Morgunblaðið - 18.01.1997, Qupperneq 30

30 LAUGARDAGUR 18. JANÚAR 1997
MORGUNBLAÐIÐ
AÐSENDAR GREINAR
Einnar krónu límmiði varð
að boðsferð til útlanda!
FORMAÐUR Kaup-
mannasamtaka íslands,
Benedikt Kristjánsson,
sendir mér nýárskveðju
í Morgunblaðinu 3. jan-
úar sl. Heldur vom þetta
kaldar kveðjur, en þó
verstar fyrir það að
Benedikt fer með
ósannindi á hendur mér
og forastu VR, sem hon-
um er ekki mikill sómi
að og síst til vegsauka
fyrir samtökin sem hann
er formaður fyrir.
Að styðja
rangfærslur og
ósannindi
Benedikt notar það sém átyllu fyr-
ir grein sinni, að ég hefi gert athuga-
semdir við langan vinnutíma af-
greiðslufólks í desember. Stærstur
hluti greinar hans fer hins vegar í
að endurtaka og styðja rangfærslur
og ósannindi Sigurðar Jónssonar,
framkvæmdastjóra Kaupmannasam-
takanna, um VR, sem margsinnis
hafa verið hraktar. Að ég skuli svara
fyrir þessar árásir, sem Sigurður
hefur stundað í fjölmiðlum undanfar-
ið og Benedikt tekur undir, kallar
hann árásir af minni hálfu á Kaup-
mannasamtökin! Þeir sem fara með
tilhæfulausar ásakanir og ósannindi
á hendur öðrum verða að vera við
því búnir að þeim sé svarað. Ef Bene-
dikt lítur á það sem lítilsvirðingu við
Kaupmannasamtökin og kaupmenn,
að formaður og framkvæmdastjóri
þeirra komist ekki upp með það að
fara með ósannindi á hendur VR og
forustu þess, er ég viss um að félags-
menn Kaupmannasamtakanna eru
honum ekki sammála. Ég efast ekki
um að þeir vilja hafa það sem sann-
ara reynist.
Það era auðvitað takmörk fyrir því
hvað hægt er að eltast við að svara
mönnum, sem gegn betri vitund end-
urtaka stöðugt sömu
ósannindin, jafnvel í
trausti þess að svo langt
sé um liðið síðan rang-
færslan var rekin ofan
í viðkomandi, að allir
séu búnir að gleyma
hinu rétta og þess
vegna sé óhætt að
endurtaka ósannindin.
Árásarherferðinni
á VR haldið áfram
Grein Benedikts er
framhald á árásarher-
ferð sem Sigurður Jóns-
son hefur farið í íjöl-
miðlum að undanförnu
þar sem hann hefur
dreift ósönnum sakargiftum á hendur
Verzlunarmannafélagi Reykjavíkur.
Tilefnið var, að VR hafði framið það
voðaverk, að mati Sigurðar og Bene-
dikts, að verða við beiðni Flugleiða
að láta þeim í té límmiða með nöfnum
félagsmanna VR, 65 ára og eldri, sem
Flugleiðir höfðu ákveðið að bjóða
ódýrar ferðir til Glasgow og þurftu
að senda þeim bréf þar að lútandi.
Af því tilefni gerði Sigurður Jónsson
sér ferð í fréttatíma Ríkisútvarpsins
og réðíst á VR og sagðist vera „undr-
andi á því að Verzlunarmannafélag
Reykjavíkur bjóði félagsmönnum sín-
um verslunarferðir til útlanda". I
munni Sigurðar voru einnar krónu
iímmiðar orðnir að boðsferðum til
útlanda! En hvað með ódýru utan-
landsferðirnar sem verkalýðshreyf-
ingin hefur á undanförnum áram
samið um við Flugleiðir? Og formað-
ur Kaupmannasamtakanna, Benedikt
Kristjánsson, lýsir í grein sinni fullum
stuðningi við ósannindi Sigurðar.
