Morgunblaðið - 29.05.1996, Blaðsíða 26

26 MIÐVIKUDAGUR 29. MAÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Lög Atla Heimis Sveinssonar við ljóð Jónasar Hallgrímssonar frumflutt
LISTIR
Stullmyndadagar
í Reykjavík 1996
29 myndir
kepptu til
verðlauna
TUTTUGU og níu myndir kepptu
til verðlauna á stuttmyndadögum,
en sextíu myndir bárust í keppn-
ina. Reykjavíkurborg veitti verð-
laun fyrir bestu myndirnar.
1. verðlaun hlaut myndin Hel-
vítis Reykjavík eftir Ingibjörgu
Magnadóttur og Róbert Inga
Douglas. 2. verðlaun Anna eftir
Torfa Frans Ólafsson og Jón Pál
Halldórsson. 3. verðlaun Upp úr
þurru eftir Hafliða Hörða Hafliða-
son, Hrafn Leó Guðjónsson, Davíð
Örn Sigþórsson og Jakob Agústs-
son.
Tilnefndar voru myndirnar: Á
nóttunni sofa rotturnar Animati-
on eftir Ragnar Brynjólfsson og
Önnur vídd eftir Bjarna Þór Pét-
ursson.
Leikstjórastóllinn 1996 fór til
Torfa Frans Ólafssonar og Jóns
Páls Halldórssonar fyrir Önnu.
Áhorfendaverðlaunin 1996
fóru til Önnu eftir Torfa Frans
Ólafsson og Jón Pál Halldórsson.
Dómnefnd skipuðu Kristín Jó-
hannesdóttir leikstjóri og formað-
ur og Hákon Már Oddsson dag-
skrárgerðarmaður.
-----» ♦ ♦
Tónlist víða að
úr heiminum
Vopnafirði. Morgnnblaðið.
TONLISTARSMIÐJA Vopnafjarð-
ar flutti tónlist víða að úr heiminum
nú nýlega í félagsheimilinu Mikla-
garði á Vopnafírði. í Tónlistar-
smiðjunni eru nemendur Tónlistar-
skóla Vopnafjarðar og aðrir sem
mætt hafa á laugardagsmorgnum
í vetur til að spila saman á ólík
hljóðfæri.
Tónlistarkennaramir Marcus
Glanville og Indra James hafa haft
veg og vanda að Tónlistarsmiðj-
unni. Tónleikamir þóttu takast vel
og voru áheyrendur virkir þátttak-
endur í flutningnum, með klappi,
hreyfíngum og söng.
Ágóði af tónleikunum fer til
kaupa á flygli, en Kiwanisklúbbur-
inn Askja stofnaði nýlega reikning
í Landsbankanum á Vopnafirði,
með það að markmiði að kaupa
flygil fyrir félagsheimilið, enda
varla annað hægt þegar gróskan
í tónlistarlífínu er jafn mikil og
raun ber vitni.
fiðluleikari, Sigurður Ingvi Snorra-
son klarinettuleikari, Hávarður
Tryggvason kontrabassaleikari og
Anna Guðný Guðmundsdóttir
píanóleikari — allt mjög áhuga-
samt fólk, að sögn Atla. „Signý
er sem fyrr frábær,“ bætir hann
við. „Hún gerir þetta ofboðslega
vel.“
Lögin sem flutt verða eru Úr
Hulduljóðum, Heiðlóukvæði,
Ferðalok, Óhræsið, Vorvísa, Næt-
urkyrrð (Heine), Festingin (Addi-
son), Ég á þessi föt, Á gömlu leiði,
Um hana systur mína, Vorvísur,
La Belle, Grátittlingurinn, Illur
lækur (kveðið eftir þjóðkunnu
spænsku kvæði), Móðurást, Dal-
vísa og íslandsminni.
Að sögn Atla er frekari flutning-
ur á lögum þessum ekki fyrirhug-
aður að sinni. „Listahátíð er að
skella á, þannig að það verður af
nógu að taka á næstunni. Við
sjáum hins vegar til í haust hvort
fólk vill taka þetta upp. Síðan er
ekki loku fyrir það skotið að lögin
verði gefin út á nótum eða geisla-
plötu síðar.“
Atli lýsir sér sem framúrstefnu-
tónskáldi sem iðki eldri stíltegund-
ir þegar svo beri undir — sér og
öðrum til skemmtunar. „Ætli þetta
sé ekki ákveðin hagmælska sem
ég held að ég hafí, eins og atóm-
skáld sem yrkir lausavísur."
Ef vel takist til segir Atli að lög
sem þessi lifi meðal þjóðarinnar,
ef ekki falli þau einfaldlega í
gleymskunnar dá. Engin markaðs-
setning geti þar um breytt.
