Morgunblaðið - 01.08.1997, Page 4

4 FÖSTUDAGUR 1. ÁGÚST 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Orsök
maga-
kveisu ekki
fundin
EKKI liggur fyrir hver er orsök
magakveisunnar sem herjað
hefur á erlenda ferðamenn á
leið sinni um Norðausturland.
„Af þeim sýnum, sem send
hafa verið í rannsókn, hafa
ekki ræktast bakteríur sem
tengjast matarsýkingum eins
og salmonellu,“ sagði Ólafur
Hergill Oddsson, héraðslæknir
á Norðurlandi eystra.
„Þetta er í samræmi við
sjúkdómseinkenni fólksins en
ég veit ekki betur en að fólk
hafi jafnað sig fljótt og vel.
Ef það kemur í ljós að hér er
ekki um bakteríusýkingu að
ræða verðum við að skoða
málið nánar og það getur tekið
nokkum tíma.“
9-10 hópar
Samkvæmt upplýsingum frá
Ólafi hafa rúmlega 40 erlendir
ferðamenn í 9 til 10 ferðahóp-
um veikst. Veikindin virðast
aðallega hafa komið upp á
tímabilinu 18. til 28. júlí.
Forráðamenn ferðaskrif-
stofanna Samvinnuferða-
Landsýnar, Úrvals-Útsýnar og
íslandsferða, en ferðafólk á
þeirra vegum veiktist, vildu
ekki gera of mikið úr veikind-
unum á þessu stigi málsins
þegar Morgunblaðið leitaði til
þeirra. Ekki hafa komið fram
ný tilfelli í hópum, sem nú eru
á ferð um Norðausturland, á
vegum þessara ferðaskrifstofa.
„Þetta er ,mjög leiðinlegt
mál,“ sagðj Úlfar Antonsson,
hjá Úrvali-Útsýn. „Við vonumst
til að niðurstaða finnist sem
fyrst og að hér sé um einangr-
uð tilfelli að ræða. Annað væri
mjög slæmt fyrir ferðaþjón-
ustuna í landinu," sagði Ulfar.
Mikið vatn í
ám í Þórsmörk
LÖGREGLAN á Hvolsvelli beinir
þeim tilmælum til ferðafólks, sem
ætlar í Þórsmörk um helgina að at-
huga vel vöð ánna, sem fara þarf
yfir. Mikil vatnsaukning varð í ám
í gær, sérstaklega Steinsholtsá og
Krossá, en þar lagðist allt á eitt,
tiltölulega mikill lofthiti, austanvind-
ur og úrkoma öðru hvoru, til að
auka jökulbráðnun.
Að sögn lögreglu er best að snúa
sértH skálavarða Útivistar, Ferðafé-
lags íslands og Austurleiðar til að
fá upplýsingar um vatnsmagn í án-
um í Þórsmörk.
Morgunblaðið/Ámi Alfreðsson
HÆTTULEGIR vindstrengir standa frá þyrlunni og þurfa menn
að fara gætilega þegar þeir eru nálægt henni.
Brottfiutningur Grumman Albatross
flugvélarinnar af Gígjökli
Hætt við flutning
vegna veðurs
EKKI tókst að ljúka brottflutningi
braks Grumman Albatross flugvél-
arinnar af Gígjökli á miðvikudag.
Flutningurinn tók lengri tíma en
reiknað hafði verið með og varð
Chinook-þyrlan, sem flytur brakið í
körum niður á aura jökulsár, elds-
neytislaus. Til stóð að halda áfram
í gær en hætt var við það vegna
veðurs.
Brak vélarinnar, sem fórst í maí
1952 í um 1.500 metra hæð innan-
vert í gígskál Eyjafjallajökuls, var
að hluta hreinsað fyrir nokkrum
árum af félögum í Flugbjörgunar-
sveitinni og með aðstoð þyrlu frá
Landhelgisgæslunni. Þar var aðal-
lega um að ræða aftasta hluta vél-
arinnar sem slitnaði frá í slysinu.
