Morgunblaðið - 26.02.1998, Blaðsíða 56

56 FIMMTUDAGUR 26. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Morgunblaðið/Ásdís
FULLORÐINS tindátaleikur eða einskær ævintýraþörf? Um 160 manns komu saman á spilamóti Fáfnis þegar
mest var síðastliðið laugardagskvöld.
Ævintýri
framtíðarinnar?

1» sd®11 an I)
iW«t
V»M> 0K">’ “f
wlcíll*
D
mmwm
HLUTVERKA- og ævintýraspil eru
leikir sem flestir hafa heyrt talað um
en færri reynt. Helgina 14. - 15.
febrúar var haldið spilamót á vegum
Fáfnis, félags hlutverkaspilara.
Fyrsta spilamót Fáfnis var haldið
árið 1990. Þá komu 70 manns saman
til að leika hlutverkaspil. Nú átta ár-
um síðar er komið að 15. mótinu.
Gísli Einarsson, forsvarsmaður
Fáfnis, sagði frá ævintýraheimum
hlutverkaleikjanna.
Góð mæting
Það er helst á mótum Fáfnis sem
kemur í ljós hversu margir stunda
ævintýraíeiki. „Þegar mest var á
laugardagskvöldinu voru hér
um 160 manns“, segir Gísli.
„Mótsgestir spila þrjá mismun-
andi leiki. Það eru hlutverka-
leikir, „Warhammer" og „Mag-
ic“.
Hlutverkaleikir eru rótgrón-
ustu leikirnii' og elstir hér á landi.
Þeir ganga þannig fyrir sig að
stjórnandi leiðir hóp persóna sem
leikmönnum er úthlutað, í gegnum
fyrirfram ákveðið ævintýri. Stjórn-
andinn stýrir jafnframt andstæð-
ingum ævintýrahetjanna. Hann
hefur yfirsjón yflr heildina, en spil-
arar uplifa söguna jafnóðum og hún
gerist. Ævintýrin taka oft langan
tíma, og hér spiluðu margir alla nótt-
ina. Þátttakendur, um eitt hundrað
talsins, mættu um hádegisbil á laug-
ardag. Margh' fóru heim um hádegi
á sunnudeginum, eftir að hafa spilað
þrjár átta tíma tarnir.
Þegar þessi gerð leikja er stunduð
utan mótanna eru það oft hópar sem
koma reglulega saman í langan tíma.
Þá leika menn oftast sömu persón-
una ár eftir ár. Þannig myndast sam-
félag í ævintýraheimi sem verður
mjög raunverulegt fyrir leikmönnum
og það verður t.d. oft mikil sorg þeg-
ar persóna deyr. Þetta er samt hluti
ánægjunnar, því hættan verður
raunverulegri fyir vikið.
„Warhammer" er einskonar tind-
átaleikur. Spilarar mæta með heri
sem þeir stilla upp, líkt og taflmönn-
um, og svo er barist. Mikil vinna og
fjárfesting liggur oft að baki herja,
því einingar eru keyptar og síðan er
unnið úr þeim, hermenn málaðir og
þeim breytt, svo eitthvað sé nefnt.
Bæði í hlutverkaleikjum og „War-
hammer“ eru bardagar framkvæmd-
ir með teningaköstum. Eins eru til
mismunandi heimar í báðum kerfum.
Ymist er ævintýraheimurinn forn og
þar stundaður miðaldahernaður með
er eitt af þ«m
t,ÓRSHAMAB e er að kom-
spilum sem h®£iheruaðt.
ast yfir °S ota
göldrum. Slíkir heimar sækja oft
mikið í sögur J.R.R. Tolkiens. Síðan
eru til framtíðarheimar sem byggja
á vísindaskáldskap. Tindátaleikir
eiga sér langa hefð og hlutverkaleik-
irnir þróuðust raunverulega út frá
þeim þegar menn fóru virkilega að
lifa sig inn í leikinn og hernaðinn.
Þriðja spilið er „Magic“. Það er
leikið með kortum, einskonar spila-
stokkum, sem keppendur raða sam-
an eftir eigin hyggjuviti. Hvert kort
stendur fyrir ákveðinn galdur og
keppendur leika galdramenn sem
berjast með „hæfileikum“ sínum.
