Morgunblaðið - 17.03.1996, Blaðsíða 4

4 SUNNUDAGUR 17. MARZ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
VIKAN 10/3 -16/3
i%#|:____
Rannsókn á ásökun-
► ALLSHERJARNEFND
Alþingis hefur lagt fram á
Alþingi frumvarp til breyt-
ingar á skaðabótalögum.
Það felur í sér hækkun á
margföldunarstuðli lag-
anna úr 7,5 í 10 en það
þýðir 33% hækkun á skaða-
bótum. Talsmenn trygg-
ingafélaga segja þetta
óhjákvæmilega leiða til
hækkunar á iðgjöldum.
► FISKAFLI í febrúar
varð alls 452.000 tonn sem
er um 170.000 tonnum
meira en í sama mánuði í
fyrra. Loðnuafli varð alls
um 406.000 tonn, en í febr-
úar í fyrra öfluðust 235.000
tonn af loðnu. Bolfiskafli
varð alls um 38.400 tonn í
febrúar.
► Fyrirtækin sem standa
að Atlantsálverkefninu hafa
ákveðið að endurskoða sam-
vinnu við Landsvirkjun og
ríkisstjóm fyrri áætlanir
um verkefnið með það fyrir
augum endurmeta hag-
kvæmni þess að reisa álver
á Keilisnesi. Iðnaðarráð-
herra segir að með þessu
sé Atlantsálverkefnið vakið
af þeim dvala sem það hafi
legið í síðastliðin flmm ár.
► LÖGREGLAN i Reykja-
vík hefur tekið upp þá ný-
breytni við kvaðningar til
þeirra sem skulda sektir
að einkennisklæddir lög- ,
reglumenn á vakt annast
það að fyigja kvaðningun-
um eftir og boða þá sem
þurfa að mæta þjá lögreglu
og ekki hafa staðið skil á
sektargreiðslum.
► íbúar Hveragerðis vökn-
uðu upp við snarpa jarð-
skjálfta aðfaranótt fimmtu-
dags og mældist sterkasti
kippurinn 3,7 á Richter-
kvarða.
um í garð biskups
RÍKISSAKSÓKNARI hefur ákveðið að
fram fari opinber rannsókn á ásökunum
á hendur biskupi Íslands, hr. Ólafi
Skúlasyni, um kynferðislega áreitni og
tilraun til nauðgunar. Ákvörðun ríkis-
saksóknara kemur í kjölfar greinar-
gerðar frá biskupi þar sem krafist er
rannsóknar á sakarefnunum. Biskup
hafði áður farið fram á opinbera rann-
sókn á þessu máli en Ríkissaksóknara-
embættið taldi þá ekki tilefni ti! rann-
sóknar að svo stöddu.
Frumvarp um lífeyr-
ismál ekki afgreitt nú
FRUMVARP um breytingar á lífeyris-
sjóði opinberra starfsmanna verður
ekki afgreitt á þessu þingi í ósátt við
kennara, að sögn Davíðs Oddssonar
forsætisráðherra. Friðrik Sophusson
fjármálaráðherra segist vonast til að
frumvarpið verði lagt fram sem fyrst.
Hann segir að ef einstakir hagsmuna-
hópar komi í veg fyrir eðlilegar breyt-
ingar á lögum sjóðsins eigi ríkið engan
annan kost í stöðunni en að loka sjóðn-
um og ráða nýja ríkisstarfsmenn á
öðrum kjörum.
Leikhússtjóra LR
vikið úr starfi
MEIRIHLUTI leikhúsráðs Leikfélags
Reykjavíkur hefur vikið Viðari Egg-
ertssyni leik-
hússtjóra úr
starfi. For-
maður LR
segir að Við-
ar hafi farið
langt út fyrir
umboð ieik-
hússtjóra
með því að
bjóða nokkr-
um leikurum viðbótargreiðslu vegna
starfslokasamninga’án samþykkis leik-
húsráðs. Borgarstjóri segir að sér finn-
ist mjög mikil mistök felast í því hjá
LR að segja Viðari upp, en hann segir
ljóst að í málinu hafi málefni einstakl-
inga vegið þyngra en veiferð leikhúss-
ins sjálfs.
Fjöldamorð
í Skotlandi
MAÐUR vopnaður fjórum skammbyss-
um skaut sextán böm á aldrinum fimm
og sex ára til bana í leikfimisal grunn-
skóla í bænum Dunblane í Skotlandi á
miðvikudag. Einnig myrti hann kennara
bamanna og særði tólf böm. Að loknu
ódæðisverkinu svipti maðurinn sig lífi.
