Morgunblaðið - 03.05.1996, Blaðsíða 44

44 FÖSTUDAGUR 3. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
INNLENT
Landsmót í
skólaskák
ÚRSLITAKEPPNI Landsmótsins í
skólaskák fer fram dagana 2.-5.
maí nk. Keppnisstaður er Samkomu-
húsið Staður á Eyrarbakka. Tefld
var ein umferð á fimmtudagskvöld,
íj'órar umferðir verða tefldar í dag,
föstudag og laugardag og síðustu
tvær umferðirnar verða á sunnudag.
Landsmótið er nú hið 17. í röð-
inni. Mótin hafa frá upphafi verið
mjög fjöimenn og má áætla að í
kringum 30.000 nemendur um allt
land taki þátt í undankeppninni í
skólum landsins.
í úrslitakeppninni keppa sterkustu
skákmenn kjördæmanna innbyrðis.
Úrslitakeppninni er skipt í tvo 12
manna flokka, yngri flokk sem í eru
nemendur 1.-7. bekkjar og eldri flokk
sem í eru nemendur 8.-10. bekkjar.
Keppnin nú verður væntanlega
mjög hörð og hafa sjaldan jafnsterk-
ir skákmeistarar verið meðal þátttak-
enda og nú. Fremstir í flokki fara
ólympíumeistaramir þeir Jón Viktor
Gunnarsson, Bragi Þorfínnsson,
Bergsteinn Einarsson og Einar Hjalti
Jensson.
*
Islandsmeist-
arakeppni í
samkvæmis-
dönsum
ÍSLANDSMEISTARAKEPPNI í
samkvæmisdönsum með grunnað-
ferð fer fram laugardaginn 4. og
sunnudaginn 5. maí. Þetta er stærsta
danskeppnin sem haldin er hérlendis
og er áætlað að keppendur verði um
500. Keppt er í öllum aldursflokkum
i’A, B, C og D-rið!um en einnig verð-
ur boðið upp á keppni í dansi með
fijálsri aðferð.
Keppnin fer fram í Iþróttahúsinu
við Strandgötu í Hafnarfirði og hefst
kl. 14 báða dagana en húsið verður
opnað kl. 13, forsala aðgöngumiða
verður á keppnisstað og hefst kl.
12.30.
Það er Dansráð íslands sem hefur
veg og vanda af þessari keppni og
er þetta lokahátíð vetrarins en ís-
lenskir dansarar stóðu sig mjög vel
á liðnum vetri bæði hér heima og
erlendis. Dómarar eru þrír og koma
frá Danmörku, Englandi og Hollandi.
AÐSENDAR GREIIMAR
Vorgrátur og
vondir menn
I MORGUNBLAÐINU
birtist grein 12. apríl
sl. með yfirskriftinni
„Sætaframboð eykst
um 20%“. Er svo árétt-
að með myndrænu efni
í blaðinu 14. apríl.
Það er erfitt að gera
sér grein fyrir, hvað
þeir félagar Pétur J.
Eiríksson, fram-
kvæmdastjóri mark-
aðssviðs Flugleiða, og
Einar Sigurðsson,
blaðafulltrúi Flugleiða,
eru að fara með þessu
viðtali. Einna helst
minnir þetta mig á
grát, sem venjulega
Kjartan
Helgason
upphefst á hveiju vori um leið og
farfuglar koma til landsins, um það
hve leiguflugstakar séu vondir
menn. Að þeir skuli leyfa sér að
leggja út í slíkt og það á háanna-
tíma. Hve fórnfýsi Flugleiða sé
mikil og annað eftir því. Fleira
spaugilegt er í þessu viðtali. Manni
dettur stundum í hug Jón sterki í
leikritinu: „Sáuð þið hvernig ég tók
hann?“ Yfirleitt er lítið reynt að
koma að alvöru málsins. Það er að
vísu rétt að margir hafa hugsað
sér til hreyfings í þessum efnum.
Ekki að ófyrirsynju. Flestir eru það
aðilar, sem verið hafa markaðnum
undanfarið ár, svo sem Atlanta og
LTU, sem Flugleiðir hafa nú tekið
undir sinn verndarvæng og reka í
samfloti við sín flug. Hvort slíkt
kemur í stað leiguflugs, sem Flug-
leiðir hafa haft um hönd eða ekki
skal ég ekki um segja. Ég þekki
ekki gjörla- hver leiguflugshluti
Flugleiða verður á markaðnum á
þessu ári. Atlanta er hins vegar
að auka umsvif sín að verulegu
leyti og má vera að það komi eitt-
hvað við kaunin hjá Flugleiðum.
Öðru máli gégnir um leiguflug það,
sem ferðaskrifstofan ístravel
stendur að. Það hefur um lengri
tíma verið ljóst hveijum, sem vill
vita að skortur hefur verið á flug-
vélum á háannatíma ársins. Nægir
þar að vitna í tvö síðastliðin ár.
