Morgunblaðið - 11.06.1995, Blaðsíða 52

varða
víðtæk
fjármálaþjónusta
Landsbanki
íslands
Bankl allra landsmanna
póst gíró
Ármúla 6 • 150 Reykjavík
© 550 7472
MOROUNBLAÐID, KRINGLAN I, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SlMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.1S / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTl 85
SUNNUDAGUR 11. JÚNÍ 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Skaðabótalög
Þingnefnd
vill end-
urskoðun
ALLSHERJARNEFND Alþingis
hefur óskað eftir því við Gest Jóns-
son hæstaréttarlögmann og Gunn-
laug Claessen hæstaréttardómara
að þeir taki að nýju til skoðunar
athugun sem þeir gerðu í fyrra á
skaðabótalögum nr. 50 frá árinu
1993, að tilhlutan dómsmálaráð-
herra.
Sólveig Pétursdóttir, formaður
allsheijarnefndar, sagði að með
dómi hæstaréttar frá 30. mars
hefðu forsendur breyst frá því að
Alþingi afgreiddi málið og því væri
nauðsynlegt að skoða það að nýju.
Hún sagði að það færi eftir niður-
stöðu tvímenninganna hvort lagt
yrði fram frumvarp til breytinga á
skaðabótalögum.
Hópur lögmanna hefur að undan-
förnu gagnrýnt skaðabótalögin og
haldið því fram að mistök hafi ver-
ið gerð við lagasetninguna.
V ínveitingastaðir
• Þreföldun
á tíu ára
tímabili
ÞRJÚ hundruð og fimmtíu vínveit-
ingahús voru á landinu öllu í maí
síðastliðnum, samkvæmt könnun
sem dómsmálaráðuneytið fram-
kvæmdi og þar af voru 138 í
Reykjavík. Fjöldi vínveitingahúsa
hefur rúmlega þrefaldast á tíu ára
tímabili frá árinu 1985 og gildir það
hvort sem litið er til alls landsins
eða Reykjavíkurborgar einnar.
Þessar upplýsingar koma fram í
svari dómsmálaráðherra við fyrir-
spurn Svavars Gestssonar, alþingis-
manns, á Alþingi. í árslok 1980
voru vínveitingastaðir á landinu öllu
42 og í Reykjavík 18 talsins. Fimm
árum síðar eða í árslok 1985 voru
vínveitingastaðir á landinu öllu 104,
þar af í Reykjavík 43 og í árslok
1990 voru vínveitingastaðir 206 á
öllu landinu og 91 í Reykjavík.
Sjómenn
gera klárt
SJÓMENN víðaumland
hafa beðið þess með óþreyju
að komast á sjó, en sjómenn
hafa verið í verkfalli síðan
25. maí. Eitthvað hefur verið
um það í verkfallinu að sjó-
menn hafi notað tímann til
að dytta aðskipuin og veið-
arfærum. A föstudaginn
tóku skip í Þorlákshöfn ís
og gerðu klárt fyrir brott-
för. Kristinn Pálsson, í
verkfallsstjórn sjómanna,
sagði þessa vinnu verkfalls-
brot. Hann sagðist vita að
sjómenn víðar en í Þorláks-
höfn hefðu verið að gera
klárt á föstudaginn. „Þetta
er það sem við köllum fyrir-
tíðaspénnu. Menn eru óþol-
inmóðir og vilja komast sem
fyrst á sjóinn.“
Morgunblaðið/RAX
Félagsmálaráðherra um lán til fyrstu íbúðarkaupa
Húsbréfalán hækkað í 7 0%
PÁLL Pétursson félagsmálaráð-
herra lýsti því yfir við utandag-
skrárumræðu um húsnæðismál á
Alþingi í gær að hann myndi á
næstu dögum undirrita reglugerð
um að hækka lánshlutfall húsbréfa-
lána upp í 70% af kaupverði íbúð-
ar, þegar um fyrstu húsnæðiskaup
fólks væri að ræða. Hann sagði að
ekki væri þó í undirbúningi að
hækka lánshlutfall til kaupa á
stærri íbúðum.
Horfið frá loforðum
Jóhanna Sigurðardóttir, fyrrver-
andi félagsmálaráðherra, sagði að
með þessu væri ráðherrann að
hverfa frá fyrri loforðum og yfirlýs-
ingum framsóknarmanna, sem
hefðu boðað. hækkun lánshlutfalls-
ins úr 65%, eins og nú er, í 75%.
