Morgunblaðið - 03.05.1996, Blaðsíða 26

26 FÖSTUDAGUR 3. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Ná tökum á
gróðureldum
Los Alamos. Reuter.
SLÖKKVILIÐSMÖNNUM hefur
tekist að hefta útbreiðslu gróður-
elda í suðurhluta Kalifomíu og
Nýju Mexíkó í Bandaríkjunum og
voru vonir við það bundnar að
tækist að slökkva þá í dag.
Eldar ógnuðu kjamorkurann-
sóknarstöðinni í Los Alamos í
Nýju-Mexíkó, þar sem fyrsta
kjarnorkusprengjan var smíðuð.
Tókst að stöðva þá við girðingu
umhverfís verið í fyrradag eftir að
björgunarsveitir höfðu grafið
skurði og forbrennt gróður á litlum
blettum hlémegin við eldinn.
Af þessum sökum var hættu-
ástandi í Los Alamos aflétt en sér-
fræðingar höfðu sagt, að engin
hætta væri á sprengingu eða leka
geislavirkra efna þó eldamir hefðu
teygt tungur sínar í kjamorkuverið.
Kjarreldar loguðu á 17.000
hektara svæði í Arizonaríki en þar
hefur slökkviliðsmönnum sömu-
leiðis orðið ágengt í baráttunni við
þá.
Óttast hafði verið að eldarnir
eyðilegðu klettabústaði Anasazi-
indjána, 800 ára gamlar fornleifar
í Bandolier-þjóðgarðinum í Nýju-
Mexíkó en þangað koma um
400.000 ferðamenn árlega. Betur
fór en á horfðist því minjarnar
sluppu án teljandi tjóns.
Skógareldamir í Nýju Mexíkó
hafa verið raktir til lítils varðelds
sem ferðalangar skildu eftir á
fimmtudag í síðustu viku. Miklir
vindar um helgina blésu í glóðina
með þeim afleiðingum að tugþús-
undir hektara gróðurlendis hafa
orðið eldi að bráð.
Baráttudagur verkalýðsins í Moskvu
Fundum breytt
í kosningahátíð
Moskvu. Reuter, The Daily Telegraph.
ÞÚSUNDIR manna tóku þátt í
göngum og útifundum í Moskvu á
baráttudegi verkalýðsins, 1. maí,
og hátíðarhöldin breyttust í kosn-
ingafundi tveggja helstu forseta-
frambjóðendanna.
Borís Jeltsín Rússlandsforseti,
sem hefur yfirleitt haldið sig heima
1. maí, ávarpaði nokkur þúsund
manns á útifundi sem verkalýðsfé-
lög skipulögðu. „Lengi lifi vor
breytinganna, sem Rússland hefur
tekið sér fyrir hendur eftir lang-
vinna deyfð og stöðnun,“ var boð-
skapur _ forsetans til fundargest-
anna. Ávarpi hans var vel tekið
en meira var þó klappað fyrir Júrí
Luzhkov, hinum vinsæla borgar-
stjóra Moskvu, sem styður Jeltsín.
Að ávarpinu loknu heilsaði for-
setinn upp á Moskvubúa og dans-
aði fjörugan alþýðudans við konu
í rússneskum þjóðbúningi.
Mun fleiri, eða um 10.000
manns, tóku þátt í göngu stuðn-
ingsmanna Gennadís Zjúganovs,
frambjóðanda kommúnista. Geng-
ið var frá stórri Lenínstyttu á
Október-torginu að styttu af Karli
Marx við Bolshoj-leikhúsið.
Á fundi Jeltsíns var miðaldra
fólk í meirihluta en mest bar á
öldruðu fólki á fundi kommúnist-
anna. Fáir lögreglumenn fylgdust
með fundi forsetans en fjölmennt
lið sérsveitarmanna var við fund-
arstað kommúnista.
Zjúganov varar við
borgarastyrjöld
Nokkrir ungir stuðningsmenn
Míkhafls Gorbatsjovs, síðasta for-
seta Sovétríkjanna, voru á útifundi
kommúnista og sögðu að harðlínu-
kommúnistar hefðu ráðist á þá.
Lögreglumenn skárust í leikinn og
héldu mönnum Gorbatsjovs frá
öðrum fundarmönnum.
Ávarp Zjúganovs benti ekki til
þess að hann væri sigurviss. Hann
kvað hættu á því að ráðamennirnir
í Kreml beittu kosningasvikum eða
frestuðu kosningunum en sagði að
kommúnistar myndu berjast áfram,
þótt komið yrði í veg fyrir sigur
þeirra. Hann varaði við því að ef
kosningunum yrði frestað myndi
það leiða til borgarastyijaldar sem
yrði „miklu verri en í Tsjetsjníju".