Grundvallarreglur „Magic“ eru ein-
faldar, en það þarf mikla reynslu og
útsjónarsemi til að ná góðum tökum
á leiknum. Þetta spil er víða orðin
viðurkennd keppnisgrein og það
hafa verið haldin heimsmeistaramót
í henni.“
Islensk hlutverkaspil
Fyrir nokkrum árum kom út spil
hér á landi sem hét ,Askur Yggdras-
ils“. Þetta var íslenskur leikur sem
byggði á leikkerfum hlutverkaleikj-
anna.
„Þetta var góður leikur,“ segir
Gísli, „en markaðurinn hér er svo lít-
ill að nauðsynleg framleiðsla fyrir
leikinn stendur ekki undir sér. Það
þarf stöðugt að semja ný ævintýri
fyrir leikina, því það gengur ekki að
spila sama ævintýrið aftur og aftur.
Það er mikil vinna að semja ævintýri
og það er einfaldlega ekki markaður
fyrir þau. „Askurinn“ datt því
nokkurn veginn upp fyrii'.
Þeir sem stóðu að leiknum sömdu
reyndai' nýtt spil, „Frækna ferða-
langa“, sem ætlað er yngri leikmönn-
um. Hann er mun einfaldari í snið-
um, sem gerir það að verkum að auð-
veldara verður að fylgja honum eftir.
Með þessu móti er höfðað til krakka
sem annars stæði ekkert til boða af
þessu tagi. Það er reyndar einsdæmi
í heiminum að saminn sé hlutverka-
leikur fyrir svo unga leikmenn."
Strákamenning?
Þetta fimmtánda mót Fáfnis var
haldið í spilasölum Bridgesambands
Islands í Mjódd. Þarna voru mörg
ungmenni saman komin, en þau voru
langflest karlkyns.
„Um 95% leikmanna eru strákar,"
segir Gísli. „Aðeins einstaka stelpa
hefur fengið raunverulegan áhuga,
en þær sem fá áhuga á annað borð
endast ekkert síður í þessu en strák-
arnir. Það eru aðeins ákveðnar
manngerðir sem hafa gaman af þess-
ari gerð leikja. Til dæmis koma
kærustur oft með strákunum inn í
hópana, en þær endast yfirleitt mjög
stutt. Fólk verður að hafa raunveru-
legan áhuga til að standa í þessu.“
ERLENDAR
Sigurður Örlygsson
listmálari
og óperuunnandi
fjallar um nýja geislaplötu „My
Seeret Passion - The Arias"
með Michael Bolton.
Tilgerðarleg
tilfínningasemi
EFLAUST langar marga til
að standa í sporum óperu-
söngvara, sem að loknum
unaðslegum söng, tekur við lófataki
og fógnuði heillaðra áheyrenda.
Margir myndu eflaust gefa aleigu
sína til að geta látið þann draum
rætast, þó ekki væri nema eina
kvöldstund. En aðeins örfáir geta
látið hann verða að
veruleika.
Einnig er til fólk,
sem getur látið
þetta eftir sér, jafn-
vel þótt sönghæfí-
leikar þess séu litlir
sem engir. Fræg-
asta dæmið er
kannski Florence
Foster-Jenkins,
sem gat það í krafti
ríkidæmis síns.
Hún var amerísk
kona, sem söng óp-
eruaríur á fyrri
hluta aldarinnar.
Hún lærði söng hjá
bestu kennurum
og hafði ágætis
undirleikara og af-
skaplega fína bún-
inga, en sá galli
(kostur?) var á
gjöf Njarðar, að
hún var gjör-
samlega laglaus, en
söng þó með tilburð
um prímadonnunnar.
Hún leigði m.a. Carnegie Hall og
söng þar fyrir fullu húsi. Konsert-
ar hennar voru yfirgengilega
hlægilegir og allir sem þá sóttu
höfðu gaman af, en líklega
skemmti hún sér manna best. Eg
eignaðist disk með henni fyrir
stuttu og veltumst við fjölskyldan
um af hlátri, er við hlustuðum á
söng hennar.
Nú hefur bandaríski poppsöngv-
arinn Michael Bolton vent kvæði í
kross og gefið út geisladisk, þar
sem hann syngur 10 óperuaríur,
níu ítalskar og eina franska og að
auki einn dúett. Hann hefur valið
þær óperuaríur fyrir tenór sem
flestir þekkja og eru þær fegurstu
sem samdar hafa verið. Aríurnar
eru flestar samdar um síðustu alda-
mót. Þær eru í eðli sínu fagrar, ein-
hver sagði t.d. um La Boheme að
honum þætti hún alltaf falleg, sama
hversu illa hún væri sungin, því
tónlistin sjálf væri svo yfirþyrm-
andi fögur.
