Morgunblaðið - 12.07.1995, Blaðsíða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 12. JÚLÍ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
L
FRÉTTIR
Rætt um að hætta opinberri verðlagningu við endurskoðun búvörusamnings
Afnám kvótakerfis í sauð-
fjárframleiðslu til umræðu
VIÐRÆÐUR stjómvalda og
bænda um endurskoðun á búvöru-
samningnum standa nú yfir og
samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er rætt um að hverfa frá
opinberri verðlagningu lambakjöts
og afnema kvóta í sauðfjárfram-
leiðslunni. Viðræðumar eru enn
sem komið er eingöngu á hug-
myndastigi og ekki liggja fyrir
nein samningsdrög.
Samkvæmt gildandi búvöm-
samningi er verð á lambakjöti lög-
skráð og ber sláturleyfishöfum að
greiða bændum fyrir innlegg þeirra
að fullu fyrir 15. desember ár
hvert. Seljist kjötið hins vegar ekki
allt á innanlandsmarkaði skapast
vandamál þar sem á kjötinu hvíla
afgurðalán sem eru hærri en það
verð sem hægt er að fá fyrir kjöt-
ið erlendis. Þetta kerfí gekk upp á
meðan ríkið ábyrgðist greiðslur
fyrir allt kjötið, en síðan því var
hætt hefur skapast óleysanleg
staða hvað þetta varðar.
Þess vegna er nú rætt um að
afnema þetta kerfí, en til þess að
svo megi verða telja bændur sig
þurfa á aðstoð ríkisins að halda
við að losna við þær kjötbirgðir sem
nú eru til staðar. Jafnframt munu
þeir gera kröfu um að sláturhúsin
sameinist að einhveiju leyti, þann-
ig að minni hætta verði á verð-
hruni á kjötmarkaðnum.
Afnám kvóta á öllu innleggi
Þá er í viðræðum stjórnvalda og
bænda rætt um að afnema kvóta
á öllu innleggi sauðfjárbænda þann-
ig að þeir geti lagt inn allt það kjöt
sem þeir framleiða. Þeir fái síðan
hlutfallslegt uppgjör eftir á miðað
við það sem innlendi markaðurinn
annars vegar og hins vegar útflutn-
ingsmarkaðurinn gefur.
Er þá rætt um að í upphafí
hverrar sláturtíðar fái einhver
stofnun á vegum bænda heimild
til að ákveða hve mikið af því kjöti
sem til fellur verði flutt úr landi
og verði þannig ekki boðið á mnan-
landsmarkaði.
Þyki t.d. ljóst að ekki verði
hægt að selja 20% af kjötinu á
innanlandsmarkaði verður reynt
að flytja það magn út, og hveijum
innleggjanda gert að útvega í þann
útflutning sem nemur 20% af inn-
leggi sínu. Þannig fái allir innleggj-
endur samskonar verðskerðingu
gagn'vart útflutningi, en hins vegar
gerir viðkomandi sláturhús upp við
hvem og einn söluna á innanlands-
markaði í samræmi við það sem
þar fæst fyrir kjötið.
Beingreiðslur í takt við
framleiðslu
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er rætt um að beingreiðsl-
ur til bænda muni halda sér miðað
við núverandi greiðslumark að
minnsta kosti út gildistíma núver-
andi búvörusamnings, þ.e. til árs-
ins 1997. Þannig yrði grandveliin-
um ekki kippt undan þeim sauðfj-
árbændum sem hafa verið að
kaupa sér framleiðslukvóta undan-
farin ár.
Síðan mun vera stefnt að því
að færa beingreiðslurnar að
minnsta kosti að einhveiju leyti í
takt við það sem hver og einn
bóndi framleiðir. Samhliða þessu
er svo gert ráð fyrir að til komi
einhveijar þær aðgerðir sem geri
þeim bændum sem þess óska kleift
að hætta búskap.
Þær breytingar á búvörasamn-
ingnum sem nú er verið að ræða
um geta ekki tekið gildi fyrr en
haustið 1996 þar sem samningar
vegna sauðfjárframleiðslunnar nú
í haust eru bundnir. Hins vegar
er vonast til þess að nýr búvöru-
samningur gildi eitthvað fram yfir
næstu aldamót. Nái þær róttæku
breytingar sem nú er rætt um að
gera á búvörasamningnum fram
að ganga er reiknað með að leggja
þurfi þær fyrir almenna atkvæða-
greiðslu meðal bænda.
Heyskap- 1
urinn hefst
seint fyrir
norðan
HEYSKAPURINN hefst í
seinna lagi í ár vegna þess hve
vorið var kalt að sögn Ólafs
Dýrmundssonar hjá Búnaðarfé-
lagi íslands.
Ólafur segir að heyskapur sé
almennt byijaður á Suðurlandi
og í Borgarfirði, en sé þó yfir-
leitt skammt á veg kominn. Víða
á Vestfjörðum, Norðurlandi og
Austurlandi er ekkert byrjað
að slá, enda voru mikil snjóalög
á túnum fram á vor.
Fé gekk mikið á tún í vor
vegna kuldans og það seinkar
sprettunni enn meir. í Austur-
Skaftafellssýslu og hluta Vest-
ur- Skaftafellssýslu var mikið
um kal í túnum, sagði Ólafur
ennfremur.
Á myndinni eru Sveinn Finns-
son bóndi á Eskiholti í Borgar-
firði sem er íbygginn á svip við
sláttinn. Kaupamaðurinn ungi
heitir Hallur Stefánsson. Á
Eskiholti hefur slátturinn geng-
ið vel, þó kalt hafi verið í veðri.
