Morgunblaðið - 04.07.1995, Qupperneq 8

8 ÞRIÐJUDAGUR 4. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Og það er einmitt hérna við þetta ræðupúlt sem virðing Alþingis verður til.
Viðtal við frú Vigdísi Finnbogadóttur í stærsta dagblaði Tævan
Forsetinn segir rangt
haft eftir sér
FRÚ VIGDÍS Finnbogadóttir, forseti
íslands, segir í yfirlýsingu að rangt
hafi verið haft eftir sér í viðtali sem
birtist á mánudag í stærsta dagblaði
Tævan, United Daily News. í frétta-
skeyti Reuters-fréttastofunnar er
haft eftir henni að Lee Teng-hui for-
seti Tævan sé velkominn í einkaheim-
sókn tii íslands, þrátt fyrir mótmæli
Kínveija. Einnig var haft eftir forset-
anum að óhyggið væri af Kínverjum
að reyna koma í veg fyrir heimsókn-
ir forsetans frá Tævan til annarra
þjóða. Þá segir í viðtalinu að frú
Vigdís hafí sagt að ekkert væri að
óttast og að henni þætti Lee Teng-
hui vera fyrirmyndar forseti og hún
myndi glöð hitta hann að máli.
Forseti Tævan ekki á leiðinni
Ekkert opinbert samband er á
milli íslands og Tævan. íslendingar
eru nýbúnir að setja á laggirnar
sendiráð í Peking. Yftrvöld í Kína
hafa frá lokum borgarastyijaldar í
landinu 1949 álitið Tævan uppreisn-
arhérað í Kína, en ekki sjálfstætt ríki.
Ekki er ráðgert að Lee Teng-hui
komi hingað til lands, hvorki í opin-
bera heimsókn né á einkavegum.
Vigdís Finnbogadóttir fer hins vegar
í opinbera heimsókn til Kína í sept-
ember. Sveinn Björnsson, forsetarit-
ari, segist ekki búast við því að þessi
mistúlkun á orðum frú Vigdísar yrði
til þess að þær áætlanir breyttust.
I yfirlýsingunni frá skrifstofu for-
seta íslands segir meðal annars:
„Blaðamaður frá United Daily News
í Taiwan, frú Chen Yu-Hui, átti við-
tal við forseta íslands hinn 28. júní
sl. Umræddur blaðamaður vinnur að
greinaröð um störf kvenleiðtoga víðs
vegar um heim. Aðspurð um hvort
forseti íslands væri reiðubúinn að
taka móti forseta Taiwan í heimsókn
til íslands svaraði forseti svo til að
hveijum sem er væri fijálst að heim-
sækja ísland í einkaerinðum. Annað
sem haft er eftir Forseta Islands í
ofangreindu fréttaskeyti er rangt
haft eftir.“
Blaðamanninum treyst
Yfirlýsing forseta íslands var einn-
ig send til Reuter-fréttastofunnar og
hefur hún borist til United Daily
News. „Við treystum alveg blaða-
manninum," sagði Tai-chen Won,
yfirmaður erlendra frétta blaðsins.
Hann segir að viðtalið hafi verið
unnið eftir segulbandi og því sé ekki
um neinn misskilning að ræða, blaða-
konan hafi ekki verið að búa til neitt.
Blaðið standi því við viðtalið eins og
það birtist.
Blaðakonan hefur aðsetur í Bonn
í Þýskalandi og hafa yfirmenn blaðs-
ins í Tævan reynt að ná í hana. Won
sagði að þeir vildu að hún færi yfir
segulbandið til að tryggja að ekki
væri rangt haft eftir forsetanum.
Að því loknu myndu þeir taka
ákvörðun, hvað gert yrði við yfirlýs-
ingu forsetans.
United Daily News er stærsta
dagblað Tævans og er það gefið út
á kínversku í um einni milljón ein-
taka.
Þijú víkingaskip voru sjósett í Sundahöfn í gær
Morgunblaðið/Sverrir
VÍKINGASKIPIN voru látin síga úr kranabómu í Sundahöfn.
