Morgunblaðið - 21.06.1996, Page 18

18 FÖSTUDAGUR 21. JÚNÍ 1996
MORGUNBLAÐIÐ
ERLEIMT
Bandaríkjamenn vilja umbætur á starfi SÞ
Hóta neitunarvaldi
gegn Boutros-Ghali
Bonn, París, Dublin. Reuter.
BANDARÍKJAMENN eru reiðu-
búnir að beita neitunarvaldi sínu í
öryggisráði Sameinuðu þjóðanna til
að koma í veg fyrir endurkjör Bout-
ros Boutros-Ghalis framkvæmda-
stjóra, að sögn Nicholas Burns, tals-
manns utanríkisráðuneytisins í
Washington í gær. Fulltrúi Bills
Clintons- Bandaríkjaforseta sagði
nauðsynlegt að við embættinu tæki
maður sem gæti hrundið af stokk-
unum endurbótum á skrifræði
stofnunarinnar og dregið úr út-
gjöldum hennar.
Rætt hefur verið um það í banda-
rískum og breskum Qölmiðlum að
Bandaríkin vildu fá konu til að taka
við af Boutros-Ghali. Einkum hefur
verið minnst á þær Sadako Ogata
frá Japan, er nú er yfirmaður flótta-
mannastofnunar SÞ, Gro Harlem
Brundtland, forsætisráðherra Noregs
og Mary Robinson írlandsforseta.
Ogata, sem er 68 ára gömul,
lýsti því yfir þegar í stað að hún
gæfi ekki kost á sér og talsmenn
hinna tveggja sendu frá sér yfirlýs-
ingar um að þær væru ekki í fram-
boði. Stjórnmálaskýrendur segja
samt sem áður að Brundtland
myndi ef til vill skipta um skoðun
ef öryggisráðið skoraði á hana að
taka að sér starfið.
Frakkar styðja
Boutros-Ghali
Fulltrúar 15 ríkja eiga sæti í
öryggisráðinu, þar af eiga fimm
stórveldi fast sæti. Er venjan sú
að ráðið nær samkomulagi um val
á framkvæmdastjóra sem síðan er
staðfest á allsheijarþinginu. Banda-
ríkin greiða mest allra ríkja til SÞ
og hafa því mikil áhrif á valið.
Fimm ára kjörtímabil fram-
kvæmdastjórans rennur út um
næstu áramót. Frakkar gáfu í gær
í skyn að þeir myndu styðja endur-
kjör Boutros-Ghali sem er 73 ára
gamall, kristinn Egypti og mennt-
aður í Sorbonne-háskóla. Sagði
Jacques Rummelhardt, talsmaður
utanríkisráðuneytisins í París, að
löng hefð væri fyrir því að fram-
kvæmdastjóri SÞ sæti a.m.k. tvö
kjörtímabil og Boutros-Ghali hefði
staðið sig með ágætum á erfiðum
tímum í sögu samtakanna. Sjálfur
sagði Boutros-Ghali, sem staddur
er í Þýskalandi, að hann vonaði að
Bandaríkjamenn endurskoðuðu af-
stöðu sína.
Framkvæmdastjórinn gaf í skyn
að hann styddi ósk Þjóðvetja um
að þeir fengju fast sæti í öryggis-
ráðinu. Klaus Kinkel, utanríkisráð-
herra Þýskalands, sagði of snemmt
að segja nokkuð um afstöðu Þjóð-
veija til framboðs Boutros-Ghalis.
Iútrým-
ingar-
hættu
ÞESSIR mánaðargömlu, sakleys-
islegu snæhlébarðar komu í
heiminn í dýragarðinum í Pe-
augres í héraðinu Ardeche í Suð-
ur-Frakklandi. Kettlingarnir
tveir, Igor (til vinstri) og Vodka,
eru af tegund sem er í útrýming-
arhættu, en talið er, að einungis
um 500 snæhlébarðar lifi villtir
í heiminum og um 20 eru í dýra-
görðum. Konan á myndinni,
Stephanie Houssaye, virðist
óhrædd við litlu rándýrin en
verður vafalaust að gæta sín vel
á beittum klónum.
Korzhakov settur út í kuldann
Reuter.
BORÍS Jeltsín Rússlandsforseti rak í gær þijá
af nánustu ráðgjöfum sínum og virðist sem
um sé að ræða uppgjör í tengslum við tilraun-
ir forsetans til að höfða til umbótasinna fyrir
seinni umferð forsetakosninganna sem verður
3. júlí.
Mennimir þrír eru Alexander Korzhakov,
yfirmaður lífvarðar Jeltsín og dyggur stuðn-
ingsmaður um tíu ára skeið, Míkhaíl Barsúkov,
yfirmaður öryggislögreglunnar, arftaka hinnar
sovésku KGB, og Oleg Soskovets, fyrsti aðstoð-
arforsætisráðherra. Margt bendir til þess að
hinn nýi yfírmaður öryggisráðs landsins, Alex-
ander Lebed, hafi enn tryggt stöðu sína með
þessum mannabreytingum. Hann og umbóta-
sinninn Anatolí Tsjúbajs sögðu ráðgjafana
hafa ætlað að sjá til þess að seinni umferð
forsetakjörsins færi ekki fram af ótta við að
Jeltsín tapaði fyrir kommúnistanum Gennadí
Reuter
JELTSÍN forseti ásamt Korzhakov á
kosningaferðalagi í vor.
