Morgunblaðið - 29.09.1995, Qupperneq 31

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 29. SEPTEMBER 1995 31
g norsku strandgæzlunnar. Deil-
fgja ára skeið.
idur
isnar
hafa til hliðsjónar.
Þegar spurt er hvort samningar
um Smuguna séu með einhveijum
hætti tengdir viðræðum um Reykja-
neshrygg og Síldarsmuguna, fást
víðast þau svör að tengingin sé
ekki önnur en sú að lausn verði að
finnast í Smugunni áður en hægt
sé að heija viðræður um hin svæðin.
Krafa um að umsaminn
kvóti náist örugglega
Ein af kröfum Norðmanna í við-
ræðum við íslendinga síðastiiðið vor
var að samið yrði um kvóta í Smug-
unni eingöngu og íslendingar féllu
frá kröfum um kvóta á Svalbarða-
svæðinu. Þau svör, sem Islendingar
hafa gefið við þessu, eru þau að
tryggja verði að íslenzk skip nái að
veiða þann kvóta, sem samið yrði
um. Ef aflabrestur yrði í Smugunni
mætti því gera ráð fyrir að Islend-
ingar gerðu kröfu um að fá að veiða
á Svalbarðasvæðinu eða jafnvel í
------ norskri lögsögu. Þetta
iur um tengist líka því samkomu-
svæði í lagb sem yrði 8'ert um
teidu veiðarfæri. Ef notkun flot-
_______ vörpu yrði bönnuð, eins
og Rússland og Noregur
vilja, er um leið bókað að miklu erf-
iðara yrði að ná þeim þorski, sem er
í Smugunni.
Nýr fundur utanríkis-
ráðherra í Finnlandi
Það eflir mönnum bjartsýni að
utanríkisráðuneyti og sjávarútvegs-
ráðuneyti í Noregi virðast samstíga
í málinu. Sömuleiðis viðurkenna
flestir að sambandið á milli sömu
ráðuneyta hér á íslandi hafi batnað
til muna eftir að nýr ráðherra kom
í utanríkisráðuneytið.
Embættismenn Noregs, íslands
og Rússlands munu á næstu dögum
hafa samband sín á milli og reyna
að koma saman einhveijum ramma
utan um samkomulag. Halldór Ás-
grímsson og Bjorn Tore Godal munu
svo hittast að nýju á fundi Barents-
ráðsins í Rovaniemi í Finnlandi
9.-10. október og meta þá væntan-
lega stöðu málsins í ljósi viðræðna
embættismannanna.
Landvemd segir kaupmenn skulda sér á annan tug milljóna
Möguleiki
á lögsókn
athugaður
Asakanir um brot á samkeppnislögum
STJÓRN Landverndar hefur
falið framkvæmdastjóra og
lögfræðingi samtakanna að
ganga í innheimtu á úti-
standandi skuldum og athuga
möguleika á lögsókn á hendur við-
komandi fyrirtækjum og þar með
bótagreiðslum vegna vanefnda á
samningi og/eða samningsrofs.
Formaður stjórnar Landverndar
segir Hagkaup skulda samtökunum
stærstan hluta áðurnefndrar upp-
hæðar vegna pokasölu sem hafi
staðið í 3-4 mánuði eftir að Kaup-
mannasamtök íslands riftu samn-
ingi við Landvernd á seinasta ári.
Einu rökin sem heyrst hafi séu þess
eðlis að Hagkaup hafi staðið vel í
skilum á sínum tlma, sem breyti
ekki vanskilum á umræddu tíma-
bili. Málið stefni í að fara fyrir dóm-
stóla.
Úrkula vonar um samkomulag
Landvemd telur kaup-
menn skulda sér á annan
tug milljóna króna vegna
sölu á pokum merktum
samtökunum sem ekki
hafi verið staðin skil á.
Sindri Freysson kynnti
sér sjónarmið beggja að-
ila en kaupmenn vísa því
á bug að þeir skuldi
Landvernd fé.
HARÐAR deilur eru nú milli Landverndar og kaupmanna um fé sem
komið hefur inn með sölu á innkaupapokum í verslunum.
