Morgunblaðið - 25.05.1995, Qupperneq 45

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 25. MAÍ 1995 45
SVEINBJORN
VALGEIRSSON
+ Sveinbjörn Val-
geirsson fædd-
ist í Norðurfirði á
Ströndum 24. ágúst
1906. Hann lést á
Sjúkrahúsinu á
Akranesi 18. maí sl.
Sveinbjörn var son-
ur hjónanna Val-
geirs Jónssonar og
Sesselju Gísladótt-
ur í Norðurfirði.
Hann kvæntist Sig-
urrós Jónsdóttur
frá Asparvík árið
1937 og eignuðust
þau sjö börn er á
legg komust. Þau eru: Guðrún,
gift Júlíusi Veturliðasyni frá
Isafirði, nú búsett á Akranesi,
eiga þau sex böm. Þorgerður,
gift Erlendi Halldórssyni Daí
og eiga þau fjögur börn. Gestur
Ármann, kvæntur Kristínu
Jónsdóttur frá Reykjavík og
eiga þau fjögur börn. Sesselja,
gift Hlöðver Sigurðssyni frá
Djúpavogi og eiga þau þijú
börn. Heiðrún, gift Jóni Val-
garðssyni á Eystra-Miðfelli og
eiga þau þijú börn. Guðjón,
ókvæntur og barnlaus, og Val-
gerður, gift Lárasi Ólafssyni á
Akranesi, eiga þau fimm börn.
Sveinbjöm verður jarðsung-
inn frá Akraneskirlqu á morg-
un, 26. maí.
GNÚPLEIT og tignarleg, með
nokkrum ávæningi af þótta, standa
Strandafjöllin sem „risar á verði“
og bjóða birginn brotsjóum Húna-
flóa þegar af norðaustri blæs og
eins og þau láti sér fátt finnast um
hamremmi öldunnar sem æðir að
urðum og hleinum við fætur þeirra.
Þessi mikilúðlegu fjöll veita að
öðru leyti skjól, í öðrum vindáttum,
víkum og ýmsum byggðarlögum;
hlúa að þeim á ýmsa lund og hafa
lagt þann grundvöll sem þarf til
þess að mannleg búseta fái þar
staðist. Ekki trútt um að svipmikil
náttúran á þessum slóðum hafi sett
mark sitt á fólk það sem þar er
upprunnið og hamrað í það kjark
og þor. Ég er að hugleiða þetta við
fráfall tengdaföður míns en það er
mér bæði ljúft og skylt að heiðra
minningu hans með fáeinum línum.
Þó hamla annir vorsins og erill við
sauðburð því nokkuð að ég geti
gert það á viðhlítandi hátt eða svo
sem vert væri.
Kynni okkar Sveinbjamar tókust
síðla árs 1962, er ég tókst ferð á
hendur með unnustu minni norður
í Árneshrepp til fundar við tengda-
foreldra mína og annað venslafólk
tilvonandi, og var þetta ekki lítið
ferðalag á þeirra tima mælikvarða.
Ekki hafði ég þangað komið áður
og lítið sem ekkert vissi
ég um tengdaföður
minn tilvonandi nema
hvað mér hafði verið
sagt að hann væri mað-
ur heldur í strangara
lagi og skapmikill. Ég
var því engan veginn
laus við kvíða þegar
fundum okkar bar
saman. Sá kvíði reynd-
ist hins vegar ástæðu-
laus með öllu og tókst
með okkur besta vin-
átta sem hefur haldist
æ síðan og aldrei borið
skugga á.
Sveinbjörn tengdafaðir minn var
fæddur í Norðurfirði 24. ágúst 1906
og var því kominn langt á 89. ald-
ursárið þegar hann lést. Norður-
fjörður varð síðan skjól hans, at-
hvarf og atvinnustaður að lang-
mestu leyti, allt til þess að hann
flutti eftir áratuga búskap þar,
ásamt Sigurrós konu sinni, á Akra-
nes.
Hann var tíunda barn þeirra
hjóna í Norðurfirði, Valgeirs Jóns-
sonar og Sesselju Gísladóttur sem
alls áttu átján böm, hvar af fjögur
dóu við fæðingu eða á fyrsta ári.
