Morgunblaðið - 12.11.1996, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 12. NÓVEMBER 1996 25
Unga hjartað ólmast
Morgunblaðið/Golli
JÓHANNES Ásbjörnsson í hlutverki Nonna, gefur Rebekku Árna-
dóttur sem Klöru engin grið.
Merkisberi
norðlenska
skólans
LEIKLIST
Vcrslunarskóli
I s 1 a n d s
„THE BREAKFAST CLUB“
Leikfélagið Allt milli himins ogjarð-
ar „The Breakfast Club“. Þýðing:
Þorsteinn Bachmann, Anna Melsteð
og Jakob Ingimundarson, en Jakob
leikstýrir. Leikendur: Jóhannes Ás-
bjömsson, Iris María Stefánsdóttir,
Rebekka Ámadóttir, Kári Guðlaugs-
son, Guðleifur Krisljánsson, Jóhann
Guðlaugsson, Katrín Bjaraey Guð-
jónsdóttir. Fmmsýning hátíðasal
Verslunarskóla Islands, 8. nóv. sl.
AÐ ÞESSU sinni hafa Verslingar
valið sér leikrit sem fjallar um ungt
fólk og margvísleg vandamál þess
og gleði og leikendur, jafnt sem
áhorfendur, njóta þess á ýmsan hátt.
Leikarar verða aldrei ótrúverðugir í
hlutverkum sínum því þeir þekkja
flest sem á daga þessa unga fólks
drífur af eigin raun.
Fimm ungmenni, hvert með sína
eigin sögu og séreinkenni í fartesk-
inu, eru látin sitja eftir í skólanum
heilan laugardag í refsingarskyni
fyrir eitthvert það athæfi sem skóla-
yfirvöldum þótti refsivert. Stærð-
fræðikennarinn Villi setur þeim fyrir
að eyða deginum við ritgerðarsmíð
um hver þau séu í raun og veru, en
hefur vitaskuld ekki erindi sem erf-
iði og hefur reyndar ekkert taum-
hald á þessari óbeisluðu æsku. Ungt
fólk skilgreinir sjálft sig ekki á blaði,
a.m.k. ekki lengur, heldur með fé-
lagslegu samneyti. Þannig fmnur
það sinn samastað í tilverunni og
það gera einmitt þessir krakkar, sem
fullorðnir hafa allir sett undir sama
hatt, en reynast vera ólíkir einstakl-
ingar við nánari kynni. Af og til
lætur svo skúringakonan Margrét
sjá sig. Hún er sannarlega sú sem
er utangátta í þessu akademíska
umhverfi og sér því flest.
Allir gera leikendur hlutverkum
sínum nokkuð góð skil. Jóhannes er
kraftmikill sem uppreisnarseggurinn
sem ofbýður öllum, íris María sýnir
skemmtilega kómíska takta sem
stúlkan sem hefur dregið sig í hlé
frá ögrandi heimi, Rebekka er
kannski einum of augljóslega hjarta-
góð sem dekurrófan, Kári er hreint
prýðilegur sem lúðinn og sýnir næm-
leika fyrir því spaugilega og hefur
að auki ágætis framsögn, og Guð-
leifur túlkar vel klisjuna um vit-
granna sportidjótið. Jóhann fellur í
þá gryfju að ofleika Villa stærð-
fræðikennara. í þessu hlutverki væri
betra að hemja heiftina en gefa
henni útrás.
Þýðingin á verkinu er nokkuð Iip-
ur og féll þokkalega vel að íslensku
nútímamáli. Þess vegna er mér
óskiljanlegt hvers vegna heiti leik-
ritsins var ekki snúið á íslensku. Ég
trúi því ekki á Verslinga að þeir séu
svo vesælir að þeir geti ekki fundið
gott íslenskt heiti á þetta leikrit og
trúi því heldur ekki á þá að þeir
vilji ekki standa vörð um ástkæra
ylhýra. Finnst þeim ekki fúlt að
ganga niður Laugaveginn eða um
Kringluna og sjá hvergi lengur skilti
á móðurmálinu?