Nú er talið að ekki megi bíða leng-
ur með að hreinsa það sem eftir er
af flakinu en mikil hætta er á að
málmhlutir af ýmsum stærðum og
gerðum berist í leysingum niður í
jökullónið. Þaðan gætu þeir borist
niður jökulsá og út í Markarfljót.
Af þeim, mismikið niðurgröfnum,
gæti einnig stafað slysahætta, bæði
skepnum og mönnum, og þeir gætu
einnig rifið dekk bifreiða sem þama
fara um. Flakið rambar nú á vest-
ari barmi jökulsins, um einum km
fyrir ofan jökullónið, og hefur skrið-
ið um tveggja km leið vestan megin
við sundurtættan Gígjökulinn á 45
ámm.
Hættulegur vindstrengur
frá þyrlunni
Tuttugu kör vom flutt upp á jök-
ulinn og er brakinu safnað í þau
og þau síðan flutt niður á jökulsár-
aura þar sem lyftari tekur við þeim
og sturtar úr þeim á vömbílspall.
Að sögn Árna Alfreðssonar, sem
hefur verið hreinsunarmönnunum
innan handar á jöklinum, er nokkuð
erfitt að eiga við sumt af þessu
vegna gríðarlegs vindstrengs frá
þyrlunni. „ísinn tætist upp og þeyt-
ist af stað ásamt stöku brakbútum
sem lífshættulegt er að fá í sig
vegna hraða þeirra. Menn verða
skilyrðislaust að hafa hlífðargler-
augu og annan hlífðarbúnað ásamt j
mannbroddum. Það er stórhættu-
legt að vera undir þyrlunni. T.d. kom
það fyrir að nokkur full kör af braki
þeyttust af stað niður jökuiinn og
innihald þeirra fór út um allt. Það
þurfti að tína allt saman aftur,“
segir Ámi.
Samstarfssamningar um ,
útgáfumál undirritaðir
Morgunblaðið/Jim Smart
FORMENN A-flokkanna, Sighvatur Björgvinsson og Margrét
Frímannsdóttir, Sveinn R. Eyjólfsson, sfjórnarformaður Frjálsr-
ar fjölmiðlunar, og Eyjólfur Sveinsson stjórnarformaður Dags-
prents, skrifa undir samstarfssamningana.
FORMENN Alþýðuflokks og Al-
þýðubandalags og stjómendur
Dagsprents skrifuðu í gær undir
samstarfssamninga, sem m.a. fela
í sér að Alþýðublaðið og Vikublaðið
hætta að koma út. Eyjólfur Sveins-
son, stjómarformaður Dagsprents,
sagði að með samningunum væri
stefnt að því að efla Dag-Tímann.
„Við ætlum okkur að nota Dag-
Tímann sem þann gmnn sem byggt
er á. Dagur-Tíminn hefur náð að
festa sig í sessi og er lesinn af á
milli 10 og 15% þjóðarinnar á hveij-
um degi. Blaðið hefur verið í stöð-
ugri mótun frá því það fór af stað
í fyrra sumar. Eins og ritstjórinn,
Stefán Jón Hafstein, segir í leiðara
í dag er það mótunarstarf enn í
gangi og hefði verið það þó að þetta
samstarf hefði ekki komið til. Það
er hins vegar ljóst að menn munu
reyna að skoða á hvern hátt er
hægt að spila úr þessum nýju tæki-
færum. Dagblað mun á hverjum
tíma taka mið af sínum lesendahóp
og það mun Dagur-Tíminn líka
gera,“ sagði Eyjólfur.
Eyjólfur sagði að í samningunum
væri ekkert kveðið á um ráðningu
ritstjóra á Dag-Tímann eða breyt-
ingu á nafni. Hins vegar hefði ver-
ið rætt um nafnabreytingu án þess
að niðurstaða hefði fengist. Stjóm ,
Dagsprents réði ritstjóra og flokk-
amir kæmu þar hvergi nærri.
