Morgunblaðið - 26.02.1998, Blaðsíða 6

6 FIMMTUÐÁGÚR 26. FRBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐH)
FRÉTTIR
EINN er gulur, annar rauður, sá þriðji fjólublár, sá
Qórði...
ÞAÐ VAR mikil ásókn í sælgætiskassann hjá Máli og
menningu.
ÁÐUR en María og Helga María tóku Trínu með sér í bæ-
inn, klæddu þeir hana upp sem Emmu í Spice girls.
Litskrúðugt líf
á Laugavegi
ÞÓ hátíðahöld á öskudag tengist enn Akureyri í iiugum
margra hefur það færst mjög í vöxt að ungir Reykvík-
ingar klæði sig upp á þennan dag og fari um bæinn með
söng og sælgæti í poka. Alls kyns furðufuglar voru á
ferðinni í bænum í gærmorgun.
HÚN var skuggaleg þessi.
SÓLVEIG Heiða, Elísa Fönn, Thelma Dögg og Sigrún mættu
snemma. Þær sungu Fjórir kátir þrestir fyrir afgreiðslufólk
og voru komnar með þó nokkrar sælgætisbirgðir í poka.
HILDUR María, Tinna Rut, Sunna Hlín og Rakel byijuðu
daginn á því að fara í bæinn. Þær ætluðu si'ðan á öskuball
i skólanum seinna um daginn.
ARNGRÍMUR, Sigurður og Egill sungu fyrir
Ola á Ítalíu.
HRAFN, Kári og Oddur urðu undrandi þegar
boðið var upp á rúsínur og gulrætur í Bangsa.
Félagsmálaráðherra boðar róttækar breytingar á félagslega íbúðalánakerfínu
Greiðslubyrðin verður
lægri i upphafí lánstímans
Félagsmálaráðherra stefnir að því að gera miklar
breytingar á félagslega íbúðalánakerfínu. Sam-
kvæmt frumvarpi ráðherra á fólk kost á félagslegu
íbúðaláni, en fær ekki úthlutað félagslegri íbúð.
Húsnæðisstofnun verður lögð niður um áramót.
BREYTT félagslegt húsnæðiskerfi
samkvæmt frumvarpi, sem Páls Pét-
urssonar félagsmálaráðherra hefur
lagt fram, mun hafa í fór með sér létt-
ari greiðslubyrði lána í upphafi láns-
tímans samanborið við núverandi
kerfi, en greiðslubyrðin verður þyngri
eftir því sem h'ður á lánstímann og
eignamyndun eykst. Eignamyndun
verður hraðari í nýja kerfinu.
Með frumvarpi um húsnæðismál er
stefnt að því að einfalda húsnæðis-
kerfið og koma á meiri samræmingu
innan kerfisins. Að mati félagsmála-
ráðherra er félagslega íbúðakerfið
komið í ógöngur og nauðsynlegt að
gera á því róttækar breytingar.
Félagsleg íbúðalán
Ekki er fyrirhugað að gera breyt-
ingar á almenna húsnæðiskerfinu.
íbúðakaupendur munu áfram eiga
kost á húsbréfaláni, sem er allt að
65% af kaupverði íbúðar og allt að
70% ef um er að ræða fyrstu íbúð
kaupanda. Ef greiðslumat sýnir að
viðkomandi uppfyllir ekki kröfur um
eigna- og tekjumörk getur hann sótt
um viðbótarlán til húsnæðisnefndar
síns sveitarfélags, sem getur verið
20-25% af kaupverði. Samtals getur
fólk því fengið 90% lán líkt og í dag.
Gert er ráð fyrir að tekju- og eigna-
mörk verði þau sömu og eru í dag.
Ibúðakaupendur koma til með að
greiða kostnaðarvexti af þessum við-
bótarlánum, en í dag niðurgreiðir
ríkið vextina í félagslega kerfinu. Fé-
lagsleg aðstoð í nýja kerfinu verður
greidd í gegnum skattakerfið. Fjár-
málaráðherra ætlar að leggja fram á
Alþingi frumvarp um breytingar á
lögum um tekju- og eignaskatt, sem
leiðir til þess að byrjað verður að
greiða vaxtabætur á kaupári, en ekki
á næsta ári á eftir eins og nú er gert.
Vaxtabætur verða því greiddar árs-
fjórðugslega líkt og bamabætur.
Þetta mun leiða til 170 milljóna króna
útgjaldaauka fyrir ríkissjóð á næsta
ári og um 500 milljóna króna auka-
kostnaðar á ári næstu 5-10 árin þar
til áhrif flýtingarinnar ganga til baka.
