Morgunblaðið - 11.08.1996, Blaðsíða 25

f
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
SUNNUDAGUR 11. ÁGÚST 1996 25
I ------------------------------------
í en )>ar var hún í tvo til þrjá vetur.
Asta hóf störf við símann á Akra-
’ nesi árið 1920 og sá um rekstur
hans þar til skömmu áður hún gift-
ist á árinu 1926. Eftir að Ásta stað-
festi ráð sitt fór hún utan með
manni sínum sem þá var að fara í
framhaldsnám í læknisfræði. Hún
dvaldi með honum í u.þ.b. 6 ár í
Frakklandi og fékk þá heimskonan
. Ásta að njóta sín meðal stúdent-
anna og listamannanna er þar voru
samtímis. Sköpuðust á þessum tíma
vináttutengsl sem voru henni kær-
1 komin og hún vitnaði oft til.
Ásta og Kristinn maður hennar
eignuðust fjögur börn, tvær dætur
og tvo syni, en Helga, eldri dóttir
hennar, lést um aldur fram aðeins
54 ára síðla árs 1991. Hún var gift
enskum manni og lengst af búsett
í Englandi.
Ásta fór nokkrum sinnum aftur
utan með manni sínum, er hann
sótti sér nýjungar í grein sinni,
bæði til Sviss og Austurríkis. Dætur
hennar, Ásta og Helga, voru á
meðan sjálfsagðir gestir á heimili
foreldra minna á Akranesi, en öll
börn Ástu komu þar oft til gisting-
ar og lengri dvalar og voru það
ætíð hátíðistímar hjá foreldrum
mínum að hafa þau í kringum sig.
Alltaf var þó hátíðin mest þegar
| Ásta sjálf kom og gisti í „kamesinu
hans Inga bróður“, en það var lítið
súðarherbergi sem faðir minn not-
aði sem vinnuhebergi. Þá færði
móðir mín gamla kennaranum sín-
um og trúnaðarvinkonu kaffi í rúm-
ið og við sátum hjá Ástu meðan
hún drakk og hún sagði okkur frá
því sem helst var á döfinni, bæði í
Reykjavík og úti í heimi.
Er ég var fimmtán ára og fór tii
náms til Reykjavíkur hafði það yer-
ið aftalað miili föður míns og Ástu
með alllöngum fyrirvara, að ég
skyldi búa á hennar heimili. Börn
hennar voru farin eða voru að fara
að heiman, Ásta yngsta dóttir henn-
ar var þá að hefja síðasta ár sitt í
menntaskóla, Björn og Jón voru við
. nám erlendis og Helga var á förum
til starfa í Englandi. Ég vissi að
hverju ég gekk er ég flutti til
frænku minnar, ég hafði heimsótt
hana reglulega frá því ég fyrst
mundi eftir mér og heimili hennar
var í mínum augum ævintýraleg
veröld. Upp frá því átti ég þar nær
I árlega vetursetu og athvarf næstu
tólf árin og nýtt og náið tímabil
hófst í kynnum okkar Ástu. Fyrsta
vetur minn í Reykjavík var hvað
ógleymanlegast að horfa á eftir
þeim Ástunum fara á frumsýningu
í leikhúsinu, þær stigu út í dulúð-
uga veröld og komu svo heim al-
teknar af þeim verkum er þær sáu
og sátu og ræddu fram og til baka
um efni og leik. Ásta var svo ótrú-
iega vel lesin. Hún hafði lesið
I Brecht, Shakespeare, Verne, Lax-
ness, en bókasafn hennar var stórt
og engin bók ólesin. Hún sótti allf-
lestar málverkasýningar er haldnar
voru í Reykjavík, átti falleg málverk
sumhver eftir vini sína frá Parísar-
árunum og önnur sem hún viðaði
að sér síðar. Hún þekkti þó ekki
síður verk gömlu meistaranna og
átti fjölda listaverkabóka. Raunar
varð að fletta öllum bókum með
mikilli varúð hjá henni Ástu. Virð-
ing hennar fyrir meðferð bóka hafði
enn aukist er hún á yngri árum
lærði bókband. Leðurbundnu bæk-
urnar hennar, er hún batt sjálf,
bera meistara sínum lof.