Bolton velur upphaflegu útsetn-
ingarnar með undirleik sinfóníu-
hljómsveitar. Eflaust telja sumir
það hugrekki hjá poppsöngvara, að
ráðast í að syngja þessar aríur inn
á disk, en ég tel að hér sé eingöngu
um dómgreindarleysi að ræða.
Hann tekur sig greinilega alvar-
lega, enda hefur hann hlotið tilsögn
í óperusöng. Hann lendir því óhjá-
kvæmilega í samanburði við alvöru
óperusöngvara en ekki við poppara
og allar þessar aríur eru hinir búnir
að syngja margfalt betur en hann.
Það er hvorki hægt að hafa gaman
af þessu uppátæki hans né njóta
þess. Michael Bolton einfaldlega
nær ekki tónunum og röddin er
mjög óstöðug og hann syngur af til-
gerðarlegi’i tilfmningasemi.
Hann syngur einn dúett á diskn-
um, „O suave fanciulla" úr La
Bohéme eftir Puccini, með banda-
rísku sópransöngkonunni Renée
Fleming, sem er ein skærasta
stjarnan í dag. Það var óviturleg
ákvörðun, rödd hennar er sem gló-
andi gull í járnarusli, hún syngur
hann gjörsamlega í kaf. Honum
hefði verið nær að fá söngkonu af
sömu stærðargráðu og hann sjálfur
er, til að syngja með sér. Ef til vill
kemst hann best frá
fyrstu aríunni á
disknum, „Pourqoui
me reveiller" eftir
Massenet, en svo er
eins og það versni
og versni með
hverri aríunni og
þegar kemur að
þeirri síðustu, „Cel-
este Aida“, klúðrar
hann öllu sem hægt
er að klúðra og
sleppir þar að auki
reciatativinu á und-
an aríunni sem allir,
sem til þekkja,
munu sakna.
Það er greinilegt að
hann tekur sig al-
varlega og því
. verður að
dæma hann
eftir því. Hann er
óperusöngvari
,crooner“ eða raul-
ari og ætti að halda sig við
það sem hann ræður við. Eg
hafði aftur á móti svolítið gaman af
því, þegar Brian Adams söng „O,
sole mio“ með Pavarotti í sjónvarp-
inu fyrir nokkrum áram, en það var
greinilegt að hann tók sig ekki al-
varlega sem óperusöngvara.
Hljómsveitin stendur sig vel,
flutningurinn er skýr, en hún
keyrir kannski ekki alveg á fullu.
Upptakan er góð og öll tæknivinn-
an er vel unnin. Afar mikið hefur
verið lagt í allar umbúðirnar. I
textaheftinu sem fylgir með er út-
dráttur úr óperunni og söngtext-
inn á frummálinu og í enskri þýð-
ingu. Hverjum texta fylgir væmið
málverk og bleik rós með daggar-
dropum er prentuð á diskinn sjálf-
an.
I seinni tíma hefur verið þó
nokkuð um sambræðslu popps og
óperutónlistar og oft hafa óperu-
söngvarar sungið létt eða vinsæl
lög, og er skemmst að minnast þess
er Placido Domingo söng „Perhaps
Love“ með John Denver. Það er
auðveldara fyrir óperusöngvara að
ná niður til popparans, heldur en
popparann að ná til hans. Domingo
talar um það í ævisögu sinni „My
First Forty Years“ að fjöldi aðdá-
enda Johns Denvers hafi komið og
hlustað á hann í Ævintýrum Hoff-
manns og þar með hafi þeim opnast
heimur óperunnar og er ekkert
nema gott um það að segja.
Vera má að þessi diskur
Michaels Boltons verði til þess að
vekja áhuga einhverra aðdáenda
hans á óperutónlist og má gleðjast
yfir því, en ég vil benda mönnum á,
að sú millilending er óþörf og kost-
ar bæði tíma og peninga. Það er
betra að byrja strax á að hlusta á
alvöru óperusöngvara syngja þess-
ar aríur. Eg vil til dæmis benda
mönnum á tvöfaldan disk „Tutti
Pavarotti" eða „Bravissimo Dom-
ingo 1-2“ sem ágætis inngang í
heim óperunnar.