Morgunblaðið - 30.07.1995, Page 9

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 30. JÚLÍ 1995 9
LISTIR
Loftur hefur sig til flugs
Flugfélagið Loftur hefur hingað til mestmegnis
haldið sig við jörðina. Með Loftkastalanum í
Héðinshúsi verður e.t.v. einhver breyting þar
á. Þröstur Helgason skoðaði kastalann ásamt
Lofti sem er bjartsýnn á framtíðina.
FLUGFÉLAGIÐ Loftur, sem
kunnast er af uppsetningu
sinni á söngleiknum Hár-
inu í fyrrasumar, hefur stofnað
til mikilla breytinga á sal þeim
sem leikfélagið Bjartur hefur haft
til umráða um skeið í Héðinshús-
inu. Félagið, sem er í eigu Baltas-
ars Kormáks, Halls Helgasonar
og Ingvars Þórðarsonar, er að
koma á fót fjölnota leikhúsi fyrir
rúmlega fjögurhundruð gesti.
Framkvæmdir eru komnar langt
á veg og er ætlunin að frumflytja
söngleikinn Rocky Horror í full-
búnu húsi 9. ágúst næstkomandi.
Margháttuð
starfsemi
Baltasar Kormákur segir að
leikhúsið, sem mun bera nafnið
Loftkastalinn, muni verða vett-
vangur ýmis konar lista- og menn-
ingarstarfsemi. „Við höfum nú
þegar fest kaup á nokkrum leikrit-
um og söngleikjum, við höfum
t.d. gert samning við Þorvald
Þorsteinsson um að semja fyrir
okkur leikrit sem sett verður upp
hér á komandi vetri. Hér verða
hins vegar ekki aðeins haldnar
leiksýningar heldur einnig tón-
leikar af öllu tagi, myndlistarsýn-
ingar verða haldnar í forsalnum,
húsið verður hægt að nota undir
ráðstefnur og ýmsa aðra við-
burði. í september næstkomandi
fáum við t.d. hingað til lands
bandaríska konu sem gert hefur
það gott sem grínisti í Kaliforníu
undanfarin ár og mun hún
skemmta hér ásamt Radíusbræð-
rum þrjár kvöldstundir. Við höfum
einnig í hyggju að fá evrópskar
og amerískar hljómsveitir sem eru
á leið yfir hafíð til að koma við
hjá okkur og troða upp.“
Ingvar Þórðarson segir að ætl-
unin sé að Loftkastalinn myndi
nokkurs konar mótvægi við þau
hús sem eru rekin af hinu opin-
bera. „Við ætlum að leigja salinn
út til hvers þess sem hefur áhuga
á því og býr yfir góðri hugmynd
að sýningu eða uppákomu. Hér
munu leikhópar, hljómsveitir,
skólar og aðrir geta fengið inni
og það fyrir lægra verð en hjá
ríkisreknu húsunum, á það verður
lögð áhersla.“
„Hér verður allt miklu léttara
í vöfum hvað varðar rekstur en í
Morgunblaðið/Golli
BALTASAR Kormákur, Ingvar Þórðarson og Ingibjartur Jó-
hannesson yfirsmiður með svið Loftkastalans í baksýn.
PÁLL Hjartarson, arkítekt, teiknar Loftkastalann sem á að
taka rúmlega fjögurhundruð gesti í sæti.
leikhúsum hins opinbera", bætir
Baltasar Kormákur við, „og von-
andi verður andrúmsloftið líka
léttara en þar. Hér verður líf og
fjör.“
Rekstrargrundvöllur fyrir
hendi
Loftkastalinn er hannaður af
Páli Hjartarsyni, arkítekt, sem
hannaði breytingar á Hótel Borg
og veitingastaðnum Astró í Aust-
urstræti. Kastalinn mun taka rúm-
lega 400 gesti í sæti. Sviðið er
að sögn Baltasars Kormáks og
Ingvars stærra en í íslensku óper-
unni en skortir e.t.v. dýpt til að
vera hliðstætt sviði Borgarleik:
hússins þótt það sé álíka breitt. í
forsal verður veitingaaðstaða og
þaðan verður hægt að ganga út á
stórar svalir.
Aðspurðir segja Baltasar Kor-
mákur og Ingvar að félagið sjálft
og eigendur þess fjármagni fram-
kvæmdirnar. Allur rekstur verður
og á þeirra herðum og rekstrar-
grundvöll telja þeir tvímælalaust
fyrir hendi.