Samvistir við slíka konu höfðu
óneitanlega áhrif á óreynda frænku
hennar sem hún studdi og fræddi
endalaust og hvatti unga til ársdval-
ar erlendis. Ásta var að mörgu leyti
örlagavaldur minn, en hugsjónir
hennar og metnaður áttu mikinn
þátt í mótun lífsviðhorfa minna og
andsvara við umheiminum.
Árið 1959 hófust kaflaskipti í lífi
Ástu er hún fór að reka heimagist-
ingu fyrir erlenda ferðamenn. Þessu
nýja starfi helgaði hún sig næstu
27 árin. Ásta blómstraði í hlutverk-
inu sínu sem „vert“ og vinur, en
var samt áfram Ásta „regina“ sem
naut þess að veita gestum sínum
góðan gjörning og láta þeim líða
vel og leitaðist við að uppfylla allar
óskir þeirra. Hún hafði yndi af sam-
skiptum við fólk af ólíkum uppruna
sem að garði bar til að njóta gisting-
ar hjá henni og hún innti störf sín
af hendi með slíkri natni að ótrú-
legt er að ein manneskja hafi megn-
að að vinna allt sem til þurfti. Ásta
talaði mörg tungumál og gat því
tjáð sig fijálslega og eðlilega við
gesti sína. Gestamóttakan hafði í
för með sér mikla vinnu og stopula
hvíld og oft á tíðum fannst mér
Ásta konan sem aldrei svaf né
nokkru sinni nærðist. Engu að síður
man ég ekki eftir að hafa séð föður-
systur mína þreytta á þessum árum
eða kvarta yfir of miklu vinnu-
álagi. Margir gesta hennar komu
til hennar ár eftir ár eða með stuttu
millibili og urðu góðir vinir hennar
sem æ héldu við hana tryggð ýmist
með áralöngum bréfaskriftum eða
kveðjum.
Fyrir nær átta árum, er Ásta
varð níræð, ákváðu börn hennar í
samráði við móður mína að halda
upp á afmæli hennar á Akranesi
og léði móðir mín heimili sitt til
þess fagnaðar og fékk rútu og jeið-
sögumann til að fara með Ástu,
afkomendur, venslafólk og vini
hennar um bæinn og rifja upp og
kynna gömlu húsin sem eftir stóðu
og leiksvæðin hennar frá bernsku-
árum. Einnig var farið að Ytra-
Hólmi þar sem Ásta dvaldi löngum
með móður sinni á æskuárunum og
þar hitti hún ættingja og leit í síð-
asta skiptið þá staði sem hún svo
oft ræddi um og voru henni kærir.
Þessi stund með Ástu á Akranesi
var öllum sem með henni dvöldu
þar, sérstæð og eftirminnileg.
Systir Ástu, Anna, maður henn-
ar, Siguijón, sem nú er látinn, og
börn þeirra, Sigríður og Jón Rafn,
voru henni afar náin og hugulsöm
og studdu hana af alhug. Jón Rafn
var óþreytandi að hjálpa henni við
hvers konar viðgerðir og viðvik og
var það til hans sem hún jafnan
leitaði þegar á bjátaði. _
Síðustu árin dvaldi Ásta á Elli-
heimilinu Grund og sýndu þau henni
þá sína eðlislægu ræktarsemi, Ásta
dóttir hennar og Jón sonur hennar
sem bæði búa erlendis, með því að
heimsækja móður sína svo oft á ári
sem þau mögulega gátu. Björn son-
ur hennar, sá eini af börnum henn-
ar sem festi rætur hér á landi, og
Guðrún kona hans reyndust henni
ómetanleg stoð og hið sama er að
segja um dætur Björns, Ingu, sem
bjó hjá ömmu sinni og stundaði
hana mánuðum saman eftir að Ásta
hafði orðið fyrir fallslysi, og Helgu,
en hún var ömmu sinni hin síðari
ár trúr bakhjarl.
