Morgunblaðið - 30.03.1995, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 30. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
La traviata
Keith Reed syngur
hlutverk Germonts
HELGINA 31. mars
til 1. apríl mun Keith
Reed syngja hlutverk
Germonts í La tra-
viata, sem nú gengur
fyrir fullu húsi hjá ís-
lensku óperunni.
í kynningu segir:
„Keith lauk meistara-
prófi í tónlist frá Indi-
anaháskóla vorið
1989 með söng sem
aðalgrein. Að loknu
námi flutti Keith til
íslands ásamt fjöl-
skyldu sini og kennir
við Söngskólann í
Reykjavík, Nýja Tón-
listarskólann og
Kennaraháskóla Islands.
Hjá íslensku óperunni hefur
Keith sungið hlutverk Almavíva
greifa í Brúðkaupi Fígarós, Tonio
í I Pagliacci, Monter-
one í Rigoletto, Jagó
í Otello og Andvara í
Niflungahringnum.
Keith fluttist til
Þýskalands og starf-
aði þar við óperuna í
Detmold. Þar hefur
hann meðal annars
sungið hlutverk ill-
mennanna í Ævintýr-
um Hoffmanns,
Scarpia í Toscu, Esc-
amillo í Carmen og
Belcore í Ástar-
drykknum. Keith hef-
ur einnig tekið þátt í
hátíðarvikum í Þýska-
landi.
í Berlín söng hann meðal ann-
ars 14. sinfóníu Sjostakovitsj og
í Erfurt bassahlutverkið í Sálu-
messu Verdis.“
KEITH Reed syng-
ur hlutverk Germ-
onts í La traviata.
„Kertalog“
íMögu-
leikhúsinu
LEIKHÓPURINN Erlendur
býður til forsýningar á verki
Jökuls Jakobssonar, „Kerta-
log“, í Möguleikhúsinu við
Hlemm. Opnar forsýningar á
verkinu verða í kvöld fimmtu-
dagskvöld kl. 20.30, sunnudag
kl. 15 og 6. apríl kl. 20.30.
Frumsýning verður síðan á litla
sviði Borgarleikhússins í apríl-
lok. Leikgerð verksins er eft-
ir Ásdísi Þórhallsdóttur sem
einnig er leikstjóri.
Verkið er annað af tveimur
verðlaunaverkum í leikritasam-
keppni Leikfélags Reykjavíkur
árið 1971. Það fjallar um leit
manneskjunnar að lífshamingju
í brotakenndri spegilmynd
veruleikans. Foreldrar Kalla
hafa komið honum inn á mjög
svo undarlega stofnun, þar sem
persónur bæði lífs og liðnar
velta fyrir sér tilgangi og merk-
ingu hlutanna.
Leikhópurinn Erlendur sam-
anstendur af ungum leikurum
GÍSLI Ó. Kærnested í hlut-
verki sínu.
sem lært hafa hér heima og
erlendis, þeir eru; Halla Mar-
grét Jóhannesdóttir, Gísli Ó.
Kærnested, Marteinn Arnar
Marteinsson, Ragnhildur Rú-
riksdóttir, Rannveig Björk Þor-
kelsdóttir, Sigrún Gylfadóttir
og Vilhjálmur Hjálmarsson.
LISTIR
Slitnar samræður
SIGTRYGGUR Bjarni Baldvinsson: Spírall taminn
af flugfiskum. 1994.
MYNDLIST
Við Ilamarinn —
Ilafnarfirði
MÁLVERK
SIGTRYGGUR BJARNI
BALDVINSSON
Opið kl. 16-20 virka daga og kl.
14-20 um helgar (lokað mánud.) til
9. apríl. Aðgangur ókeypis.
MENN nálgast myndlistina
með mismunandi væntingar.
Ýmsir sækjast einkum eftir hinu
kunnuglega, og að geta látið sér
líða vel á þekktum myndrænum
slóðum. Hinir eru þó vonandi
fleiri, sem stunda listsýningar
einnig með vonina um að þar
komi eitthvað á óvart; að eitt-
hvað nýtt eða ókunnugt eigi eft-
ir að opna þeim nýjar slóðir í
listheiminum.
í þessu sambandi má vissu-
lega líta til þeirra sem eru að
hefja ferilinn hveiju sinni. Sig-
tryggur Bjarni Baldvinsson er
ungur myndlistarmaður sem
hefur þegar tekið þátt í nokkrum
fjölda samsýninga, og hélt
einkasýningu á heimaslóðum á
Akureyri fyrir fjórum árum. Frá
þeim tíma hefur hann haldið
áfram listnámi í Frakklandi, en
þar útskrifaðist hann frá Fagur-
listaskólanum í Strasbourg
síðastliðið ár. Hér er á ferðinni
fyrsta einkasýning hans frá því
námi lauk, en hann átti auk þess
verk á opnunarsýningu þessa
sýningarsalar fyrr í mánuðinum.
Sigtryggur Bjarni sýnir hér
níu verk. Þetta eru allt vandlega
unnin málverk sem byggja á
hlutveruleikanum, en tengjast
honum þó aðeins að ytra byrði;
hér má fremur tala um tvíræð-
ar, slitnar og gamansamar sam-
ræður við listina, einkum í sögu-
legu samhengi.