„Eins og við vitum er gríðarlegur
áhugi á hvers konar menningar-
starfsemi hér í borg“, segir Baltas-
ar Kormákur, „og það sem við
erum að gera er einungis að bæta
aðstöðuna fyrir allt það fólk sem
er að gera góða hluti á þessu sviði.
Við höfum enga ástæðu til að ótt-
ast að þetta muni ekki ganga og
við höfum engar áhyggjur af því
að lenda á ríkisjötunni. Við vonum
bara að sambærileg hús spretti
ekki upp eins og -gorkúlur út um
allan bæ þegar fólk fer að sjá
árangur hjá okkur.“
„Við hræðumst þó ekki sam-
keppni“, bætir Ingvar við, „hún
er auðvitað alltaf til góðs.“
Krafla gaus
Að ganga um lífið
JAZZ
Jassbarinn
KVARTETTINN KRAFLA
Kvartettinn Krafla. Flytjendur: Jó-
el Pálsson tenórsaxófón, Kjartan
Valdimarsson píanó, Þórður
Högnason kontrabassi og Matthías
Hemstock trommur.
26. júlí
JAZZBARINN er á góðri leið með
að verða ekta djassklúbbur. Þangað
kemur fólk til þess að hlusta á tón-
list og hópur fastagesta venur komur
sínar þangað. Til stendur að gefa
út dagskrá eins og tíðkast í öllum
betri klúbbum og geta gestir fengið
hana senda heim til sín sér að kostn-
aðarlausu. Fyllilega tímabært fram-
tak sem skilar sér án efa í betri
aðsókn og vandaðra prógrammi.
Klúbburinn sjálfur, þ.e. efri hæðin,
er skemmtileg vistarvera, með stór-
um gluggum sem snúa út að Lækjar-
götu, stórum bar og þægilegum stól-
um og þjónustu. Innra skipulagi hef-
ur verið breytt á þann veg að flytj-
endur tónlistar koma sér fyrir við
stigann þar sem gengið er upp á
efri hæðina. Þar með er tónlistar-
flutningurinn kominn í öndvegi eins
og vera ber.
í vikunni lék á Jazzbarnum kvart-
ettinn Krafla sem saxófónleikarinn
Jóel Pálsson fer fyrir. Jóel er einn
af mörgum frambærilegum saxófón-
leikurum landsins en jafnframt sá
sem hefur komið undirrituðum hvað
mest á óvart. Hann býr yfir frá-
bærri tækni og ríkt hugmyndaflug
og góður tónn eyðileggja ekkert.
Jóel var í góðum félagskap Kjart-
ans Valdimarssonar, píanó, Þórðar
Högnasonar, kontrabassa, og Matt-
híasar Hemstock, trommur. Þeir fé-
lagar léku þekkta standarda, eins
og Softly As In a Morning Sunríse,
Darn that Dream og minna spilaða
eins og Mingusarperluna Chair in The
Sky. Það var þétt sveifla ríkjandi en
líka alls konar tón- og rytmapæling-
ar. Sérstaklega var gaman að heyra
Kjartan spinna gersamlega frjálst í
tóntegundum eftir að hann hafði tek-
ið lokið af flyglinum og Matthías
bijóta upp rytmann en Jóel var stjarna
kvöldins, með sína aldeilis afburða
tækni og ríku tilfinningu fyrir spuna.
Menn ættu ekki að láta gos úr Kröflu
fara fram hjá sér.
Guðjón Guðmundsson
MYNPLIST
Önnur hæð -
Laugavcgi 3 7
BLÖNDUÐ TÆKNI
Richard long.
Opið kl. 14-18 alla miðvikudaga til
31. ágúst. Aðgangur ókeypis.
MYNDLISTIN er margvísleg, og
þeir dagar eru löngu liðnir þegar
aðeins var hægt að tala um mynd-
list í þröngri merkingu málverka,
höggmynda, bygginga-
listar og svartlistar. Ut-
víkkun hugtaksins hefur
valdið sprengingu í
myndlist á þessari öld,
og leitt af sér hvoru
tveggja í senn, víðari sýn
listamanna á hvað megi
telja til listar, sem og
aukna höfnun almenn-
ings á því sem listamenn
eru að koma á framfæri
vegna óljósra skilgrein-
inga.
Þessa höfnun má
fyrst og fremst rekja til
skorts ~á fræðslu og
umburðarlyndi, sem byggja öðru
fremur á fátæklegri myndmenntun
hins almenna skólakerfis. En lista-
menn bera einnig nokkra sök á
þessu ástandi fyrir að vera ef til
vill ekki nægilega tilbúnir til að
gera verk sín aðgengileg og jafnvel
hylja þau vísvitandi í þokum fræði-
mennsku, sem hefur lítið með hinn
myndræna þátt þeirra að gera.