Farþegar, sem ætlað
hafa að koma til lands-
ins og fara frá því,
hafa ekki komist með
nema þá helst á allra
hæsta verði. Það er
einnig vitað mál að
nýting gistingar og
farartækja á þessum
tíma hafa ekki verið
til að hrópa húrra fyr-
ir. Það er einnig vitað
mál að þessi atvinnu-
grein landsmanna hef-
ur verið sú, sem skap-
að hefur flestum þeim,
er komið hafa nýir inn
á vinnumarkaðinn, at-
vinnu. Það kemur því
frá 1. maí höfum við
opið frá kl. 8—16
nytt stmanúmcr
540 50 60
fax 540 50 61
||||jSkandia
LAUGAVEGI 170, SlMI 540 50 BO
úr hörðustu átt þegar forsvars-
menn Flugleiða eru að skattyrðast
út í þá sem gjarnan vilja leysa úr
þessum vanda og taka á sig áhætt-
Markaðsdeild Flug-
leiða, segir Kjartan
Helgason, er rekin
sem ferðaskrifstofa.
ur þess vegna. Þeir ættu frekar að
þakka fyrir sig. Þeir hafa löngum
hugsað um sjálfa sig og haft um
það sjálfdæmi hvernig farþegar
hafa komist milli landa og á hvaða
verði. Verður sú saga ekki rakin
hér hvernig þetta óskabarn hefur
nánast gengið um þetta þjóðfélag
eins og það ætti það með húð og
hári. Það er kátbroslegt hvernig
þessir aðilar hafa fengið milljónir
í styrki frá því opinbera eins og
það væri sjálfsagður hlutur. Ferða-
málaráð, sem nánast er skipað full-.
trúum Flugleiða leynt eða ljóst er
holað niður á þriðju eða fjórðu í
erlendum skrifstofum Flugleiða.
„Ríkið, það er ég,“ sagði franskur
kóngur og má segja að það sé við
hæfi að minna á það í þessu sam-
bandi. Umhyggja Flugleiða fyrir
þeim er starfa að ferðamálum, er
síðan kórónuð með því að tilkynna
við lendingu hvers fíugs, að ferða-
menn eigi að snúa sér að Scandic
hótelum og Hertz eins og enginn
lifandi maður væri í slíkum at-
vinnurekstri annar en þeir. Menn
sem þurfa að ná í farþega á Kefla-
víkurflugvöll verða oftast hornrek-
ur, því þar eru Flugleiðir einráðir
með sínar „kynnisferðir", sem hafa
forgang að allri bílaumferð. Þetta
sama flugfélag hefur það í hendi
sér raunverulega hvernig flugum-
ferð allri er hagað á Keflavíkurflug-
velli og ræður gjaldtöku allri, sem
er svo há að erlend flugfélög veigra
sér við að lenda þar og jafnvel flýja
land með öllu samanber Canada
2000. Er von að menn hrópi hátt.
Ekki er þetta þó forsenda þess að
ístravel hefur ákveðið að hefja
leiguflug. Heldur hitt að þeir, sem
hafa löngum talið sig vera mál-
svara einkaframtaksins leika okkur
einkaframtaksmenn svo grátt að
enginn getur þar haft arð af, nema
til komi einhvers konar hagsmuna-
tengsl við Flugleiðir. Þarf ekki ann-
að en að líta á hluthafaskrá félags-
ins til að komast að hinu sanna í
þeim efnum. Að vísu hefur einn
hópur hluthafa ekki átt upp á pall-
borðið hjá stjórn fyrirtækisins, en
það eru þeir sem voru eigendur
Loftleiða hf. Þeim hefur tryggilega
verið ýtt út eins og hveiju öðru
óþarfagóssi. Væri ef til vill íhygli-
vert að koma að þeim málum ein-
hvern tíma síðar, þegar vel viðrar.
Ferðaskrifstofa Kjartans Helga-
sonar (ístravel) hefur um lengri
tíma haft samskipti við Flugleiðir,
fyrst við Loftleiðir, en síðan Flug-
leiðir eftir að sameiningin fór fram.
Ferðaskrifstofan hefur ár eftir ár
reynt að ná samningum við fyrir-
tækið um uppbyggingu ferða, þó í
smáum stíl sé. Undantekningalaust
hefur sú orðið raunin, að þetta
virðulega fyrirtæki hefur ekki haft
tilfinningu fyrir að sinna þörfum
ferðaskrifstofu okkar fyrr en flest-
ir þeir, sem þeim voru nátengdir
höfðu fengið sinn skammt þar á
meðal þeir sjálfir, sem halda úti
verulegri ferðaskrifstofustarfsemi
í samkeppni við aðrar ferðaskrif-
stofur. Þó eiga þeir um 95% í einni
stærstu ferðaskrifstofu landsins
Úrval/Útsýn og hefðu menn haldið
að það væri yfrið nóg að gera með
því. Markaðsdeild Flugleiða er rek-
in sem ferðaskrifstofa og það er
einmitt við þá menn, sem við hinir
eigum að semja. Hvers konar við-
skiptasiðgæði er þetta? Víða um
lönd eru flugfélög að láta sér skilj-
ast að ferðaskrifstofur séu við-
skiptavinir við flugfélög, en það er
Flugleiðum fyrirmunað að skilja.