Akvörðun leyfilegs heildarafla
fyrir næsta fiskveiðiár
Kemur ekki
áóvart
SJÁVARÚTVEGSRÁÐ-
HERRA hefur tekið
ákvörðun um leyfílegan
heildarafla einstakra
fisktegunda á komandi
fískveiðiári, sem hefst
1. september. Morgun-
blaðið leitaði til þriggja
fulltrúa hagsmunasam-
taka um álit þeirra á
niðurstöðu sjávarútvegs-
ráðherra.
Kristján Ragnarsson,
framkvæmdastjóri
Landssambands ís-
lenskra útgerðarmanna,
segir að ákvörðun ráð-
herra komi LÍÚ mönnum
ekki á óvart. „Okkar sér-
fræðingur á þessu sviði,
Kristján Þórarinsson,
stofnvistfræðingur,
hafði farið yfir hveija
einstaka tegund og gert
tillögur sem ber mjög vel
saman við þessa út-
komu. Það er auðvitað
mjög slæmt að enn skuli
ekki vera hægt að auka
þorskkvótann en við
sjáum fram á betri
tíma,“ segir Kristján. Að
hans sögn er tilfínnan-
legt hve kvótinn á ýsu,
ufsa og sérstakíega
karfa minnkar en að það
sé skoðun LÍÚ manna
að það sé nauðsynlegt.
Ástand stofnanna auk
grálúðustofnsins sé þannig að það
verði að takmarka veiði þeirra
meira en gert hefur verið. „Þó
engin hætta sé á ferðum," segir
Kristján, „metam við þetta svo að
það sé betra að þrengja að núna
heldur en að horfa fram á enn
verri tíð síðar.“ Þá segir hann að
sú vitneskja s'em starfsmenn Ha-
frannsóknarstofnunar búi yfír sé
sú besta sem hægt sé að fá um
ástand fískistofna og að útgerðar-
menn vilji fara eftir
þeim.
Hólmgeir Jónsson,
framkvæmdastjóri Sjó-
mannasambands ís-
lands, tekur í sama
streng og Kristján Ragn-
arsson og segir að ekk-
ert komi á óvart í sam-
bandi við ákvörðun ráð-
herra. Hún sé í samræmi
við tillögur Hafrann-
sóknarstofnunar og að
þar starfí færir menn.
„Við eram að reyna að
byggja upp fískistofna
okkar og getum því ekki
annað en samþykkt
þessa ákvörðun," segir
Hólmgeir.
Halli fiskvinnslunnar
mun aukast
Amar Sigurmundsson,
formaður Samtaka físk-
vinnslustöðva, segir að
sjaldan hafí verið farið
jafn nálægt tillögum
fiskifræðinga og nú og
að ekki hafi verið að bú-
ast við að niðurstaða ráð-
herra yrði á annan veg
miðað við ástand físki-
stofna. „Okkur ber
skylda til að fylgja í öllum
aðalatriðum _ tillögum
fiskifræðinga. Ég er aft-
ur á móti sammála ráð-
herra að hafa kvótann á
ýsunni og ufsanum aðeins hærri
en tillögur Hafrannsóknunarstofn-
unar gera ráð fyrir,“ segir Amar.
Þetta sé þó einn eitt áfallið fyrir
sjávarútveginn. Fiskvinnslufyrir-
tæki, ekki síst þau sem eru í botn-
fiskvinnslunni, séu rekin með halla
sem hefur verið að,aukast á síðustu
mánuðum. Ákvörðun ráðherra boði
því að öllu óbreyttu frekari halla-
rekstur, jafnvel allt að 11%, sem
fari að segja til sín strax í haust.
Kristján
Ragnarsson
Hólmgeir
Jónsson
Arnar
Sigurmundsson
Morgunblaðið/Halldór
Flutningur bamadeildar til
Borgarspítala á næsta leiti
BARNADEILD Landakotsspítala
flyst í B-álmu Borgarspítalans í
næstu viku og líkur þar með ára-
tuga sögu barnalækninga í vest-
urbæ Reykjavíkur. Að sögn Áma
V. Þórssonar, yfirlæknis á barna-
deildinni, er mikið hagræði af því
að flytja deildina auk þess sem
sérfræðingar í barnalækningum
verða í fyrsta sinn starfandi við
Borgarspítalann.
Ámi segir að þó fjölmörg börn
hafí notið þjónustu Borgarspítal-
ans, á slysadeild, háls- nef- og
eyrnadeild og fleiri deildum, hafi
aldrei verið miðað sérstaklega við
þarfir þeirra, sem séu aðrar en
fullorðinna sjúklinga og þar hafí
hvorki starfað sérfræðingar í
barnalækningum né hjúkranarfólk
sem hafi sérþjálfun í umönnun
barna.
4.600-4.800 börn
lögð inn á hverju ári
Hann segir að flutningur deild-
arinnar sé ekki kostnaðarsamur.
Gangurinn sem deildin flytur í
þurfti viðhalds við og breytingar
sem gera varð á honum séu ekki
miklar. Sú starfsemi sem var á
ganginum flyst í staðinn vestur á
Landakot og er þetta liður í sam-
runa spítalanna.
Þá segir Árni að það hafi verið
orðið dýrt að starfrækja barna-
deild á Landakoti því almennt séu
ekki bráðavaktir á spítalanum.
Barnadeildin þurfi hins vegar að
hafa aðgang að svæfingu, skurð-
stofuáhöfn, röntgen- og rann-
sóknaaðstöðu og fleiru ein deilda
á Landakoti.
Sex til átta hundrað börn eru
lögð inn árlega á Borgarspítalann,
um sextán hundruð á Landakot
og um tvö þúsund og fjögur hund-
ruð á Landspítalann.