Morgunblaðið - 12.11.1996, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
ÞRIÐJUDAGUR 12. NÓVEMBER 1996 35
AÐSEMDAR GREINAR
Framþróun
- öfugþróun
AÐ undanförnu
hefir opinber umræða
um stefnu og stjórn
fiskveiðimála ein-
kennst af endalausu
karpi um úthlutun og
verðlagningu fisk-
veiðiheimilda.
Eigum við að halda
okkur við kvótakerfið
eða taka upp svokall-
að veiðileyfagjald?
Hinn almenni borgari
á hinsvegar stundum
erfitt með að átta sig
á hlutunum - hvernig
á þessum málum er
haldið af hálfu stjórn-
valda, hvernig er í
raun hagað nýtingu sjávarauð-
linda og hvernig arðinum er skipt.
Kvótabraskið -
Erfðagóss
Auðvitað er það sjálf fram-
kvæmd hvors kerfisins sem er,
sem skiptir hér meginmáli. - Að
gætt sé í senn raunsæis, sanngirni
og jafnvægis eftir því sem fram-
ast er unnt.
Ur því að ríkisvaldið hefir alfar-
ið tekið að sér yfirstjórn fiskveiða,
er því að sjálfsögðu skylt að sjá
Auðlindin sjálf, sameign
allrar þjóðarinnar, sem
útgerðarmenn hafa
fengið heimild til að
nýta án endurgjalds,
segir Sigurlaug
Bjarnadóttir, er þar
með orðin einskonar
fjöldskyldugóss.
til þess, að hún fari ekki úr bönd-
unum. Eða hvernig má það vera,
að það skuli vera látið dankast von
úr viti að taka fyrir, með lögum
ef með þarf, kvótabraskið ill-
ræmda sem gæti, í versta falli,
rústað atvinnulíf heilla byggðar-
laga, áður en við er litið? Það ger-
ist víst líka, að kvótinn gangi að
erfðum, - gæti þess vegna flust
í annan landshluta á einni nóttu.
Auðlindin sjátf, sameign allrar
þjóðarinnar, sem útgerðarmenn
hafa fengið heimild til að nýta án
endurgjalds, þar með orðin eins-
konar fjölskyldugóss. Var einhver
að tala um fiskveiðistjórn? - er
nokkur furða, þótt mönnum
blöskri?
Stórútgerðir -
Trillukarlar
Og það er fleira, sem ógnar
atvinnulífi - sjálfri tilveru sjávar-
plássanna okkar vítt og breitt um
landið um þessar mundir. Nánast
daglega á undanförnum misserum
hafa borist fréttir af sameiningu
- samruna sterkra og vel rekinna
útgerðarfyrirtækja. í kjölfarið
kemur svo kapphlaup um kaup á
rándýrum risatogurum til úthafs-
veiða á órafjarlægum miðum. Afl-
inn frystur um borð og síðan seld-
ur til vinnslu í erlendum höfnum.
Er þetta sú þróun sem stefnt var
að - eða^ öfugþróun? Eftir standa
heima á íslandi nýjar ogglæsileg-
ar fiskvinnslustöðvar, sumar
verkefnalitlar, aðrar aflagðar.
Klifinn hafði verið þrítugur ham-
arinn til að vanda sem best til
þessara frystihúsa, með full-
vinnslu aflans fyrir augum, aukna
verðmætasköpun,
aukna atvinnu í landi.
Það átti að hverfa frá
einhæfri hráefnisöflun
til framleiðslu há-
gæðavöru í girnilegum
neytendapakkningum,
sem slægju í gegn á
erlendum mörkuðum.
Hástemmdar yfirlýs-
ingar, vonir og vænt-
ingar á þessum nótum
virðast hljóðnaðar í
umræðu dagsins í
dag.
Smábátaútgerðin
hefir árum saman átt
undir högg að sækja,
þótt viðurkennt sé, að
trillukarlar færa að landi ferskasta
og besta fiskinn - af heimamiðum
og með aðeins litlu broti af til-
kostnaði risanna á úthafsmiðum.
