Morgunblaðið - 12.07.1995, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 12. JÚLÍ1995 21
> .íflifc v-

1
'''
ÞÓREY Sigþórsdóttir.
Skáldskapur
ungra skáld-
kvenna
í KVÖLD 12. júlí kl. 20.30 verður
dagskrá í Norræna húsinu í umsjá
Þóreyjar Sigþórsdóttur leikkonu,
þar sem kynntur verður skáldskapur
eftir nokkrar ungar skáldkonur ís-
lands.
Dagskráin hefst með einleiknum
„Skilaboð til Dimmu“ eða „Medde-
lande till Dimma“ eftir Elísabetu
Jökulsdóttur í þýðingu Ylvu Hell-
erud. Þetta verk hefur Þórey flutt
áður, meðal annars á Nordisk For-
um í Finnlandi í fyrra. Einleikurinn
verður fluttur á sænsku.
Að loknu hléi mun Þórey kynna
skáldskap á óhefðbundinn hátt, þar
sem umgjörð ljóðanna er „staður
konunnar" heimilið, þar sem hug-
myndirnar fæðast í daglegu amstri,
eins og segir í kynningu.
Flutt verða ljóð eftir Elísabetu
Jökulsdóttur, Gerði Kristnýju, Jó-
hönnu Sveins, Kristínu Ómarsdótt-
ur, Lindu Vilhjálmsdóttur og Mar-
gréti Lóu. Ylva Hellerud með aðstoð
Gunnars Randverssonar og Inge
Knutsson þýddu.
Dagskráin verður flutt á íslensku
og sænsku og er aðgangur ókeypis.
Sóló, dúettar og
tríó í Kaffileik-
húsinu
SÖNGKONURNAR Björk Jónsdótt-
ir, Jóhanna Þórhallsdóttir og Margrét
Pálmadóttir halda tónleika í Kaffi-
leikhúsinu í kvöld kl. 21 við undir-
leik Aðalheiðar Þorsteinsdóttur.
Þetta eru þriðju tónleikar söngRvenn-
anna í Kaffileikhúsinu í sumar.
Á efnisskránni eru tangóar og létt
lög úr ýmsum áttum, bæði innlend
og erlend. Söngkonurnar syngja
meðal annars sóló, dúetta og tríó.
Söngkonurnar eiga allar að baki
langan feril í tónlist, en undanfarið
hafa þær starfað saman að uppbygg-
ingu Kvennakórs Reykjavíkur. Nú
gefst meðal annars tækifæri til að
sjá stjórnandann Margréti Pálma-
dóttur í hlutverki söngvarans.
KYIKMYNPIR
Háskólabíó
Frönsk kvikmynda-
h á tí ð
NEÐANJARÐARSTÖÐIN
„SUBWAY"
Leikstjóri: Luc Besson. Aðahlutverk: Christ-
ophe Lambert, Isabella A^jani, Jean Reno,
Richard Bohringer. Gaumont. 1985.
„Subway“ eftir Luc Besson, sem
sýnd er hér í tilefni 100 ára afmæl-
is kvikmyndarinnar, er ekta frönsk
gamanmynd sem grínast með
glæpamenn, lögreglu og franskan
smáborgarahátt og hefur í gegnum
árin tryggt sér dyggan hóp aðdá-
enda um allan heim. Margir þeirra
flykktust á hana um síðustu helgi
Sóla
Braga,
Donna
Anna
SÓLRÚN Bragadóttir óperu-
söngkona tók nú nýverið þátt í
uppfærslu óperuhússins í Avign-
on í Frakklandi á Don Giovanni
eftir Mozart.Þar söng hún hlut-
verk Donnu Önnu. Leikstjóri
sýningarinnar var Philippe
Sireuil en hann setti sýninguna
í nútímabúning og voru söngvar-
arnir t.d. íklæddir tískufötum
frá 6. áratug þessarar aldar.
Gagnrýnendur luku lofsorði á
sýninguna og frammistöðu ein-
stakra söngvara, þar á meðal
Sólrúnu Bragadóttur.
