Morgunblaðið - 03.11.1996, Side 10

10 SUNNUDAGUR 3. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
Nýtt stórveldi orðið til á fjármagns- og tryggingamarkaðnum
Eftir kaup Vátrygg-
ingafélags íslands á fyr-
irtækjum Skandia ber
félagið nú höfuð og
herðar yfir önnur trygg-
ingafélög á íslenska
markaðnum. VÍS
hyggst nú hasla sér völl
á verðbréfamarkaðnum
og bjóða upp á nýja
þjónustu á sviði lang-
tímasparnaðar í sam-
starfi við Skandia í Sví-
þjóð. Kristinn Briem
kynnti sér aðdraganda
málsins og þau sjónar-
mið sem lágu að baki
hjá VÍS og Skandia
VEGUR sænska trygginga-
félagsins Skandia í ís-
lensku viðskiptalífi hefur
verið þymum stráður allt
frá því félagið keypti 65%
hlut í Reykvískri tryggingu hf. af
Gísla Erni Lárussyni í júní árið
1991. Nafni þess félags var breytt
í Skandia ísland og gefnar voru út
stóryrtar yfirlýsingar um að inn-
leiða ætti nýjungar á trygginga-
markaðnum að erlendri fyrirmynd.
Skandia hóf í kjölfarið að bjóða
bíleigendum í vissum aldurshópi
lægri iðgjöld af bílatryggingum til
að Jaða til sín viðskipti.
Árið 1992 ákvað Skandia einnig
að hasla sér völl á íslenska verð-
bréfamarkaðnum þegar félagið
keypti Verðbréfamarkað Fjárfest-
ingarfélagsins hf. sem rak á þeim
tima nokkra af stærstu verðbréfa-
sjóðum landsins og var umsvifamik-
ið í öðmm verðbréfaviðskiptum.
En hvert ólánið átti eftir að reka
annað í þessum viðskiptum. Skand-
ia mátti þola stórfellt tap af trygg-
ingarekstrinum framan af og nægir
þar að benda á að árið 1992 nam
tapið 148 milljónum. Sömuleiðis var
mikill halli á endurtryggingum
Skandia gagnvart dótturfélaginu á
íslandi. Félagið lenti síðan í deilum
við meðeiganda sinn sem áttu eftir
að draga dilk á eftir sér að ógleymd-
um hremmingum vegna gengis-
lækkunar á verðbréfasjóðum Fjár-
festingarfélagsins um haustið 1992
og svo mætti áfram telja.
Eftir þessar hrakfarir ákvað
Skandia í desember 1992 að selja
meðeiganda sínum Gísla Erni 65%
hlut sinn í Skandia ísland og sagði
jafnframt upp endurtryggingar-
samningi við félagið. Það gekk þó
ekki eftir því fáum dögum seinna
keypti Skandia bréfín til baka
ásamt hlut Gísla Arnar og eignaðist
þannig allt fyrirtækið í árslok 1992.
Nú tæpum fjórum árum seinna er
rekstri Skandia á íslandi hins vegar
lokið eftir sölu á fyrirtækjunum til
Vátryggingafélags íslands hf.
(VÍS) aðfaranótt síðastliðins mánu-
dags.
Fjárfestingarfélagið með 30
milljóna liagnað
Samkvæmt upplýsingum sem
fram komu nýlega í vikuritinu V7s-
bendingu hefur Skandia-fyrirtækið
Morgunblaðið/RAX
í Svíþjóð lagt fram 820 milljónir til
starfseminnar á íslandi í formi hlut-
afjár og gegnum endurtryggingar
og umboðslaun á undanförnum
árum, eins og sést á meðfylgjandi
töflu.
Það er hins vegar ljóst að veru-
lega hefur rofað til í vátrygginga-
rekstrinum á síðustu missemm. Á
þessu ári er reiknað með að iðgjöld-
in verði um 700 milljónir króna sem
er um 30% aukning milli ára og
kemur það í kjölfar 45% aukningar
á árinu 1995. Hefur félagið nú um
6-7% markaðshlutdeild. Kostnaður-
inn hefur aukist mjög lítið þannig
að hlutfall kostnaðar af iðgjöldum
hefur farið ört lækkandi.