Richard Long er einn þeirra sem
hafa átt dijúgan þátt í að víkka
út myndlistina á síðari hluta þessar-
ar aldar, og hann verður seint sak-
aður um að flækja hana í fræðaþul-
um. List hans felst í sem einföld-
ustu máli í eðli hlutanna, náttúr-
unni sem við göngum um og breyt-
um sífellt í örsmáum atriðum á ferð-
um okkar. Hið endanlega verk sem
hann setur upp i sýningarsölum er
oftar en ekki aðeins minning um
þá reynslu, sem listin byggir á -
stað, uppsetningu, leið - grjót, leir
eða kort sem flytja brot þeirrar
reynsiu með sér inn í salinn til
áhorfandans. Hringurinn er mikil-
vægt form í þessu samhengi, og
hin tákrænu gildi hans eru hér aug-
ljós í tengslum við hringrás náttúr-
unnar og þá órofa heild, sem þar
er að finna; Richard Long nýtir sér
þetta oft með því að setja á gólf
hringi úr steinum eða stijúka hringi
úr leir á veggi, líkt og hann væri
með lit á höndum sér.
Þessi fimmtugi listamaður hefur
fyrir löngu öðlast alþjóðlega viður-
kenningu fyrir verk sín, eins og list-
unnendur þekkja af ýmsum bókum
og listtímaritum, auk þess sem
haldnar hafa verið sýningar á verk-
um hans í ýmsum frægustu lista-
söfnum heim. Samband hans við
ísland hefur nú staðið í yfir tuttugu
ár, en hann fór sína fyrstu ferð um
hálendið hér 1974, og síðan hafa
þær ferðir orðið fleiri. Á Listahátíð '
í Reykjavík 1988 skipulagði Pétur
Arason sýningu á verkum hans,
Donalds Judds og Kristjáns Guð-
mundssonar í Nýlistasafninu, og
var ein áhugaverðasta sýning þess
árs.
Á sama hátt og Richard Long
hefur leitað til íslenskra óbyggða
hefur hann farið um Andesfjöll,
hálendi Asíulanda, Sahara-eyði-
mörkina og Skotland, svo dæmi séu
tekin. Frá öllum þessum stöðum
hefur hann komið aftur með mynd-
ir, sem hafa tii að bera ró hins
ósnortna, tign landsins, sem við
tökum'sjaldnast eftir. í kynningu
sýningarskrárinnar frá 1988 sagði
listamaðurinn m.a. um eigin verk:
„Að ganga er að ferðast um líf-
ið, það er líkamleg athöfn, en eftir
á ósýnileg. ... Frelsið til að nota
nákvæmlega allt sem er sýnilegt
og varanlegt hefur mikla þýðingu
fyrir starf mitt. List getur verið
skref eða steinn. . . Að þekkja at-
hafnir minar, i hvaða formi sem er,
það er mér listin. List mín er kjarni
reynslu minnar, ekki sýning á
henni.“
Á þessu sumri héfur
Richard Long einnig
gengið um ísland, og
sýningin hér hlýtur að
tengjast þeim ferðum
hans, þótt með óbeinum
hætti sé, enda unnin á
staðnum eins og sýning-
ar hans eru í flestum
tilvikum. Hér hefur hann
komið fyrir þremur
verkum, sem sýna ólíkar
hliðar þeirrar reynslu,
sem hann er ætíð að
miðla með verkum sín-
um. Á einn vegginn hef-
ur hann mótað hring úr leðju árinn-
ar Avon, sem rennur í gegnum
heimaborg hans. Hið leikandi línu-
spil hringsins er algjör andstæða
lítilla mynda sem virðast þannig-
gerðar, að svörtum pappír er dýft
í leirinn, sem síðan greinist í tauma
og línuspil, þegar hann þomar;
sama klassíska rósemin hvílir einnig
yfir stóru gólfverki, sem er gert úr
sjóbörðu fjörugijóti af Reykjanesi.
Umfang sýningar Richards
Longs er þannig ekki mikið, fremur
en annarra sýninga á þessum stað,
en inntakið þess öflugra; náttúran
er aflvaki alls sem við gerum, og
hér er á ferðinni listamaður, sem
gengur óhræddur um eyðilegustu
svæði heims í leit að þeim inn-
blæstri, sem allir þurfa til þeirrar
listsköpunar, sem hugur þeirra
stendur til.
Eiríkur Þorláksson