Morgunblaðið - 06.11.1997, Blaðsíða 26

Morgunblaðið - 06.11.1997, Blaðsíða 26
26 FIMMTUDAGUR 6. NÓVEMBER 1997 BYGGÐAMAL I FINNLANDI MORGUNBLAÐIÐ Morgunblaðið/Helgi Bjamason ÚTIMARKAÐIR eru í flestum borgum Finnlands. Þar selur sveitafólkið afurðir sínar og bæjarbúar hittast til að ræða málin og heyra það nýjasta í bæjarslúðrinu. Norður-Kirjálahérað að losna úr umsátrinu Tækifæri í austri Norður-Kirjálahérað er að verða miðstöð viðskipta Norðurlandanna við Rússland. Getur það breytt erfíðri stöðu héraðsins sem í áratugi var lokað og afskekkt. Helgi Bjarnason kynnti sér stöðuna. NÍTJÁN sjálfstæðar hér- aðsnefndir Finnlands, myndaðar af sveitar- stjómum, vinna að byggðaþróun, hver á sínu svæði. Gegna þær mikilvægu hlutverki í undirbúningi verkefna sem Evr- ópusambandið styrkir þó þau sjálf hafi úr litlum fjármunum að spila. Skrifstofa héraðsnefndarinnar í Norður-Kirj álahéraði er í miðstöð héraðsins, Joensuu. Tarja Cronberg framkvæmdastjóri segir að skrif- stofan samhæfí öll byggðaþróunar- verkefni og semji um þau við ráðu- neytin. Hún taki þátt í fjármögnun þeirra með því að leita til Evrópu- sambandsins og þeirra ráðuneyta sem úthluta styrkjum til verkefna af þessu tagi. Þá annist nefndin samninga um önnur verkefni við ýmsar ríldsstofnanir og tali máli héraðsins í Helsinld og Brussel. Mikið atvinnuleysi Algengast er að Evrópusam- bandið leggi til helming kostnaðar við verkefnin og hinn helmingurinn komi frá ráðuneytunum í Helsinki. Þegar héraðsnefndirnar voru stofnaðar árið 1994 var áhugi á að fela þeim að úthluta fjármagni rík- isins til byggðaþróunarverkefna. Tarja Cronberg segir að því hafí verið hafnað vegna ríkrar hefðar fyrir miðstjórnarvaldi í Finnlandi. Því þurfí flóknar samningaviðræð- ur við hvert einasta verkefni. Hún segir að skriffínnskan sé gífurleg. I Norður-Kirjálahéraði búa 177 þúsund manns, þar af 47 þúsund í Joensuu. Ásamt nokkrum öðrum svæðum í Finnlandi er þetta hérað með minnstu framleiðslu á mann á öllum Norðurlöndunum, að því er fram kemur í Nordic Regions in Profile sem norrænn samstarfs- hópur um byggðamál, NOGRAN, gefur út. Þar kemur einnig fram að atvinnuleysi í austur- og norður- héruðum Finnlands er hið mesta á Norðurlöndunum, það er 23% í Norður-Kirjálahéraði um þessar mundir. Þrátt fyrir þessi miklu vandamál hefur íbúafjöldinn hald- ist nokkum veginn sá sami undan- farin ár eða þar til á síðasta ári að það fækkaði um 1.000 manns. Tar- ja Cronberg hefur áhyggjur af því og segir unnið markvisst að því að stöðva byggðaröskunina. Þó fólksflutningar hafi ekki verið Morgunblaðið/Helgi Bjamason í FINNSKUM sögunarmyllum og trjáverksmiðjum er unnið úr viði úr skógum Kiijálalýðveldisins sem er austan við Finnland. Hér er verið að flytja tré í gegnum Niirala-landamærastöðina. III’O.IVAA II IIOKMIK \ l'Mhll ll AIMOJAII'IACni AUTON VARAOSAT WUHwík MIÐSTÖÐ Rússlandsviðskiptanna á Norðurlöndunum er í Norður- Kirjálahéraði. Svona skilti blasa við fólki sem fer vestur yfír landamærin. HÖFUÐSTÖÐVAR þróunarsjóðsins KERA eru í Kuopio í Savo-héraði. miklir úr héraðinu á undanfómum ámm hefur fólk flust til innan hér- aðsins, úr sveit í borg. „Þorpin eru víða að tæmast. Unga fólkið flytur til borganna til að reyna að fá vinnu og síðan eldra fólkið til að njóta þjónustunnar þar. Við emm að reyna að fínna verkefni sem fólkið getur unnið að í þorpunum," segir Cronberg. 