Morgunblaðið - 30.11.1996, Blaðsíða 28

VIKU
LM
MORGUNBLAÐIÐ
28 LAUGARDAGUR 30. NÓVEMBER 1996
Finnst þér
að ég eigi
að láta
kylfu ráða kasti?“
I fyrsta skipti
spyr Poul Nyrup
Rasmussen þess-
arar spurningar.
„Já,“ svarar Niels
Helveg Petersen.
Stjórnmálamenn-
imir tveir sitja á
hinum þekkta há-
degisverðarstað
Idu Davidsen í
Stóru kóngsgötu
70.“
Þannig hefst
ein mest rædda
jólabókin danska í
ár, bókin um Hel-
veg Petersen ut-
anríkisráðherra.
Spurning Nyrup
Rasmussens þá-
verandi varafor-
manns Jafnaðar-
mannaflokksins
var um það hvort hann ætti að
skora á Svend Auken þáverandi
flokksformann. Forsætisráðherr-
Jólaborðið og matur-
inn hennar Idu David-
sen er ekki aðeins
heimsfrægt á Islandi,
heldur miklu víðar og
þá ekki síst í Dan-
mörku. Sigrún
Davíðsdóttir heim-
sótti Idu á veitinga-
stað hennar í Kaup-
mannahöfn og Stein-
grímur Sigurgeirsson
ræddi við hana og
eiginmann hennar
þar sem þau voru að
setja upp hlaðborð sitt
á Hótel Loftleiðum.
ann og.utanríkis-
ráðherrann núver-
andi tilheyra þeim
stóra hópi þekktrá
og óþekktra Dana,
sem iðulega leggja
leið sína í kjallar-
ann við Stóm
kóngsgötu til að
komast í tæri við
danska matarlist
eins og hún rís
hæst.
En þótt staður-
inn sé kenndur við
Idu Davidsen, sem
komin er af
þekktri kokkaætt,
em færri sem vita
að maður hennar
Adam Siesbye á
ekki síður heiður
skilinn fyrir frá-
bærlega vel reykt-
an laxinn, endurn-
ar og annað reyk-
meti, sem þar er á
borðum. Og í eld-
húsinu stendur Oscar, heitinn í höf-
uð afa síns, sonur þeirra Idu og Ad-
ams og er fimmti ættliðurinn í röð
sem fæst við veitingastörf. Og rétt
eins og foreldramir hefur Oscar
einnig unnið við veitingastörf á Is-
landi og komist í tæri við nútímann
og unga fólkið við störf sín á Hard
Rock.
Þau Ida og Adam hlæja dátt þeg-
ar jólabókina ber á góma og þau
segjast muna vel eftir fundi þeirra
Helvegs og Nymps, „þótt við viss-
um auðvitað ekki hvað þeir voru að
ræða um“, segir Ida. Tvímenning-
arnir sátu nefnilega í skotinu bak
við fiskabúrið í 3-4 klukkustundir
og þegar þeir vora loksins búnir að
tala nægju sína var engan leigubíl
að fá því úti var aftakaveður á
danskan mælikvarða. Adam gat þó
bjargað Nyrap, sem hann þekkti
eftir tíðar heimsóknir hans, var
sjálfur á leið út í bæ og gat skotið
honum niður í þinghús. „Helveg
hittum við í fimmtugsafmæli í
haust og þá sagði hann Idu frá bók-
inni, þar sem veitingastaðurinn
kæmi við sögu og það þakkaði hún
honum fyrir, án þess þó að vita fyr-
ir hvað. Við vorum svo í Suður-Am-
eríku, þegar bókin kom út og
heyrðum lauslega af uppistandinu,
sem hún vakti.“
Brennit/ín á hrauð
Það er farið að líða að lokunar-
tíma þegar leiðir okkar liggja sam-
an. Gestirnir eru flestir farnir,
verið að ganga frá eftir daginn og
undirbúa morgundaginn. Ida velur
MARENTZA, Adam og Ida við jólahlaðborðið.