Þótt hægt sé að skilja það, að formað-
ur Kaupmannasamtakanna hafi vilj-
að koma undirmanni sínum til hjálpar
eftir allar hrakfarimar, sem hann
hefur orðið að þola eftir framhlaup
hans og rangfærslur um þetta mál í
fjölmiðlum, þá sæmir það ekki manni,
sem talar í nafni Kaupmannasamtak-
anna, að hafa ekkert til málanna að
leggja annað en að endurtaka rang-
færslur og ósannindi sem Sigurðar
hefur haft í frammi um VR og for-
ustu þess.
Tvískinnungurinn í
málatilbúnaði tvímenninganna
Sjálfur lýsir Sigurður Jónsson því
yfir í grein í Mbl. 7. nóv. sl., að
hann sé óþreytandi að hlaupa á milli
fjölmiðla til að hvetja fólk að fara
til útlanda þótt hann viti að það
versli í slíkum ferðum. Svo hleypur
Það vildi svo til að dag-
inn áður en grein Bene-
dikts birtist, kom til mín
kona, sem á þrjú börn,
segir Magnús L.
Sveinsson, og sagði
mér að hún hefði unnið
í 370 klst. í desember.
þessi sami maður, ásamt sjálfum
formanni Kaupmannasamtakanna,
milli fjölmiðla og ræðst á VR fyrir
að hafa afhent Flugleiðum límmiða
til að auðvelda þeim að bjóða eldri
félögum VR að fara í ferðir, sem
framkvæmdastjórinn segist sjálfur
leggja áherslu á að fólk fari í. Varla
er hægt að lýsa betur tvískinnungn-
um í málatilbúnaði tvímenninganna
en Sigurður gerir hér sjálfur.
Að þora að standa með
íslenskri framleiðslu
Hin neikvæða afstaða forustu-
manna KÍ til átaksins „Islenskt, já
takk“ vekur mikla athygli. KÍ höfn-
uðu aðild að því, þrátt fyrir að þar
Magnús
L. Sveinsson
átti að leggja sérstaka áherslu á ís-
lenska verslun og flest önnur samtök
vinnuveitenda og samtök launþega
stæðu að verkefninu. KÍ vildu fá
VR með sér í einangrað verkefni
með þeim, en því hafnaði VR, því
félagið taldi að átakið bæri mestan
árangur, ef aðilar vinnumarkaðarins
stæðu saman að því, í stað þess að
dreifa kröftunum eins og KI vildu
og gerðu. Svo sakar Benedikt, eins
og Sigurður, formann VR um að
vinna gegn íslenskri verslun. Varla
er nú hægt að seilast lengra í rang-
færslum.
Ég ér ekki í nokkrum vafa um
að flestir íslendingar telja að fátt
sé okkur mikilvægara, sem sjálf-
stæðri þjóð, en að efla íslenska fram-
leiðslu á sem flestum sviðum. Ekki
einungis til að við verðum sjálfum
okkur nóg, heldur til þess að efla
íslenskan útflutning. Það er enginn
vafi að með því rekum við styrkustu
stoðirnar undir íslenskt efnahagslíf,
sem gefur okkur mestu vonirnar um
bættan efnahag, ijölgun atvinnu-
tækifæra og aukinn kaupmátt, sem
er besti stuðningurinn við íslenska
verslun. Það myndi ekki aðeins
fjölga atvinnutækifærum við fram-
leiðslustörf, sem annars eru unnin
erlendis, það myndi einnig ljölga
störfum við útflutningsverslun. Við
lifum ekki lengi á innflutningnum
einum saman. Satt best að segja
hélt ég að allir þyrðu að hafa skoðun
á þessu.
Vann 370 klst.
