Morgunblaðið - 01.08.1997, Page 2

2 FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Bflar ónýtir eftir árekstur
HARÐUR árekstur varð á Suður-
landsvegi við Þykkvabæjarveg síð-
degis í gær.
Bílstjóri bíls, sem ekið var í vest-
urátt, ætlaði að beygja til vinstri nið-
ur í Þykkvabæ en þurfti að bíða
vegna umferðar sem kom á móti. Þá
var bíl, sem kom á eftir honum, ekið
á hann á mikilli ferð og kastaðist
ffemri bíllinn út af veginum og á
vegvísa og umferðarskilti sem
skemmdust talsvert. Bílstjóri fremri
bflsins, sem var einn í bílnum, var
fluttur í heilsugæslustöðina á Hellu
til skoðunar.
í aftari bílnum voru tveir menn og
sluppu þeir ómeiddir. Allt fólkið var í
bflbeltum. Bflamir eru ónýtir.
Gestir víða komn-
ir á útihátíðir
ÚTIHÁTÍÐIR hefjast í dag víða um
land en í gær var fólk víða farið að
safnast saman á hátíðasvæðunum.
Halló Akureyri hófst fyrst útihá-
tíða en hún var sett í gær. Magnús
Már Þorvaldsson, framkvæmdastjóri
hátíðarinnar, lét vel af stemmning-
unni í bænum. Mest var um Akur-
eyringa á hátíðinni í gær en Magnús
sagðist búast við að straumur gesta
hæfist fyrir alvöru í dag. Hann vildi
fara varlega í að spá um væntanleg-
an fjölda gesta en bjóst þó við um
8.000 manns.
Þjóðhátíð í Vestmannaeyjum hófst
með óformlegum hætti í gærkvöldi
þegar slegið var upp balli í íþrótta-
húsinu. Hún verður sett formlega í
dag. Ekkert var flogið til Eyja fyrr
en í gærkvöldi vegna þoku en að sögn
Stefáns Ragnarssonar, sem er í þjóð-
hátíðamefnd, fóm þjóðhátíðargestir
að tínast til Eyja strax í upphafi vik-
unnar. „Margir Eyjamenn, sem eru
fluttir upp á fastaland, nota tækifær-
ið um verslunarmannahelgina tíl að
sækja Vestmannaeyjar heim.“
Á Siglufirði var gott veður í gær
og góð stemmning að sögn Ólafar
Kristjánsdóttur, framkvæmdastjóra
hátíðarinnar. Mikið var um ferðafólk
í bænum en Ólöf vildi þó engu spá
um fjölda gesta á Siglufirði nú um
helgina. Hátíðin þar verður sett
klukkan þrjú í dag.
í Galtalæk var nokkuð komið af
fólki í gær en hátíðin þar hefst í
kvöld með dansleik. Jón Guðbergs-
son, framkvæmdastjóri hátíðarinnar,
sagðist búast við um fimm til sex
þúsund manns miðað við aðsókn síð-
ustu ára. „Mikið er um að sama fólk-
ið sæki Galtalæk ár eftir ár hvernig
sem veður er,“ sagði Jón en í gær
var milt veður í Galtalæk.
Regngalli í farangrinum
Á morgun er spáð rigningu sunn-
anlands og vestan en bjartviðri á
Norður- og Austurlandi. Á sunnudag
á að rigna á Norðausturlandi en vera
súld vestanlands. Á Veðurstofunni
ráðleggja menn því ferðafólki að taka
regngaflann með hvert á land sem er.
Morgunblaðið/Arnaldur
ÞOKUNNI létti í Vestmannaeyjum í gærkvöldi og flugfélögin töku þá
strax til við að flytja þjóðhátíðargesti frá Reykjavík.
Morgunblaðið/Arni Sæberg
MIKILL kraftur er á vatninu sem hleypt er framhjá fyrirhugaðri stíflu við Hágöngumiðlun þar sem myndin
er tekin. Jöklaleysing veldur nú víða vexti í jökulám á hálendinu.
Ovenjumikil leys-
ing vegna hlýinda
VÖXTUR hefur hlaupið í ár á há-
lendinu vegna hlýinda. Sigmund-
ur Freysteinsson, jarðeðlisfræð-
ingur hjá Landsvirkjun, segir að
mikil jöklaleysing sé oft á þessum
tíma en ekki sé hægt að tala um
hlaup í því sambandi.
í lok síðustu viku lásu Lands-
virkjunarmenn af vatnamælum og
var þá um 70 rúmmetra rennsli á
sekúndu í Sveðju sem rennur úr
Hamrinum á Vatnajökli. Halldór
Ingólfsson, staðarverkfræðingur
hjá Veli hf., sem vinnur að gerð
Hágöngumiðlunar, segir að
rennslið nái nú allt 90 rúmmetrum
á sekúndu.
Óvenjumikil
jöklaleysing
Sigmundur segir að Sveðja sé
jökulá. Óvenjumikil jöklaleysing
sé um þessar mundir. „Það var lít-
ill snjór á jöklinum í vor og
snælfnan nær hátt upp. Þegar
svona hlýtt hefur verið leysir mik-
ið. Það eru tvö lón við Hamarinn í
Vatnajökli, Hamarslón og Hvíta-
lón, sem geta komið hlaup úr og
verður rennslið þá töluvert meira.
Þau fyllast og tæmast en það er
engin regla í því. Þá getur komið
hlaup í Sveðju en það er ekkert
stórbrotið og menn taka ekki eftir
því niðri í sveit,“ segir Sigmund-
ur.
Átta ferkílómetra lón
Verið er að undirbúa að steypa
botnrás undir aðalstíflu Hágöngu-
miðlunar og þar er komið átta fer-
kílómetra stórt lón. Ráðgert er að
framkvæmdum ljúki næsta sumar
og verður lónið þá á bilinu 20-30
ferkílómetrar. Það rennur um far-
veg Köldukvíslar f Þórisvatn.
I Kvíslaveitu var í vikunni
hleypt vatni úr Þjórsárlóni í fyrsta
sinn inn í Þjórsárskurð. Þar fer
vatnið í Kvíslavatn og þaðan í
Þórisvatn. Framkvæmdirnar miða
að því að auka vatnsmiðlun í Sig-
öldu-, Hrauneyjarfoss-, Sultar-
tanga- og Búrfellsvirkjun.
■ Vatni/26-27
Lengd minn-
ingargreina
ATHYGLI höfunda minning-
argreina, sem birtast eiga í
Morgunblaðinu, er vakin á því
að blaðið birtir að jafnaði eina
uppistöðugrein af hæfilegri
lengd um látinn einstakling.
Miðað er við að lengd annarra
minningargreina um sama
einstakling takmarkist við
eina örk, A-4, miðað við með-
allínubil og hæfilega línu-
lengd eða um 2.200 tölvuslög.
Þetta jafngildir um 25
dálksentímetrum í blaðinu,
sem er rúmlega hálfur dálkur.
Það eru eindregin tilmæli
Morgunblaðsins til höfunda
minningargreina að þeir virði
þessi lengdarmörk. Með því
stuðla þeir að því, að minning-
argreinar um látinn einstak- •
ling geti að jafnaði birzt allar
á útfarardag en dreifist ekki á
fleiri daga, eins og stundum
vill verða.
Ef minningargreinar, aðrar
en ein uppistöðugrein, reyn-
ast lengri geta höfundar búizt
við því að óskað verði eftir
styttingu.
Vaxtalækkanir í met-
100 ára afmæli
Oddfellowreglunnar á Islandi
hrinu á V erðbréfaþingi
A fimmta tug
millj. afhentar
GRÍÐARLEG viðskipti áttu sér
stað á Verðbréfaþingi í gær og
reyndist þetta annar stærsti við-
skiptadagurinn í sögu þess. Alls
námu viðskipti dagsins röskum 2
milljörðum króna og virtust fjár-
festar nánast einblína á skulda-
bréfamarkaðinn í kjölfar fregna af
hækkun Moody’s á lánshæfismati
íslenska ríkisins.
Viðskipti með skuldabréf námu
tæpum 2 milljörðum en heildarvið-
skipti með hlutabréf námu hins
vegar röskum 29 milljónum króna.
Vextir lækkuðu nokkuð í gær og
fór ávöxtunarkrafa húsbréfa til að
mynda úr 5,28% í 5,22% og sams-
konar lækkun varð á ávöxtunar-
kröfu 20 ára spariskírteina ríkis-
sjóðs, sem stóð í 4,92% við lok við-
skipta.
Teikn á lofti um
frekari lækkanir
Þeir sérfræðingar á fjármagns-
markaði sem Morgunblaðið ræddi
við í gær töldu fátt benda til annars
en að vextir myndu halda áfram að
lækka. Þegar saman færi lítil sem
Búnaðarbanki
og Landsbanki
lækka vexti
engin lánsfjárþörf ríkissjóðs og
aukinn spamaður, sér i lagi í lifeyr-
issjóðakerfinu í kjölfar undangeng-
inna launahækkana, skapaðist tals-
vert ójafnvægi milli framboðs og
eftirspumar sem hlyti að leiða til
frekari vaxtalækkana.
