Morgunblaðið - 27.09.1995, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 27. SEPTEMBER 1995
MORGUNBLAÐIÐ
FORSETAHEIMSÓKN
Ræður forseta Finnlands og Islands í kvöldverðarboði forseta Islands
„Okkur ekki framandi
þótt fátt sé mælt“
SNORRA Sturluson bar fyrst á góma í ræðu
Finnlandsforseta, Martti Ahtisaari. Sagði forset-
inn bókmenntir Snorra og samtímamanna hans
hluta af sameiginlegum menningararfi Norður-
landanna og sagði það ánægjuefni hvernig Finn-
um hefði upp á síðkastið tekist að fylla upp í
alvarleg skörð sem voru í þýðingu íslendinga-
sagnanna á finnsku. - Antti Tuuri rithöfundur
hefði nýlokið þýðingu sinni á Njáls sögu en hann
hefði áður þýtt Egils sögu.
„Mál íslendingasagnanna höfðar til okkar. í
Laxdæla sögu hittum við fyrir mann sem var
„ríklátur og vildi eigi segja Iengra en hann var
spurður". Það er okkur ekki framandi þótt fátt
sé mælt. Finnum og íslendingum veitist auðvelt
að skilja hveijir aðra. Tungumál okkar hljóma
jafnvel kunnuglega þegar þau eru töluð,“ sagði
forsetinn.
Ahtisaari sagði ástæðu þessa að þjóðarvitund
beggja þjóða ætti rætur að rekja til norrænnar
fornaldar. „Það er vitund sem hefur mótast af
landfræðilegri legu, náttúru og sögu. Verið get-
ur að ísland sé ekki ríkt af fornminjum en „hver
dalur er þó endurminníng úr sögu vorri, hver
öræfasýn ímynd vorra dulrænustu skynjana"
eins og Halldór Laxness sem Finnar hafa fengið
einstæða innsýn í örlög þjóðar."
í ræðu sinni líkti Finnlandsforseti leiðtogum
á síðustu öld, þeim Jóni Sigurðssyni og Finnan-
um Johan Wilhelm Snellman saman. „Báðir voru
gæddir hæfileikum, sem aldrei brugðust, til þess
að tjá og ýta undir þá þjóðlegu vakningu sem
í hvoru landi fyrir sig leiddi til framfara í andleg-
um og veraldlegum efnum.“
Þegið margt gott af Finnum
Vigdís Finnbogadóttir, forseti íslands, gerði
Jón og Snellman einnig að umtalsefni í ræðu
sinni og sagði baráttu þeirra fyrir sjálfstæði land-
anna_ um margt líka. Þakkaði hún margt gott
sem Islendingar hefðu þegið af Finnum, svo sem
arkitektúr, bókmenntir og tónlist, auk skógar-
ins. Þá ræddi forseti íslands hvemig Finnar
tengjast íslensku fomsögunum, þar kæmu fyrir
orð á borð við Finnar, Finnmörk og Finnland
og minntu menn á hugumstóra bardagamenn,
fima á skíðum og fjölkunnuga, skipasmiði, hand-
verksmenn og veiðimenn.
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
FORSETI Islands, frú Vigdís Finnbogadóttir, bauð forsetahjónunum finnsku og föruneyti þeirra til kvöldverðar á Hótel Sögu i gær-
kvöldi. Við hlið finnsku forsetahjónanna sitja Davíð Oddsson forsætisráðherra og eiginkona hans Astríður Thorarensen.
Listaverk
og birkifræ
að gjöf
TVEGGJA daga opinber heim-
sókn Martti Ahtisaari, forseta
Finnlands, og eiginkonu hans
Eevu, til Islands hófst í gær. Var
heimsóknin með hefðbundnu
sniði og lauk fyrri degi hennar
í gærkvöldi með því að Vigdís
Finnbogadóttir, forseti Islands,
hélt forsetahjónuniim og föru-
neyti þeirra veislu á Hótel Sögu.
Snæddu hádegisverð
á Bessastöðum
Finnsku forsetahjónin lentu á
Keflavíkurflugvelli um kl. 11 í
gærmorgun og tók forseti Is-
lands á móti þeim. Að því búnu
var haldið tii Bessastaða þar sem
forsetahjónin snæddu hádegis-
verð með forseta Islands. Af-
henti Ahtisaari forseta Islands
listaverk eftir finnsku listakon-
una Agnetu Hobin, auk birki-
fræja. Að því búnu átti Ahtisaari
fund með Davíð Oddssyni forsæt-
isráðherra en að honum loknum
hélt Ahtisaari blaðamannafund.
Þá heimsóttu forsetahjónin
Árnastofnun, þar sem Stefán
Karlsson forstöðumaður tók á
móti þeim. Á sama tíma áttu
Páll Pétursson landbúnaðarráð-
herra og Ole Norrback, Evrópu-
málaráðherra Finnlands, fund.