Einnig hafi nokkrir kaupmenn
ekki staðið skil á pokasölu frá upp-
hafi, og verði það sett í athugun
og innheimtu eftir því sem tök séu á.
„Það er líka til skoðunar að hve
miklu leyti Kaupmannasamtök ís-
íands hafa staðið fullnægjandi að
þessum samningi frá upphafi, þvi
að þau höfðu umboð fyrir fjölda
verslana þegar þau gerðu samning-
inn, en það stóðst auðvitað ekki,“
segir Arnmundur Backman lögmað-
ur Landverndar.
„Eftir að hafa rætt við samtök
kaupmanna í rúmt ár erum við nú
úrkula vonar um að ná samkomu-
lagi við þau,“ segir Auður Sveins-
dóttir formaður stjórnar Landvernd-
ar. „Síðan þeir sögðu upp samning-
um hefur almenningur verið að
kaupa poka, meira eða minna
ómerkta, en kannski i þeirri trú að
ágóðinn færi til Landverndar sem
er vitaskuld rangt. Almenningur á
heimtingu á skýringum á þvi að
þetta fé rennur ekki til Landverndar
heldur í vasa kaupmanna."
Landvernd hyggst nú freista þess
að ná samkomulagi við hvern og
einn kaupmann um pokasölu, fram-
hjá samtökum þeirra, enda hafi
margir forsvarsmenn verslana lýst
yfir vilja til áframhaldandi sam-
starfs við Landvernd. Enn selja þó
nokkrar verslanir poka með merki
Landverndar og skila framlagi við-
skiptavina sinna til samtakanna.
Árnmundur Backman segir að
kaupmenn hafi fengið undanþágu
frá verðlagsstjóra á sínum tíma um
samráð um pokaverð, vegna sam-
starfsins við Landvernd. Þær for-
sendur hafi hins vegar brostið þegar
þeir sögðu upp samningum við
Landvernd um seinustu áramót og
sé áframhaldandi samráð um poka-
verð brot á samkeppnislögum að
hans mati.
100 milljónum úthlutað
Samningur milli Landverndar,
Kaupmannasamtaka íslands og
Samtaka samvinnufélaga um sölu
á burðarpokum í verslunum var
gerður i desember 1988 og hefur
skilað Landvernd um 130-136 millj-
ónum króna alls. Frá upphafi þang-
að til kaupmenn riftu samningnum,
var um 100 milljónum króna úthlut-
að til 400 verkefna. Landvernd telur
að hægt sé að meta mótframlag
þeirra einstaklinga, hópa, félaga og
stofnana sem þegið hafa styrki að
verðmætum um 400 milljónir króna,
og felist það í sjálfboðaliðsvinnu,
peningum, efni, tækjakosti og öðru.
Fyrir um hálfu öðru ári óskuðu
kaupmenn eftir endurskoðun samn-
inga við Landvernd og segir Auður
Sveinsdóttir stjórnarformaður
Landverndar að þeir hafi ekki sett
fram nein fullgild rök fyrir þeirri
ákvörðun. Hún telji helst að kaup-
menn hafi viljað yfirráð yfir þeim
fjármunum sem um ræðir.
Greiðslur fyrir innheimtu
Stjórn Landverndar átelur fram-
komu samtaka kaupmanna og lýsir
undrun sinni á áhugaleysi forystu-
manna Samtaka samvinnuverslun-
arinnar, sem hvorki hafi rætt við
Landvernd né svarað skriflegum til-
lögum samtakanna um breytta til-
högun á samstarfi.
„Lengi vel stóð til að það yrði
settur á stofn sameiginlegur sjóður
með meiri ítökum kaupmanna, en
það hefur ekkert komið annað form-
lega frá þeim en uppsögn á samn-
ingnum. Þá höfðu staðið samninga-
viðræður mánuðum saman. Við höf-
um heyrt ýmsar ástæðar sem við
teljum allar ómaklegar. í fyrsta Iagi
bera þeir fyrir sig að við höfum
ekki staðið okkur í innheimtu, sem
er alrangt. Það eru Kaupmanna-
samtökin sem hafa ekki staðið sig
að því leyti, því að samningúrinn
gekk út á að þau myndu sjá um
að fylgja eftir þeim samningum sem
þau gerðu fyrir hönd sinna félags-
manna og ganga eftir þeim sem
voru tregir til að borga. Kaup-
mannasamtökin fengu greiðslu fyrir
þetta starf.
