Morgunblaðið - 30.03.1995, Blaðsíða 8

8 FIMMTUDAGUR 30. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
„Matarkarfan" 3% dýrari í ESB- fj|r
landinu Dánmörku en á íslandi i

Hveiju getum við nú logið til að plata lýðinn i ESB kubbur minn?
Deilt um nýtt skipurit og ráðningn borgarritara
Meirihluti borgarráðs
samþykkti ráðninguna
BORGARRÁÐSFULLTRÚAR
Reykjavíkurlistans hafa samþykkt
að ráða Helgu Jónsdóttur í stöðu
borgarritara. Borgarráðsfulltrúar
sjálfstæðismanna lögðu fram til-
lögu um að ekki yrði ráðið í stöð-
una fyrr en tillaga að breyttu
skipulagi yfirstjómar borgarinnar
hefði verið rædd í borgarráði.
Borgarráðsfulltrúar Sjálf-
stæðisflokks lögðu fram tillögu um
að ekki yrði ráðið í stöðu borgarrit-
ara fyrr en leiðrétt tillaga að
breyttu skipulagi yfirstjómar
borgarinnar hafi verið lögð fyrir
borgarráð, þar sem ráðning í emb-
ættið miðist við breytt skipulag.
Borgarráðsfulltrúar Reykjavíkur-
listans lögðu fram frávísunartil-
lögu þar sem segir að embætti
borgarritara eigi sér langa sögu í
borgarkerfmu og bentu á að nýtt
skipurit hafí ekki verið samþykkt.
Fegnrðar-
drottning
Reykjavíkur
valin í kvöld
FEGURÐARSAMKEPPNI
Reykjavíkur 1995 verður
haldin á Hótel íslandi í kvöld.
Að þessu sinni taka 15 stúlk-
ur þátt í keppninni.
Húsið verður opnað klukk-
an 19 og boðið verður upp á
þriggja rétta máltíð. Að henni
lokinni verður sett á svið sýn-
ing og fléttast keppnin inn í
hana. Stúlkumar koma tvisv-
ar fram, fyrst á sundbolum
og síðan í kvöldkjólum. Hin
nýja fegurðardrottning verð-
ur síðan krýnd á miðnætti.
Frávísunartillagan var samþykkt
með 3 atkv. gegn 2.
Lögheimili borgarritara
áfram í Kópavogi
Borgarráðsfulltrúar Sjálf-
stæðisflokks lögðu þá fram tillögu,
um að kannað yrði áður en gengið
yrði frá ráðningu Helgu Jónsdótt-
ur í embætti borgarritara, en hann
væri staðgengill borgarstjóra,
hvort borgarritari myndi áfram
eiga heima í Kópavogi og greiða
sína skatta þar. Borgarráðsfulltrú-
ar Reykjavíkurlistans lögðu fram
frávísunartillögu, þar sem fram
kom að kannað yrði þegar og ef
Helga Jónsdóttir yrði ráðin borg-
arritari hvort hún ætlaði sér að
búa í Reykjavík. Hins vegar hefði
búsetuskylda aldrei hvílt á emb-
ættismönaum borgarinnar. Frá-
vísunartillagan var samþykkt með
3 atkv. gegn 2.
í framhaldi samþykkti meiri-
hluti borgarráðs að ráða Helgu
Jónsdóttur í stöðu borgarritara.
Borgarráðsfulltrúar Sjálfstæðis-
flokks óskuðu bókað, að R-listinn
hafi hafnað því að lagt yrði fram
leiðrétt skipurit og jafnframt hafn-
að að könnuð yrði búseta væntan-
legs staðgengils borgarstjóra.
Fram kom að þótt erfitt væri að
rýna í plagg sem fullt væri af vill-
um og óljósum skipuritum væri
strax orðið ljóst að breytingar
þessar ættu ekkert skylt við skýr-
ari boðleiðir eða stjómunarlega
styrkingu borgarkerfísins.