Ennfremur er fullyrt að tjóna-
útkoma félagsins hafí verið mjög
góð undanfarið og því hafí stefnt í
að reksturinn yrði í jafnvægi á
þessu ári og skilaði hagnaði á því
næsta. Þannig hafí starfsemi
Skandia tekið miklum framförum
frá árinu 1992 þegar tjónin urðu
um 30% hærri en iðgjöld. Allar yfír-
lýsingar keppinautanna um að ið-
gjöld félagsins séu óraunhæf eigi
ekki við nein rök að styðjast
Þá hefur verið góður gangur í
rekstri Fjárfestingarfélagsins
Skandia á síðustu misserum. Um-
svifin hafa stóraukist á þessu ári
og nam bókfærður hagnaður eftir
skatta um 30 milljónum króna
fyrstu sex mánuði ársins.
Haft er eftir Lars-Eric Petersson,
sem tekur við stöðu forstjóra
Skandia um næstu áramót, í frétta-
tilkynningu um kaupin að fyrirtæki
Skandia á íslandi hafí aukið mark-
aðshlutdeild sína á undanförnum
árum og afkoma þeirra batnað.
Kaupandinn njóti einnig samlegðar-
áhrifa, sérstaklega í vátryggingar-
starfseminni.
Per Bjorgás, aðstoðarforstjóri
Skandia, staðfesti í samtali við
Morgunblaðið að staða Skandia á
íslandi hefði batnað til muna. „Þeg-
ar Friðrik Jóhannsson, tók við stöðu
forstjóra Skandia á íslandi í janúar
1993, var staða vátryggingarekstr-
arins mjög slæm. Undir hans stjórn
hefur tekist að auka iðgjöldin úr
tæpum 300 milljónum í 720 milljón-
MARKAÐSHLUTDEILD ALMENNU
TRYGGINGAFÉLAGANNA í FRUMTRYGGINGUM
Bókfærð iðgjöld
Vátryggingafélag
íslands
38,1%
Skandia 4,5%
Tryggingamiðstöðin
18,9%
Trygging 7,2%
Ábyrgð 2,8%
Sjóvá-Almennar
28,4%
í

Försákringsbolaget
Skandia
Fjárfestingarfélagið Vátryggingarfélagið
Skandia Skandia
Iðgjöld 1996 áætluð
um 700 milljónir króna
- Verðbráfasjóðurinn
Tekjusjóðurinn
Marksjóðurinn
- Fjölþjóðasjóðurinn
Rekstrarfélagið
Skandia
Fjárfestingartélagid 90%
Vátrygglngarfélagið 10%
Frjálsi
lífeyrissjóðurinn
Almenni
hlutabréfasjóðurinn
1
Líftryggingarfélagið
Skandia
Iðgjöld 1996 áætluð
um 40 milljónir krúna
EIGNIR SJ0ÐANNA 30. SEPT. 1996
Verðbréfasj.
Tekjusjóður
Marksjóður
Fjölþjóðasj.
Kjarabréí 1.170 m. kr.
Tekjubrél 160m.kr.
Markbréf 510m.kr.
Skyndibrél 600m.kr.
Fjölþjóðabrét 80m.kr.
Frjálsi lífeyrissjóðurinn 3.320 m. kr.
Alm. hlutabréfasjóðurinn 360 m. kr.
FRAMLÖG TIL SKANDIA Á ÍSLANDI
FRÁ MÓÐURFÉLAGINU (millj. kr.)
Til '93 1994 1995 ALLS
Hlutafé 194
Endurtr. iðgj. -263 -170
Endurtr.tjón 465 225
Umboðslaun 108 102
.
............ co
194 §■
-243 -675 I
318 1.008 |
82 294 t
SAMTALS 504 158 159 821
ir. Þá hefur tjónahlutfallið lækkað
úr 130% í 80% fram til þriðja árs-
fjórðungs á þessu ári. Kostnaðar-
hlutfallið, sem mælir framleiðni í
fyrirtækinu, hefur einnig lækkað
úr 95% í 37%. Við höfum nánast
þrefaldað iðgjaldamagnið með sama
fjölda starfsfólks. Að okkar mati
hefði afkoman orðið nálægt jafn-
vægi á þessu ári í vátrygginga-
rekstrinum og að öllum líkindum í
jafnvægi á næsta ári. Ástæðan fyr-
ir því að við seljum er því ekki sú
að draga úr tapi.“
Þá tók Bjorgas fram að ánægja
ríkti með það hjá Skandia hvernig
Friðrik Jóhannsson hefði staðið að
rekstri félagsins á íslandi og tekist
að snúa við afkomu vátrygginga-
rekstrarins.
