Morgunblaðið - 15.03.1998, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 15. MARZ 1998 19
ársins.“ Hún segist vera að velta því
fyrir sér þessa dagana hvað verði
fyrir valinu. „Það verður að vera
eitthvað sem er tiltölulega auðvelt að
sameina æfingum og keppni." Eitt
er ákveðið; hún fer ekki í guð-
fræði(!), segir nóg að báðir foreldr-
amir séu menntaðir á þeim vett-
vangi, en móðir Völu er að ljúka
framhaldsnámi í þeim fræðum um
þessar mundir. „Eg get vel hugsað
mér að lesa sálfræði, meðal annars
vegna þess að ég hef fundið í
íþróttunum hve andlega hliðin er
mikilvæg. Eða eitthvað um manns-
líkamann; til dæmis sjúkraþjálfun.
Og svo kemur auðvitað alveg til
greina að fara í eitthvert nám sem
hefur ekkert með íþróttir að gera.“
tíma. „Þjálfarinn minn hefur tekið
svolítið úr öllum áttum. Hann er ekki
hræddur við að prófa nýja hluti.“
Blaðamaður fullyrðir að Vala sé
mun sterkari og fljótari en í fyrra.
Hafa þau Szczyrba lagt sérstaka
áherslu á þá þætti?
„Það hefur eiginlega komið af
sjálfu sér. Við höfum æft hraðann
og hlaupin mikið og ég er líka miklu
sterkari en á sama tíma í fyrra. Það
er rétt. Meiðslin sem ég varð fyrir í
fyrra hafa kannski leitt eitthvað
gott af sér. A meðan ég var meidd
gat ég til dæmis ekki hlaupið en við
náðum að æfa aðra hluti á meðan;
til dæmis „plantið" og ég fékk mjög
góðan grunn á þeim tíma sem ég
var meidd.“
Voöalega fyndið að
horfa á fyrstu
stökkin; hvernig ég
hangi í stönginni
nauðsynlegt til að hlaða batteríin
aftur. Svo förum við til Póllands í
byrjun apríl og þaðan beint til
Spánar með Sydney-hóp Frjáls-
íþróttasambandsins í æfingabúðir.
Við verðum á Spáni um páskana og
ég hlakka mikið til. Það er alltaf
gaman að skipta um umhverfi."
Þegar Vala horfir um öxl segir
hún veturinn, sem senn er liðinn,
eins og lygasögu. „Þetta hefur verið
ast. ímynda mér fullkomin stökk;
að allt gangi vel, en inná milli læðist
alltaf eitt og eitt misheppnað stökk.
Eg reyni þá að ýta því frá mér og
hugsa um vel heppnað stökk í stað-
inn. Svona er andlegi undirbúning-
urinn kvöldið áður en á keppnisdag-
inn reyna ég að hugsa um eitthvað
annað en keppnina; fer í göngutúra,
les eða hlusta á tónlist." Aðspurð
segist Vala yfirleitt dreyma ein-
hverja vitleysu, nóttina fyrir mót
sem aðrar nætur; „mig hefur aldrei
dreymt að ég setti heimsmet!"
En um hvað hugsar Vala þegar
hún kemur æðandi með stöngina í
átt að ránni?
„Þá hugsa ég um að „planta" vel,“
segir hún. „Síðan að halda mér vel
einblínum á - enda fer að styttast í
þá. Ekki nema tvö og hálft ár.“
Vala hefur lýst því yfir að yndis-
legt hafi verið að eignast heimsmet,
en hvemig ætli sé að missa slíkt
met. Hugsar hún þeim sem slær
metið e.t.v. þegjandi þörfina?