Fellur betur að íslenskum
aðstæðum
Nú er það viðtekin skoðun
margra nútímahagfræðinga, að
smá eða meðalstór fyrirtæki séu,
þegar á heildina er litið, þjóðhags-
lega hagkvæmari en stór og um
leið færri fyrirtæki. Það sjónarmið
hefir einnig átt hljómgrunn hér-
lendis. Hefir m.a. komið fram í
pólitískum stefnuyfirlýsingum
Sjálfstæðisflokksins, sem nú situr
við stjórnvöl þjóðarskútunnar
ásamt Framsóknarflokknum.
Augljóslega fellur það betur að
aðstæðum á okkar landi, þar sem
byggðir eru dreifðar og fámennar.
Nógu grátt hefir fólksfækkun
og fólksflótti, sumpart fyrir
skammsýnar stjórnvaldsaðgerðir,
leikið íslenskar sveitir, þótt sjávar-
þorpin tæmist nú ekki líka.
Mannlega
hliðin
Og fleira kemur til í þessu sam-
bandi en fjárhagslegt tap eða
gróði af útgerð - á togara eða
trillu. Hin mannlega hlið málsins
vegur hér líka þungt á metunum.
Það kom m.a. fram á nýafstöðnu
þingi Sjómannasambands Íslands
og í fjölmiðlum nýverið, að út-
hafsveiðarnar með margra mán-
aða samfelldri útivist skipanna
eru fjandsamlegar og þjakandi
fyrir fjölskyldulíf sjómanna. Það
þarf engum að koma á óvart.
Þegar þar við bætast kvartanir
um lélegan aðbúnað skipverja um
borð, jafnvel engan veginn mann-
sæmandi, þá hlýtur það að vera
skýlaus þjóðarkrafa, að úr verði
baett.
íslenskir sjómenn og fjölskyld-
ur þeirra eiga annað og betra
skilið.
Höfundur er fv. alþingismaður.
ÞAK-OG
VEGGKLÆÐNINGAR
HÖFÐABAKKA 9, 112 REYKJAVÍK
SÍMI 587 8750 - FAX 587 8751
Sigurlaug Bjarna-
dóttir frá Vigur
Verht lans Við
þurra og spnmgna hiið!
lH Hendur - Lansinoh Nature's Second Skin
ÍQ Fætur - Lansinoh Treatment for Feet
lS Bleiuútbrot - Lansinoh Nature's Second Skin
IH Geirvörtur - Lansinoh fyrir mjólkandi mæður
IH Varir og andlit - Lansinoh Nature's
Second Skin.
Lansinoh er græðandi áburður. Hrein náttúruafurð, sem mýkir og græðir þegar húðmjólk
og önnur krem koma ekki að gagni. Öruggt fyrir móður og barn.
Feest i apötekum og iÞumalinu
ö
PHIUPS
krattmesta ryksuga í Evrópu. Kaniiaiiir á sogkrafti ryksuga:
• Einstaklega hreinleg, þar sem fimm til
sex ryksíur sjá til þess aö sama og
ekkert ryk fer aftur út í andrúmsloftið.
• Mjög hljóölát enda með
tvöfaldri hljóöeinangrun.
• Létt og auöveld viöfangs. Barkinn snýst um
360° og auðveldar verkin svo um munar.
Orkunotkun 1400 W véla.
70%
100%
Philips-Vislon
Önnur lelðandi
ryksugutegund.
1400W
Rmm ryksíur
Rafmagnssnúra: 6 m
Hæðarstilling á sogröri
Kr. 22.900
Vísion 8847
1400W
Fimm ryksíur
Kolasía
Rafmagnssnúra: 8,5 m
Hæðarstilling á sogröri
Fjarstýrt hraðaval
Kr. 25.900
Heimilistæki hf
SÆTÚNI 8 SÍMI 569 15 OO
umboðsmenn um land allt