Víkingaskipin
að öllu leyti
handsmíðuð
ÞRJÚ víkingaskip, á vegum al-
þjóðlegu víkingahátíðarinnar i
Hafnarfirði, voru sjósett í Sunda-
höfn í gær. Þau eru dönsk að
uppruna, handunnin að öllu leyti,
og mun smíði þeirra vera eins
nálægt upprunalegu víkingaskip-
unum og mögulegt er. Trygginga-
verðmæti skipanna liggur á bilinu
60-70 milljóna króna.
Að sögn Rögnvaldar Guð-
mundssonar, framkvæmdasljóra
hátíðarinnar, eru skipin í smærra
lagi miðað við það sem tiðkaðist
á víkingaöld en þau eru milli
20-30 metrar að lengd og miðuð
við 12-14 manna áhöfn. Búið er
að koma fyrir 2-3 tonnum af
grjóti í kili skipanna til að gera
þau sjóhæf. Ætlunin er að sigla
þeim til Hafnarfjarðar í dag þar
sem þau verða til sýnis meðan á
víkingahátíðinni stendur. Keppni
í siglingum verður síðan haldin
7.—9.júlí og verða verðlaun afhent
á lokadegi hátíðarinnar.
Vestur-lslendingar
Islandsheimsókn-
in eitt ævintýri

IMAÍMÁNUÐI sl. var
á ársfundi Þjóðrækn-
isfélags Vestur-
íslendinga í Kanada kjör-
inn nýr forseti félagsins.
Til að gegna þessu virð-
ingarembætti næsta árið
a.m.k. varð fyrir valinu
V estur-Islendingurinn
Laurence S.G. Johnson,
sem á ættir sínar að rekja
til Skagaíjarðar og austur
á Seyðisfjörð.
Hinum nýja forseta var
boðið til íslands á vegum
utanríkisráðuneytisins
m.a. til að taka þátt í Jóns-
messuhátíðardagskrá
norður á Hofsósi, þar sem
opna á safn um sögu ís-
lenzkra Vesturfara á
næsta ári.
Daginn sem blaðamað-
ur Morgunblaðsins hitti
Laurence að máli bar upp á 67
ára afmæli hans. Þó þetta væri
fyrsta heimsókn þeirra hjóna til
íslands, talar hann samt prýðis-
góða íslenzku. Samtalið fór fram
á „ástkæra ylhýra", en stöku
sinnum greip Laurence til ensk-
unnar í máli sínu.
- Velkominn til íslands, Laur-
ence. Hvernig stendur á því að
þú talar íslenzku, þótt þú hafir
aldrei áður til Islands komið?
„Ég ólst upp í bænum Riverton
(íslendingafljóti) í þeim hluta
Manitoba sem hét Nýja-ísland.
Foreldrar mínir fæddust báðir í
Nýja íslandi og voru bæði ís-
lenzk. Á heimilinu var alltaf töluð
bæði íslenzka og enska. En skóla-
ganga mín fór öll fram á ensku
og ég fluttist að heiman þegar
ég var 17-18 ára, þannig að ég
tapaði niður íslenzkunni. Áratug-
um seinna, þegar ég var orðinn
kennari í Selkirk, reyndi ég að
ná málinu upp aftur. Núna get
ég talað hana sæmilega, ekki
vel. “
Laurence S.G. Johnson
►Laurence Steingrímur
Guðni Johnson er fæddur 29.
júní 1928 í Vestur-íslendinga-
bænum Riverton í Kanada. Þar
ólst hann upp til 18 ára ald-
urs. Hann sinnti ýmsum störf-
um næstu tvo áratugina - vann
á hóteli, var lögreglumaður í
5 ár o.fl. - unz hann aflaði sér
kennaramenntunar er hann
var um fertugt. Hann starfaði
upp frá því sem kennari í Sel-
kirk, litlum bæ sem eitt sinn
var að mestu islenzkur, um 50
km norð - vestur af Winnipeg,
allt þar til hann fór á eftirlaun
fyrir tveimur árum.