í hjartastað
„Leiftrandi áherslur Sólu Braga
voru sérstaklega áhrifamiklar.
Hún er Donna Anna sem sópar
að. Þessi mikla óperusöngkona
hikar ekki við að tefla á tvær
hættur í söngtúlkun sinni til að
njóta fulls frelsis í söngnum,"
segir gagnrýnandi le Méridional
í umfjöllun um sýninguna.
L’Air Theatral segir þetta um
frammistöðu Sólrúnar: „Sóla
Braga er t.ilf inningarík Donna
Anna og röddin bæði hljómmikil
og hljómfögur." Einnig er það
skoðun gagnrýnandans að nú-
tímaleg uppfærsla sýningarinn-
ar sé þáttur í að halda lífi í
óperulistinni.
Opera D’Avignon segir Sól-
rúnu hafa átt í erfiðleikum stöku
sinnum en þess á milli hafi söng-
LISTIR
Neðanjarðarstöð
Bessons
að rifja upp gömul kynni enda
kostaboð á kjarapöllum í miðasöl-
unni þar sem miðinn var á tíkall.
Myndin hefur elst ágætlega, hún
er enn mikið fyrir augað og enn
næstum fullkomlega inpihaldslaus.
„Subway“ er myndin sem vakti
fyrst verulega athygli á Besson og
hún verður fyndnari með tímanum
ef eitthvað er. Leikarahópurinn er
kræsilegur með Christophe Lam-
bert, eins og hann hét þá, í farar-
broddi og þar sem myndina skorti
raunverulegt innihald bætti Besson
það upp með frumlegri stíifærsl-
unni, góðri keyrslu, skemmtilegum
sjónarhornum og myndbyggingu
og ósviknum og áreynslulausum
húmor.
Persónurnar eru eins og í öðrum
myndum leikstjórans utangarðs og
óvenjulegar og söguþráðurinn það
sem Hitchcock kallaði MacGuffin;
það skipir engu máli hvað það er
SÓLRÚN Bragadóttir
ur hennar fallið þægilega á eyr-
að og gagnrýnandi Le Comtadin
hrífst bæði af leik og söng flytj-
enda og segir þetta um Sólrúnu:
„Donna Elvira var sérlega vel
útfærð af Mariette Kemmer.
Þótt hún eigi að okkar mati allt
lof skilið skyggði hún ekki á
Sólu Braga sem snart áhorfend-
ur í hjartastað með söng sínum.“
Sólrún er stödd hér á landi
um þessar mundir. „Þetta var
mjög skemmtileg uppsetning og
mikið í hana lagt. Viðtökurnar
voru góðar og það var hvetjandi
að fá svona góða dóma i fjölmiðl-
um. Sýningin var sett upp í Belg-
íu síðastliðið haust með sama
mannskap fyrir utan að söngvar-
arnir voru aðrir, fyrir utan mig
og aðra söngkonu og við vorum
þær einu sem tókum þátt í báð-
sem Lambert stal úr skjalaskáp
Adjani og hefur leitt þau í neðan-
jarðarstöðina þar sem atburðir
myndarinnar gerast nær eingöngu.
Besson gjörnýtir hið dulúðuga
umhverfi og krókastíga stöðvar-
innar og gerir hana næstum að
einni persónu myndarinnar.
Húmorinn liggur lágt og snýr
mikið að lögreglu stöðvarinnar þar
sem aðalkaliarnir heita Batman og
Robin (gætu líka heitið Skapti og
Skafti) og gætu ekki fundið hvor
annan í lyftu. Myndir Bessons hafa
orðið mun alvarlegri og ofbeldis-
fyllri í seinni tíð. Hér er það
gamansemin sem ræður ferðinni
og alvöruleysið sem knýr hana
áfram og gerir hana að ágætri
skemmtun.