I öðru lagi hafa kaupmenn talað
um að ekki hafi borið nægjanlega
mikið á kaupmönnum, sem við telj-
um rangt því að í samningum er
eingöngu rætt um að fjármagnið,
allt að 50%, renni til landgræðslu-
og skógræktarverkefna. Það stend-
ur ekkert um auglýsingar en hins
vegar er fyrirtækjum sem ná samn-
ingi við náttúruvemdarsamtök á
borð við Landvernd fijálst að nýta
sér þá staðreynd við eigin markaðs-
setningu. Það hafa fyrirtækin ekki
gert, sem vekur undrun mína,“ seg-
ir Auður.
Forstjóri Hagkaups
Skuldum Landvernd ekki fé
/
ÓSKAR Magnússon forstjóri Hag-
kaups segist ósammála þeirri túlkun
Landverndar að fyrirtækið skuldi
samtökunum fé, en deilt sé uYn
hversu langur uppsagnarfrestur á
samningi um pokasölu hafi átt að
vera.
„Landvernd hefur heyrt mörg rök
fyrir okkar sjónarmiðum, bæði lög-
fræðileg rök og sanngirnisrök. For-
svarsmenn samtakanna hafa verið
spurðir að því hvort þessum málatil-
búnaði sé eingöngu beint gegn Hag-
kaupi, sem hefur verið einn dygg-
asti og traustasti greiðandi í poka-
sjóð undanfarin 5-6 ár og átt í raun
stærstan þátt í að bera þennan sjóð
uppi. Landvernd hefur hins vegar
látið það viðgangast, ekki síst vegna
öruggra greiðslna frá okkur, að
ýmsir aðrir heltust úr lestinni sem
ekki vildu greiða í sjóðinn.
Ég veit ekki annað en verið hafi
sáttaumleitanir á milli lögfræðinga
fyrirtækisins og Landverndar, en vel
getur verið að samtökin hafi haft
smekk til að tilkynna það á blaða-
mannafundi að þau ætli í mál við
okkur og þá hefur það sinn eðlilega
gang,“ segir Óskar.
Nýr sjóður í burðarliðnum
Hann segir nú um 130 verslanir
búnar að samþykkja þátttöku í um-
hverfissjóði þeim sem kaupmenn
hyggjast stofna og á að hafa til
umráða andvirði pokasölu.
„Nýi sjóðurinn getur vegna þessa
Qölda haft til umráða allt að tvöfalt
meiri tekjur en Landvernd hafði af
pokasjóðnum, eða 40 milljónir í stað
20 milljóna. Það tók að vísu lengri
tíma en ráðgert var að koma honum
á laggirnar, því að mikið verkefni
var að heimsækja kaupmenn víða
um land, og á þeim tíma hefur ekki
verið greitt í neina formlega sjóði.
Hins vegar er ekki þar með sagt að
kaupmenn hafi stungið þessum fjár-
munum í eigin vasa, eins og Land-
vernd heldur fram. Þvert á móti má
benda á að Hagkaup hefur styrkt
landgræðslu á Hólasandi um 8 inillj-
ónir króna á sama tíma, og fjölmarg-
ir aðrir kaupmenn hafa sömuleiðis
gefið til ýmissa umhverfis- og líknar-
mála,“ segir Óskar.
Hann segir engar forsendur hafa
breyst hvað varðar samráð um poka-
verð, þar sem fjármunum verði
áfram varið til þeirra mála sem gert
var ráð fyrir í upphafi þó að Land-
vernd sé ekki beinn þátttakandi.
Kaupmenn hafi í höndunum formlegt
svar frá Samkeppnisstofnun þess
eðlis að hún telji ekki ástæðu til að
breyta samþykktum frá þeim tíma
sem pokasjóður var stofnaður.