í desember
Benedikt kvartar undan því að ég
skuli hafa gert athugasemd við lang-
an vinnutíma í verslunum í desem-
ber. Hann segir reyndar að allt sem
ég hefi sagt í því sambandi séu
ósannindi. Nú dettur mér ekki í hug
að fara í orðaskak við Benedikt út
af löngum vinnutíma afgreiðslufólks
í desember. Flestir aðrir en Benedikt
vita vel um hinn langa vinnutíma.
Það vildi svo til að daginn áður en
grein Benedikts birtist, kom til mín
kona, sem á þijú börn, og sagði mér
að hún hefði unnið 370 klst. í desem-
ber. Þetta mun Benedikt eflaust
segja að sé ósatt eins og annað sem
ég hefi haft eftir afgreiðslufólkinu
sem við mig hefur talað.
Kaupmenn kvarta undan
löngum vinnutíma
Dagur-Tíminn átti viðtal við fyrr-
verandi formann Kaupmannasam-
takanna, Sigurð Haraldsson og fleiri
þann 17. des. sl., þar sem Sigurður
„segir álagið gífurlegt á kaupmönn-
um og starfsfólki þeirra". Sigurður
„segir að kaupmenn hafi lengi rætt
um nauðsyn lagasetningar". Og
Karólína Sveinbjörnsdóttir, kaup-
maður, segir: „Álagið er allt of mik-
ið . . . Það er svo komið að það er
erfitt að fá fólk til að vinna þennan
langa vinnudag".
I blaðinu segir ennfremur: „Dag-
ur-Tíminn hefur frétt að alverst sé
ástandið víða í stórmörkuðunum,
álagið þar nánast ómannlegt, unnið
fram á hveija nótt og opnað eld-
snemma að morgni til að undirbúa
verslunina. Dæmi væru um 18-19
tíma viðveru einstakra starfsmanna
nánast frá mánaðamótum".
Af þessu sést að það virðast vera
fleiri en ég sem hafa áhyggjur af
löngum vinnutíma afgreiðslufólks,
þar á meðal kaupmenn, þótt for-
manni þeirra sé ekki kunnugt um
það. Það bendir til einangrunar hans
frá raunveruleikanum, sem hlýtur
að vera alvarlegt fyrir samtökin sem
hann er formaður fyrir.
Vilja lækka
kaupið
Benedikt segir að ég hafi ekki
verið tilbúinn að ræða um vakta-
vinnu í verslunum. Það er rétt að
upplýsa að Kaupmannasamtökin
hafa aldrei lagt fram tillögu um
vaktavinnu í verslunum. Það er ekk-
ert ákvæði í kjarasamningum VR
sem bannar kaupmönnum að skipta
vinnutíma í verslunum milli fólks svo
að hann verði ekki of langur. Enda
gera nokkrir kaupmenn það, þótt
Benedikt virðist ekki vita það. Eini
tilgangur þeirra sem talað hafa um
vaktavinnu, er að lækka álagið á
yfirvinnuna úr 80% niður í 33% og
lækka kaupið sem því nemur. Það
er það sem ég hef ekki verið tilbúinn
að ræða.
Höfundur er formaður
Verzlunarmannafélags
Reykjavíkur.
Ara Skúlasyni og Hag-
fræðiforustu ASI svarað
ARI Skúlason hag-
fræðingur ASÍ sendir
undirrituðum tóninn í
Morgunblaðinu 7. jan-
úar sl. Var það gert í
framhaldi af grein minni
um, beingreiðslur og
hveijum þær féllu í
skaut og stöðu bænda í
þjóðfélaginu frá 19. des-
ember sl.
Þar harmaði ég ekki
síst framgöngu hag-
fræðinga ASI sem af
miskunnarleysi virðast
vilja sækja kjarabætur
eingöngu í vasa bænda.
