Morgunblaðið - 27.09.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 27. SEPTEMBER 1995 19
LISTIR
Hugsæi
AÐSTANDENDUR Fram-
lengingaráráttunar.
*
Atta ungir
myndlistar-
menn á Sóloni
Á SÓLONI íslandusi opnar á sunnu-
dag myndlistarsýning átta ungra
myndlistarmanna, þeirra Ástu
Bjarkar Ólafsdóttur, Guðbrands
Ægis, Helgu Bjargar Jónasardótt-
ur, Kristins Máis Pálmasonar,
Pekka Tapio Pyykönen, Svanhildar
Vilbergsdóttur, Valgerðar Guð-
laugsdóttur og Þóru Þórisdóttur.
Sýningin er undir yfirskriftinni
Framlengingaráráttan.
------» ♦ ♦-----
Góð aðsókn
að sýningu á
bátslíkönum
Keflavík. Morgunblaðið.
MJÖG GÓÐ aðsókn hefur verið að
sýningu á bátslíkönum, myndum
og munum sem Byggðasafn Suður-
nesja og Grímur Karlsson skipstjóri
í samvinnu við Byggingaverktaka
Keflavíkur stóðu að í Kjarna í Kefla-
vík. A sýningunni voru 45 skipslík-
ön og þar af voru 42 smíðuð af
Grími.
Sýningin vakti mikla athygli á
Suðurnesjum en auk bátslíkananna
voru margar myndir tengdar sjó-
sókn og ýmsir merkilegir munir sem
ekki hafa komið fyrir almennings-
sjónir fyrr og má þar nefna kompás-
inn úr fyrsta stóra þilskipi Kefivík-
inga, Keflavíkinni KE 15.
MYNPLIST
Ásmundarsalur v.
Hl í m i s vc g
MÁLVERK
KrLslján Davíðsson. Opið frá 16-20
alia daga. Til 1. október. Aðgangur
ókeypis.
AÐ MÁLA af fingrum fram, á
svipaðan hátt og tónlistarmenn gera,
er þeir spila innblásnir og gagntekn-
ir af ryþma sjálfs framstreymandi
tónaflóðsins, hefur í myndlistinni
hlotið samheitið „Art informel".
Er þó ekki um afmarkaða lista-
stefnu að ræða, heldur óformlegt
vinnsluferli í algjörleika sínum, en
þessum vinnubrögðum bregður fyrir
í myndum annars konar málara,
einkum þeirra sem mála á fjölþættu
myndsviði, eru skilgreindir sem „art-
istar“, og er Kjarval nærtækt og
sláandi dæmi. Hins vegar telst Krist-
ján Davíðsson fremstur þeirra samt-
íðarmálara er algjörlega hafa tileink-
að sér vinnsluferlið, og þess sér
greinilega stað í fyrstu myndum
hans frá hinu svonefnda „Art Brut“
tímabiii og Septembersýningunum.
Vinnubrögðin eru listamanninum
þannig ásköpuð, og hann hefur þró-
að þau á ýmsa vegu allt frá lokum
sjötta áratugarins, er hann hóf að
mála aftur eftir að pentskúfurinn
fraus, eða fór í baklás á tímum
strangflatamálverksins. Kristján er
öðru fremur málari hugsæis og
skynjunar í bland við ólgandi tilfinn-
ingar og svipmikla skapgerð, jafn-
framt má segja að hann máli eins
og hann talar, svo sem kom vel fram
í snjöllu og opinskáu viðtali hér í
blaðinu á dögunum, þar sem ekkert
var dregið undan.
Á löngum starfsferli hefur honum
skilist, að menn verða að vera jafn
heilir í samræðum um listir á opin-
berum vettvangi og við sjálft sköp-
unarferlið er þeir munda pentskúf-
inn, og menn verða að hafa fleira
að segja, en tíðarandinn býður og
gera það óttalaust. Ef allir færu
þannig að væri öðruvísi umhorfs í
listinni, mönnum liði betur og sköp-
unarþrótturinn væri meiri.
Þetta kemur rýni um myndir
Kristjáns við, því án hinna skýru
viðhorfa gengi hann naumast jafn
frísklega til verks og myndirnar á
veggjum Ásmundarsalar eru til vitn-
is um. Galdurinn á bak við ferskleik-
ann í myndverkum margra málara
aldinna að árum, er einfaldlega að
þeir kunna ekki að fara í kring um
hlutina, létta jafnóðum af sálinni,
jafnt í ræðu sem litaklessum og eru
því ungir fram í andlátið.
Picasso var þannig að mála á fullu
kvöldið áður en hann burtsofnaði
91 árs að aldri, svo segja má að
hann hafi látist með penslana í hönd-
unum, svo kannski er hér komið
yngingarmeðal, fremra öllum heilsu-
ræktarstöðvum og skokki!.
Þá las ég á dögunum í fagbiaði
um ástina, þar sem fjallað var um
aldursmun kynjanna og pótensíuna,
að tvær stéttir væru hér undanskild-
ar, því þær hefðu engan aldur og
væru það skáld og málarar!
Það er nú einmitt þetta, sem
myndverk Kristjáns staðfesta, því
að hvaða málari ungur að árum
málar af jafn miklum æskuþrótti og
t.d. streymir fram úr stóru ijósu
myndinni, sem er númer 7 á skrá?