Leikstjórnin var nokkuð góð, en
þó háði æfingaleysi leikurunum
nokkuð á frumsýningunni. Þau léku
einfaldlega of hægt sem gerði það
að verkum að samtöl urðu ekki sam-
fella máls heldur eins og orðræða
þar sem skipst er á setningum.
Þau eiga þó örugglega eftir að
ná betri tökum á þessu atriði með
meiri þjálfun, þessir ungu leikarar.
Áhorfendur tóku leiknum firnavel.
Þessi hópur á það skilið. Hann á það
líka skilið að fleiri sjái þessa sýn-
ingu. Hvað sögðuð þið aftur að hún
héti? Langur laugardagur???
Guðbrandur Gíslason
TONLIST
Gcisladiskur
SKÁLM
Geisladiskur Gunnars Gunnarssonar,
gefinn út til minningar um Ingimar
Eydal. Tónlistarflutningur og
útsetningar: Gunnar Gunnarsson.
Hljóðfæri: Boston flygill. mjóðritun
og eftirvinnsla: Ari Daníelsson.
Píanóstillingar: Sigurður Kristins-
son. Hönnun: Hlynur Helgason.
Ljósmyndir: Sóla. Utgefandi: Dimma.
Dreifing: Japis. 48:35 mín.
1.999 krónur.
INGIMAR Eydal var frumkvöðull
og helsti merkisberi „norðlenska skól-
ans“ í píanóleik á meðan hann lifði.
Nú hefur lærisveinn Ingimars, Gunn-
ar Gunnarsson, organisti og djassp-
íanisti, tekið upp merkið með útgáfu
geisladisksins SKÁLM, þar sem hann
leikur ljúf lög af fíngrum fram að
hætti læriföðurins. Þessi útgáfa er
um margt athyglisverð og Gunnar
sýnir að hann hefur ekki farið erindis-
leysu í smiðju til Ingimars.
Á piötuumslagi bendir Gunnar
réttilega á að spilastíll Ingimars ein-
kenndist af mikilli yfirferð og fyll-
ingu, þar sem píanistinn var sjálfum
sér nógur og hélt aleinn uppi bassa-
gangi, hljómagangi, rytma, auk lag-
línu ásamt miiliröddum og skrauti.
Þessi spilastíll, sem ættaður er bæði
úr klassískri tónlist og ragtime, og
gerir í raun sama gagn og heil
rytmasveit, hefur verið nefndur
„stride", á íslensku „skálm“ og er
nafn geisladisksins af því dregið.
Og með píanóleik sínum á plötunni
sýnir Gunnar, að sjálfur hefur hann
náð dágóðum tökum á þessum spil-
astíl.
Lögin á plötunni eru úr ýmsum
áttum. Hún hefst á hinu skondna
og skemmtilega lagi Nola eftir Felix
Arndt og þá strax fer maður að sjá
Ingimar fyrir sér við hljóðfærið,
brosmildan og afslappaðan. Síðan
koma þekktir amerískir „standard-
ar“ í bland við skandinavísk þjóðlög.
Þarna er líka franska lagið La vie
en rose eftir Louiguy, að ógleymdum
nokkrum íslenskum lögum, þar af
tvö frumsamin eftir Gunnar og eitt
eftir Ingimar Eydal, sem ég minnist
ekki að hafa heyrt áður, enda var
Ingimar svo sem ekkert að trana
sínum tónsmíðum fram. Þetta er
fallegt, „melódískt" lag, ber heitið
Óskalagið, og ber keim af þeirri
„standard" tónlist, sem Ingimar lék
gjarnan undir borðum og hafði mik-
ið dálæti á. Lög Gunnars, Orða vant
og Eydalsvals eru einnig ágætar
tónsmíðar, einkum fyrrnefnda lagið
og tilfinningin í því gefur þeirri hug-
mynd undir fótinn, að það hafi sér-
staklega verið samið í minningu
Ingimars. Önnur íslensk lög á plöt-
unni eru Önnur sjónarmið eftir Hilm-
ar Oddsson og Breytir borg um svip
eftir Kristínu Lilliendahl og þykir
mér Gunnari takast vel upp með
útsetningar og flutning á þeim báð-
um, sérstaklega hinu síðarnefnda.