Jóhanna óskaði eftir annarri
umræðu eftir helgi, þar sem félags-
málaráðherra útskýrði hvernig skil-
greint yrði hversu stóra íbúð mætti
kaupa með 70% lánshlutfalli, og
hvernig fjármagna ætti hækkunina.
Morgunblaðið/Þorkell
Sjómenn fullyrða að
míklu af fiski sé fleygt
SJÓMENN í sjávarplássum víðsvegar um landið
fullyrða að miklu af fiski sé fleygt af fiskiskipun-
um. Flestir af tugum sjómanna úr öllum greinum
fiskveiða, sem blaðamenn Morgunblaðsins hafa
rætt við um þessi mál undanfarna daga, hafa
sjálfír tekið þátt í því að henda fiski útbyrðis,
sumir viðurkenna að hafa gert það í stórum stíl
og allir vita auk þess um fjölda annarra tilvika
þar sem það hefur verið gert.
Af þessum samtölum að dæma er það mis-
jafnt milli skipa hvernig staðið er að málum.
Virðast vera minni líkur á að físki sé hent af
skipum kvótasterkra útgerða en þeirra sem lítinn
kvóta hafa. Kvótakerfíð er algengasta skýring á
því að fiski sé fleygt. Hins vegar ber mönnum
ekki að öllu leyti saman um hvort það hafi auk-
ist. Margir halda því fram að útkast hafi stórauk-
ist með minnkandi þorskkvóta og sumir meta
Jjað svo að jafnmikið sé veitt og fyrir síðustu
Kvótaskerðingu en mismuninum sé hent. Mikið
er um að skipstjórar telji sig verða að henda fiski
vegna þess að þeir eigi ekki kvóta fyrir honum.
Þeir eru að reyna við t.d. ýsu eða ufsa og fá
þorsk sem þeir henda. Sama gildir um rækjuskip-
in, þau eru oft þorskkvótalaus og er aflanum
hent þegar veiðist þorskur í stað rækju. Benda
menn á að þeir geti ekki landað þessum fiski
þar sem þeim verði þá refsað með fjársektum
og jafnvel veiðileyfamissi. Þá segjast margir tapa
á því að leigja kvóta til að geta landað fiskinum.
Talað um rányrkju
Verulegur hluti undirmálsfisksins, t.d. þorskur
undir 50 sm, virðist ekki skila sér að landi, þó
að skoðanir séu skiptar um það hversu hátt hlut-
fallið er. Þá er viðurkennt að netabátar henda
skemmda fiskin,um, landa aðeins lifandi blóðguð-
um físki þó vitað sé að stundum er hluti þorsks-
ins dauður í netunum.
Sjómenn tala um rányrkju í karfastofninum.
Sum skip henda öllum smákarfa undir hálfu kílói
og þegar fiskað er í siglingar er aðeins besti
karfinn hirtur. Miklar lýsingar eru af karfaseiða-
drápi rækjuskipa.
Misjafnt er hvað hirt er af meðafla, það ér
tegundum sem slæðast í veiðarfærin á öðrum
veiðum. Á sumum skipum er fiskurinn flokkaður
og allt hirt sem mögulegt er að nýta en á öðrum
er öllum meðafla hent.
Þá benda viðmælendur á tvilembingstrollin sem
tvö skip draga en annað vinnur úr aflanum. Segja
að þau séu tímaskekkja því stundum komi allt
of stór höl fyrir vinnsluna. Sjómenn hafa
áhyggjur af því sem þeir kalla rányrkju í Barents.-
hafi á síðasta ári, þar sem vinnsluskip veiddu
miklu meira en vinnslan um borð réð við. Einnig
er talað um að of stór hluti aflans á úthafskarfa-
veiðunum á Reykjaneshrygg fari aftur í hafið.
■ Fiskur fyrir borð/10-19
Arnar á
„skotæfingu“
ÍSLENSKA landsliðið í
knattspyrnu leikur gegn
Ungverjum í Evrópukeppni
landsliða á Laugardalsvelli
í kvöld. Landsliðsmennirnir
mættu í Keiluhöllina í Öskju-
hlíð í gær og tóku létta
vskotæfingu.“
Islenska landsliðið sigraði
Ungverja 2:0 í undankeppni
HM fyrir tveimur árum en
ungverska liðið sigraði Svía
1:0 í síðasta leik sínum í
Búdapest.
A myndinni er það Arnar
Gunnlaugsson sem þeytir
kúlunni, en hann hefur skor-
að i síðustu tveimur lands-
leikjum, gegn Svíum og
Chile.
■ Landsliðið/49