Beðið lausnar á málum
Gísla Arnar
En þrátt fyrir batnandi hag fyrir-
tækja sinna á Islandi voru forráða-
menn Skandia í Svíþjóð reiðubúnir
að hefja viðræður um sölu á rekstr-
inum þegar VÍS leitaði eftir því í
fyrrahaust. Vegna þess hversu
tryggingastarfsemi er í eðli sínu
flókin þurftu samningarnir langan
undirbúning. VÍS þurfti einnig að
kanna rækilega stöðu þeirra verð-
bréfasjóða sem Pjárfestingarfélagið
Skandia hf. hefur umsjón með. Þeg-
ar endurskoðuð uppgjör þessara
aðila lágu fyrir nú í haust var loks
ákveðið að ganga til þeirra samn-
inga sem nú hafa verið kynntir.
En fleiri forsendur þurftu að vera
fyrir hendi til að hægt væri að
ganga til samninga. Samkvæmt
upplýsingum Morgunblaðsins var
einnig beðið eftir að niðúrstaða
fengist í málaferlum Gísla Arnar
Lárussonar gegn Skandia. Því máli
lyktaði með sátt sl. vor sem fól í
sér að Gísli Örn féll frá málaferlum
og fékk greiddar miskabætur.
VÍS hefur þó ekki verið eitt um
hituna undanfarna mánuði þvi fleiri
aðilar á fjármagnsmarkaðnum hafa
sýnt því áhuga að kaupa rekstur
Skandia. Fram kom í Morgunblað-
inu fyrir skömmu að Tryggingamið-
stöðin átti viðræður við Skandia um
að kaupa vátryggingafélagið, en
einnig kom fram áhugi af hálfu
Sjóvár-Almennra. „Okkur stóð ekki
til boða að kaupa og ég held að
aðrir aðilar hafi frekar verið nefnd-
ir þar til sögunnar," sagði Ólafur
B. Thors, framkvæmdastjóri Sjó-
vár-Almennra í samtali við Morgun-
blaðið á þriðjudag. Vitað er að
Búnaðarbankinn hafði einnig áhuga
á félaginu, enda ætlar bankinn nú
að byggja upp verðbréfaviðskipti
nánast frá grunni innan sérstaks
sviðs. Kaupþing sýndi jafnframt
áhuga á að kaupa Skandia-félögin
í samstarfi við Tryggingamiðstöð-
ina og sparisjóðina.
Langþreyttir á málaferlum
Ekki hafa komið fram einhlítar
skýringar á því hvers vegna Skand-
ia vildi nú draga sig út úr rekstrin-
um á íslandi. Ljóst er að tilboð VÍS
í fyrirtækin hefur þótt mjög hag-
stætt, en einn heimildarmaður
Morgunblaðsins orðaði það svo í
þessu sambandi:
„Allt er falt ef vel er boðið.“ En
viðmælendur Morgunblaðsins telja
einnig að þessa ákvörðun Skandia
megi rekja til þess að forráðamenn
félagsins hafí verið orðnir lang-
þreyttir á málaferlum Gísla Arnar
Lárussonar sem stóðu í þrjú ár. Þá
hafi starfsemin hér á landi einfald-
lega verið of lítil í sniðum og mark-
aðshlutdeildin ekki nægilega mikil
til að reksturinn teldist hagkvæmur.
Einnig sá Skandia möguleika
opnast á samstarfí við öflugan að-
ila á íslandi um að bjóða þjónustu
sína hér á sviði lífeyrisspamaðar
sem nefnist Unit-Link. Loks er tal-
ið að tilkoma breska vátryggjand-
ans Ibex á íslandi hafí enn ýtt und-
ir áhuga Skandia á að selja rekstur-
inn.
„Skandia hefur verið starfandi á
tveimur mörkuðum á íslandi,“ sagði
Per Bjorgás, þegar hann var spurð-
ur um ástæður fyrir sölu Skandia
á íslandi. „Annars vegar var um
að ræða verðbréfamarkaðinn þar
sem Fjárfestingarfélagið var starf-
andi, og þar teljum við að möguleik-
ar séu til vaxtar. Með samninpum
við VÍS getum við áfram starfað á