Borgarritari yfirmaður
13 embættismanna
Þá segir: „Borgarstjóri þrengir
enn frekar að sér með því að
fækka sínum næstu undirmönnum
en fjölgar embættismönnum neðar
í stjómkerfmu. Þannig er nýr
borgarritari orðinn næsti yfírmað-
ur eða tengiliður 13 embættis-
manna og nýr framkvæmdastjóri
menningar- og félagsmála næsti
yfírmaður eða tengiliður 14 emb-
ættismanna. Þessi aðferð brýtur
algjörlega í bága við viðurkennda
stjórnunarhætti og er nánast
trygging þess að upplýsinga-
streymi og boðleiðir muni strax
gefa sig. Af þessu er augljóst að
aðeins er verið að fjölga embættis-
mönnum á kostnað borgarbúa og
skjóta inn pólitískum bitlingum til
stuðningsmanna R-listans.“
Bent er á að í borgarráði hafí
ekki farið fram mat á sjö öðmm
umsækjendum um stöðuna eða
leitað til fagmanna um það. Vinnu-
brögðin.beri ótvírætt vitni um póli-
tískar embættisveitingar, sem þýði
það eitt að nýir embættismenn
sem þannig koma til starfa hljóta
að búa sig undir að hætta störfum
um leið og R-listinn tapar meiri-
hluta í Reykjavík.
Nýtt skipurit ekki á dagskrá
í bókun borgarráðsmanna
Reylq'avíkurlistans segir að bókan-
ir sjálfstæðismanna séu fráleitar,
þar sem nýtt skipurit sé ekki á
dagskrá, hvorki til umfjöllunar né
afgreiðslu. Verið sé að ráða í stöðu
borgarritara miðað við það skipu-
lag sem sé í gildi og f samræmi
við samþykktir Reykjavíkurborg-
ar. Það starf muni væntanlega
taka breytingum eins og- önnur
störf í Ráðhúsinu ef og þegar til-
lögur þar að lútandi yrðu sam-
þykktar og nýtt skipurit tæki gildi.
Þá segir: „Aðdróttanir þær sem
fram koma í bókun sjálfstæðis-
manna eru vægast sagt ósmekk-
legar og er vísað á bug. Að öðrum
umsækjendum ólöstuðum er Helga
Jónsdóttir ótvírætt sá hæfasti og
hefur langa og mikla reynslu sem
embættismaður.“
Nýtt og betra bóluefni við lambablóðsótt
Frumkvöðlarann-
sóknir á Keldum
Valgerður Steinþórsdóttir
Líffræðirann-
SÓKNIR eru hljóð-
lát vísindi og fara
oft leynt fyrir öðrum en
þröngum hópi fræði- og
fagmanna. Merk rann-
sókn af því tagi er frum-
kvöðlastarf dr. Valgerðar
Steinþórsdóttur á Keld-
um. Áðferð hennar til að
éinangra eiturefni úr
bakteríu til að búa til
nýtt og betra bóluefni við
lambablóðsótt í lömbum
og gamadrepi í svínum
hefur vakið athygli fræði-
manna út um allan heim.
Valgerður segir að
rannsóknin sé gerð til að
svara kröfum tímans um
betra bóluefni. „Hér á
landi beinist bóluefnið
gegn lambablóðsótt í
lömbum. Lambablóðsótt er bakt-
eríusjúkdómur og orsakast af
eiturpróteini frá clostridium
perfringens-bakteríum. Okkar
starf er að þróa bóluefni gegn
eiturpróteininu. Við beitum
erfðafræðilegum aðferðum til að
einangra gen próteinsins og
flytja inn í aðrar bakteríur. Að
því loknu stefnum við að því að
gera stökkbreytingar til að
afeitra genið og vemda um leið
virkni þess sem mótefnavaka.“
- Hvað eru rannsóknimar
komnar langt?
„Við emm búin að einangra
genið. Byijað var á því að nota
genafeiju í kólibakteríum, al-
gengusta tæki í erfðafræðirann-
sóknum. En af því að framleiðsl-
an var lítil fómm við í annað
kerfí, bacillus subtilis, til að
framleiða próteinið og emm
komin með kerfi til að gera
stökkbreytingarnar, þ.e.a.s.
komin að því að gera breytingu
til að eyðileggja eiturvirknina."
- Hver er þýðing rannsóknanna
fyrir framtíðina?
„Eins og er framleiðum við
bóluefni og mótefnasermi. Serm-
ið er framleitt með því að sprauta
hesta með bakteríum og prótein-
um þeirra með þeim afleiðingum
að þeir mynda mótefni. Síðan
er serminu sprautað í lömb til
að vernda þau fyrir sýkingunni.
Hið sama má gera við svín og í
því skyni hefur töluvert af sermi
verið flutt til Danmerkur á und-
anförnum árum. Ekki má heldur
gleyma því að töluverður mark-
aður er hérlendis á bóluefni og
sermi.
Almennt má segja um utan-
landsmarkaðinn að hann er mjög
stór. Spumingin er
hins vegar hvort við
komumst inn á
þennan markað því
önnur bóluefni eru
til þó þau virki
kannski ekki jafn
vel. En svo nefndur sé annar
kostur bóluefnisins verður með
nýju aðferðinni auðveldara að
staðla framleiðsluna, þ.e. mæla
nákvæmlega áhrif bólusetning-
arinnar."
- Hefur verið gerð tímaáætlun
fyrir rannsóknirnar?
„Við höfum verið með styrk
frá Rannsóknarráði ríkisins við
verkefnið og önnur umsókn um
styrk til þróunarvinnu liggur
fyrir ráðinu. Umsóknin felur í
sér þriggja ára áætlun um þróun
á bóluefninu. Á þeim árum ætti
að vera hægt að þróa eiturpró-
tein sem hefur ekki eiturvirkni,
þ.e. próteinið sem sóst er eftir,
og gera á því bóluefnisprófanir
►Dr. Valgerður Steinþórs-
dóttir fæddist 17. júlí árið
1961 í Neskaupstað. Valgerð-
ur lauk stúdentsprófi frá
Menntaskólanum á Egilsstöð-
um árið 1981 og BS-námi í líf-
fræði frá Háskóla íslands árið
1986. Hún varð doktor í sam-
eindalíffræði frá veirufræði-
deild Glasgow-háskóla árið
1991.
Að námi loknu starfaði Val-
gerður á rannsóknastofu í
veirufræði í rúmt ár og hefur
starfað við þróun á nýju bólu-
efni við lambablóðsótt á Keld-
um frá því í desember árið
1992. Verkefnastjóri rann-
sóknarinnar er Eggert Gunn-
arsson.
á dýramódelum. Vonandi getum
við hafist handa við áætlunina í
sumar.“
- Hvernig hafa undirtektir
fræðimanna verið?
„Þegar við fórum á ráðstefnu
í Bandaríkjunum í janúar kom-
umst við að því að engum öðrum
hefur tekist að framleiða pró-
teinið í öðrum bakteríum. Við
höfum fengið töluverð viðbrögð
við kynningunni. Okkur hafa
borist bréf héðan og þaðan úr
heiminum þar sem menn hafa
verið að sækjast eftir próteinum
frá okkur eða mótefnum, sem
við höfum þróað, til notkunar í
sjúkdómsgreiningu. Við höfum
líka orðið vör við að mikill áhugi
er fyrir því að kanna hvernig
próteinið virkar í sjúkdómnum.
Við höfum áhuga á því að vinna
að því og aðilar, t.d.
í Bretlandi, hafa ver-
ið að sækjast eftir
að komast í samstarf
við okkur um þá
vinnu. Ég á von á
að við eigum eftir að
vinna með þeim. Við höfum
reyndar reynslu af því að vinna
með erlendum aðilum því vinnan
við bacillus subtilis var unnin í
samstarfí við rannsóknastofu í
Finnlandi. Ég fór til Finnlands
í tvo mánuði í haust til að vinna
þá vinnu.
Við vorum með námskeið fyr-
ir dýralækna í tengslum við fund
Dýralæknafélags Islands um síð-
ustu helgi. Við töluðum um sjúk-
dóma af völdum clostridium-
baktería og kynntum vinnu okk-
ar. Onnur kynning fór fram á
ráðstefnu um rannsóknir í
læknadeild í janúar. Á báðum
kynningum var mikill áhugi. Við
getum alls ekki kvartað yfir því.“
Með nýju aAferð-
Inni er auðveid-
ara að staðla
framleiðsluna y