Þetta er skelfilegasta íjöldamorð, sem
framið hefur verið með skotvopnum í
Bretlandi og ríkir þjóðarsorg í landinu
vegna atburðarins. Morðinginn hét
Thomas Hamilton og er ekki vitað hvers
vegna hann framdi morðin. íbúar Dun-
blane segja Hamilton hafa verið úthróp-
aðan fyrir að hafa verið afbrigðilegur.
Hamilton var að sögn íbúa undarlegur
einfari er ávallt gekk álútur og hafði
dálæti á skotvopnum. Hann var rekinn
úr stöðu skátaforingja árið 1974 vegna
óviðurkvæmilegrar hegðunar. John
Major forsætisráðherra og Tony Blair,
leiðtogi Verkamannaflokksins, heim-
sóttu Dunblane á fóstudag og vottuðu
íbúum bæjarins samúð sína.
Nýr formaður
jafnaðarmanna
GÖRAN Persson fjármálaráðherra var
á föstudag kjörinn formaður sænska
jafnaðarmanna-
flokksins. Tekur
hann við embættinu
af Ingvar Carlsson,
fráfarandi forsætis-
ráðherra. Persson
nýtur virðingar á
fjármálamörkuðum
og meðal erlendra
fjárfesta fyrir að-
gerðir tii að lækka
skuldir hins opin-
bera. Vinstrimenn í röðum jafnaðar-
manna hafa hins vegar gagnrýnt hann
frir niðurskurðinn á velferðarkerfinu.
Göran Persson
► LEIÐTOGAR 27 ríbja
komu saman í Egyptalandi
á miðvikudag til að ræða
frið í Miðausturlöndum.
Fordæmdu leiðtogarnir
hermdarverk af öllu tagi og
hvöttu til að friðarviðræð-
um araba og ísraela yrði
haldið áfram. Hosni Mubar-
ak Egyptalandsforseti lýsti
yfir ánægju sinni með fund-
inn og sagði að fjármögnun
hermdarverkasamtaka yrði
stöðvuð. Bill Clinton Banda-
ríkjaforseti hélt til ísrael
að loknum fundinum og hét
þar fullum stuðningi í bar-
áttunni við hryðjuverka-
menn.
► FÉLAGI í mótórhjóla-
klúbbnum Bandidos var
skotinn til bana á Kastrup-
flugvelli í Kaupmannahöfn
á sunnudag og þrír særðust
í skotárás, sem talið er að
félagar í Hells Angels hafi
staðið á bak við.
► BOB Dole öidungadeild-
arþingmaður sigraði með
yfirburðum í forkosningum
repúblikana í sjö ríkjum á
þriðjudag. Hann hefur nú
tryggt sér 717 kjörmenn,
en þarf tæplega þúsund til
að verða tilnefndur sem for-
setaefni flokksins á flokks-
þingi. Auðjöfurinn Steve
Forbes tilkynnti í kjölfarið
að hann hygðist draga sig
í hlé í baráttunni. Dole gaf
í vikunni i skyn að hann
hefði hug á að Colin Pow-
ell, fyrrverandi forset her-
ráðsins, yrði varaforseta-
efni hans.
FRÉTTIR
Áður ókunn kirkjuteikning eftir Rögnvald Ólafsson komin í ljós
FRAMSTAFN Bakkagerðis- BAKKAGERÐISKIRKJA eftir Rögnvald Ólafsson húsameistara.
kirkju. Teikningarnar eru merktar marz-apríl 1912.
Merkur fundur
eftir 85 ár
FUNDIST hafa á Borgarfirði eystra
teikningar eftir Rögnvald Ólafsson
húsameistara frá 1911 af kirkju
sem aldrei hefur verið reist, en virð-
ist hafa verið ætlaður staður á
Borgarfirði. Bakkagerðiskirkja á
Borgarfírði eystri var hins vegar
reist fyrr, eða 1901. Teikningarnar
fundust eftir að ábendingar þar að
lútandi bárust frá Þorsteini Guð-
mundssyni, brottfluttum Borgfírð-
ingi, sem hafði afhent þær eystra
fyrir um 6-7 árum síðan.
Þorsteinn segir að teikningarnar
hafí hann fundið í dánarbúi föður
síns, Guðmundar Einarssonar, sem
starfaði lengi sem smiður á Borgar-
firði, ásamt teikningum Sigurðar
Hannessonar af kirkjunni í Húsavík
í Borgarfjarðarhreppi. Guðmundur
lést árið 1937 og kveðst Þorsteinn
ekki kunna neinar skýringar á því
að teikningar Rögnváldar hafi kom-
ist í eigu föður síns.
