Morgunblaðið - 14.05.1997, Blaðsíða 1

80 SÍÐUR B/C/D/E
106. TBL. 85. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 14. MAÍ 1997 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Fundað í Moskvu um stækkun NATO
Rússar flýti
sér hæfft
Moskvu. Reuter. ^ *
VIÐRÆÐUM Javiers Solanas,
framkvæmdastjóra Atlantshafs-
bandalagsins, NATO, og Jevgenís
Prímakovs, utanríkisráðherra Rúss-
lands, sem hófust í Moskvu í gær,
verður haldið áfram í dag, en þeir
reyna að ná samkomulagi um stækk-
un bandalagsins, fyrir fund Rússa og
NATO-ríkjanna, sem fyrirhugaður
er í París hinn 27. maí nk. Haft var
eftir Prímakov í gær að hann vonað-
ist til að slíkt samkomulag næðist í
þessari lotu. Lítill vafi er talinn leika
á þvi að það hafist, spurningin sé að-
eins hvenær.
Ekki var gert ráð fyrir því að Sol-
ana myndi hitta Borís Jeltsín Rúss-
landsforseta að þessu sinni, en vera
kann að þeir ræðist við í síma. Þetta
er sjötti fundur Solanas og Príma-
kovs um stækkun NATO.
Sergei Jastsjembskí, talsmaður
Jeltsíns, sagði forsetann hafa lagt á
það áherslu við Prímakov fyrir fund-
inn, að hann stæði fastur á því að
verja hagsmuni Rússa. Sjálfur ræddi
Jeltsín í síma við Tony Blair, forsæt-
isráðherra Bretlands, og Helmut
Kohl, kanslara Þýskalands, í gær en
hann hyggst ræða við helstu leiðtoga
NATO-ríkjanna, til að liðka fyrh’
samkomulagi.
Nokkrh- helstu sérfræðingar
Rússlands í utanríkismálum vöruðu
hann hins vegar við því að flýta sér
um of að ná samkomulagi við NATO.
Yrði kröfum Rússa ekki svarað, væri
betra að draga viðræðumar á lang-
inn, jafnvel fram yfír leiðtogafund
NATO í Madríd í júlí, þar sem þrem-
ur Austur-Evrópuríkjum verður að
öllum líkindum boðin aðild.
Vesturlandabúar hvattir til að yfírgefa Zaire
Reynt til þrautar
að ná sáttum í dag
Kinshasa. The Daily Telegraph. Reuter.
Vilja ekki
Juppe
áfram
MEIRIHLUTI franskra kjós-
enda vill að Jacques Chirac for-
seti skipti um forsætisráðherra
haldi stjórnarflokkarnir velli í
kosningunum 25. maí og 1. júní
næstkomandi. Vilja 53% að nýr
forsætisráðherra verði óháður
ríkiskerfínu og mæla með því að
Chirac fari líkt að og Charles de
Gaulle, sem fól bankastjóranum
Georges Pompidou á sínum tíma
stjórnarmyndun. Aðeins 23%
vilja að Alain Juppe verði áfram
falin stjórnarforysta, jafnvel
þótt honum takist að leiða
hægrimenn til sigurs. Könnunin,
sem birt verður á morgun í Par-
is Match, sýnir að stuðningur við
Chirac fer vaxandi en tiltrú á
Juppe minnkar.
A myndinni heilsar Juppe upp
á útigangsmann í Strassborg í
von um atkvæði hans í kosning-
unum, og fulltrúar fjölmiðla
fylgjast grannt með.
BANDARÍSK, bresk og portú-
gölsk stjórnvöld hvöttu í gær
þegna sína til að yfirgefa Zaire hið
snarasta, þar sem þau telja
skammt í að dragi að lokaorrust-
unni um höfuðborgina Kinshasa.
Hafa hvað eftir annað skotið upp
kollinum sögusagnir um að stjóm-
arhermenn hyggist myrða Vestur-
landabúa svo að herlið verði send
til landsins til að vemda fólkið og
þar með koma í veg fyrir árásir
skæruliða á borgina. I dag á að
reyna til þrautar að ná sáttum en
Nelson Mandela, forseti Suður-Af-
ríku, segir Mobutu Sese Seko, for-
seta Zaire, og Laurent Kabila, leið-
toga skæruliða, hafa fallist á fund
um borð í skipi undan ströndum
Kongó.
Stjómvöld í Zaire búa sig nú
undir að verja borgina og hvöttu í
gær óbreytta borgara til að grípa
til vopna. Þá var sett á útgöngu-
bann, sem tók gildi í gærkvöldi.
Meirihluti borgarbúa virðist fylgja
skæruliðum að málum og var búist
við mikilli þátttöku í allsherjarverk-
falli sem boðað var í Kinshasa í dag.
Mandela sagði í gær að hann
teldi enn friðarvon í Zaire. Fyrir-
hugaðar viðræður í dag gætu
reynst lokatilraunin til að koma í
veg fyrir átök um höfuðborgina en
bæði uppreisnarmenn og stjórnar-
herinn hafa sagt frá átökum í ná-
grenni hennar. Fréttum ber hins
vegar ekki saman um hverjir hafa
betur.
Fréttir hafa borist af því að
Mobutu eigi allt að 320 milljarða
ísl. kr. á bankareikningum í Sviss
og í gær hétu þarlend bankayfir-
völd því að kanna hvort það ætti
við rök að styðjast.