Morgunblaðið/Ásdís
UTI AÐ BORÐA MEÐ ÞORUNNI JOHANNSDOTTUR SJUKRALIÐA
□úfnaveisla
hvunndags-
hegunnar
IUN er
ekki að
gefa út
bók fyrir jólin
eða senda frá sér
hljómplötu. Hún
fer heldur ekki
með aðalhlut-
verkið á sviði
Þjóðleikhússins
eða öðru sviði,
nema leiksviði
síns eigin lífs.
Raunar hafði ég
aldrei séð Þór-
unni Jóhanns-
dóttur eðá heyrt
hennar getið_____________________
áður en ég hitti
hana á veitingahúsinu Jónatnn
Livingston Mávi. Hún var bara ná-
grannakona eins samstarfsmanna
minna, „konan á móti“ eins og það
var orðað, fráskilin þriggja barna
móðir, sem vinnur fyrir sér með
heimahjúkrun.
Aðspurð kveðst Þórunn ekki
hafa verið í neinu basli þótt hún
hafi lengst af staðið ein í uppeldi
barnanna og framfærslu fjölskyld-
unnar. „Eg telst líklega til þessara
„hagsýnu húsmæðra", þótt ég hafi
einnig verið útivinnandi. Svona
dæmigerð hvunndagshetja sem
bjargar sér af því hún verður að
gera það. Og mér hefur tekist
bærilega að halda utan um þetta,
enda kvarta börnin stundum und-
an því að ég sé með nefið ofan í öllu
Á uppvaxtarárum
Þórunnar Jóhanns-
dóttur voru dúfur og
kanínur bara gæludýr
sem engum kom til
hugar að leggja sér til
munns. Nú er öldin
önnur eins og Þórunn
og Sveinn Guðjónsson
upplifðu yfír kvöld-
verði á Mávinum.
varðandi fjármál
og útgjöld heim-
ilisins og fátt eða
ekkert fari
framhjá mér.
Kannski hef ég
þessa sparsemi
úr uppeldinu, en
ég var alin upp
hjá eldra fólki,
sem var nýtið og
nægjusamt.
Það versta við
það að vera ein-
stæð og útivinn-
andi,“ bætir Þór-
unn við, „er lík-
lega það, að
maður getur
ekki fylgst eins vel með bömunum
og því sem þau eru að gera á dag-
inn og æskilegt væri. En þetta er
nú orðið miklu auðveldara núna,
elsti sonurinn er 25 ára og farinn
að heiman. Svo á ég stelpu sem er
19 ára og við það að fara að heim-
an, en yngsta stelpan er bara 11
ára...“
Yfirþjónninn, Stefán Jóhanns-
son, kemur að borðinu með flösku
af Beaujolais Nouveau-jólavíni og
upplýsir okkur um að leyfið til að
bera það fram hafi einmitt komið á
miðnætti kvöldið áður. Við Þórunn
erum sammála um að þar með
þurfi ekki að eyða tíma í að fara
yfir vínlistann, en þetta tiltekna
jólavín á sér ævaforna hefð í
Frakklandi. Flösku af hverjum ár-
Morgunblaðið/Ásdí.s
ÞÓRUNN Jóhannsdóttir með
dúfnalæri og snigla á diskinum.
gangi má ekki opna fyrr en 21.
nóvember, og liggur sekt við ef svo
er gert. Vínið er framreitt léttkælt
og er orðið ónýtt í febrúar, að sög;n
Stefáns. Það er því einungis
drukkið á þessum árstíma og nýt-
ur mikilla vinsælda með jólahlað-
borðum.
Við fáum engifer-rnarineraðan
lax á meðan við bíðum eftir for-
réttinum, sem samanstendur af
dúfnalærum og sniglum með blað-
lauk og rauðvínssósu. Hvorugt
okkar hafði smakkað dúfu áður og
Þórann kvaðst eiginlega aldrei
hafa leitt hugann að því að hægt
væri að borða svo „litla og vinalega
fugla“. Blaðamanni varð líka hugs-
að til bernskuáranna í Vesturbæn-
um, þar sem dúfnabúr voru í
hverjum bakgarði. Það var því
ekki átakalaust að stinga upp í sig
fyrsta bitanum, en staðreyndin var
nú samt sú, að dúfurnar reyndust
afar gómsætar.