„Það er miklu meiri tilfinning
sem fylgir því að slá heimsmet en
missa það. Það fyrsta sem ég hugs-
aði í bæði skiptin, sem metið mitt
var slegið, var að ég skyldi stökkva
enn hærra. Mér finnst því nefnilega
fylgja hvatning að missa metið. Eg
var til dæmis búin að vinna sænska
meistaramótið í Eskilstuna, þegar
ég heyrði að [Daniela] Bartova hefði
bætt fyrra metið mitt [í Prag í
Tékklandi]. Ég hafði ekki fengið
Smáatriði
Fjölda smáatriða þarf að hafa í
huga þegar stokkið er á stöng og
segir Vala þau Stanislaw þjálfara
hafa æft mörg þeirra undanfarið.
„Við höfum til dæmis breytt hlaupa-
tækninni talsvert, og það hefur
hjálpað mér mikið „í gegnum" allt
stökkið; atrennan hefur verið hrað-
ari og öruggari. Þar af leiðandi hef-
ur verið auðveldara að „keyra alveg
í gegn“. Það eru raunar svo mörg
atriði sem skipta máli að ég gæti
líklega talið endalaust upp, en þetta
er eitt það mikilvægasta.
Við höfum líka lagt mikla áherslu
á uppstökkið og „plantið" [en það
kallar hún þegar hún stingur stöng-
inni í rennuna framan dýnunnar] og
svo hef ég verið með nýja æfingu til
að æfa sveifluna."
Vala segir að bregðist eitthvert
þeirra mörgu smáatriða sem verði
að vera í lagi, verði stökkið ekki
gott. „Þvi er alltaf um nóg að hugsa
og þess vegna held ég mér finnist
þessi grein svo skemmtileg. Það er í
raun endalaust hægt að bæta sig í
stangarstökki."
Hún segir hvem og einn stangar-
stökkvara hafa eigin stíl. Þau þjálf-
arinn hafi fylgst mildð með Sergei
Bubka, „sem er ekld skrítið", enda
er hann besti stangarstökkvari allra
Þegar talið berst að keppnistíma-
bilinu utanhúss, sem hefst í vor,
svarar Vala því skorinort hvað hún
þurfi að bæta: „Allt. Hvorki meira
né ninna; hraða, snerpu, kraft og
fimi.“ Þjálfarinn hefur nefnt að 4,60
m sé takmarkið í sumar, en Vala
segist aldrei nefna neinar tölur.
„Nái ég hins vegar að bæta alla
þessa þætti sem ég nefndi næ ég
góðum árangri. Ég hef fulla trú á að
ég geti stokkið hærra en ég hef þeg-
ar gert.“ Þess má geta að heims-
metið utanhúss er nú 4,58 m.Emma
George bætti það í Astralíu
aðfararnótt laugardagsins.
Vala dvaldi á íslandi í vikutíma,
eftir Evrópumeistaramótið í Va-
lencia. Kom til landsins í boði
menntamálaráðhera, og sagði það
hafa verið hálfskrýtið að koma í
„opinbera heimsókn" til íslands.
„Eg bjóst ekki við þessari miklu at-
hygli, en þetta var mikill heiður og
ég hafði mjög gaman af þessu.“
Vala hélt utan á þriðjudag og ætl-
aði að taka lífinu rólega fram yfir
helgi. Þá tekur alvaran við á ný með
æfingum. „Ég býst við að æfa
tvisvar á dag. Æfi líklega að morgni
heima í Lundi, hleyp úti, teygi á
vöðvum og geri ýmsar æfingar.
Borða svo heima og hvíli mig aðeins
áður en ég keyri til Malmö, þar sem
ég fer á erfiðari æfingu. Það er
mjög sérstakur tími og árangurinn
mun betri en ég hafði leyft mér að
vona. Meiðslin sem hrjáðu mig í
fyrra voru leiðinleg og aðalatriðið í
vetur var að ná sér góðum af þeim.
Ég átti því alls ekki von á því að
setja heimsmet." Vala segist einu
sinni hafa hugleitt að leggja stang-
arstökkið hreinlega á hilluna í fyrra,
vegna meiðslanna. „En það var bara
einu sinni. Ég var fljót að slá á allar
svona hugsanir; sagði við sjálfa mig
að ekki þýddi að hugsa svona. Ég
skyldi gjöra svo vel að fara að æfa
aftur eins og brjálæðingur, gerði
það og það hefur sannarlega skilað
sér í góðum árangri."
Dreymir ekki heimsmet
Iþróttamenn búa sig eflaust á
mismunandi hátt undir keppni.
Hvemig skyldi Vala fara að?
„Kvöldið áður hugsa ég oft um
keppnina sem er framundan; reyni
að hugsa um hvernig hún gæti þró-
jákvætt ef athyglin
nýtist til góðs
en algjör óþarfí að
setja mig á
einhvern háan stail
uppi, en atriðin eru mörg. Stundum
kemur þetta allt af sjálfu sér og það
er auðvitað best.“ Hún segist aldrei
hafa náð fullkomnu stökki, en oft
mjög góðum. „Ég man sérstaklega
eftir einu á æfingu, þegar ég fór yfir
4,30, og svo var það mjög sérstök
tilfinning að setja fyrra heimsmetið,
í Bielefeld, þegar ég stökk 4,42. Bæði
var stökkið gott, heimsmet varð stað-
reynd, stemmningin í höllinni sérstök
og allar ákvarðanir á mótinu voru
mínar; þjálfarinn var ekki með og ég
bar ábyrgð á öllu sjálf.“
Hún segir þau Pólverjann hafa
ákveðið að hún færi nokkrum sinn-
um ein á mót og er það liður í þeirri
viðleitni að gera hana sjálfstæðari.
„Ég öðlaðist mikla reynslu á mótinu
í Bielefeld og sérstaklega var gott að
mér skyldi ganga svona vel einni.
Allar ákvarðanir voru mínar;
hvenær átti ég að skipta um stöng?
Hvenær átti ég að hækka gripið á
stönginni? Svona aðstæður geta
komið upp, tO dæmis á Ólympíuleik-
um. Þar er ekki auðvelt að ná sam-
bandi við þjálfarann, sem situr ein-
hvers staðar langt uppi í stúku.“
Hún segir allt starf þeirra Szczyrbas
nú einmitt miðast við Ólympíuleik-
ana í Sydney árið 2000. „Við horfum
miklu lengra fram í tímann en næsta
sumar eða næsta ár. Ólympíuleik-
arnir eru það stórverkefni sem við
Morgunblaðið/Golli
neina keppni, allar aðrar voru hætt-
ar, og ég stórefast um að ég hefði
stokkið jafn hátt og ég gerði hefði
ég ekki fengið fréttirnar frá Prag.“
Útrás í íþróttum
Vala býr með móður sinni og
yngri systur í Svíþjóð. Foreldrar
hennar skildu þegar Vala var
fimmtán ára og Flosi faðir hennar
fluttist á ný til íslands. Hún segir
það hafa verið svolítið erfitt, „eins
og skilnaður hlýtur alltaf að vera
fyrir krakka. Ég held að allir hljóti
að vera sammála því sem hafa upp-
lifað skilnað foreldra sinna." Hún
segir að sumu leyti erfitt að foreldr-
arnir búi sitt í hvoru lagi, „en samt;
þau eru bæði á lífi og það er aðalat-
riðið. Það eru ekki allir sem eiga
svona góða foreldra. Þau hafa
reynst mér mjög vel; ég hefði aldrei
náð svona langt nema vegna þess
hve vel þau hafa stutt við bakið á
mér“. Hún segist, eftir á að hyggja,
fegin að hafa verið komin í íþróttir
af krafti þegar þarna kom sögu.
„Ég fékk mikla útrás í íþróttunum
vegna erfiðleikanna í tengslum við
skilnað foreldra minna. Fór oft á
æfingar, tók brjálaða spretti og
grýtti kúlunni lengst út í buskann.
Eg er fegin að ég gat fengið útrás
með þessum hætti en ekki einhvem
veginn öðruvísi.“