Allt að 35.000 manns tóku þátt
í göngu kommúnista í Pétursborg
og hópur ungra svartklæddra
manna hélt þar á líkkistu með
áletruninni: „kapítalisminn".
FLÓÐ OG ELDAR í BANDARIKJUNUM
Stór landssvæði í miðvesturríkjum Bandaríkjanna hafa farið undir
vatn af öldum flóða og gífurlegir skógareldar hafa valdið miklu tjóni
í suðvesturríkjunum. Ógnuðu þeir m.a. Los Alamos kjarnorkuverinu
í Nýju-Mexíkó þar sem fyrsta kjarnorkusprengjan var smíðuð
KAUFORNÍA NÝJA-MEXÍKÓ ILLINOIS OHIO
4.000 hektarar gróðurlands 6.000 hektarar Hundruðíbúa Tveirungir
hala bmnnið í alskekktu fjall- ræktarlands hafa ylirgela heimili sín drengir farast
lendi norður af Los Angeles brunnið norður al i borginni Austur- íslysumsem
Santa Fe, skammt Irá St. Louis vegna rakin eru
Los Alamos kjamorku- flóða af völdum tilllóða
X INDÍANA
y Flóð valda
/ víða erfiðleikum
KALIFORNIA
Rúmlega 400 ha
ræktarlands
brenna austur
al LosAngeles
ARIZONA
Um 17.500
hektarar gróður-
lands eldi að bráð
b_J Flóð
A
Skógareldar
MISSOURI
Fjórirmenn
drukkna vegna
skyndilegra llóða
Reuter
GENNADÍ Zjúganov, leiðtogi rússneskra kommúnista, veifar til stuðn-
ingsmanna sinna á 1. maí-fundi í Moskvu. Við hlið hans er Gennadí
Seleznjov, forseti Dúmunnar, neðri deildar rússneska þingsins.
• •
Onnur
lota kosn-
ingaá
Indlandi
Nýju Delhí. Reuter.
ÖNNUR lota indversku þing-
kosninganna hófst í gær og
var kjörsókn góð en að þessu
sinni átti að kjósa um 204
þingsæti af 543. Biðu sjö
manns bana í ofbeldisaðgerð-
um í Bihar og Andhra Pra-
desh. Ofbeldisverknaðir hafa
þó verið áberandi færri að
þessu sinni miðað við síðustu
kosningar, árið 1991, er dauði
300 manna var rakinn til kosn-
ingabaráttunnar.
Kosningarnar hófust 27.
apríl en framkvæmd þeirra
hefur verið skipt niður á sex
daga fram til 30. maí í þeim
tilgangi að draga úr ofbeldi.
Kosið er í hluta kjördæma í
einu svo öryggissveitir eigi
auðveldara með að halda uppi
röð og reglu og koma í veg
fyrir kosningasvindl.
Því hefur verið spáð að
Kongress-flokkur P.V. Naras-
himas Raos gjaldi afhroð og
hrökklist frá völdum. Sam-
kvæmt skoðanakönnun, sem
birtist í vikuritinu Outlook í
gær, mun Janataflokkurinn,
flokkur þjóðernissinnaðra
hindúa, fá 192 sæti og Kongr-
essflokkurinn 142.
Kongressflokkurinn hefur
verið við völd á Indlandi frá
seinna stríði ef undanskilin eru
árin 1977-79 og 1989-91 er
vinstriflokkar réðu ríkisstjórn.
Einungis stjórnir, sem Kongr-
essflokkurinn hefur veitt for-
ystu, hafa setið kjörtímabil,
sem er fimm ár, á enda.
„Saddam Hussein“ til
atlösru í Monróvíu
Monrovíu. Reuter. ^
VOPNAÐIR liðsmenn líberísks
stríðsherra er nefnir sig „Saddam
Hussein hershöfðingja" börðust í
gær um yfirráð brúar í höfuðborg-
inni Monrovíu við menn Charles
Taylors, eins öflugasta stríðsherr-
ans í landinu. Taylor sagði að ekki
yrði friður í borginni fyrr en Roose-
velt Johnson og stríðsmenn hans
af Krahn-ættbálki gæfust upp.
Johnson og menn hans hafa lagt
undir sig öfluga herbækistöð í
borginni. Fullyrt er að áðumefndur
Saddam Hussein fari einnig fyrir
Krahn-mönnum en þeir eru sagðir
mun verr búnir vopnum en liðs-
menn Taylors.
Þtjú bandarísk herskip, Guam,
Trenton og Portland, sem ætlað er
að veija bandaríska sendiráðið í
Monrovíu, eru enn við strönd lands-
ins en þau hafa verið á þessum
slóðum í tvær vikur. Á þriðjudag
var þeim siglt nær landi eftir að
bandarískir landgönguliðat við
sendiráðið svöruðu skothríð og
felldu þijá Líberíumenn.