Þessi kímni byggir á afar
vönduðum vinnubrögðum, þar
sem kunnáttu og þjálfun ber að
sama brunni hins óvænta. I verk-
inu „Vísir að sýningu fyrir kaffi-
hús eða bar“ (1995) er það öðr-
um þræði listalífið sem Sigtrygg-
ur Bjarni er að fjalla um, með
því að taka fyrir hið óvænta
samlíf, sem hefur þróast á sýn-
ingarvettvangi myndlistarinnar
hér á landi undanfarin misseri;
eiga skotskífur og málverk sam-
leið? Listasagan hefur áður fjall-
að um svipað efni, og enn er
svarið jákvætt.
Staða listamannsins er ætíð
áhugavert viðfangsefni, og kem-
ur hér fram í verkinu „Heilag-
fiski eða Listamaðurinn, efinn
og köllunin" (1993), þar sem
geislabaugurinn og skuggi hans
eru glöggar áminningar um
þessar tvær hliðar þess afls, sem
knýr listamanninn við listsköp-
unina.
Fleiri slík samræðuverk og
óvæntar samsetningar mætti
nefna hér, en auk þeirra eru til-
vísanir í listasöguna sem vert
er að veita athygli. Daniel Buren
er þekktur fyrir kórréttar lóð-
réttar línur á ýmsu formi (sbr.
framlag hans á Listahátíð hér á
landi fyrir fáum árum), en Jack-
son Pollock fyrir villt línumynst-
ur í stórum rétthyrndum fleti.
Hvoru tveggja breytist í kringl-
óttu formi sem listamaðurinn
nefnir „Buren fullur Pollock
ekki“ (1995), þar sem gerður er
leikur að óvæntum aðstæðum;
„Blóm á leiði Jackson Pollock"
(1995) og „Peinture Rouge“
(1993) má einnig skoða sem slík-
ar slitnar samræður við listasög-
una.
Sá myndheimur sem hér birt-
ist er að nokkru skyldur þeim
anga nýja málverksins, sem
Helgi Þorgils Friðjónsson hefur
verið helsti fulltrúi fyrir hér á
landi. Vönduð vinnubrögðin og
óvæntar lausnir tengja verk Sig-
tryggs Bjarna einnig við málverk
Sigurðar Árna Sigurðssonar,
sem sömuleiðis sótti sína list-
menntun að hluta til Frakka og
hefur vakið hefur mikla athygli
síðustu ár.
Þannig er ekki hægt að segja
að Sigtryggur Bjarni sé að ryðja
nýjar brautir. Verk hans hér
sýna engu að síður að hann virð-
ist hafa alla burði til að skapa
sér persónulegan og áhugaverð-
an stíl á vettvangi málverksins,
og verða þannig hluti af þeirri
endurnýjun, sem sífellt er nauð-
synleg í listinni, eigi hún að
halda áfram að eflast og dafna.
Því er rétt að bjóða hér nýjan
listamann velkominn á vettvang,
og hvetja listunnendur til að líta
inn við Hamarinn á næstu dög-
um, og þá í samræmi við ögn
óvenjulegan opnunartíma.
Eiríkur Þorláksson
Listrænn siíuirvefur
LEIKLIST
Leikfélag Akureyrar
ÞAR SEM DJÖFLAEYJAN
RÍS
Leikgerð Kjartans Ragnarssonar á
skáldsögum Einars Kárasonar, Þar
sem Djiiflaeyjan rís og Gulleyjan.
Leikstjóm: Kolbrún K. Halldórsdótt-
ir. Lýsing: Ingvar Bjömsson. Leik-
mynd og búningar: Axel Hallkell
Jóhannesson. Tónlistarstjóra: Karl
O. Olgeirsson. Föstudagur 24. mars.
EINHVERS STAÐAR las ég, að
helsti styrkur verka Williams Sha-
kespeare sé sá, að í þeim haldi hann
aldrei fram eigin lífs- og trúarskoð-
unum. Hann birtir þar viðbrögð mis-
jafnlega ólíkra manna gagnvart vel-
gengni og andstreymi, miðlar af
fijóu ímyndunarafli og glöggskyggni
sinni á margslungið manneðli, en
rekur ekki áróður, sem byggir á
persónulegu áliti hans eða skoðun-
um. Þetta viðhorf er listamönnum
leikhússins nauðsynlegt, ef verk
þeirra eiga að standast.