Það þarf að sjálfsögðu ekki vitn-
anna við til að sjá það að ekki var
tekið út með sitjandi sældinni að
framfleyta svo gríðarstórri fjöl-
skyldu, þó svo að tveim barnanna
hafi verið komið fýrir hjá öðmm á
unga aldri.
Sveinbjörn sagði mér oft frá
vinnuþrælkun ungdómsáranna og
var þá gjarnt að bera hana saman
við vinnu ungmenna nú á dögum,
þegar jafnvel jaðrar við skort á
verkefnum til handa börnum og
unglingum í sveitum. Það má með
nokkrum sanni segja að hann hafi
orðið vinnuþrælkuninni að bráð.
Sjósókn á opnum báti þegar eftir
fermingu og vos það sem henni
fylgdi gekk svo nærri heilsu hans
að hann beið þess aldrei fullar bæt-
ur. Aðrir sjúkdómar, síðar á lífsleið-
inni, riðu svo baggamuninn með það
að hann fékk lítið sem ekki notið
þeirrar hreysti og-þess líkamsat-
gervis sem ég hygg þó að hann
hafi haft að upplagi. Ekki má þó
skilja þessi orð mín svo að hann
hafi verið neinn vesalingur eða auk-
visi. Það var nú öðru nær. Enda
átti fyrir honum að liggja og konu
hans, að koma upp allstórum barna-
hópi og tókst það með fullri sæmd
og prýði.
29. ágúst 1937 kvæntist hann
Sigurrós Jónsdóttur frá Asparvík
og bjuggu þau í Norðurfirði til árs-
ins 1976 er þau fluttust á Akranes
sem fyrr segir. Sigurrós lést í apríl
1994 og greindi ég frá lífsferli
hennar og kynnum mínum af henni
í fátæklegum minningarorðum.
+
Útför elskulegrar eiginkonu minnar,
móður okkar og tengdamóður,
GERÐAR GUÐLAUGSDÓTTUR,
Iðufelli 4,
Reykjavík,
fer fram frá Bústaðakirkju föstudaginn
26. maí kl. 13.30.
Þeim sem vildu minnast hennar er bent
á Félag nýrnasjúkra.
Finnbogi Andersen,
Guðlaugur Magnús Guðlaugsson,
Auður Bergþóra Erlarsdóttir, Albert Steingrimsson.
LEGSTEINAR
MOSAIK H.F.
Hamarshöfða 4 — sími 871960

MINNINGAR
Enda þótt búskapurinn yrði lífs-
starf Sveinbjarnar er ekki þar með
sagt að hneigðir hans hafi ekki
kunnað að standa til ýmislegs ann-
ars. Ég held t.d. að hann hafi haft
þó nokkurt sjómannsblóð í æðum
og sjómennsku stundaði hann tals-
vert, bæði frá Reykjavík og á
heimaslóðum. Frá Reykjavík sótti
hann sjó á skipi sem hét Ármann
og var með stærri fiskiskipum sem
gerð voru út þá. Skipstjórinn hét
Gestur og síðar meir gaf Sveinbjörn
öðrum syni sínum nöfn bæði skip-
stjóra og skips í vináttu- og virðing-
arskyni. Þá var hann einnig maður
handlaginn og útsjónarsamur við
smíðar og fékkst nokkuð við þær á
yngri árum. Mun m.a. hafa byggt
íbúðarhús í Bæ í Trékyllisvík og í
Norðurfirði hjá Sigurlínu systur
sinni og Andrési manni hennar auk
þess sem hann, ásamt bræðrum
sínum, byggði þau útihús í Norður-
firði sem enn voru við lýði þegar
hann flutti burtu og síðar gerði
hann stórfelldar umbætur á íbúðar-
húsinu þar. Var hann mikill elju-
maður við smíðavinnu. Það var því
ekki af köllun einni saman eða hug-
sjón sem hann gerði búskapinn að
ævistarfi, heldur réðu þar miklu
fremur ræktarsemi við byggð og
ættmenni en slíkt hefur orðið hlut-
skipti margra annarra þótt fátíðara
gerist nú. En þó svo að búskapur
væri ekki æðsta köllun Sveinbjarn-
ar, sinnti hann honum af alúð og
snyrtimennsku, og þannig hagar til
á Ströndum að sjórinn er jafnan
skammt undan og byggingar þurfa
sitt viðhald þar sem annars staðar
og þannig fékk hann útrás fyrir þær
ýmsu hneigðir sem með honum
blunduðu. Sjórinn hefur um aldir
verið önnur hliðin á búskapnum
norður þar en úr honum var dregin
björg í bú. Rek ég ekki búskapar-
sögu tengdaforeldra minna nánar,
en þau áttu sjö böm sem á Iegg
komust. Tengdaforeldrar mínir
veltust aldrei í veraldarauði þótt þau
kæmust bærilega af um dagana,
en mestur auður held ég að þeim
hafi fundist í afkomendum sinum
sem eru orðnir margir en verða
ekki nafngreindir eða taldir hér.