Og raunar gildir það sama um flest
lögin á plötunni. Gunnar hefur
greinilega farið í þetta verkefni af
alúð og natni og honum tekst að
halda anda Ingimars í gegnum alla
plötuna.
Gunnar Gunnarsson, sem er
menntaður tónlistarmaður, segist
hafa átt því láni að fagna að hafa
verið í óformlegu námi hjá Ingimari
Eydal. „Þá var enn ekki farið að
kenna að spila á þennan hátt við
almenna tónlistarskóla en til gamans
nefndi Ingimar þetta „norðlenska
skólann“ í píanóleik og menn yrðu
einfaldlega að læra handverkið
mann fram af manni,“ segir Gunn-
ar. Ég fæ ekki betur heyrt en að
Gunnar hafi stundað hið óformlega
nám sitt í norðlenska skóianum af
mikilli samviskusemi og honum tekst
að koma handverkinu þannig til skila
á SKÁLM að hann getur verið full-
sæmdur af.
Sveinn Guðjónsson
Undraverður
höfundur
SKÁLDSAGAN Fyrirgefning synd-
anna eftir Ólaf Jóhann Olafsson
hefur vakið mikla athygli í Frakk-
landi en hún kom þar út fyrr í haust
hjá bókaforlaginu Seuil sem er eitt
virtasta bókmenntaforlag landsins.
Á dögunum birtist einkar lofsamleg-
ur dómur í dagblaðinu La Croix en
þar segir að Ólafur Jóhann sé undra-
verður og honum takist einstaklega
vel upp í lýsingu sinni á sálarangist
manns. Tímaritin Courrier Cadres
og Regards segja að Fyrirgefning
syndanna sé einhver athyglisverð-
asta bók sem út hafi komið í Frakk-
landi í haust. Áður hafa mörg af
stærstu blöðum landsins gefið bók-
inni lofsamlega dóma.
í gagnrýni franska stórblaðsins
La C,roix_ segir í fyrirsögn að Ólafi
Jóhanni Ólafssyni takist einstaklega
vel upp í lýsingu sinni á sálarangist
manns. „Hann er án nokkurs vafa
fyrsti rithöfundurinn á íslenska
tungu, frá því að íslandsklukka
Halldórs Laxness kom út, sem náð
hefur mikilli útbreiðslu út fyrir hina
fjarlægu eyju. Ekki hvað síst í
Bandaríkjunum þar sem gagnrýn-
endur nefna nöfn Dostójefskís og
Ibsens til að finna verðugan saman-
burð.“
Þá segir í umsögn La Croix að
Ólafi Jóhanni takist undursamlega
að lýsa þversagnarkenndri angist
sálar sem sé þrúguð af sektarkennd
og skrifa sögu með sálfræðilegri
dýpt sem jafnframt er mikil örlaga-
saga. í lok greinarinnar segir: „Ef
einhverrar fyrir-
gefningar er að
vænta þá er það
helst frá þeim
sem sýna Pétri
ástúð þrátt fyrir
allt sem á undan
er gengið.“
Áður hafa
mörg af stærstu
blöðum Frakk-
lands farið eink-
ar lofsamlegum
orðum um bókina. í Le Observateur
sagði að Fyrirgefning syndanna
væri frábær skáldsaga og Ólafur
Jóhann skaraði fram úr með lýsingu
sinni á illmennum. Le Monde sagði
að bókin væri athyglisverð lýsing á
sjálfshyggju og höfundinum tækist
fullkomlega að lýsa afleiðingum
hennar og gagnrýnandi L’Express
sagði söguna hrífandi.
Fyrirgefning syndanna kom út hjá
Vöku-Helgafelli árið 1991 og hefur
nú verið gefin út í Bandaríkjunum,
Bretlandi, Þýskalandi, Danmörku og
Noregi, auk Frakklands. Ný skáld-
saga Ólafs Jóhanns Ólafssonar, Lá-
varður beinis, kemur út hér á landi
síðar í þessum mánuði.
Ólafur Jóhaim
Ólafsson
3+1+1
Leður 2 li
:ir
189.000 kr
3000 m2 sýningarsalur
Opið virka daga 9-18
Laugardaga 10-16
Sunnudaga 14-16
TM - HÚSGÖGN
Síöumúla 30 - sími 568 6822