Morgunblaðið - 30.11.1996, Blaðsíða 30

30 LAUGARDAGUR 30. NÓVEMBER 1996
MORGUNBLAÐIÐ
FRA 29. NOVEMBER TIL 23. DESEMBER
20 RÉTTA CIRNILEÚT
AUSTURLEN5KT HLAÐBORÐ
FRÁKL. 18:00 ALLA DAOA
Harakiri fordrykkur
Dreka kjúklingur
Marinerað svínakjöt
Ronoja krabbakjöt
Madam Lee kjúklingur
Kínverskt hangikjöt
„Thai" karrý nautakjöt
Fiskur á kantónska vísu
Steiktar núðlur m/sjávarréttum
Fimm krydda smokkfiskur
Chioeheo, gufúsoðnar kínverskar bollur
(dumplings)
„Pancit" won-ton
Pekingönd
Lambakjöt m/Gao sósu
Spákökur
Kínverskur eftirréttur
Kínverskur búðingur
Kínverskt Kaise salat
Malasíu Rojak
Fan-ci salat
Ávextir
VerÖ kr. 1.8

*

■
-Aðalmatseðill í fullum gangi.f
HÍNVIttMn veitingahusið á íslándi
Laugavegi 28b Sími 551 6513 - 552 3535 - Fax 562 4762
greiðir í Umhverfissjóð
-=r Verslunarinnar
KAUPFÉIAG DÝRFIRÐINGA

UMHVERFISSJÓÐUR
VERSLUNARINNAR
AÐSEIMDAR GREINAR
Áfellisdóm-
ur, en yfir
hverium?
FJÖLÞJÓÐLEG rannsókn á náms-
árangri nemenda á raungreinasviði
hefur leitt í ljós óviðunandi stöðu
fslenskra bama. Réttilega hefur ver-
ið kveðið upp úr um að þetta sé
áhyggjuefni og áfellisdómur. En
áfellisdómur yfír hverjum?
Er þetta áfellisdómur yfír ís-
lenskri fjölskyldustefnu og heimil-
unum sem fyrst og síðast bera
ábyrgð á uppeldi bamanna? Er þetta
kannski vitnisburður um skort á
heildstæðri fjölskyldustefnu, þar sem
þarfír heimila, bama og foreldra em
sett í öndvegi? Er þetta áfellisdómur
yfir stjómvöldum, sem
móta skólastefnuna og
ákveða fjármagnið til
þess að framkvæma
hana? Eða er þetta
áfellisdómur yfír verk-
um íslenskra kennara?
Síðan má einnig
spyija hvort markm-
iðssetningin sé nægi-
lega skýr. Er okkur
fyllilega ljóst hvert við
viljum stefna? Viljum
við auka sérhæfíngu í
náminu með það fyrir
augum að ná betri ár-
angri á afmörkuðum
sviðum, eða viljum við
auka breidd menntun-
arinnar? Þama verður
að fara fram val, svo mikið er víst.
Undan þessum spumingum verð-
ur ekki vikist. Sérstök ástæða er til
þess að kalla kennara til þessarar
umræðu. Sú vitneskja og reynsla
sem þeir hafa til að bera á þessum
sviðum býr ekki hjá neinum öðrum.
Framlag þeirra til umræðunnar
verður því ómetanlegt.
Hitt er rétt að árétta að umrædd
könnun snýr ekki að skólastarfínu
í heild, heldur eingöngu að afmörk-
uðum þætti þess, raungreinunum,
sem hér er notað sem samheiti fyr-
ir stærðfræði, eðlisfræði, efnafræði
og líffræði. Þessi könnun segir ekk-
ert um stöðu okkar á öðmm sviðum.
Evrópskir nemendur -
athyglisverð niðurstaða
Margt er það sem athygli vekur
við umrædda könnun. í fyrsta lagi
má nefna tiltölulega slakan árangur
evópskra nemenda. í hugum margra
hefur það væntanlega verið sjálfgef-
ið að skólar í Evrópu skömðu fram
úr sambærilegum stofnunum í öðmm
heimshlutum, jafnt í raungreinum
sem á öðmm sviðum. Niðurstaða
könnunarinnar bendir til þess að svo
sé ekki, nema síður sé. Það em skól-
ar í Singapore, Suður-Kóreu, Japan
og Hong Kong sem skera sig úr
samkvæmt könnuninni. Skólar í vel-
sældarrílq'um vesturhluta Evrópu
koma töluvert langt á eftir. Þá er
athyglisvert að nemendur frá austur-
hluta Evrópu standa sig að jafnaði
mun betur á þessum sviðum en jafn-
aldrar þeirra annars staðar í Evrópu.
Norðurlöndin koma illa út
Við íslendingar höfum jafnan
sótt fyrirmyndir okkar til Norður-
landanna. Ekki síst í skólamálum.
Þess vegna er það sérstaklega at-
hyglisvert að árangur norrænna
skóla er fjarri því að vera góður.
Þannig standa nemendur á Norður-
löndunum á ýmsum sviðum að baki
nemendum frá ísrael, Tælandi og
Búlgaríu, svo dæmi séu tekin. Þeir
dómar sem felldir hafa verið um
árangur íslenskra nemenda í hinni
fjölþjóðlegu könnun, eiga því í
mörgum tilvikum við um jafnaldra
þeirra á Norðurlöndunum.
Upp á síðkastið hefur mjög verið
vitnað til samanburðar á skólum í
Danmörku og íslandi. Sá saman-
burður hefur verið ósanngjam enda
er árangur danskra nemenda álíka
og þeirra fslensku, mælt á kvarða
fyrmefndrar könnunar.
í þessu sambandi vakna óneitan-
lega spumingar. Getur það verið
að við höfum verið að sækja reynslu
og fyrirmyndir til landa sem ekki
skara fram úr á neinn hátt í skóla-
málum? Er það ef til vill til marks
um þröngan sjóndeildarhring okkar
að leita fyrst og fremst til Norður-
landanna um hvemig skipuleggja
beri skólastarfið? Arangur Norður-
landanna í hinum fjöl-
þjóðlega samanburði
bendir að minnsta kosti
til þess að það sé eins
og að fara í geitarhús
að leita ullar, að sækja
þangað eftir fyrirmynd
að uppbyggingu raun-
greinakennslu.
Sérstaða íslands
Skólakerfi okkar
mótast vitaskuld af
smæð þjóðfélags okkar
og sérstöðu. Málsamfé-
lag er byggist á afar
mikilvægri sögulegri
geymd og sem telur um
260 þúsund manns
hlýtur umfram hin
stærri að leggja rækt við varð-
veislu sérkenna sinna, tungu og
menningar. Nýlega er að baki dag-
ur íslenskrar tungu. Við það tæki-
Við hvem er að sakast,
spyr Einar K. Guð-
finnsson, út af slökum
árangri nemenda á sviði
raungreina?
færi var réttilega bent á mikilvægi
þess að varðveita sérstöðu íslensk-
unnar og bókmennta okkar. Fróð-
legt væri að vita hvort þau ríki sem
skara nú fram úr á sviði raun-
greina, svo sem Hong Kong, eða
Singapore, veija jafn mikilli orku
í skólastarfí til slíkra hluta. At-
hygli mína vakti það líka við kynni
af enskum stúdentum á háskóla-
stigi fyrir nokkmm ámm, hversu
litla þekkingu þeir höfðu almennt
á menningarlegri sögu sinni og
þeim bókmenntaarfí, sem birtist
okkur til dæmis í verkum Sha-
kespeares. Sérhæfð fagþekking
þeirra virtist góð á ýmsum sviðum,
en kunnátta þeirra var ekki eins
almenn og við mátti búast.
Auknar faglegar kröfur
Einn reyndasti raungreinakenn-
ari landsins, Jón Hafsteinn Jónsson,
sagði í Morgunblaðinu 26. nóvember
sl. að svarið við áhyggjum manna
yfír lélegum árangri íslenskra nem-
enda í raungreinum væri það að
auka faglegar kröfur, raða í bekki
eftir áhuga og getu og skipa svo
málum að það væri nemandinn sjálf-
ur sem bæri ábyrgð á frammistöðu
sinni.
Þetta em mjög skýr sjónarmið,
sem boða myndu miklar breytingar
frá ríkjandi skólastefnu. Krafa um
aukinn metnað hlýtur að spretta af
þessari umræðu og alla vega er ljóst
að sú áhersla sem lögð hefur verið,
meðal annars með blöndun í bekki,
skilar ekki þeim árangri sem við
getum sætt okkur við, í alþjóðlegum
samanburði.
Einar K.
Guðfinnsson
I
I
I
I
I
I
i
t
I
t
s
í
í
s
t
L
i
L
H
f
t
L
L
'