Morgunblaðið - 22.01.1998, Side 1

72 SIÐUR B/C
STOFNAÐ 1913
17. TBL. 86. ÁRG.
FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Kúbuferð Jóhannesar Páls II páfa
Hafnbanninu
verði „breyttu
Havana. Reuters.
JÓHANNES Páll II páfi kom til
Kúbu í gærkvöldi og á leið sinni vest-
ur um haf hvatti hann Bandaríkja-
menn til að breyta stefnu sinni gagn-
vart Kúbu, sem í 35 ár hefur byggzt
á algjöru viðskiptabanni. Flugvél
páfa lenti í gærkvöldi, um klukkan
níu að íslenskum tíma, á Havana-
flugvelli þar sem Fidel Castro Kúbu-
leiðtogi tók á móti honum. Petta er í
fyrsta sinn í sögunni sem páfi leggur
leið sína til Karíbahafseyjunnar.
Castro var í dökkum jakkafótum,
ekki herbúningi eins og hann er van-
ur, þegar hann tók á móti páfa á
fiugvellinum ásamt ýmsum embætt-
ismönnum, biskupum, nunnum og
erlendum stjórnarerindrekum.
Páfi hvatti til þess í ávarpi við
komuna að einangrun Kúbu yrði
rofin. „Megi Kúba, með alla sína
stórkostlegu möguleika, opna sig
fyrir heiminum og megi heimurinn
opna sig fyrir Kúbu, þannig að þessi
þjóð, sem vinnur að framförum og
þráir sátt og frið, geti litið vonglöð-
um augum til framtíðarinnar."
Castro varði byltinguna á Kúbu í
tilfinningaþrungnu ávarpi og sakaði
Bandaríkjamenn um tilraun til
„þjóðarmorðs“ með viðskiptabann-
inu á Kúbu.
Flugferðin tók tæpan hálfan sól-
arhring og fréttamenn um borð í
flugvélinni fengu að ræða við páfa í
20 mínútur. Páfi var spurður hvort
hann vildi koma einhverjum boð-
skap til bandarísku þjóðarinnar
varðandi hafnbannið á Kúbu og
hann sagði að því bæri að breyta.
Bandaríkjastjóm tók þessum um-
mælum fálega og sagði að hafnbann-
ið nyti stuðnings beggja stærstu
flokka landsins.
Hyggst ræða mannréttindi
Fyrir þessa sögulegu ferð páfa til
eins síðasta vígis kommúnismans í
heiminum höfðu sérfræðingar í mál-
efnum Páfastóls sagt að Castro
Kúbuleiðtogi vonaðist til að páfi
myndi taka ótvíræða afstöðu gegn
hafnbanni Bandaríkjanna meðan á
heimsókninni stæði.
Páfi sagði í spjalli við fréttamenn í
flugvélinni að hann myndi ekki láta
mannréttindamál ónefnd í heim-
sókninni. Áheyrendur hans á Kúbu
fengju að heyra sama boðskap varð-
andi vernd mannréttinda og hann
hefði flutt á öðrum ferðum sínum,
fyrst í Póllandi 1979, en það var
fyrsta heimsókn páfa til kommún-
istaríkis.
■ títlagar og pflagrímar/20
Reuters
JÓHANNES Páll páfi kyssir kúbverska mold sem börn færðu honum á
bakka þegar hann kom til Jose Marti-flugvallar á Kúbu í gærkvöldi.
Fidel Castro, forseti Kúbu, fylgist með. Þúsundir manna fögnuðu páfa
meðfram vegi frá flugvellinum til Havana.
Bill Clinton
verst nýjum
ásökunum
Washington. Reuters.
BILL Clinton Bandaríkjaforseti sá
sig í gær knúinn til að vísa opinber-
lega á bug ásökunum þess efnis að
hann hefði átt í ástarsambandi við
fyrrverandi starfsstúlku Hvíta
hússins og að hafa fyrirskipað henni
að bera ljúgvitni um sambandið.
Saksóknarinn í Whitewater-mál-
inu, Kenneth Starr, stýrir rannsókn
málsins og hann hefur fengið leyfi
til að láta hana ná yfir ásakanir um
meinsæri og tilraun til að hindra
framgang réttvísinnar. Starr krafð-
ist þess í gær að Hvita húsið legði
fram öll gögn sem tengjast kynnu
hinum nýju ásökunum á hendur for-
setanum.
---------------
IRA hafnar
friðaráætlun
Belfast. Reuters.
ÍRSKI lýðveldisherinn (IRA) hafn-
aði í gær friðaráætlun breskra og
írskra stjórnvalda og sagði hana ekki
geta tryggt varanlegan frið á Norð-
ur-írlandi.
IRA sendi yfirlýsingu til frétta-
stofu BBC í Belfast og sagði að frið-
arumleitanimar á N-Irlandi væru í
mikilli hættu og breska stjórnin bæri
ábyrgð á því að í óefni væri komið.
Færeyjar
Bæturnar
dragist frá
skuldum
Þórshöfn, Kaupmannahöfn. Morgunblaðið.
ANFINN Kallsberg, fjánnálaráð-
herra færeysku landstjórnarinnar,
væntir þess að bætur, sem Færey-
ingar fái fyrir tjón sitt vegna fær-
eyska bankamálsins, dragist frá
skuldum þeirra við danska ríkið.