Tækifæristónsmíðar
„Ég hef áður samið lög í göml-
um stíl. Allt eru það tækifæristón-
smíðar, samdar fyrir leikhús eða
skóla. Sum þessara laga hafa orð-
ið mjög vinsæl, til dæmis lögin úr
Ofvitanum eftir Þórberg Þórðarson
og Ég er gull og gersemi við ljóð
Davíðs Stefánssonar. Þá hef ég
samið Ljóðakorn (ljóðakorn er orð
sem Ólafur Jóhann Sigurðsson
gaukaði að mér og er þýðing á
þýska orðinu Liedchen), þrjátíu
sönglög við ýmsa húsganga fyrir
Tónlistarskólann í Reykjavík sem
mikið hafa verið notuð við kennslu
og víða sungin. Eru þau úr bók
sem Jóhannes skáld úr Kötlum tók
saman fyrir Ríkisútgáfu náms-
bóka, að mig minnir, Litlu skóla-
ljóðin. Eitthvað fleira brotasilfur
liggur eftir mig á víð og dreif.“
Að mati Atla hefur það verið
gæfa íslenskra tónskálda á okkar
tímum að þau hafa lagt rækt við
bókmenntaarfinn að fomu pg nýju.
Minnir hann á lag Jóns Ásgeirs-
sonar, Maístjömuna, við ljóð Hall-
dórs Laxness og lag Þorkels Sigur-
bjömssonar, Heyr himna smiður,
við ljóð Kolbeins Tumasonar.
Margt fleira mætti nefna.
Morgunblaðið/Ásdís
ATLI Heimir Sveinsson tónskáld ásamt tónlistarfólkinu sem kemur fram á tónleikunum í
Skarðskirkju og í Listasafni Islands.
Samtímamaður
okkar allra
ÁTJÁN lög eða ljóðakom eftir
Atla Heimi Sveinsson við ljóð Jón-
asar Hallgrímssonar verða fmm-
flutt á tónleikum í Skarðskirkju í
Holtalandssveit næstkomandi
föstudag kl. 20.30. Jafnframt
verður flutt tónlist eftir Franz
Schubert og Sigurður Ingvi
Snorrason klarinettuleikari mun
fjalla um Schubert og Jónas —
ástsæla listamenn sem féllu ungir
í valinn. Tónleikarnir verða endur-
teknir í Listasafni íslands sunnu-
daginn 2. júní kl. 17.00.
Tildrög verksins em þau að fyr-
ir allmörgum ámm leitaði Bríet
Héðinsdóttir leikkona og leikstjóri
á náðir Atla með uppkast að leik-
riti um veröld Jónasar Hallgríms-
sonar — Leggur og skel — og bað
hann að semja einföld, auðlærð
og auðsungin lög við ljóðin hans,
eins og tónskáldið kemst að orði.
Var ætlun hennar að sýna leikritið
í skólum en ekkert varð þá úr
framkvæmdum. Forráðamenn
leikhúsa höfðu, að sögn Atla, aðr-
ar áætlanir í huga og sögðu Bríeti
að koma síðar, þegar betur stæði á.
„Ég hafði þá samið nokkur lög
og hvatti Bríet mig til að halda
uppteknum hætti — og það gerði
ég,“ heldur Atli áfram. „Þannig
fjölgaði lögunum smám saman.
Þetta hefur verið gaman enda varð
ég að Iesa Jónas af fullum krafti
og kynntist góðum skáldskap sem
ég hélt að ég þekkti."
Síðan kveðst Atli hafa lesið í
blöðum að Inga Bjarnason leik-
stjóri væri að setja leikritið upp
og starfsbróðir hans og fomvinur,
Leifur Þórarinsson, hefði gert lög
við ljóð Jónasar.
Þar með taldi Atli, sem sat uppi
með safn ófluttra Iaga sem alltaf
bættist í, ljóst að ekkert yrði úr
framkvæmdum. Sakir þess lætur
hann, „fyrir áeggjan vina og vel-
unnara“, lögin nú frá sér fara, við
allt annað tækifæri.
En er engin mótsögn í því að
nútímatónskáld sé að fást við göm-
ul ljóð? „Þvert á móti,“ segir Atli.
„Að minnsta kosti ekki í þessu til-
viki, þar sem þessi ljóð em tíma-
laus; Jónas Hallgrímsson er sam-
tímamaður okkar allra.“
Skarðskirkja í Holtalandssveit
er ef til vill ekki kunnasti tónleika-
staður landsins en Atli segir kirkj-
una afar fallega. „Okkur langaði
til að flytja þessi lög í sveitinni og
þama er öflugt tónlistarlíf og söng-
fólk mikið sem vildi ljá okkur kirkj-
una.“
Flytjendur á tónleikunum verða
Signý Sæmundsdóttir sópransöng-
kona, Sigurlaug Eðvaldsdóttir
Það gerðist fyrir
fjörtíuárum ...