í sex ár lækkuðu reikn-
ingar heimilanna vegna
þess að bændur gáfu eftir eins og
meðfylgjandi tafla sýnir. Svo miklar
kröfur er hægt að gera til einnar stétt-
ar að hún sligast bæði andlega og
flárhagslega. Nú liggur fyrir könnun
þar sem kemur fram að fátækt er
vaxandi meðal bænda en hitt er sýnu
alvarlegra að þrátt fyrir að bændur
hafi fært fómir til að lækka matar-
verð með því að gefa eftir í sex ár
að launaliður stæði í stað og sett á
sjálfa sig alls kyns fómir og búi við
skert framlög frá ríki, sem er viður-
kennt af stjómmálamönnum að er
nánast eini spamaðurinn í fjárlögum.
Þrátt fyrir þetta linnir ekki illu um-
tali og miskunnarlausri kröfugerðar á
hendur bændastéttinni og þeir sem
harðast hafa gengið fram era því
miður hagfræðingar ASÍ og Jóhannes
Gunnarsson hjá Neytendasamtökun-
um.
Sú var tíð að vinnandi stéttir stóðu
saman. Nú er stutt síðan að virtur
maður á hægri væng
stjómmálanna, Ámi
Sigfússon borgarráðs-
maður, í baráttu sinni
við tryggingarfélög upp-
lýsti að tryggingar
vægju þyngra í útgjöld-
um fjölskyldunnar en
landbúnaðarafurðir, svo
er og með marga fleiri
liði.
Nú liggur fyrir önnur
könnun sem staðfestir
að matvælaverð hér er
svipað og á öðram Norð-
urlöndum.
Ég hef farið út að
borða báðum megin Atl-
antsála. Ég hef fundið
að það er ekki verðið á steikinni sem
angrar sálu mína heldur hitt ef ég
vil gleðja sálu mína og hafa bjór eða
rauðvín með steikinni. Sé þetta gert
hér heima fer reikningurinn með him-
inskautum. Bændur skaffa sitt kjöt á
sífellt lægra verði en hinir sem ráða
því að það er dýrt að fara út að borða
fá ekki áminningu hvorki frá verka-
lýðshreyfíngunni eða Neytendasam-
tökunum, enda spurði gestkomandi
maður hér hvort þessi Jóhannes Gunn-
arsson væri í starfí hjá heildsala eða
verslunarstétt eftir að hafa hlýtt á
málflutning hans. Hvað veldur þvi að
hér er hægt að kaupa góða steik á
veitingahúsi á um og innan við eitt
þúsund krónur? Tvennt. Góðir mat-
reiðslumeistarar, jafnvel þeir fremstu
í veröldinni, og stórlækkað verð á kjöti
frá bændum.
Sá brestur sem nú verður vart
meðal bænda þegar eineltinu linnir
ekki er uppgjöf. Þeir vilja ekki að
böm þeirra taki við búi. Sögu kyn-
slóða, mann fram af manni, er að ljúka
á mörgum sveitabæjum. Hvers virði
verður ísland þegar bóndinn er nýdd-
ur og búið hafurtask og þeir sem
sannlega era vegurinn og lífíð sé ferð-
ast um landið hafa yfírgefíð bú sín.
Ari og
hagfræðif orystan
Ari Skúlason hafnar því að hag:
fræðingar ASÍ hafí ráðið því að ASÍ
breytti afstöðu sinni til starfs að land-
búnaðarmálum og dró sína menn út
Ekki linnir illu umtali,
segir Guðni Agústsson,
eða miskunnarlausri
kröfugerð á hendur
bændum.
úr nefndum um verðlagningu land-
búnaðarvara og segir að fullyrðingar
um annað sé móðgun við 70 manna
sambandsstjóm. Ekki vil ég móðga
ASÍ eða fordæma lýðræðið en oft er
nú misfarið með lýðræðið. Ég fylgist
vel með verkalýðshreyfmgunni og
virði hana mikils enda félagi í henni.