Þegar við á síðastliðnu ári, að
ég hygg í september, hófum máls
á að við gætum fengið samninga
við Flugleiðir um framleiðslusamn-
inga, voru uppi sömu svör og áður,
ekki væri tími kominn til að ganga
frá þessu o.s.frv. Eftir mikið ja.pl,
jaml og fuður fæddist lítil mús, sem
var samningur við þá undirritaður
19. febrúar sl. Brá svo við að samn-
ingar um framleiðsluverð á ferðum
til Amsterdam voru felldir niður frá
og með 1. apríl 1996. Okkur þótti
þetta ekki skynsamleg viðskipti og
þegar við leituðum eftir skýringum,
var ekki farið í launkofa með eitt
eða neitt af hálfu forsvarsmanns
markaðsdeildar þeirra, sem við í
gríni kölluðum stundum „norður
og niður“ eða Símon Pálsson. Við
gátum ekki fengið þennan samning
vegna leiguflugs okkar við Trans-
avía. Þetta er þjónusta, sem kalla
má í lagi. Ekki var Símoni þó öllum
lokið með þessu tiltæki sínu.
Snemma í sl. mánuði var hringt í
skrifstofu okkar af fulltrúa hans
og við spurðir hvort það gæti verið
að forstjóri SAS skrifstofunnar hér
á landi, frú Bryndís Torfadóttir,
hefði komist yfir samninga milli
okkar og Flugleiða. Þessu var að
sjálfsögðu neitað. Þann sama dag
óskaði ég eftir rannsókn á þessu
og óskaði einnig eftir því við Bryn-
dísi, að hún upplýsti mig um mál-
ið. Bryndís hefur upplýst mig um
það, að ekki hafi verið minnst á
mig eða ferðaskrifstofu mína í því
viðtali, er Símon Pálsson og Pétur
J. Eiríksson hefðu átt við hana um
tiltekin samstarfsmál Flugleiða og
SAS.
Svar Flugleiða liggur ekki enn
fyrir enda þótt mánuður sé um lið-
inn og margítrekað hafi verið um
að leiða hið sanna í ljós. Ég veit
ekki hvernig samskiptum Flugleiða
og SAS er háttað og vil ekkert vita
um það. Það er þeirra einkamál.
En það er hins vegar alvarlegt mál
að vera borið á brýn slíkt sem þetta
og varðar reyndar við lög. Nú geta
Símon og Pétur vel látið sér detta
í hug að við hefðum lítinn áhuga
á að láta SAS slíkt í té. Hvað er
það þá, sem hér var að gerast?
Maður lætur sér detta ýmislegt í
hug. Einna helst það að með þessu
móti ætti enn einu sinni að koma
höggi á ferðaskrifstofu okkar og
taka af okkur samning þann sem
gerður var 19. febr. sl. Er þetta
það viðskiptafrelsi sem verið er að
boða á bak og fyrir? Ef til vill lít-
ill angi. Það er dýrt að ætla sér
að koma á „frelsi í flugi“ og af-
hjúpa þannig þann skrípaleik, sem
á sér stað í fargjaldamálum og
gerð verður betri skil við annað
tækifæri.
Væntanlega gera þeir hreint fyr-
ir sínum dyrum Flugleiðamenn.
Jafnvel gæti verið tími til kominn
að neytendasamtökim og sam-
keppnisráð vöknuðu af þyrnirósar-
svefni vetrarins. Jafnvel gæti það
verið gott með hækkandi sól að
samgöngunefndir Alþingis færu að
huga að hallarekstri í rekstri Kefla-
víkurflugvallar og huga að því
hvernig þar mætti koma fyrir mál-
um á skynsamlegri hátt.
Höfundur rekur ferðaskrifstofu.
Staðgr eid sluy fir lit
— breytt fyrirkomulag
Undanfarin ár hafa staðgreiðslu-
yfirlit verið send til launamanna
í aprílmánuði. Nú hefur þessu
fyrirkomulagi verið breytt og
verður yfirlit yfir innborgaða stað-
greiðslu birt á álagningar- og
innheimtuseðli 1996 sem sendur
verður út að lokinni álagningu
opinberra gjalda. Seðlinum fylgir
bækiingur með helstu upplýs-
ingum um álögð gjöld og í honum
verður einnig að finna upplýsingar
um yfirlit vegna innborgaðrar
staðgreiðslu.
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI