaðar-
tekjur myndi aukast um 8,3% og
um 7,5% miðað við 100 þús. kr.
mánaðartekjur.
Persónuafsláttur maka að
fullu millifæranlegur
í tillögugerð aðildarsambanda
ASÍ er einnig gert ráð fyrir að
heimilað verði að millifæra ónýtt-
an persónuafslátt maka að fullu.
Ef þessari aðgerð er bætt við fyrr-
nefndar tillögur yrðu áhrif þess
eftirfarandi: Greiðslugeta hjóna,
þar sem annað er heimavinnandi,
með tvö böm, annað undir 7 ára
aldri, og með 100 þús. kr. tekjur
á mánuði, myndi aukast um 5,3%.
Ef tekjurnar era 150 þús. kr. á
mánuði myndi greiðslugetan auk-
ast um 9,7% við þessar aðgerðir
og um 8,5% ef mánaðartekjur
næðu 200 þús. kr.
Greiðslugeta einstaklinga og
barnlausra hjóna, sem bæði eru
út á vinnumarkaði myndi aukast
að jafnaði um 5,2% ef tillögum
ASI yrði hrint í framkvæmd skv.
mati hagdeildar ASÍ.
Vilja tvö
skattþrep
TILLÖGUR Flóabandalagsins um
aðgerðir stjórnvalda vegna kjara-
samninga sem afhentar voru for-
sætisráðherra í gær era að ýmsu
leyti frábrugðnar sameiginlegum til-
lögum formanna lands- og svæða-
sambanda ASÍ. M.a. er gerð krafa
um að lánskj aravísitalan verði felld
niður, skattleysismörkin hækki upp
í 65.000 kr. og að tekjur undir 110
þús. kr. verði skattlagðar með 31%
skattprósentu.
Engar viðræður um
samræmingu krafna
Guðmundur J. Guðmundsson, for-
maður Dagsbrúnar, sagði að engar
viðræður hefðu farið fram á milli
verkalýðsfélaganna þriggja og ASÍ
um samræmingu krafna á hendur
stjórnvöldum. Eftir hádegi í gær
áttu Bjöm Grétar Sveinsson, for-
maður Verkamannasambandsins,
og Jón Karlsson, varaformaður sam-
bandsins, fund með formönnum
Flóabandalagsins til að fara yfir
stöðu samningamála en verkalýðs-
félögin þrjú eru aðildarfélög Verka-
mannasambandsins.
Bjöm Grétar sagði að VMSÍ stæði
að tillögugerð lands- og svæðasam-
banda ASÍ á hendur stjórnvöldum
þar sem hún hefði orðið niðurstaða
fundar formannanna sl. þriðjudag.
Hann sagðist hins vegar hafa lýst
þar yfír athugasemdum sem fram-
kvæmdastjórnarfundur VMSÍ hefði
gert varðandi hækkun skattleysis-
marka en þar hefðu verið gerðar
kröfur um hækkun þeirra í 65 þús.
kr. „En þetta varð niðurstaða fund-
arins," sagði hann.
■ Lánskjaravísitalan/31
i
)
>
\
)
)
)
I
I
I