Því veit ég að þegar Ari Skúlason
kallar til sem vöm í málinu 70 ein-
staklinga í sambandsstjóm er hann
að blekkja og verja vonda ákvörðun
sem var tekin í lok fundar þegar um
30 af 70 fulltrúum voru farnir og
vísað var frá eða ekki tekinn til af-
greiðslu frestunartillaga sem er fá-
heyrt og stangast á við fundarsköp.
Síðan var úrsögnin samþykkt með
Guðni
Ágústsson
Hækkun nokkurra þátta í vísitölu neysluverðs
trá nóvember 1992 til nóvember 1996
1. Búvörur háðar verðlagsgrundvelli 10,1%
2. Aðrar innlendar mat- og drykkjarv. ■■ 3,9°4
3. Innfluttar mat- og drykkjarvörur ■■8.3%
4. Innlendar vörur aörar en í 1. og 2. 6,5%________________________
5. Innfl.: Nýr bíll, bensín og varahl.
6. Innflutttar vörur aðrar en í 3. og 5. 8,1%
7. Áfengi og tóbak ■3,0%
8. Músnæðiskostnaður ^■■8,2%
9. Vörur og þjón. háð opinb. verðákv. Miil 11.6°o
10. ðnnur þjónusta
120,2% ||
um það bil 25 atkvæðum gegn 18
en stærri hluti landsbyggðarmanna
voru farnir af fundi. Að auki get ég
upplýst að hagfræðiforystan var klof-
in. Guðmundur Gylfi lagðist gegn
úrsögn en Ari beitti afli gegn forseta
sínum og skýrri samþykkt Alþýðu-
sambandsþings sem vildi samstarf
við bændur. Alþýðusambandsþing er
ein stærsta samkoma landsins og
sambandsstjórn á ekki að ganga gegn
vilja þingsins nema með afdráttar-
lausum meirihluta.
Frelsi bænda
Ari Skúlason harmar það mjög
að hafa ekki verið aðili að endur-
skoðun búvörusamnings um sauð-
fjárræktina. Bændur hafa alla tíð
fagnað samstarfi við verkalýðs-
hreyfínguna en Ari Skúlason verður
þó að skilja að bændur eru fjölmenn
hreyfing og hafa fullan rétt á að
gera tvíhliðasamning við ríkisvaldið.
Sé sá grunur réttur að djöfulmóður
hagfræðiforystunnar stafi vegna
gerðar þessa samnings er þeim mun
meiri ástæða að biðja réttsýna menn
í ASÍ að taka málið upp á sínum
vettvangi.
Það verður ekki þolað að ráðnir
starfsmenn ASÍ eigi sér það helsta
markmið í málflutningi að rústa efna-
hag bróðurstéttar og séu eins og hor
úr nös verslunar- og heildsalastéttar.
Ég á mér allavega aðra sýn og
aðra sögu um starf Alþýðusambands
íslands.
ASÍ og BSRB
Ari biður um að ég nefni dæmi
um mismun á málflutningi ASÍ og
BSRB á málefnum landbúnaðar.
Slíkt er auðvelt. Ég hef tínt saman
greinar og viðtöl sem þu og aðrir
hagræðingar ASÍ hafa átt eða skrif-
að síðastliðin tvö ár og nú fyrir
skömmu ljóta grein fulla af áróðri
og blekkingum í DV eftir kollega
þinn, en ég finn fáar slíkar eftir
starfsmenn BSRB. BSRB hefur ekki
heldur dregið sína menn út úr sam-
starfi um verðlagsmál landbúnaðar-
ins og tekið ákvörðun um að vera
áfram í slíku samstarfi og vinnur
þar með að lausnum sem eru neyt-
endum og bændum til hagsbóta.
Þeir hafa ekki stillt sér upp til hliðar
og ætla að berja á bændum, kannski
virða þeir það og þakka framlag
bænda á síðastliðnum sex árum og
telja að bætt kjör verði að sækja
annað í þetta sinn.
Höfundur er alþingismaður.