1.000 ný störf Samkvæmt áætlunum Evrópu- sambandsins fyrir árin 1995 til 1999 eiga um 3.500 ný störf að verða til í þeim mikla fjölda at- vinnuþróunarverkefna sem unnið er að í Norður-Kirjálahéraði. En eitt er að segjast ætla að gera hlut- ina og annað að gera þá. Taija Cronberg segir að flóldð sé að meta árangurinn en það sé þó reynt. Telur hún að nú þegar hafi tekist að skapa um 1.000 ný störf og bjarga nokkur þúsund störfum til viðbótar. Afurðir skógariðnaðarins era ennþá lang mikilvægustu útflutn- ingsvörar Norður-Kirjálahéraðs en þar er þó vaxandi plast- og málm- iðnaður. í því sambandi má minna á íyrirtækið Enso-Gutzeit úr skóg- ariðnaðinum, Abloy sem framleiðir ASSA-hurðalæsingar og GWS Perlos sem framleiðir plasthluti í símana frá finnska stórfyrirtækinu Nokia. Þessi stórfyrirtæki fá enga styrki frá Evrópusambandinu því það telur árangursríkara að styrkja smá og meðalstór fyrirtæki til að auka atvinnu. Tarja Cron- berg segir að héraðsnefndin hafi fjármagnað rannsóknamiðstöð fyr- ir plastiðnaðinn og það hafi skapað mörg ný störf við rannsóknir, vöra- þróun og síðan framleiðslu í fyrir- tækjunum sjálfum. Fyrirtæki hér- aðsins njóta einnig þjónustu sér- fræðimiðstöðvar íyrir skógariðnað- inn sem hefur aðstöðu í Joensuu og fleiri sérfræðimiðstöðva. Stöðvarn- ar eru mikilvægur liður í því að koma þekkingunni úr háskólum og öðram menntastofnunum út í at- vinnulífið. Spurð um ný störf við framleiðslu nefnir Tarja Cronberg sem dæmi tvö verkefni sem styrkt hafa verið með góðum árangri, í öðra fæst fólkið við að tína villta sveppi og í hinu að framleiða berja- vín. Miðstöð viðskiptanna við Rússland Norður-Kirjálahérað er austasta hérað Finnlands og þar með Evr- ópusambandsins með 300 kíló- metra löng landamæri að Rúss- landi. Héraðið var í mjög erfiðri stöðu á meðan landamærin við Sovétríkin vora algerlega lokuð áratugum saman auk þess sem það hefur ekki aðgang að sjó og er af- skekkt gagnvart höfuðborginni, Helsinki. Samdráttur í landbúnaði hefur komið hart niður á héraðinu og er atvinnuleysi nú 23%. Eftir breytingarnar í Rússlandi hafa landamærin opnast og er mik- il umferð og nokkur viðskipti t.d. um Niirala-landamærastöðina. íbúar Norður-Kirjálahéraðs hugsa nú töluvert yfir landamærin. Þar er nú Kirjálalýðveldi Rússlands en það var byggt Finnum og tilheyrði Finnlandi þar til fyrir 50 áram. Þó meirihluti Finnanna hafi flutt sig vestur yfir landamærin og í staðinn komið fólk úr öðram ríkjum Sovét- ríkjanna búa þessi hérað yfir sam- eiginlegum menningararfi sem fólk beggja megin landamæranna hefur áhuga á að varðveita. Evrópusambandið vinnur að verkefnum í Rússlandi og skrifstofa héraðsnefndarinnar í Joensuu tek- ur þátt í hluta þeirra. Opnun landamæranna hefur þegar komið Norður-Kirjálahéraði til góða, þar er nú miðstöð viðskiptanna við Rússland. Háskólinn í Joensuu sér- hæfir sig m.a. í rússneskukennslu og rannsóknum á rússneskum mál- efnum. En Tarja Cronberg segir að það taki langan tíma að þróa við- skipti og önnur samskipti yfir landamærin. Fyrsta skrefíð sé að fólkið kynnist hvert öðra.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.