Að leiðarlokum þakka ég Ástu
frænku minni fyrir allt það sem hún
hefur veitt mér, manni mínum og
dóttur, en okkur öllum hefur hún
sýnt gnægð umhyggju og velvildar.
Er ég gifti mig fannst henni það
svo sjálfsagt að litla brúðkaups-
veislan okkar Jóns yrði haldin í
hennar húsum, enda værum við
varla að flytja í burtu þar sem að-
eins ftmm hús yrðu milli heimila
okkar. Hún deildi með okkur ómet-
anlegri vitneskju um uppvöxt sinn
og reynslu sem veitti okkur sýn í
aðra veröld, aðra tíma.
Blessuð sé minning hennar.
Inga Svava Ingólfsdóttir.
Ásta frænka min lést þann 21.
ágúst sl. þá orðin háöldruð, hún
hefði orðið 98 ára núna í ágúst.
Þessi stórmerka frænka mín
hafði upplifað báðar heimsstyijald-
irnar og fleira merkilegt sem gerð-
ist á öldinni bæði hér innanlands
og erlendis. Ég á margar góðar
minningar um hana alveg frá því
að ég man eftir mér. Hún var alltaf
fastur fjölskyldumeðlimur, eins
konar langamma. Mamma mín leit
á hana sem hálfgerða ömmu sína.
Ásta frænka var alltaf að segja
okkur frá einhveijum atburðum
sem gerðust jafnvel fyrir 60-70
árum, og var þetta svo ljóslifandi
að maður lifði sig inn í frásagnirnar
sennilega vegna þess hve gott vald
hún hafði á íslenskri_ tungu og
hversu fróð hún var. Ég sótti því
fast að fá að fara í heimsókn til
Ástu á Ránargötuna og þiggja kakó
og sögur, oft var ég þar svo tímun-
um skipti. Stundum fannst öðrum
fjölskyldumeðlimum nóg um allt
spjallið.
Þegar ég var 10 ára komst Ásta
að því að ég hafði aldrei farið í
sveit. Þetta fannst henni alveg
ótækt ástand og að viku liðinni var
hún búin að útvega mér pláss hjá
frænda okkar Jóni Ottesen að Ytra-
Hólmi við Akranes. Henni þótti
ákaflega vænt um þennan stað og
sagði mér frá ýmsu varðandi hann.
Ásta eignaðist fjögur börn,
Björn, Jón, Helgu og Ástu (Diddu).
Jón, Helga og Didda voru búsett
lengst af erlendis. Helga lést fyrir
nokkrum árum. Ásta frænka eign-
aðist 14 barnabörn þannig að af-
komendurnir eru orðnir fjölmargir.
Anna Sigurborg systir mín og
ég höfum átt mjög gott vinasam-
band við börn Jóns sem búa í De-
venter í Hollandi, við höfum farið
þangað og verið tekið með kostum
og kynjum, eins hafa þau heimsótt
okkur þegar þau hafa verið hér á
landi. Einnig höfum við kynnst vel
þeim Sunnu og Sean börnum Diddu
frænku.
Blessuð sé minning Ástu Jóns-
dóttur frænku minnar.
Ingi Rafn Ólafsson.
t
Litla dóttir okkar
ÓSK ÞORSTEINSDÓTTIR,
sem lést á vökudeild Landspítala 7. ágúst, verður kvödd
í Borgarneskirkju miðvikudaginn 14. ágúst kl. 14.00.