George Moose, aðstoðarutanrík-
isráðherra Bandaríkjanna, hélt á
miðvikudag aftur til Washington
frá Monrovíu en honum mistókst
að ná fundi Taylors og annars leið-
toga, Alhaji Kromah, í ferð sinni
til Líberíu. Ætlunin var að Moose
reyndi að miðla málum. Leiðtogar
Vestur-Afríkuríkja munu hittast á
fundi í Accra, höfuðborg Ghana, á
miðvikudag til að reyna að koma
á friði í Líberíu. 13 friðarsamning-
ar, sem gerðir hafa verið undanfar-
in sjö ár, hafa allir farið út um
þúfur.
Kúariða og útflutningsbann á nautakjöt rædd á breska þinginu
Breskir íhaldsmenn æfír út í ESB
ÞINGMENN breska Ihaldsflokks-
ins gagnrýndu Evrópusambandið
harðlega í þingumræðum á mið-
vikudag fyrir að neita að aflétta
útflutningsbanni á breskar naut-
gripafurðir. Kröfðust margir þing-
menn, jafnt úr röðum Evrópusinna
sém Evrópuandstæðinga, hefnda-
raðgerða gegn ESB-ríkjum. Virð-
ist sem kúariðudeilan hafi efit
andstöðuna við Evrópusamstarfið
innan íhaldsflokksins.
Douglas Hogg landbúnaðarráð-
herra viðurkenndi í umræðunum
að hvorki væru lagaleg né vísinda-
leg rök fyrir útflutningsbanninu
en hvatti til að enn yrði reynt að
„sannfæra“ samstarfsþjóðir Breta
í stað þess að láta hart mæta
hörðu.
Greindi hann frá því að dýra-
læknanefnd ESB myndi ákveða á
fundi í næstu viku hvort að fyrsta
skrefið yrði tekið í átt til þess að
aflétta banninu í áföngum.
Hagur af
ESB-aðild
Hogg lagði þunga áherslu á að
Bretar hefðu mikinn hag af Evr-
ópusambandsaðild sinni þrátt fyrir
að þeir kynnu að verða fyrir von-
brigðum í einstaka málum.
Malcolm Rifkind utanríkisráð-
herra sagði það vera „óþarft og
bjálfalegt" að viðra hugmyndir um
einhvers konar rómantískan val-
kost fyrir Breta utan Evrópusam-
bandsins.
Kenneth Clarke fjármálaráð-
jJr+ic*l.
EVRÓPA^
herra gekk skrefi lengra og sagð-
ist vera ,jákvæður“ í garð sameig-
inlegs gjaldmiðils Evrópuríkja og
að hann sæi ekkert því til fyrir-
stöðu að Bretar gerðust aðilar að
EMU fyrir aldamót.
Flaggar ekki
Evrópufánanum
Michael Forsyth Skotlands-
. málaráðherra gagnrýndi . hins
vegar ESB harðlega vegna kúar-
iðudeilunnar og sagði að Evr-
ópufánanum yrði ekki flaggað á
stjórnarbyggingum í Skotlandi á
Evrópudeginum 9. maí.
Breskir bændur gagnrýndu í
gær harðlega áform stjórnarinnar
um að slátra þúsundum nautgripa
til að útrýma kúariðu. Slátrun er
þegar hafin og fengu bændur ein-
ungis að vita með nokkurra
klukkustunda fyrirvara hvar og
hvernig nautgripunum verður
slátrað. Þá segjast þeir ekki enn
vita hversu miklar bætur þeir fái
fyrir slátraða nautgripi.
Háttsettur starfsmaður bænda-
samtakanna sagði málið vera „eitt
allsheijar klúður".
Pangalos hót-
ar Tyrkjum
Nikósíu. Reuter.
THEODOROS Pangalos, utanríkis-
ráðherra Grikklands, hótaði því í
gær að Grikkir myndu taka upp
harðari stefnu varðandi tengsl
Tyrklands og Evrópusambandsins
ef Tyrkir reyndu að tengja þau mál
við umsókn Kýpur um Evrópusam-
bandsaðild.
Pangalos hefur verið í tveggja
daga heimsókn á Kýpur og sagðist
hann vilja vara þá við er hygðust
nýta sér umsókn Kýpur til að þrýsta
á Grikki um að samþykkja aukin
tengsl ESB og Tyrklands.
Tyrkir hernámu norðurhluta eyj-
unnar árið 1974 eftir að grískir
Kýpurbúar gerðu þar valdarán.
„Á meðan enn hefur ekki fundist
lausn á Kýpurdeilunni og á meðan
hluti Kýpur er hernuminn af Tyrkj-
um mun ekki myndast traust á
milli Grikkja og Tyrkja," sagði
Pangalos.