Og ævinlega var hverjum nýjum
fagnað og glaðst yfir velgengni
þeirra. Rétt var það að tengdafaðir
minn var maður skapstór og gat
Legsteinar Krossar Skildir
Malrrrsteypan kaplahrauni 5 ZjpT T Á U( 220 HAFNARFJÖROUR nULLA lii. SlMI 565 1022 FAX 565 1587
ERFIDRYKKJUR
P E R L A N sími 620200
yandaðir legsteinar
Varanleg minning
BAUTASTEINN
J Brautarholti 3,105. R
í Sími 91-621393
Erfidrykkjur
Glæsileg kaffi-
hlaðborð, fallegir
salir og mjög
góð þjónusta.
Upplýsingar
! í síma 22322
FLUGLEIDIR
HÓTEL LIIKTLEIDIK
jafnvel talist funabráður, en barna-
vinur var hann mikill og þeim blíð-
ur og nærgætinn. Hann átti að því
leyti það sammerkt við Stjána bláa
sem segir í kvæði Arnar Árnarson-
ar:
Hörð er iundin
hraust er mundin
hjartað gott sem undir slær.
Alla sína tíð var hann eldheitur
framsóknar- og samvinnumaður.
Slíkt er kynfylgja. Ég vona bara
að hann fyrirgefi mér það að láta
þessa minningargrein birtast í
Morgunblaðinu en ekki einungis í
Tímanum! Því er ekki að neita að
margt í nútíma þjóðfélagsháttum
var honum mjög á móti skapi og
t.d. fékk það á hann að þurfa að
horfa upp á hálfgildings hrun sam-
vinnuhreyfingarinnar, svo mjög
sem hún hafði létt oki af landsins
börnum og ekki síst úti á jaðarsvæð-
um landsins sem svo má kalla.
Mörgu öðru í umbyltingum nútím-
ans fjargviðraðist hann út af, en
þó sjaldan svo að hann gæti ekki
hlegið að „helvítis vitleysunni“.
Sveinbirni tengdaföður mínum
dapraðist mjög sýn þegar ellin
færðist yfir og var síðustu fimm
árin alblindur. Hins vegar átti hann
því láni að fagna að aldrei förlaðist
honum minni og því gat hann, öðr-
um yngri frémur, farið kórrétt með
þjóðhagslegar tölur og haft þær á
hraðbergi með ótrúlegum hætti. Ég
veit ekki marga á hans aldri sem
fylgdust jafn grannt með gangi
þjóðmála og hann gerði til hins síð-
asta. Þá var hann einnig áhugamað-
ur um öll þjóðleg fræði og kunni
mikið af ljóðabókum sem hann hafði
mætur á. Erum við hjón svo heppin
að eiga hljóðritanir af ýmsu því sem
hann las af ljóðum eða sagði af
draumum sínum og ýmsum viðburð-
um á lífshlaupinu. Skömmu eftir
að tengdaforeldrar mínir fluttu á
Akranes, i húsið númer 47 við Vest-
urgötu, létu þau gera því verulega
til góða með því að klæða það að
utan og einangra og var Sveinbjörn
réttilega stoltur af þeirri fram-
kvæmd sinni. í því húsi áttu þau
nokkur góð ár. Síðan fluttu þau að
dvalarheimilinu Höfða og höfðu þar
aðsetur til æviloka. Mjög voru þau
þakklát forsjóninni fyrir þau ár sem
þau áttu á Akranesi og lofaði
tengdafaðir minn handleiðslu Guðs
í því efni.