/ traustum
sknrðum
Talið berst að bernskuáram
Þórunnar í Hlíðunum: „Aðstæður
urðu þær, að ég ólst ekki upp hjá
foreldram mínum, en var svo lán-
söm að vera tekin í fóstur af hjón-
um sem voru af aldamótakynslóð-
inni og var ég þeirra eina barn.
Vinkonurnar á þessum árum áttu
mun yngri foreldra og stundum lá
við að ég öfundaði þær af þessum
andstæðum í tilverunni. En ekki
var þó allt sem sýndist í þeim efn-
um og hjá sumum voru ýmis
vandamál uppi, sem ég þekkti ekki
á mínu heimili.
Heima var alltaf öruggt skjól,
„mamma“ var alltaf heima og
„pabbi“, sem var verkamaður hjá
Eimskip, kom oftast heim í hádeg-
inu. Lífið var í mjög föstum skorð-
um, allt stóð eins og stafur á bók,
og þannig var það allt fram á ung-
lingsárin. Þegar ég var fimmtán
ára fór ég á síld til Seyðisfjarðar
og þótt það hafi vissulega verið
spennandi lífsreynsla held ég,
svona eftir á að hyggja, að ég hafi
verið of ung til að fara svona ein
með jafnaldra vinkonum mínum í
verbúð í öðrum landshluta.
Þetta var góður tími og á þess-
um „góðu“, áhyggjulausu árum fór
ég í skóla á Suður-Englandi og síð-
an til Danmerkur á húsmæðra-
skóla. Seinna fór ég í sjúkraliða-
nám og bætti síðar við nuddnámi."
Gæludýrat/eisla
Það er komið að aðalréttinum og
eftir vandlega umhugsun ákveður
Þórunn að fá sér villibráðafimmu,
það er rjúpu, gæs, súlu, dúfu og
svartfugl á kóngasveppasósu.
Þarna er dúfan enn kominn á disk
Þórunnar, en blaðamaður velur
sér annað lítið og sætt dýr, sem
ekki var óalgengt gæludýr ungra
drengja í Vesturbænum um og eft-
ir miðja öldina; kanínu með selleríi
og eplum í rósmarínsósu.
„Eg er óvön að borða rjúpu,"
segir Þórunn. „Hún hefur aldrei
verið jólamatur hjá mér. Hjá fóst-
urforeldrum mínum borðuðum við
annars konar jólamat að gömlum
íslenskum sið og þegar ég stofnaði
sjálf heimili komst sú hefð fljót-
lega á að borða svínahamborgar-
hrygg á aðfangadagskvöld og svo
auðvitað möndlugraut með
möndlugjöf. Að ósk barnanna hef-
ur þessum matseðli verið haldið
síðan og þau era ekki til umræðu
um að breyta til.“
Hún verður hugsi um stund, en
bætir svo við dálítið hikandi: „Ann-
ars byrjaði ég á því fljótlega eftir
að ég skildi að fara í kirkju klukk-
an sex á aðfangadagskvöld. En hin
síðari ár hef ég ekki komist þar
sem fósturfaðir minn hefur ekki
treyst sér og ég hélt þá að börnin
myndu nota tækifærið og hætta að
fara í messu þetta kvöld. En þau
vilja ekki heyra á það minnst að
sleppa kirkjuferðinni. Svona geta
ákveðnar hefðir og siðir í kringum
jólin orðið óhagganlegur þáttur í
jólahaldinu."
Eftir að Þórunn hefur bragðað á
villibráðafimmunni kveður hún
upp þann dóm að dúfan sé bragð-
best af fuglunum. „Og sósan er
hreinasta afbragð," bætir hún við.
„Hvernig er kanínan?“
„Hún er mjög góð, þakka þér
fyrir. Maður eiginlega trúir þessu
ekki. Það var eins gott að menn
vissu þetta ekki í gamla daga. Búr-
in okkar strákanna hefðu þá fljót-
lega tæmst.“
í framhaldi af þessu berst talið
að matargerð og ónýttum mögu-
leikum í því sambandi. Til að
mynda að það hljóti að vera fleiri
gæludýr sem hugsanlega gætu
bragðast vel, svo sem hundar og
kettir, eða jafnvel gullhamstrar og
páfagaukar...