Og þrátt fyrir fáa liti, eru þeir sem
fyrir eru svo kynngimagnaðir, að
það liggur við að þeir beri mun litrík-
ari myndir til beggja hliða, og einn-
ig framúrskarandi vel málaðar, of-
urliði. Þetta staðfestir einmitt, að
Kristján er ekki kóloristi fyrir það
að hann notar sterka liti, heldur
hvernig hann meðhöndlar þá, leggur
hlið við hlið og magnar upp. Jafn-
framt er það aðall góðs litameistara,
að vera fullkomlega laus við alla
væmni. Þá eru myndir Kristjáns jafn
langt frá formleysishugtakinu og
verða má, því liturinn sjálfur ber í
sér form og niðurröðun hans á
grunnflötinn markar myndbygging-
una.
Þetta er sterk og hrifmikil sýning,
hún staðfestir ekki einungis styrk
og stöðu Kristjáns Davíðssonar inn-
an íslenzkrar myndlistar, heldur
bera dúkarnir vott um að listamaður-
inn sé enn við kjarna sköpunarferlis-
ins og hin innbyggða hugsæja ratsjá
hans öflug og virk.
Bragi Ásgeirsson
EITT verka Kristjáns.
Heimurinn er ekki
eins og hann var
BOKMENNTIR
Smásögur
SÍÐUSTU MINNISBLÖÐ
TÓMASAR F. FYRIR AL-
MENNINGS SJÓNIR
eftir Kjell Askildsen. Hannes Sigfús-
son þýddi. Prentun Oddi. Mál og
menning 1995.125 síður.
í SÍÐUSTU minnisblöðum Tómasar
F. fyrir almennings sjónir hefur
Hannes Sigfússon valið og þýtt sög-
ur úr tveimur smásagna-
söfnum Kjells Askilds-
ens, þessa sérkenilega
höfundar sem nú er að
verða meðal þekktari
samtímahöfunda
Norðurlanda.
Sögur Askildsens eru
yfirleitt ekki langar, fá
prð nægja honum oftast.
í Síðustu minnisblöðum
eru þó tvær sögur lengri
en gengur og gerist. Það er saga
samnefnd bókinni og önnur sem
nefnist Karl Lange.
„Heimurinn er ekki eins og hann
var. Nú tekur til dæmis lengri tíma
að lifa,“ eru upphafsorð Síðustu
minnisblaða. Þau mælir Tómas kom-
inn hátt á níræðisaldur. Askildsen
sérhæfir sig, ef svo má segja, í gömlu
fólki, einkum körlum. „Ég er orðinn
skelfilega gamall,“ andvarpar Tómas
á öðrum stað. Athuganir hans og
annarra persóna bókarinnar eru
dæmigerðar fyrir þann heim sem
gamalmenni hrærast í, en ekki
bara hann. Askildsen tekst að láta
sögur sínar ná út fyrir hið afmark-
aða í lífi fólks og gera þær þannig
algildar.
Karl Lange virðist í fyrstu einföld
saga með venjulegum söguþræði, en
þegar lengur er lesið fer hún að verða
flóknari. Vinsælt efni og mjög eld-
fimt nú, kynferðisleg misnotkun af-
hjúpar einmanakennd og sambands-
leysi aðalpersónunnar. Þetta er mjög
dapurleg saga. Til eru sögur eftir
Franz Kafka og Aibert Camus sem
minna á bjargarleysi sögupersónu
Kjells Askildsens.
Dæmi um það hvernig hversdags-
legt söguefni verður
annað og meira, lýkur
upp nýjum skilningi á
persónum, er Ég er
ekki svona, ég er ekki
svona. Sögumar Sól-
hatturinn og Allt eins
og áður, sem eru með
þeim styttri, eru
slungnar og nærgöng-
ular myndir úr sambúð
hjóna. Onnur sagan
gerist á sumarleyfisstað erlendis og
greinir frá því sem getur auðveldlega
gerst þegar hið innibyrgða leitar út-
rásar. Þannig er Askildsen jafnan
trúr því viðfansefni sínu að rýna í
það sem er undir yfirborðinu.
Stíll Askildsens líkist mæltu máli,
er blátt áfram og einfaldur. Yfirleitt
er still þýðandans, Hannesar Sigfús-
sonar, viðhafnarmeiri en hæfir þeim
smámyndasmið sem Kjell Askildsen
er oftast. En Hannes hefur í þessari
þýðingu kappkostað að ná frásagnar-
máta Askildsens og málfari og tekst
það prýðilega.
Jóhann Hjálmarsson
Kjell Askildsen

BI-FACIL 30 ml
LANCÖME
Glæsilegur kaupauki
ROUGE ABSOLU
rakagefandi varaiitur
INTENCILS
- augnháralitur
HYDRATIVE 15 m!
-rakakrem
LANCÖME
SNYRTITASKA
Þessi kaupauki fæst eingöngu í neðantöldum verslunum frá miðvikudegi til laugardags.
Kaupaukinn fylgir þegar keyptir eru tveir hlutir frá LANCOME j þar af 50 ml krukka af einhverju eftirtalinna krema:
Primordiale, Rénergie, Nutriforce, Niosome + eða Hydrative.
Hygea
Austurstræti 16, sími 511 4511.
Bylgjan
Hamraborg 14a, Kóp., sími 564 2011.
Gullbrá
Nóatúni 17, sím! 562 4217.