Laurence hefur alla tíð tekið
virkan þátt í ýmiss konar fé-
lagsstarfi, m.a. setið í sljórn
bókasafnsins og sjúkrahússins
í Selkirk.
Kona Laurence Johnsons er
Edith Johnson, hjúkrunar-
kona. Þau eiga þrjú börn og
fjögur barnabörn, öll í Kanada.
- Þú ert þá af þriðju kynslóð
Vestur-íslendinga ?
„•Já. Foreldrar móður minnar
voru bæði úr Skagafirði, en faðir
minn var ættaður að austan, frá
Seyðisfirði. Ég er elztur af 7
systkinum. Þau búa öll í Kanada
og tala litla íslenzku. En konan
mín, sem er af írskum uppruna,
er mjög áhugasöm um Island.
Við eigum þijú börn og fjögur
barnabörn. Þau eru þá fjórða og
fimmta kynslóð Vestur-íslend-
inga.“
- Hefurðu hitt skyldmenni í
heimsókn þinni hér?
„Nei, því miður. Við höfum
ekki haft tíma til þess.“
- Geturðu lýst fé-
laginu sem þú ert nú
orðinn forseti i?íhverju
felst starfsemin?
Aðalmarkmið Þjóð-
ræknisfélagsins er í fyrsta lagi
að halda uppi hinni íslenzku
tungu og menningu og í öðru
lagi að vera tengiliður milli is-
lenzku þjóðarinnar og Vestur-
heims; að miðla tengslum milli
Vestur-íslendinga og íslands.
í heild eru rúmlega 2000
manns í öllum deildum Þjóðrækn-
isfélagsins. Því er stjórnað af 16
manna stjóm. Forsetar deildarfé-
laganna eru í henni líka. Stjórnin
og forseti félagsins eru kosin á
aðalfundi félagsins sem haldinn
er árlega. Síðasti aðalfundur var
haldinn í Toronto 6.-8. maí sl.,
en það var í fyrsta sinn sem hann
var haldinn utan kjarna Vestur-
íslendingabyggðarinnar i Man-
itoba.“
- Nú varst þú heiðursgestur
á Jónsmessuhátíð norður á Hofs-
ósi. Hvernig var það?
„Það hafði lengi verið draumur
pkkar hjónanna að komast til
Islands og við erum því mjög
þakklát þeim sem buðu okkur.
Móttökurnar hafa verið alveg ein-
stakar, hvar sem við höfum kom-
ið. _
Á Hofsósi tók á móti okkur
Valgeir Þorvaldsson, sem var
upphafsmaður að því að okkur
var boðið til landsins. Hann
skipulagði Jónsmessuhátíðina. í
tilefni af nýju safni um íslenzka
vesturfara, sem stend-
ur til að opna á Hofs-
ósi, hélt ég ávarp á
hátíðinni. Þar voru líka
Vésteinn Ólason pró-
fessor, sem stýrir nefnd
sem vinnur að skráningu allra
Vestur-Islendinga, og Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir borgarstjóri.
Það sem okkur hjónum þótti
mikilfenglegast á hátíðinni var
söngurinn. Karlakórinn Heimir
og Sigrún Hjálmtýsdóttir sungu.
Við vorum alveg dolfallin yfir
þessum söng. Þetta eru söngvar-
ai' á heimsmælikvarða."
- Að lokum: Heldurðu afmæl-
isdaginn hátíðlegan?
Afmælisdagurinn sjálfur mun
ekki skera sig úr öðrum dögum
Islandsdvalarinnar. Öll heim-
sóknin er eitt ævintýri, sem tekur
bara allt of fljótt enda. Tíu dagar
er of stuttur tími. En við erum
bæði komin á eftirlaun. Við von-
umst til að komast aftur til ís-
lands næsta sumar.“
Ólst upp á ÍS'
lenzku og
ensku