Arnaldur Indriðason
um uppfærslunum. Við æfðum í
fimm vikur í Belgíu en þrjár í
Frakklandi og það var ekki síst
þessi undirbúningstími sem
gerði þessar sýningar spenn-
andi. Fólkið kynntist vel og góð-
ur andi skapaðist. Allir söngvar-
arnir voru gestir sem gaf sýning-
unni ákveðinn ferskleika."
Ljóð á íslandi, Mozart í Belgíu
Ekki er langt síðan Sólrún
sagði upp samningi sínum við
óperuna í Hannover þar sem hún
var fastráðin í fimm ár.„ Það
voru margir „kollegarnir" for-
viða af undrun yfir þvi að ég
skyldi segja upp enda samkeppn-
in í óperuheiminum gífurlega
hörð, en ég tók þessa ákvörðun
og hef ekki séð eftir því enda
líkar mér best að geta ráðið mér
sjálf. Ég hef ég haft nóg að gera,
bæði að syngja sem gestur við
óperuhús og eins syng ég mikið
á tónleikum og þá gjarnan ljóð,
sem mér finnst nyög gaman að.“
Aðspurð sagðist Sólrún ætla
að nota fríið á íslandi til að und-
irbúa sig undir næsta hlutverk
auk þess sem Islendingar fá
væntanlega að heyra söng henn-
ar seinna í sumar.
„Ég og Jónas Ingimundarson
píanóleikari erum að byija að
æfa dagskrá sem við höfum
hugsað okkur að fara með um
landið í sumar en það er nú allt
á byijunarreit. í haust tekur svo
Cosi fan tutti eftir Mozart við í
Belgíu en það verður svipuð
uppfærsla og Don Giovanni í
sama húsi og í fyrra.
Það er athyglisvert og jafn-
framt spennandi að það eru kon-
ur í öllum aðalstjórnunarstöðum.
Leikstjóri og hljómsveitarstjóri
eru konur en ég hef aldrei unn-
ið með kvenhljómsveitarstjóra
áður. Auk þessa er ég að reyna
að hasla mér völl í Bretlandi og
framundan er meðal annars tón-
leikahald í Dusseldorf í Þýska-
landi,“ sagði Sóla Braga að lok-
um.
Purcell í Skálholti
TÓNLIST
Skálholtskirkjti
SUMARTÓNLEIKAR
Henry Purcell: Ýmis verk f. strengi
og/eða sembal. Bach-sveitin í Skál-
holti: Einar St. Jónsson, trompet;
Hildigmmur Halldórsdóttir, Lilja
Hjaltadóttir og Rut Ingólfsdóttir,
fíðlur; Sara Buckley, víóla; Sigurður
Halldórsson, selló; Páll Hannsesson,
kontrabassi; Helga Ingólfsdóttir,
semball. Skálholfcskirkju laugardag-
inn8.júlikl. 15.
HENRY Purcell lézt fyrir 300
árum. Af starfandi tónskáldum á
17. öld er hann, ásamt Monte-
verdi, af mörgum talinn hið merk-
asta. Ef undan er skilinn hinn
aðflutti Hándel, eignuðust Bretar
aldrei sambærilegan Sesseljusnill-
ing, og kvað því mikið um dýrðir
þar syðra nú á dánarafmælisárinu.
Geisladiskaheildarútgáfur á verk-
um hans eru langt komnar, og
hvers kyns Purcell-festivöl og tón-
leikaraðir eru á hveiju strái. Aukn-
ar rannsóknir af sama tilefni hafa
enn fremur leitt í ljós, að hin miklu
afköst tónskáldsins á stuttri starf-
sævi (hann náði svipuðum aldri
og Mozart) voru jafnvel meiri en
nokkurn grunaði, því fjöldi tón-
verka hefur komið í leitirnar á síð-
ustu árum, sem lítt var um vitað,
ekki sízt tónlist fyrir leikhús.