I ráði er að færeysk og dönsk
stjórnvöld hefji á næstunni viðræður
um afborganir af lánum sem Færey-
ingar hafa fengið hjá danska ríkinu.
„Eg get ekki ímyndað mér annað en
að bæturnar fyrir tap okkar komi
inn í þær viðræður," sagði Kallsberg.
Færeyingar skulda Dönum 5,6
milljarða danskra króna (58 millj-
arða ísl.) og þar af voru 3 milljarðar
d.kr. (31 milljarður ísl.) notaðir til að
bjarga færeyskum bönkum.
Leiðtogar munnhöggvast
Poul Nyrup Rasmussen, forsætis-
ráðherra Danmerkur, og Uffe Elle-
mann-Jensen, formaður Venstre,
rökræddu færeyska bankamálið í
beinni sjónvarpsútsendingu í gær-
kvöldi.
Nyrup lagði áherslu á að endanleg
ábyrgð á meðhöndlun málsins lægi
hjá ríkisstjórninni og sér. Rasmus-
sen sagði hins vegar að spurningunni
um ábyrgð væri enn ósvarað. Ef
dæma ætti um aðgerðir Nyrups á
sama siðferðilega mælikvarða og
Nyrup notaði sjálfur á aðra væri
ljóst að hann ætti ekki að vera for-
sætisráðherra lengur.
■ Upplýsingaskortur/30
Reuter
Tilfinninga-
jrungið
dómsmál
RÉTTARHÖLDIN yfir sjónvarps-
konunni Oprah Winfrey í
Amarillo í Texas hafa komið róti
á tilfinningar bæjarbúa. Flestir
reyna að sýna stillingu en aðrir
skiptast í fiokka og styðja ýmist
Winfrey eða nautgripabændur
sem saka hana um meiðyrði í ein-
um þátta sinna sem valdið hafi
talsverðum samdrætti í kjötsölu.
Hér er stuðningsmaður Winfrey í
kýrgervi við dómhús bæjarins og
sendir nautgripabændum skeyti
með spjaldi sínu: „bændur geta
borðað mig en látið Oprah í friði“.
Sjónvarpskonan brosti sínu
breiðasta þegar hún kom í dóm-
húsið og veifaði til fólks sem þar
hafði safnast saman. Málflutning-
ur hófst síðdegis í gær.
Netanyahu sagður
sil j a við sinn keip
Reuters
YASSER Arafat, forseti heimastjórnar Palestínu-
manna, heilsar stuðningsmönnum sinum á herflug-
velli nálægt Washington. Hann hyggst ræða við Bill
Clinton Bandaríkjaforseta í dag.
Jerúsalem, Washington. Reuters.
PALESTÍNSKIR emb-
ættismenn létu í gær í ljósi
óánægju með niðurstöðu
funda Benjamins Netanya-
hus, forsætisráðherra
Israels, og Bills Clintons
Bandaríkjaforseta í Was-
hington í fyn-adag. Palest-
ínumenn sögðu að Clinton
hefði ekki tekist að fá Net-
anyahu til að fallast á til-
slakanir í deilunni um
brottflutning ísraelskra
hermanna frá Vesturbakk-
anum. Netanyahu sagði
hins vegar að „nokkur ár-
angur“ hefði náðst á fund-
unum.
Netanyahu sagði í
morgunþætti NBC sjón-
varpsins að frekari vinnu
væri þörf til að ná sam-
komulagi og hún yrði
væntanlega unnin á næsta
hálfa mánuði. Háttsettur
aðstoðarmaður Netanya-
hus sagði að fundir forsæt-
isráðherrans með Clinton
gæfu tilefni til bjartsýni á
að friðarumleitanir í Mið-
Austurlöndum kæmust aftur á
skrið.
Palestínumenn voru þó ekki jafn
bjartsýnir. Hanan Ashrawi, sem á
sæti í heimastjórn Palestínumanna,
sagði að ljóst væri að Netanyahu
hefði hvergi hvikað frá harðlínu-
stefnu sinni og héldi áfram að virða
stefnu og óskir Bandaríkjastjórnar
að vettugi.
Málamiðlun hafnað
Fregnir herma að Bandaríkja-
menn hafi sagt Netanyahu að Pal-
estínumenn myndu fallast
á að fsraelar flyttu her-
menn sína frá 15% Vest-
urbakkans í áföngum.
Bandarískur embættis-
maður sagði að í staðinn
þyrftu Palestínumenn að
samþykkja ýmsar aðgerð-
ir í öryggismálum, m.a.
róttækar aðgerðir gegn
herskáum Palestínumönn-
um. Clinton hygðist
einnig ræða þessar hug-
myndir við Yasser Arafat,
forseta heimastjórnar Pal-
estínumanna, þegar þeir
koma saman í Washington
í dag.
Samningamaður Pal-
estínumanna, Hassan As-
four, var þó fljótur að
hafna þeirri hugmynd að
ísraelar létu 15% land-
svæðanna af hendi og
sagði að slíkt væri brot á
gerðum friðarsamning-
um.
ísraelskir fjölmiðlar
hafa sagt að Netanyahu
íhugi að draga til baka
herlið frá sex til tíu prósentum þess
lands á Vesturbakkanum sem er
enn á valdi ísraela. Palestínumenn
hafa krafist þess að herlið hverfi af
30% svæðisins.
■ Bandaríkjaför Netanyahus/22