Fordæma morð á flóttafólki
Frakkar saka skæruliðahreyf-
ingu Kabilas um að stunda skipu-
lögð morð á flóttafólki frá Rúanda,
sem flýði til Zaire fyrir tveimur ár-
um. Um 200-300.000 flóttamenn
em enn í Zaire og í gær fordæmdi
franska utanríkisráðuneytið
skæruliðahreyfinguna fyrir morð á
flóttafólki í bænum Mbandaka,
sem það sagðist hafa áreiðanlegar
heimildir fyrir. Þrátt fyrir loforð
skæmliðahreyfingarinnar um að
hjálparstofnanir fái að komast til
svæða í Austur-Zaire, þar sem talið
er að fjöldi flóttafólks sé, hefur sú
ekki orðið raunin.
Dúman
vill halda
herfangi
Moskvu. Reuter.
EFRI deild rússneska þingsins sam-
þykkti í gær með miklum meirihluta
lög um að rússnesk stjórnvöld ættu
að halda herfangi sínu úr heims-
styrjöldinni síðari, listmunum sem
rússneskir hermenn höfðu á brott
með sér frá Þýskalandi í lok stríðs-
ins. Þessi samþykkt er í samræmi
við niðurstöðu neðri deildar þingsins,
en brýtur hins vegar í bága við
ákvörðun Borísar Jeltsíns forseta,
sem hefur nú þegar beitt neitunar-
valdi gegn henni og hyggst áfrýja til
stjórnlagadómstólsins.
Mlkafl Shvídkoj aðstoðarmenning-
armálai'áðherra staðfesti niðurstöð-
una í gær en hún verður gerð opin-
ber í dag. Neðri deild þingsins sam-
þykkti í mars að hunsa neitunarvald
Jeltsíns og samkvæmt stjórnar-
skránni verður Jeltsín að undh’rita
lögin innan viku, vegna samþykktar
efri deildar þingsins. Shvídkoj og
Jeltsín eru hins vegar þeh-rar skoð-
unar að lögin sem þingið samþykkti,
brjóti í bága við stjórnarskrána og
alþjóðalög, auk þess sem þau verði
til þess að samskipti Rússa við Þjóð-
verja versni til muna.
Sala á hvalkjöti
leyfð í Noregi?
Óslri. Morgunblaðið.
NORÐMENN vonast til þess að
hrefnustofninn í Norðaustur-Atl-
antshafi verði tekinn af svokölluðum
CITES-bannlista við sölu á afurðum
dýra í útrýmingarhættu á ársfundi
CITES-samtakanna í Zimbabwe í
júní nk. Hefur forsætisnefnd sam-
takanna lýst sig fylgjandi því að taka
hrefnuna af listanum, að því er fram
kemur í frétt NTB.
Hrefnan hefur verið á CITES-list-
anum í tíu ár en Norðmenn hafa lagt
fram skýrslu þar sem sýnt er fram á
að hrefnustofninn sé nú stærri en
hann hefur verið í langan tíma. Verði
hrefnan flutt af listanum er leyfilegt
að selja takmarkað magn af henni á
alþjóðamarkaði. Þá hafa Japanir lagt
til að fleiri hvalastofnar verði teknir
af bannlistanum og hefur forsætis-
nefnd CITES fallist á að alls sex
stofnai- fari af listanum.
Of snemmt er þó fyrir Norðmenn
og Japani að fagna sigri, þar sem vit-
að er að mörg lönd, þeiira á meðal
Bandaríkin, Bretland, Ástralía og
Nýja-Sjáland, eru algerlega mótfall-
in því að leyfa sölu á hvalkjöti.
Handtekin fyrir að
skilja barn eftir í vagni
New York. The Daily Telegraph.
LÖGREGLAN í New York hefur
14 mánaða danskt barn í gæslu
sinni vegna þess að móðir þess
skildi það eftir sofandi í vagni fyr-
ir utan veitingahús, þar sem hún
sat að snæðingi. Varð konan að
gista fangaklefa í tvær nætur
vegna málsins og hefur hún verið
ákærð fyrir að stefna velferð
barnsins í voða.
Annette Sorensen er þrítug
leikkona frá Kaupmannahöfn og
er í heimsókn hjá unnusta sínum
sem búsettur er í New York. Fór
parið á veitingahús í East Village,
þar sem þau sátu við gluggann, og
gátu þannig fylgst með vagninum,
rétt eins og móðirin er vön í
heimalandi sínu.
Vegfarandi sá vagninn og kall-
aði á lögreglu, þegar nokkrar
mínútur voru liðnar og engir for-
eldrar sýnilegir. Sorensen og
unnusti hennar hlupu út af veit-
ingastaðnum og hugðust stöðva
lögregluna, en voru þegar kærð
fyrir óspektir á almannafæri.
Unnusti konunnar hefur sakað
lögregluna um ofbeldi, þar sem
hún hafi beint byssu að móðurinni
er hún tók barnið í sína vörslu.
Fyrir rétti grátbað Sorensen
dómarann um að láta sig fá barn-
ið en hann svaraði því til að
barnaverndarnefnd borgarinnar
myndi ákveða hvenær - og hvort
- hún fengi barnið aftur. Á hún
að koma fyrir rétt að nýju nk.
mánudag.