„Dagur-Tíminn hefur verið rek- |
inn þannig á þessu ári að þessir
hópar félagshyggjufólks, sem hafa
verið að velta fyrir sér blaðaútgáfu,
telja að sínum væntingum hafi á
margan hátt verið mætt, en til þess
að blaðið verði öflugra þurfí að
skapa því aukið svigrúm á markað-
inum og það emm við að gera,“
sagði Margrét Frímannsdóttir, for- i
maður Alþýðubandalagsins.
„Þetta blað verður að taka mið
af þeim lesendahópi sem ætlast er |
til að kaupi það. Það eru hins vegar
engin ákvæði í þessu samkomulagi
um að flokkamir hafi einhvern ráð-
stöfunarrétt á einhveijum tilteknum
yfirmannastöðum á ritstjóm,“ sagði
Sighvatur Björgvinsson, formaður
Alþýðuflokksins.
“ *
Nýjar niðurstöður kynnt- í
ar um uppruna Islendinga
NYJAR niðurstöður um uppruna ís-
lendinga eru meðal þess sem kynnt
verður á fjölþjóðlegri vísindaráð-
stefnu um mannlíf og umhverfis-
breytingar á norðurslóðum sem hefst
í Háskóla íslands í dag. í erindi sem
ber yfírskriftina „Genaflökt eyþjóða
við Norður-Atlantshaf“ greinir Agn-
ar Helgason, sem stundar doktors-
nám í mannfræði við háskólann í
Cambridge, frá rannsóknum sínum,
en hann telur að uppruna íslendinga
megi að um 70% rekja til Skandinav-
íu og um 30% til Bretlands.
Agnar bendir á að í fyrri rann-
sóknum á uppruna íslendinga hafi
því ekki verið gefinn nægur gaumur
hversu mikið erfðamengi þjóðarinn-
ar hafi breyst á þeim rúmlega þús-
und árum sem fólk hefur búið hér
á landi. Það segir hann vera vegna
svokallaðs genaflökts, sem verði
vegna þess hve fámenn þjóðin sé.
Það valdi síðan tilviljanakenndum
breytingum á erfðamenginu.
Agnar segir að fyrri niðurstöður
fræðimanna um uppruna íslendinga
hafi verið nokkuð misvísandi og
nefndi dæmi um tvo fræðimenn sem
studdust að mestu við sömu gögnin.
Taldi annar að íslendingar væru að
stærstum hluta afkomendur íra og
nefndi töluna 98% í því sambandi.
Hinn komst aftur á móti að því að
íslendingar væru 86% Norðmenn.
Meginniðurstöður Agnars, eftir
að hafa skoðað nokkuð stórt úrtak
af blóðflokkagögnum og DNA úr
hvatberum, eru þær að erfðamengi
skandinavískra og breskra þjóða séu
sennilega ekki eins ólík og áður hef-
ur verið álitið. „Þeirra erfðamengi
eru tiltölulega lík en mjög ólík erfða-
mengi íslendinga. Eftir að hafa ein- \
angrað áhrif genaflökts og tekið þau (
út úr myndinni er hugsanlega hægt t
að sjá eitthvað um upprunahlutföllin. ’
Þá myndi ég slá á að þau væru um
70% frá Skandinavíu og 30% frá
Bretlandi,“ segir hann.
Ráðstefnan sem hefst í dag er
tvíþætt. Fyrri fundurinn, sem stend-
ur fram á sunnudag, er á vegum
NABO (North Atlantic Biocultural
Organization) og mannfræði- og i
þjóðfræðiskorar HÍ. Fyrir síðari (
fundinum, sem verður á mánudag (
og þriðjudag, stendur Veðurfars- ,
söguhópur Norður-Evrópu. Fundim- '
ir eru í stofu 101 í Odda.