„Finnland á Evrópu-
korti í 500 ár“
Þá opnaði Finnlandsforseti
sýningu í Landsbókasafni íslands
- Háskólabókasafni sem nefnist
„Finnland á Evrópukorti í 500
ár“. Þar er rakin þróun Finn-
landskorta á fyrri öldum frá
kortum Ptolemaios, sem menn
uppgötvuðu á ný á 15. öld og
fram að upphafi vísindalegrar
kortagerðar í byijun 17. aldar.
Mikill hluti kortanna er fenginn
frá stærsta kortasafni Finnlands,
sem er árangur af löngu starfi
feðganna Eero og Erkki Fredrik-
son.
Martti Ahtisaari, forseti Finnlands, á blaðamannafundi
Norrænt samstarf
ekki staðnað
„ÞEGAR ég vann fyrir Sameinuðu
þjóðimar og vinir og kunningjar
vildu vita hvernig lýðræði væri
raun, var ég vanur að segja: Vel-
komin til Norðurlanda," sagði
Martti Ahtisaari, forseti Finnlands,
á blaðamannafundi í gær. Lagði
hann áherslu á að hugtakið Norður-
lönd og norrænt samstarf væri ekki
staðnað, heldur breytingum undir-
orpið og að vonandi kæmust þjóð-
irnar vel frá þeim breytingum og
héldu því besta í fari sínu. Þjóðfélög
á Norðurlöndum legðu áherslu á
umhyggjuna fyrir náunganum og
fyndu til ábyrgðar sinnar.
Ahtisaari ræddi við blaðamenn
eftir fund hans með Davíð Odds-
syni forsætisráðherra. Sagði hann
þá hafa rætt norrænt sainstarf,
Evrópusambandið og fjölgun aðild-
arríkja þess. Einnig fyrirhugaða
stækkun Atlantshafsbandalagsins
og um Schengen-samkomulagið.
Nú væru miklir breytingatímar
fyrir Norðurlönd og mikilvægt væri
að nýta alla þá möguleika sem
gæfust á auknu samstarfí. Nefndi
hann sem dæmi atvinnutækifæri í
löndum við Eystrasalt auk sam-
vinnu við Eystrasaltríkin sem gæfu
norrænu samstarfí aukna vídd. í
opinberri heimsókn hans til Lett-
Morgunblaðið/Ámi Sæberg
EEVA Athisaari, eiginkona
Finnlandsforseta, ritar nafn
sitt í gestabók Landsbókasafns
íslands - Háskólabókasafns.
lands hefði komið fram að þessi
ríki væntu mikils af samstarfínu
við hin friðelskandi Norðurlönd.
Hvað varðaði Schengen-samkomu-
lagið sagði forsetinn að þrátt fyrir
að Norðurlöndin hefðu valið sér
ólíkar leiðir innan Evrópusam-
starfsins, væri hið nána samstarf
landanna mikilvægt svo að halda
mætti því frelsi sem gilti á milli
landanna.
Áhuginn ekki minnkað
á norrænu samstarfi
Er forsetinn var spurður hvemig
samvinna Norðurlandanna gæti
gengið nú, þegar ísland og Noregur
væru utan ESB, sagði hann mikil-
vægt að ásaka löndin ekki fyrir að
velja að standa utan þess. Miklu
fremur væri ástæða til að horfa
gangrýnum augum á Svía og Finna
ef þjóðimar fyrrnefndu teldu sig
fínna að áhuginn á norrænu sam-
starfí hefði minnkað eftir að þau
gengu í ESB.
Bætti forsetinn því við að hann
teldi að ESB-aðildin myndi hafa góð
áhrif á norrænt samstarf. Kvaðst
hann ekki trúa því að áhuginn hefði
minnkað. Sjálfur myndi hann gera
sitt besta til að styrkja það, enda
hefði hann kynnst því af eigin raun.
„Þegar ég starfaði hjá alþjóða-
stofnunum hafði ég á tilfínningunni
að þegar Norðurlöndin væru ein-
huga um eitthvað, nyti sú afstaða
virðingar. Hlustað var á orð okk-
ar.“ Sagði forsetinn mikilvægt að
forsætis- og samstarfsráðherrar
Norðurlandanna hittust reglulega
til að bæta og auka samvinnuna.
Morgunblaðið/Ásdls
STEFÁN Karlsson, forstöðumaður Árnastofnunar, sýnir finnsku
forsetahjónunum, Eevu og Martti Ahtisaari, nokkra dýrgripi
stofnunarinnar.
1
fe
Í
t
fe
i
fe
i
:
I
:
:
I
í
I
l
I
I
í
I
I
t
I
I
I