Zjúganov. Tsjúbajs sagði Soskovets hafa verið
heilann á bak við þetta ráðabrugg.
Korzhakov, sem er fyrrverandi liðsforingi í
KGB og sagður hafa verið jafnt tennis- sem
drykkjufélagi forsetans, lýsti þrátt fyrir brott-
reksturinn yfir því að hann styddi Jeltsín sem
fyrr en lét ófögur orð falla um Tsjúbajs, hann
væri argasti lygalaupur.
Síðustu árin hefur Korzhakov haft sig æ
meira í frammi á stjórnmálasviðinu og heimild-
armenn sögðu hann hafa meiri áhrif á forset-
ann en nokkur annar ráðgjafi. Mikla athygli
og fordæmingu Iýðræðissinna jafnt sem komm-
únista vakti er Korzhakov hvatti til þess opin-
berlega í maí að forsetakjörinu yrði frestað.
Ljóst þótti að hann og fleiri sem eiga allt sitt
undir því að Jeltsín verði áfram við völd hygð-
ust reyna að beita bolabrögðum til að hindra
kosningarnar og tryggja þannig eigin stöðu.
Uppfylla ekki
EMU-mark-
mið 1997
París. Reutcr.
FRAKKAR og
Þjóðveijar munu
að öllum líkind-
um ekki ná að
uppfylla efna-
hagsieg mark-
mið fyrir þátt-
töku í hinum
efnahagslega og peningalega sam-
runa Evrópuríkja (EMU), að mati
Efnahagssamvinnustofnunarinn-
ar, OECD.
Í nýrri skýrslu OECD er því
spáð að hvorugt ríkið muni ná því
markmiði að fjárlagahalli sé undir
3% af vergri þjóðarframleiðslu, líkt
og kveðið er á um í Maastricht-
sáttmálanum.
Því er spáð að fjárlagahalli í
Frakklandi muni fara úr 4,3% á
þessu ári í 3,7% á næsta ári en í
Þýskalandi úr 4,1% á þessu ári í
3,6% á því næsta.
Stofnunin spáir því jafnframt
að Þjóðveijum muni ekki takast
að uppfylia skilyrði Maastricht um
opinberar skuldir sem hlutfall af
þjóðarframleiðslu og segir í skýrsl-
unni að skulda-
staðan virðist
fara versnandi
en ekki batn-
andi.
Skýrslan tek-
ur hins vegar
ekki mið af um-
fangsmiklum aðhaldsaðgerðum
um aukna ráðdeild í ríkisrekstri,
sem nýlega voru samþykktar í
jafnt Frakklandi sem Þýskalandi.
Segir að ef ná eigi markmiðum
Maastricht varðandi fjárlagahalla
verði öll atriði aðhaldsaðgerðanna
í Þýskalandi að ná fram að ganga,
en forsenda þess væri samstaða
stjórnar, stjórnarandstöðu og aðila
vinnumarkaðarins.
Kumiharu Shigegara, yfirhag-
fræðingur OECD, sagði að ekki
hefði verið hægt að taka mið af
aðhaldsaðgerðunum, þar sem að
þær væru enn ekki mælanlegar.
Ekki mætti heldur gleyma því að
þær myndu að öllum líkindum
draga úr þenslu, er einnig hefði
áhrif á hagstærðirnar.
Reuter
MICHELLE Romano leggur síðustu hönd á undirbúning fundarherbergisins í Flórens, þar sem að
leiðtogar Evrópusambandsríkjanna munu ræðast við um helgina. Verulega er talið hafa dregið
úr líkum á því að kúariðudeila Breta og ESB muni einoka fundinn.
*
Utflutningsbanni aflétt í haust?
London, Brusscl. Reuter.
JOHN Major, forsætisráðherra
Bretlands, sagðist í gær vona að
byrjað yrði að aflétta útflutnings-
banninu á breskt nautakjöt í
áföngum í haust. Forsenda þess
væri hins vegar að samkomulag
næðist í kúariðudeilunni á leið-
togafundi ESB-ríkjanna í Flór-
ens, sem hefst í dag.
Major sagði í þingræðu í gær
að enn væri samkomulag ekki í
höfn. „Eg býst við því, að því
gefnu að við náum samkomulagi
í Flórens, að byrjað verði að af-
létta banninu í haust. Það er hins
vegar háð samningum sem enn á
eftir að gera,“ sagði forsætisráð-
herrann.
Tony Blair, leiðtogi Vcrka-
mannaflokksins, gagnrýndi harð-
lega hvernig stjórn íhaldsmanna
hefur haldið á málum í kúariðu-
deilunni. Major sagði hins vegar
að stefna bresku stjórnarinnar
hefði neytt samstarfsríki Breta til
að taka málið alvarlega og leitt
til þess að lausn væri nú í sjónmáli.
Framkvæmdastjórn Evrópu-
sambandsins lagði í gær til að
framlög til rannsókna á kúariðu
yrðu aukin og sagði að hún myndi
á Flórensfundinum leggja til að
rannsóknum yrði hraðað til muna.