Honum hlotnaðist sú gæfa að
ljúka jarðvist sinni með aukinni
mildi og ró. Sú er gæfa mest. Ég
get svo ekki skilist við þessi skrif
mín að ég færi ekki starfsfólki á
Höfða þakkir fyrir atlæti sýnt
tengdaforeldrum mínum að ég segi
ekki blíðuhót.
Að svo mæltu er ekki annað eft-
ir en að þakka allar samverustund-
ir, hvort heldur var norður á Strönd-
um eða suður á Skipaskaga og biðja
fyrir kveðjur. Börnum hans og öðr-
um aðstandendum votta ég samúð.
Erlendur Halldórsson.
Rétt eins og grasið verður að
beygja sig þegar vindurinn blæs, svo
verður og hver að tygja sig til farar
þegar kallið kemur. Fyrir afa okkar,
Sveinbjöm Valgeirsson, hefur kallið
nú komið eftir langt æviskeið. Þó
að sum okkar hinna yngri eigum
fyrstu minningar okkar úr íjárhús-
unum hjá afa í Norðurfírði, em þær
þó skýrari minningamar af gamla
blinda manninum sem alltaf sat einn
í stólnum sínum. En þrátt fýrir
myrkrið í augum hans virtist gamli
maðurinn alltaf búa yfír nægu ljósi
innra með sér. Við gleymum seint
hinum óteljandi sögum og kvæðum
af hetjum og sterkum mönnum sem
hann gat þulið af vömm fram og
sögurnar af hinni hörðu lífsbaráttu
á Ströndum kenndu okkur sem ól-
umst upp við allsnægtir að meta
að verðleikum allt það góða sem
okkur var gefið í lífínu. Það þarf
ekki víðlesna og menntaða fræði-
menn til að kenna æskunni á lífið.
Þeir sem sjálfir hafa gengið í gegn-
um skóla lífsins og útskrifast þaðan
með hæstu einkunn, það eru þeir
sem geta miðlað dýrmætustu þekk-
ingunni, þekkingunni á lífinu sjálfu.
Þá þekkingu hafði afi okkar og
miðlaði óspart af henni til okkar
hinna yngri.
Við kveðjum þig nú í síðasta sinn,
kæri afi okkar, og þökkum þér fyr-
ir allar góðu stundimar sem við
áttum með þér. Á meðan þú nýtur
hvíldar eftir vegferð stranga minn-
umst við þín með gleði og kærleik
í hjarta.
Kær kveðja.
Systkinin á Eystra-Miðfelli.
+
Faðirokkar, tengdafaðir, afi og langafi,
SVElNBJÖRN VALGEIRSSON
frá Norðurfirði,
til heimilis að
Dvalarheimilinu Höfða,
verður jarðsunginn frá Akraneskirkju
föstudaginn 26. maíkl. 14.00. Þeir, sem
vildu minnast hans, eru beðnir um að
láta Dvalarheimilið Höfða, Akranesi,
njóta þess.
Guðrún Sveinbjörnsdóttir, Júlíus Veturliðason,
Þorgerður Sveinbjörnsdóttir, Erlendur Halldórsson,
GesturSveinbjörnsson, Kristín Jónsdóttir,
Sesselja Sveinbjörnsdóttir, Hlöðver Sigurðsson,
Heiðrún Sveinbjörnsdóttir, Jón Valgarðsson,
Valgerður Sveinbjörnsdóttir, Lárus Olafsson,
Guðjón Sveinbjörnsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
JÓFRÍÐUR KRISTJÁNSDÓTTIR
frá Haga,
til heimilis að Flúðabakka 1,
á Blönduósi,
lést í Héraðssjúkrahúsinu 22. maí.
Útför hennar fer fram frá Þingeyrakirkju
laugardaginn 27. maí kl. 14.00.
Björg Bjarnadóttir, Árni Jónsson,
Sigrfður Kristm Bjarnadóttir,
Ragnar Bjarnason, Sonja G. Wi'um,
Sigurlaug Bjarnadóttir, Kristinn Jónsson,
Lárus H. Bjarnason, Særún Albertsdóttir,
Sigurbjörg Guðmundsdóttir,
Einar Björn Einarsson,
barnabörn og barnabarnabörn.