Danssýning um
biskupstíð
Guðmundar góða
LEIKLIST
Hafnarfjarðarleik-
h ú s i ð
KIRUNA AMATÖRTEAT-
ER FÖRENING
Sænski leikhópurinn Kiruna Amatör-
teater frá Kiruna í Svíþjóð sýndu í
Híifnarfjarðarleikhúsinu sl. fimmtu-
dags- og föstudagskvöld Ieikritið
Bónorðið.
HÉR á landi er staddur leikhóp-
urinn Kiruna Amatörteater frá Kir-
una í Svíþjóð. Hann sýnir í Bæjarút-
gerð Hafnarfjarðar leikritið „Frieri-
et“. Reyndar sá ég hvergi nafnið á
frummálinu, aðeins enska þýðingu
þess í leikskránni (leikblað væri þó
réttara) „The Proposal", Bónorðið á
ylhýrunni.
Verkið er um elskendur sem ná
ekki saman, skáld frá Stokkhólmi og
heimasætu frá Karendöjárvi, litlu
sveitaþorpi norðarlega í Svíþjóð, að
ég held.
Sambandið fær skjótan endi, í orðs-
ins fyllstu. Faðir stúlkunnar skýtur á
skáldið úr haglabyssu, gegnum eld-
húsvegginn, þegar það kemur til að
heimsækja sína heittelskuðu að kvöld-
lagi. Skáldið flýr aftur til Stokkhólms
og leggst þar í þungiyndi.
Uppsetningin var í meira lagi
frumleg, það var alltaf einn áhorf-
andi, leikinn af Ieikstjóranum, sem
ekkert virtist skilja og því var alltaf
verið að gera hlé á sýningunni með-
an söguþráðurinn var útskýrður fyrir
honum.
Stór hluti sýningarinnar var ein-
hver veizla, ekki ólík hinni sænsku
miðsumarsgleði. Þá voru áhorfendur
ekki bara látnir vera áhorfendur held-
ur fengu þeir eitthvert óþekkt rautt
glundur úr skúringafötu að drekka
og mjög bragðgott heimabakað
brauð.
Tónlistin !ék stórt hlutverk, örlítið
poppuð sænsk þjóðlagatónlist með
þéttri bassalínu, mjög grípandi. Meðal
leikaranna voru nokkrir góðir söngv-
arar auk eins eða tveggja sem voru
virkilega færir.
Innkoma kórsins/þorpsbúa var
öðruvísi en maður hefur vanizt. Ég
vissi ekki af fyrr en eitt þorpsfljóðið
kom skríðandi undir sætið mitt og
annað klöngraðist yfir hausinn á
mér. Ég var ekki sá eini í salnum sem
þetta fékk að reyna, innkoma kórsins
alls var svona.
I lokin sagði sögumaðurinn, sá hinn
sami sem reyndi að útskýra sýning-
una fyrir treggáfaða áhorfandanum,
að þetta hefði gerzt fyrir fjörutíu
árum, skáldið frá Stokkhólmi væri
eflaust búið að jafna sig.
Á aðgöngumiðanum var viðvörun
til þeirra sem gætu látið lostafulla
tilburði kvenna fara fyrir btjóstið á
sér. Sniðugt að hafa hana á miðanum,
fólk sér hana ekki fyrr en það er
búið að borga sig inn, eða hvað? Er
ég búinn að eyðileggja það?
Heimir Viðarsson
FRAMLAG íslenska dansflokksins
til Listahátíðar í ár er verk Nönnu
Ólafsdóttur og Siguijóns Jóhanns-
sonar, „Féhirsla vors herra“, sem
frumsýnt verður 4. júní næstkom-
andi í Borgarleikhúsinu.
I kynningu segir, að sýningin
fjalli um biskupstíð Guðmundar
góða og ófriðarbál það sem tendr-
aðist af vígslu hans til biskups á
Hólum i Hjaltadal 1202 og fylgdi
honum meira og minna til dauða-
dags 1237.
Guðmundur stóð jafnan vörð
um sérhvern einstakling sem til
hans leitaði sem og kirkjuna
sjálfa og þjóna hennar. Hann út-
deildi fjármunum, sem honum var
trúað fyrir, til meðbræðra sinna
og lagði í „féhirslu vors herra“.
Guðmundur stóð í vegi fyrir auð-
söfnun og auknum völdum kirkju-
goðanna og fékk höfðingja lands-
ins upp á móti sér. Hann lét samt
aldrei bilbug á sér finna og að
lokum kom að því að höfðingjar
vildu frekar hafa hann með sér
en á móti.
Verkin Geysir, Landsýn og
Hekla eftir Jón Leifs hljóma í
átakasenum í verkinu í flutningi
Sinfóníuhljómsveitar íslands og
Karlakórs Reykjavíkur. Gloría
eftir Paulenc, í flutningi Sinfóníu-
hljómsveitar Boston, Katheleen
Battle og Hátíðarkórs Tanglewo-
od, er notuð til að tákna hina
guðdómlegu dýrð og Paradisar-
hugmynd Guðmundar góða. Tón-
listin verður flutt af bandi.