Við venjulegar kringumstæður
mætti búast við því að aðrir lán-
takendur leituðu inn á markaðinn,
svo sem fyrirtæki og sveitarfélög,
en á meðan vextir væm mun hærri
hér en í nágrannalöndunum væri
lítill áhugi þessara aðila fyrir lán-
tökum hér á landi.
Önnur vaxtalækkun
Búnaðarbanka á 3 vikum
Landsbanki íslands lækkar í dag
vexti af verðtryggðum skuldabréf-
um um 0,10%, úr 6,35% í 6,25%.
Vextir af óverðtryggðum skulda-
bréfum lækka um 0,25%, úr 9,40% í
9,15%. Forvextir víxla lækkuðu um
0,40%, úr 9,60% í 9,20%. Auk þess
var lítilsháttar lækkun á vöxtum
verðtryggðra innlánsreikninga.
Búnaðarbankinn lækkar einnig í
dag útlánsvexti sína og er þetta í
annað sinn á skömmum tíma sem
bankinn grípur til vaxtalækkana.
Óverðtryggð vaxtakjör munu
lækka um 0,20% og verðtryggð
vaxtakjör um 0,10%. Samtals hafa
óverðtryggð vaxtakjör bankans þá
lækkað um 0,45% frá 11. júlí en
verðtryggð vaxtakjör um 0,2% á
sama tímabili.
Að sögn Sigurjóns Þ. Ámasonar,
forstöðumanns hagfræði- og áætl-
anadeildar Búnaðarbankans, hafa
væntingar bankans um vaxta-,
verðlags- og gengisþróun gengið
eftir í öllum meginatriðum frá síð-
ustu vaxtalækkun. Vextir á lang-
tímamarkaði hafi farið lækkandi og
ekki sjái raunar enn fyrir endann á
þeirri þróun, m.a. þar sem fyrirsjá-
anlegt sé að eftirspum ríkisins eft-
ir lánsfé fari áfram minnkandi. Því
sé ekki útilokað að frekari vaxta-
lækkanir kunni að vera framundan.
FÉLAGAR Oddfellowreglunnar á
íslandi afhentu þrjár peningagjafir
í hófi sem haldið var í gær í tilefni af
100 ára afmæli starfs Oddfellowa á
íslandi en Ingólfur, stúka nr. 1, var
stofnuð 1. ágúst 1897.
Til að minnast 100 ára
stofnafmælisins var ákveðið að
kosta allar nauðsynlegar breytingar
og innréttingar á húsnæði fyrir
líknardeild, sem rekin verður í hluta
húsnæðis endurhæfingar- og hæf-
ingardeildar Landspítalans í Kópa-
vogi, en slík deild miðar að því að
lina þjáningar og viðhalda lífsgæð-
um einstaklinga síðasta spölinn í
viðureign við banvæna sjúkdóma og
veita aðstandendum stuðning.
Ákveðið var að verja allt að 33 millj-
ónum til þessa verkefnis. Stefnt er
að því að Ríkisspítalar hefji rekstur
líknardeildar í byrjun næsta árs og
þar verður rúm fyrir 15 sjúklinga í
einu.
Auk þessa verkefnis hefur Odd-
fellowreglan ákveðið að verja tveim-
ur milljónum króna til rannsóknar- í
verkefna við barna- og unglingageð-
deild Landspítalans og veita
Fræðslumiðstöð í fíknivörnum
tveggja milljóna króna styrk til út-
gáfu á handbók með heitinu „Fíkni-
efni og forvamir - handbók fyrir
heimili og skóla“ auk átta sérbækl-
inga úr efni handbókarinnar fyrir
nemendur grann- og framhalds- j
skóla.
í tilefni afmælis Ingólfs, Oddfell-
owstúku nr. 1, hefur verið ákveðið )
að styrkja kaup Landspítalans á
Lazer Harmonic Scalpel, hátækni-
skurðarhníf, sem brennir fyrir æðar
um leið og skorið er, með einni millj-
ón króna; að styrkja kaup Landspít-
alans á HDR-eftirhleðslutæki til
geislalækninga með 2,5 milljónum
króna og að styrkja Rrýsuvíkursam-
tökin sem einni milljón króna. Gjaf- j
imar verða aíhentar í dag, á afmæl-
isdegi stúkunnar.
■ Mikill uppgangur/23