Leikritið Þar sem Djöflaeyjan rís,
er ekki boðun skoðana, heldur lýtur
því lögmáli, sem vikið er að hér að
framan. Þar er ekki haldið fram áliti
höfundar, heldur birtir það þeim mun
gleggri myndir frá ákveðnu tímabili
í lífí. íslensku þjóðarinnar. Einar
Kárason er ungur maður, en eigi
að síður tekst honum fágætlega vel
að hagnýta sér glefsur úr minninga-
sjóði einhvers annars, er hann seilist
eftir umgerð og hugmyndum til
tímabils, sem hann á engar minning-
ar um. Við, sem eldri erum og varð-
veitum misjafnlega ljósar endur-
minningar frá hemámsárunum hér
á landi og fylgdumst þá með þeim
margþættu þjóðlífsbreytingum, sem
komu í kjölfar þess, hljótum að við-
urkenna, að skáldverk Einars túlki
vel þann þjóðlífsdigul eða bræðslu-
pott, sem mest kraumaði í, er
straumur fólks !á til höfuðborgarinn-
ar og stærri kaupstaða við lok heims-
styrjaldarinnar. Og braggahverfið,
sem blasir við áhorfendum á leik-
sviði LA um þessar mundir í frá-
bærri leikgerð Kjartans Ragnarsson-
ar á tveim skáldsögum Einars er
gjört af miskunnarlausu raunsæi og
þar er enginn skortur á fjölþættum
manngerðum og breytilegum skoð-
unum. Leiksviðið er galopið og nýtt
til hins ýtrasta, allt upp í ijáfur, og
hreyfingar hraðar og djarflega
stokkið. Framan af, meðan bemsku-
heimurinn ræður þar ríkjum, eru
ærslin með ólíkindum, en allt er þar
útspekúlerað eða hnitmiðað, málin
breytast í átök og leiðir liggja til
ýmissa átta, við blasa bjartar vonir,
en oftar hyldýpi vonbrigða og ör-
væntingar. Hér verður ekki teygður
lopinn til þess, að réttlæta lofstafi
heldur kveðinn upp sá dómur, að
sýning þessi sé frábær. Leikstjóm
Kolbrúnar K. Halldórsdóttur er ekki
einungis vönduð heldur ber vott um
áræði sem ekki bregst. Úr þessum
efniviði slær hún magnaðan örlaga-
vef undarlegra og oft harmrænna
átaka. Og leikarar fara á kostum.
Það er ekki ofsagt, að Sigurveig
Jónsdóttir vinni leiksigur í hlutverki
Karólínu, móður, ömmu, spákonu
og kjölfestu í ringulreiðinni. Gervi,
látbragð og áköf en þreytt rödd em
með afbrigðum sannferðug. Tommi
verður svo skemmtilega hlýr og
græskulaus í túlkun Þráins Karis-
sonar. Það eitt hvemig hann opnar
veskið til þess að gefa, er saga út
af fyrir sig. Og Rósa Guðný Þórs-
dóttir túlkar dýpstu örvæntingu og
uppgjöf í hlutverki ekkjunnar af
nærfærni og sannri innlifun svo að
áhorfendur hljóta að fínna til. Son
hennar, Gijóna, leikur Sigurþór
Abert Heimisson og túlkar þróun til
forherðingar afbragðs vel. Væskill,
sem verður undir í hörkulegum leikj-
um drengjanna og endar síðast sem
geðlurðulegur kokkáll, er leikinn á
sannfærnadi hátt af Barða Guð-
mundssyni. Bergljót Arnalds er eðli-
lega glyðmleg í hlutverki Dollíar,
sem lítt kann fótum sínum forráð í
samskiptum við sterkara kynið (sem
svo var nefnt hér áður fyrr). Guð-
mundur Haraldsson sem leikur Dóra
er snöfurmannlegur og syngur með
ágætum. Hann bregður einnig upp
ýktri en sannfærandi smámynd af
einum þeirra náunga, sem í þá daga
nefndust kynvillingar og virtust þá
ekki vera á hverju strái. Sunna Borg
leikur tvö hlutverk og fer létt með
það. Hún bregður upp ýktri glans-
mynd af Gógó í Ameríkunni en Fía
er meiri fyrirferðar í meðfömm
hennar, enda svarkur og svíðingur,
er engir þola fremur en aulann Tóta,
mann hennar, sem Aðalsteinn
Bergdal leikur af svikalausri „karek-
atúr“-leikni. Samleikur þeirra
tveggja er minnilegur. Þórhallur
Gunnarsson leikur Badda, átrúnað-
argoð Karólínu, sem með hroka og
blekkingum dekurdrengsins siglir
hraðbyri til sjálfseyðingar. Leikur
Þórhalls er sterkur, en sannfærandi
allt til enda og rís hæst í leikslok
við gröf Danna, drengsins, sem hafði
löngum verið sjálfum sér samkvæm-
ur og náð settu marki, er slys batt
enda á líf hans. Dofri Hermannsson
leikur hann af sannfærandi hóg-
værð.
Tónlistarstjóri sýningarinnar er
Karl O. Olgeirsson og fellur dægur-
tónlist, einkennandi fyrir tvenna
tíma, vel inn í sýninguna og skiptir
miklu máli. Axel Hallkell Jóhanns-
son hefur veg og vanda af ágætri
en einfaldri leikmynd, sem minnst
var á hér að framan, og búningar
em vel við hæfi. Ingvar Björnsson
annast um lýsingu, sem skiptir miklu
í hraðri sýningu á mjög opnu sviði,
er krefst nákvæmrar beitingar ljóss
og skugga.
Það er ástæða til að óska LA til
hamingju með vandaða sýningu á
vandasömu verkefni.
Bolli Gústavsson