Ekkert vitað um uppruna
„Þessir pappírar voru í hans fór-
um, undirskrifaðir af Rögnvaldi, en
ég heyrði föður minn aldrei ræða
um þá eða veit hvernig hann fékk
teikningamar í hendur. Ég ákvað
að fara með teikningarnar austur
því að ég áleit að þær ættu heima
þar,“ segir Þorsteinn. „Ég vissi að
Rögnvaldur var frægur arkitekt og
höfundur margra merkra kirkna og
bygginga annarra, þannig að ég
gerði mér vel grein fyrir gildi
þeirra.“
Séra Sverrir Haraldsson, fyrrver-
andi sóknarprestur á Borgarfirði
eystra, veitti skjölunum viðtöku á
sínum tíma og ákvað í samráði við
eiginkonu sína að setja þau í
geymslu á bókasafninu þar. Teikn-
ingarnar lágu þar í kyrrþey þangað
til umræða um skemmdir á Bakka-
gerðiskirkju hófst fyrir skömmu,
en þá hafði Þorsteinn samband við
menn eystra sem leituðu teikning-
arnar uppi. Þær em nú geymdar í
eldtraustum skáp i bankaútibúinu
á Borgarfirði eystra.
„Teikning Rögnvaldar er gerð
einum áratug eftir að Bakkagerðis-
kirkja er reist, þannig að ég botna
ekkert í því hvernig á henni stend-
ur. Það veit enginn af hveiju Rögn-
valdur teiknaði þessa kirkju eða
hvernig varðveislu þessara skjala
var háttað síðan,“ segir Sverrir.
Fögur en látlaus
Hann segir kirkjuteikninguna
fallega en látlausa. „Það hefði verið
mikill sómi að þessari kirkju, þótt
hún sé ekki með hinum sérstaka
listisvip Rögnvaldar eins og sjá má
á Húsavíkurkirkju," segir hann.
Rögnvaldur Ólafsson (1874-
1917) nam byggingarlist fyrstur
íslendinga en lauk ekki námi sínu
í Kaupmannahöfn sökum veikinda.
Hann starfaði sem ráðunautur
landsstjórnarinnar um húsagerð frá
1904 og teiknaði jafnframt fjölda
bygginga, einkum í anda þjóðlegrar
rómantíkur og nýklassísks stíls.
Rögnvaldur hannaði m.a. Húsavík-
urkirkju sem var reist á árunum
1905-1907, berklahælið á Vífils-
stöðum 1910, Þjóðkirkjuna í Hafn-
arfirði sem var reist 1912-1914 og
Pósthúsið við Pósthússtræti í
Reykjavík sem var byggt á árunum
1914-1915.
Garðar Halldórsson húsameistari
ríksins kveður sér ekki hafa verið
kunnugt um umrædda teikningu,
en embættið geymir megnið áf
gögnum Rögnvaídar.
„Það vantar hins vegar talsvert
SÉÐ inn kirkjuskipið upp að
altarinu. Predikunarstóllinn
er gamall og sá hinn sami og
er nú í kirkjunni á Bakka-
gerði í Borgarfirði eystra.
inn í safnið og teikningar hans hafa
lent á ýmsum stöðum. Hann var
sjúklingur seinustu ár ævi sínnar
og það getur verið að farist hafi
fyrir að halda utan um þessi skjöl
og muni. Mest af því sem Rögnvald-
ur teiknaði var reist, en ég veit þó
um hús sem hann gerði tillögur að
en voru ekki byggð á sínum tíma,“
segir Garðar.
Merkur fundur ef að líkum
lætur
Hann segir að teikninga Rögn-
valdar sé gætt eins og menningar-
sögulegra verðmæta, enda um
frumrit að ræða og mörg þeirra
afar vel gerð og mikil vinna að
baki þeim.
„Við reiknum með að þetta séu
verðmæti sem þjóðir geymir í fram-
tíðinni á Þjóðskjalasafninu því þær
hafa mikið varðveislugildi sem hluti
menningararfsins. Það er til mikið
af teikningum eftir Rögnvald en
hver og ein hefur mikið gildi, þann-
ig að ég tel mjög sennilega um
merkan fund að ræða á Borgarfirði
eystra," segir hann.
Garðar segir að farið verði í
gegnum muni Rögnvaldar vegna
fundarins eystra og kannað hvort
að einhveijar heimildir séu til um
kirkjuteikningu þessa, afrit eða
frumrit.
Morgunblaðið/Þorkell
80 ára af-
mæli Alþýðu-
flokksins
MARGVÍSLEG hátíðahöld eru
í tilefni af áttatíu ára afmæli
Alþýðuflokksiuns í ár. Þess var
meðal annars minnst með
kvöldverðarhófi í Borgartúni 6
á föstudagskvöld, en á mynd-
inni eru tveir fyrrverandi for-
menn flokksins með núverandi
formanni. Taldir frá vinstri
Gylfi Þ. Gíslason, Jón Baldvin
Hannibalsson og Benedikt
Gröndal.
t
I
P

t
'
M
€
í.
■
I
I
c