Hraðari eignamyndun
Með frumvarpinu fylgja ítarlegir
útreikningar á áhrifum þessara
breytinga á greiðslubyrði og saman-
burður við núverandi kerfi. Greiðslu-
byrðin í nýja kerfinu verður léttari
fyrstu árin, samanborið við gildandi
kerfi. Greiðslubyrði verður hins veg-
ar þyngri síðar á lánstímanum sam-
hliða eignamyndun. Eignamyndun í
nýja kerfinu verður hraðari en í því
gamla. íbúðarkaupandi í nýja kerf-
inu getur sjálfur gert þær breyting-
ar á íbúðinni sem hann vill gera og
getur selt hana á almennum mark-
aði. Reglugerð um 1% afskriftir við
sölu íbúðar verður afnumin.
Rétt er að leggja áherslu á að það
kerfi sem hér er lýst er miðað við
íbúðir sem keyptar verða eftir 1. jan-
úar 1999. Félagslegar íbúðir í núver-
andi kerfi munu áfram lúta þeim regl-
um sem um það gilda í dag. Úthlutun
íbúða samkvæmt gildandi kerfi verð-
ur hins vegar hætt um næstu áramót
verði frumvarpið að lögum.
Kaupskylda sveitarfélaga
afnumin
Frumvarpið gerir ráð fyrir að
kaupskylda sveitarfélaga á félagsleg-
um íbúðum verði afnumin, en hún
hefur reynst sumum sveitarfélögum
erfið. Sveitarfélögum verður hins
vegar gert að greiða 5% af kaupverði
íbúðar í varasjóð, sem er ætlað það
hlutverk að bæta tjón sem íbúðalána-
sjóður, sem tekur við hlutverki Hús-
næðismálastofnunar, verður fyrir
vegna útlánatapa af viðbótarlánum.
Frumvarpið tekur ekki nema að
takmörkuðu leyti á vanda þeirra
sveitarfélaga sem orðið hafa að
kaupa margar félagslegar íbúðir.
Stjómvöld og Samband íslenskra
sveitarfélaga áforma að taka upp við-
ræður um lausn þess máls. í bráða-
birgðaákvæði við frumvarp félags-
málaráðherra um húsnæðismál er
gert ráð fyrir að sveitarfélög geti selt
íbúðir sem þau eiga ef þau gera sam-
hliða upp við Byggingasjóð verka-
manna. Jafnframt er gert ráð fyrir að
sveitarfélögin geti leigt þessar íbúðir.
Aukin útgjöld til
húsnæðismála
Við undirbúning frumvarpsins var
talsvert fjallað um þann kost að
leggja Húsnæðisstofnun ríkisins nið-
ur og færa lánveitingar til húsnæðis-
mála inn í bankakerfíð. Niðurstaðan
varð sú að fara ekki þessa leið heldur
stofna nýja ríkisstofnun, íbúðalána-
sjóð, sem tekur við hlutverki Hús-
næðisstofnunar. Þó er rætt um að
Ibúðalánasjóður geti hugsanlega
gert samninga við bankastofnanir
um að sjá um lánveitingar til hús-
næðismála sem verktakar.
Byggingasjóður ríkisins og Bygg-
ingasjóður verkamanna, sem báðir
eru félagslegir íbúðalánasjóðir, munu
renna inn í hinn nýja íbúðalánasjóð
verði frumvarpið að lögum. Báðir
sjóðirnir hafa árlega fengið fjármagn
frá ríkissjóði, en gert er ráð fyrir að
þeim fjárveitingum verði hætt- og
Ibúðalánasjóðurinn standi undir sér.
Eiginfjárstaða hans verður sterk við
stofnun, eða á þriðja tug milljarða.
Hann kemur þó til með að taka við
erfiðum málum eins og skuldbinding-
um Byggingasjóðs verkamanna, en
fjárhagsstaða hans hefur verið að
veikjast á síðustu árum.
Þó að ríkissjóður hætti að greiða
til félagslegu húsnæðislánasjóðanna
munu þessar breytingar ekki leiða til
sparnaðar fyrir ríkið. Að mati fjár-
lagaskrifstofu fjármálaráðuneytisins
mun ríkissjóður þurfa að leggja 405
milljónum króna meira til húsnæðis-
mála á næsta ári en hann hefði þurft
að gera ef engar breytingar hefðu
verið gerðar. Kostnaðaraukinn verð-
ur 735 milljónir á árinu 2000 og að
jafnaði 660 milljónir á árunum þar á
eftir. Þessi aukni kostnaður er m.a.
til kominn vegna þess að ríkið þarf
að greiða meira í vaxtabætur, en
gert er ráð fyrir að breytingar á fé-
lagslega húsnæðiskerfinu leiði til
þess að 1.050 nýir einstaklingar komi
inn í vaxtabótakerfið.
Árni Gunnarsson, aðstoðarmaður
félagsmálaráðherra, segir að öllum
starfsmönnum Húsnæðisstofnunar
verði sagt upp störfum þegar stofn-
unin verður lögð niður, en félags-
málaráðherra muni beina því til
stjómar íbúðalánasjóðs að starfs-
menn stofnunarinnar njóti forgangs
að vinnu hjá sjóðnum.