Guðbjörg Sólveig Sigurðardóttir, Þorsteinn Þorsteinsson.
t
Móðir okkar, tengdamóðir, amma og
langamma,
JÓNÍNA JÓHANNESDÓTTIR,
Hlíðartúni 8,
Mosfellsbæ,
er lést 4. ágúst síðastliðinn, verður
jarðsungin frá Bústaðakirkju mánu-
daginn 12. ágúst kl. 15.00
Jóhannes Helgi Jónsson,
Björg Sigriður Jónsdóttir,
Helga Elsa Jónsdóttir,
Hrönn Jónsdóttir,
Matthildur Jónsdóttir,
Marsibil Jónsdóttir,
Óiafur Jónsson,
Ingibjörg Kristfn Jónsdóttir,
Elín Jónsdóttir,
Matthias Jón Jónsson,
Margrét Guttormsdóttir,
Jón Guðmundsson.
Björn Stefán Bjartmarz,
Bolli Þ. Gústavsson,
Ferdinand Þ. Ferdinandsson,
Jóhanna Sigríður Einarsdóttir,
Ingólfur Þ. Hjartarson,
Elías B. Jónsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
Eiginmaður minn, t
JÓHANN P. JÓNSSON,
Kirkjuvegi 37,
Keflavik,
andaðist á heimili sínu föstudaginn 9. ágúst.
Sigríður Gísladóttir,
börn, barnabörn og barnabarnabörn.
t
Móðir okkar,
HALLDÓRA Ó. ZOÉGA,
sem andaðist 2. ágúst verður jarðsungin frá Dómkirkjunni þriðju-
daginn 13. ágúst kl. 13.30.
Fyrir hönd aðstandenda hinnar látnu,
GeirZoéga, HelgaZoéga.
t
Ástkær faðir okkar, tengdafaðir, afi og
langafi,
JÓN S. ÞORLEIFSSON
fyrrv. verkstjóri,
Grandavegi 47,
verður jarðsunginn frá Neskirkju
þriðjudaginn 13. ágúst kl. 13.30.
Emilía Jónsdóttir, Duane K. Anderson,
Jón Hákon Jónsson,
Guðlaug Jónsdóttir,
Anna Ágústa Jónsdóttir, Guðlaugur Long,
Haukur Jónsson, Guðlaug Árnadóttir,
Helga Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir, afi og langafi,
GUNNAR GUÐMUNDSSON
frá Hóli
á Langanesi,
Nökkvavogi 42,
verður jarðsunginn frá Fossvogskirkju
fimmtudaginn 15. ágúst kl. 13.30.
Sólveig Kristjánsdóttir,
Páll Gunnarsson, Esther Þorgrímsdóttir,
Guðmundur Gunnarsson, Bjarma Didriksen,
Sigurður D. Gunnarsson, Anna Gunnarsdóttir,
Oddur Gunnarsson, Áslaug Jónsdóttir,
barnabörn og barnabarnabarn.
t
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar,
tengdafaðir, afi og langafi,
SVEINN ÓLAFSSON
fyrrv. deildarstjóri,
Furugrund 70,
Kópavogi,
sem lést á gjörgæsludeild Landspítal-
ans laugardaginn 3. ágúst, verður jarð-
sunginn frá Dómkirkjunni mánudaginn
12. ágúst kl. 1 3.30.
Þeir, sem vilja minnast hans, láti líknarstofnanir njóta þess.
Aðalheiður P. Guðmundsdóttir,
Baldur Sveinsson, Kristín Jónsdóttir,
Hjálmar Sveinsson, Linda Rogers Sveinsson,
Guðný Ása Sveinsdóttir, Lennart Bernram,
Jóhanna Elínborg Sveinsdóttir,
barnabörn og barnabarnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og
vinarhug við andlát og útför okkar ást-
kæru móður, tengdamóður og ömmu,
GYÐU JÓHANNSDÓTTUR,
Engihjalla 1,
Kópavogi.
Sérstakar þakkir færum við öllu starfs-
fólki á deild A6, Borgarspítala, og
heimahlynningu Karítas.
Eysteinn S. Torfason, Lilja S. Haraldsdóttir,
Halla G. Torfadóttir, Hjörtur M. Jónsson
og barnabörn.