Sumartónleikarnir í Skálholts-
kirkju munu svara kalli afmælisins
með nokkrum tónleikum á næst-
unni tileinkuðum hinum brezka
Orfeifi, og má t.d. nefna komu
barokksveitarinnar Phantasm
undir stjórn barokkfræðingsins
Laurence Dreyfus, sem mun flytja
allar Fantasíurnar fyrir gígnahóp.
Fram að þessu virðast heildar-
tónleikar með verkum Purcells
annars hafa verið færri hér á landi
en tímamótin gefa tilefni til, og
er opin spurning, hvort „fornfestu-
stefnan“ í túlkun eldri tónverka
sé orðin svo einráð í hhgum hljóð-
færaleikara, ásamt skorti á bar-
okkhljóðfærum, að ósérhæfðir
hljómlistarmenn landsins haldi að
sér höndum, þegar kemur að tón-
list fyrir 1750. Það væri synd ef
svo er, því mikil tónlist á skilda
fjölbreytta nálgun, enda þolir hún
allt sem vel er gert, hvort sem það
telst „upphaflegt" eða ekki.
Á tónleikunum í Skálholtskirkju
á laugardaginn var sem hófust kl.
15 voru flutt 10 verk eftir Purc-
ell, sem tónleikaskráin kallaði
kammei’verk, og sýndist það
reyndar réttnefni um flest nema
e.t.v. fyrsta verkið, Sónata fyrir
trompet og strengi, og „Stiga“
(,,Staircase“) forleikinn, sem deila
má um, hvort ekki hefðu notið sín
betur með fleiri en 1 strokhljóð-
færi pr. rödd, en í þeim efnum
mun áðurnefndur skortur á bar-
okkhljóðfærum vera Bachsveitinni
nokkur þrándur í götu.
Tónleikaskráin gat þess hvergi,
hvort einhver verkanna væru
frumflutt á íslandi, þó að næsta
líklegt hljóti að vera um sum
þeirra, og bar líkt og fyrir viku
svolítinn keim _af tímahraki um-
sjónarmanns. Á móti kemur að
vísu ágætlega skrifuð grein hans
um Purcell í 20 ára afmælisriti
Sumartónleikanna, sem var til sölu
á staðnum.
Bretar hafa eðlilega verið fyrir-
ferðarmiklir í hljóðritun á Purcell,
og því skiljanlegt, að túlkunarmáti
þarlendra sitji svolítið fast í flest-
um áheyrenda; túlkun sem öðrum
þræði einkennist af hrynskerpu
og hraða. Mátti merkilegt heita,
hvað hinir fámennu hljómlistar-
menn Bachsveitarinnar spjöruðu
sig vel í þeim ójafna samanburði,
þegar bezt lét. Einar St. Jónsson
blés á ventlalaust barokk-clarinot-
rompet í fyrsta verkinu, og þó að
þetta miskunnarlausa píslarvætt-
isverkfæri léti ekki alls staðar
100% að stjórn, var athyglivert,
hversu mikla og fallega músík
Einar fékk út úr því eftir að manni
skilst aðeins eins árs viðkynningu,
þar sem tólið útheimtir allt að
áratuga þjálfun í varastillingar-
tækni, ef vel á að vera.
Of langt mál yrði að telja hinn
mikla fjölda verka og þátta, sem
hér kom við sögu. Sérkenni Purc-
ells komu víða vel fram, t.a.m.
dálæti hans á passacaglíuforminu
eða „ground“ (tilbrigði ofan á sí-
endurteknu bassastefi), svo og
meðferð hans á utanhljómrænum
skipti- og tenginótum, er þótti afar
djörf fyrir sinn tíma og lengi þar
á eftir. Sú framúrstefna birtist
einna hvössust i hinni skemmtilegu
„Fantazia: Three parts on a Gro-
und“ fyrir 3 fiðlur og bassafylgi-
rödd. Helga Ingólfsdóttir lék tvö
einleiksverk fyrir sembal af miklu
öryggi, og var eftirminnilegast
Ground í e-moll „Here the deities
approve“, sem bar af sakir hins
fallega og syngjandi legatós.
Ríkarður Ö. Pálsson.